19 Mayıs » Katılay denizaltısı bugün Halicde , denize İ 5 (Aatılay) an uzaktan ve Ring vBaştanufı 1 inci sayfada, ye 3. cellğg, mite, bu zâlim ailenin kendisin; g Amid, donanmarın, değil Miyordu, e ek, ismini bile işitmek iste- “haz par NUN zamanında AD, hi deri genç kırlar tiyarlar tütün para Parasından donanma Mik AZ ve donanma yap- SU veya b Kermişlerdi. Avrupanır Svmilerden baska Kas rinin Yaptırılması O zaman dn a gös! düşünülmüştü, Türkiyede denizalt; yapı et balk, buğün de gözlerinden yapıh- olduğu gibi, akan meserret inin tenzil ynera- Seyre ti Koştu. Pakai zavallı milletin ci m Hamid ismini * “ÜŞMANINI dısardan bek. ©n vuruldu; atacağı torpili efendimiz. hazr 1 etleri (" telbabizi kia yansanı se ir daha faaliyete ge © bağlanmasını ira- başına geçmeğe let reisi tarafınd. ndan Yürü! 5 rolle üru.| i te pek ağı 1 nday o gr geld. O 2 buğüne kadar 30 üye E kalh sızım ancsi ş da. YE Memleket haini bir baş ğ ai tarabı- kep, kilan bir İstinadeâhımızın, milletin a tarafında e büyük ve yapıcı Dir tar ihya edildiğini gö- A rü, dalayı sadece bir denizaltı ola- i hediye ettikleri donanma Sarma içerisine katıldığı kahraman inde Klan Cümhuriyetin birbir- ri bediye ç2 Yüriretii ve faal hikümet- vi me Denizi tanımak, onun a ii ir etmek e a ktan 'meğe hak kesbetmiş ve va müreffeh seneleri görmüştür. miller, donanma yaptıkça is- inagiden ve istikbalindan emin olacak, teki, emin oldukça da büyüye- bii hükümetini on iç se- ayy lerle idare eden bü- Pİ le donanmayı birbirle- iki mefhum olarak tak. İle iftihar edi İmanlar tarafından ins edilan Aatılay de. | mi bugün saât on ikide vapilacaktır. Me.| ndirilivor İ arkadan görünüşü dir etmişti. Böyle bir esas ile donanmanın temelini atan hükümet 15 sene gibi kısa| bir zamanda Türk milletine şunları ka- zandırmıştır: 1 — Yavuz yepyeni bir hale getirilmiş. 2 Dört muhrib. Altı denizelt. Muavin gemiler inşa olunmuştur. - Dört muhril Beş den 3 4 5 6 7 dedir. Senelerden sonra denizlerde şanlı 81“ cağımızı gösteren bu ufak fakat kuvvstli filo, istikbale smin nazarlarla bakmamızı temin ediyor, Ona bıkan her göz, âz 14- manda başarılanlara nazaran yakın atide Türkiye kendişine kem bakanlar kad Muavin gemiler henüz inşa halim- dönanma: yapabil anlatıyor. Türk ir i ve hükümeti ordusunun yanmda, Barbarosım evlâdı olmağa lâyık bir deni? kuvvetini görmek- or ve edecektir, O donan- memieke- maya giren her bir yet tin istiklâl abi ve etmektedir gemiler ise bu temel taşlarının en esas ılarıdır, eşine kuvvetli bir taş ilâ- Memteketimizde lan * Haliçteki tas kızak tersanemizde AL! nizaltı gemimizin denize indirme merasi-| Tesime İstanbul Valisi. İstanbu! Komuta ni, Deniz Komutanı, Parti, Vilâyet, Be- lediye erkânı davet edimişlerdir. Davetlileri merasim mahalline götür mek üzere sast an birden itibsren inşast müessesesinin o motorbotları Köprünün Haliç vapurları iskelesi yanında hazır bu-| akib davetliler otomo- billerle Perapalas oteline götürülecek, burada hazırlanari bülede ağırlânacak- lardır. Ağrıda imar faaliyeti Ağrı (Hususi) — Haber aldığıma gö-| re bu sene şehrimizde birçok yeni bi- nalar yaptırılacaktır. Bu cümleden o - larak hudutta Gürcübulakta o modern bir polis karakolu inşası için tahsisat gelmiştir. Karakol bu sene içinde biti- rilecektir. Ayrıca olarak Emniyet Mü- dür ve âmirleri için de birer ev ve bir de merkez karakolu yaptırılacaktır. Ağrının her bakımdan imar, ve yük- selmesi için Valimiz Bürhanettin Te - kerin sessiz sadasır ve fakat varkuv - vetile çalışması muhitimizde tyi bir in- tıba bırakmış ve sevgi, saygı hisleri top Lamaşlır. İtes Sayfa 11 Hergün: Samsun'un (“Türk mucizesi,, nin tarihi manasi (Baştarafı 2 nci sayfada) (Baştarafı 9 uncu sayfada) yabanc: unsurları ve kuvvetleri için * rine değil, milliyet zerine oturttu. Ge'i-|den atarak memleketin ve milletin şe- boluyu geçip Türkü, sultanlar hesabına sergüzeşte sevkederler, milliyeti olmıyan Osmanlılarla müslümanlardı. Atatürkün ayaklarile Samsuna dönen Türk, sadece 'Türk oldu! Daha birçok şeyler saymak ve misaller vermek kabildir. Fa bunu burada yapmak imkânsız olduğu için kısaca hü- lâsa edelim: Osmanlı tarih hareket noktası Gelibolu idi; Türk tarihinin hare- ket noktası da Samsun oldu! Ah, Atatürk! sen ne Mustafa, ne Ke- mal, ne M. Kemai, ne Gazi, ne de Alay. sen sadece 'ürksün! Türk kütlesin içinden çıkmış ve Türk kütiesinin girmiş bir Türk! O Türk, ki Osmanlı es reti altında altı asır sergüzeştten sergi zeşte sevkedildikten sonra nihayet, k' di Türk vatanının barab olusuna taham- mül edemiyerek, 'Türk kılıcını çekti ve Osmanlıya da, dünyaya da meydan nku- yarak, kendi yurdunu kendi ellerile yeni- den kurmaya azmetti ve bu maksadla, bundan yirmi sene evvei İstanbulu terke. dip Anadoluya dönmek üzere Samsuna ayak bastı. Muhittin Birgen Şilede fidanlık kuruluyor Şile (Hususi) — Köylerimizde mek- teb, yol, ziraat gibi işlerden başka küy- lüyü salma yükünden kurtarmak ve i- lerde köyde bir gelir kaynağı olacak e- serlerin de meydans getirilmekte ol - duğu anlaşılmaktadır. Bu meyanda Ağ va köyünde bir armut ve elma fidan -|YÜ lığı, Teke köyünde bademlik, Yaylâ'ı- da bademlik ve cevizlik, Ahmedli kö- yünde kavaklık ve cevizlik, Gökmaslı- da elmalık, Değirmençayırında ve Şu- ayipli köylerinde birer cevizlik, Kaba- kozda bir fidanbk tesis edilmiştir. Bu fidanlıklar köyde köy şahsiyeti mane - viyesi halinde idare edilecektir. BANKA KOMERÇİYALA 700.000.000 İta.yan Lireti Merkezi : MİLANO Bütün İtalyada, İstanbul, İzmir, Londra ve New-York'ta Şubeleri vardır. Hariçtek! Baukalarımız: BANCA Oo COMMERCİALE (Oo İTALİANA (France) Pâris, Marselile, Toulouse, Nice, Menton, Monaeo, Montecarlo, Cannes, Juan- Pira, Villefranche - sur - Mer, Casab- larca (Maro), BANCA #MERCİALE İTALİANA E RO- MENA: Bu , Arad, Brafla, Brasov, Cluj. Costanır, Calax Siblu, Timlehoara. BANCA COMMERCİALE İTALİANA E HULGARA, Sofia. Burgas, Plovdiv, Varna. BANCA COMMERCİALE İTALİANA PER UEGITTO, Alexandrle dEgyple, Eikahire, Port - Bnid. BANCA COMMERCİALE İTALİANA E | GRPPA, At'na, Pire, Selânik. İTALİANA İTALİANA BANCA O OOMMERCİALE TRUST COMPANY. Pihindeğphla, BANCA © COMMERCİALE TRUST COMPANY - New-York, Müşterek Bankalar Bungue Française et İsallenne pour Hamo rigue dx sud, Paris. Artantinde: Santa #4 PRESTLY#.da: Bao-Paulo ve başlıca şehir lerinde şubeler. CHİLİ'de: Santiago, Valparalso. COLOMBİA'da: Bogota, Barrangulila, Me demin. URUGUAY'da: Montevideo. BANCA DELLA SVIZZERA İTALİANA; Lugana, Bellinmna, Ohlaso, Locama, Zurich, Mendrisio, BANCA UNGARO - İTALİANA S.A Peşte ve başlıca Şehirlerde Şubeleri YRYATSEA BANK D.D. Zagreb, Susak. BANCA İTALİANO - LIMA Lima (Perou) da başlıcn Şehirlerde Şube- Beyoğlu Bros: İskit Ceddesi Mo, 247. Telefon: 41048. Kasalar icar: İtalya ve Macaristan we Touristiguş çekleri ve B GC İ TRAVEL 'LER'& çekleri, Butnos-Aires, Rosarlo d; bir mevcudiyet gösteremezdi. Onun çin, üçüncü ordu müfettişi (oOMirliva Mustafa Kemal Paşanın (o İstanbuldan Anadoluya gelirken tasarladığı iş pek zordu; çünkü o buradan yalnız içün - nin iki hazeri ko - rbiyesine o bakmağa Onun önünde o büyük bir şı, ulu bir ö - ı hedefini bile- runun .alim ve t Şüphe yok ki o buray an itibaren biri diğerini takib dalma birb:rini ret, İşehrin ve ona hâkim dış düşman Anadoluda yda ettikleri veya oraya saldıkları b bilmez hâinlerle uğra » şacak ve eahilleri yola getirecekti; on- dan sonra da dış düşmanların — silâhlı kuvvetlerini topraklarımızdan çıkara - caktı. Fakat bunlar için ortada ne gü - venilir bir hükümet, ne ordu ve ne de pa İşe bütün bu eksiklikleri tamamlayan Mustafa Kemal Paşanin ük mesaisi, büyük azim ve iradesi ve nihavet büyük dehası olmuştu. Bütün bunlar bir ar#ya toplanarak onda, Türkiyenin kurtulması ve yük - selmesi için ir hurs, mu- kaddes' bir alev yaratmıştı. : için, her şeyden evvel bu üç hassa lâzımdı; ve bunlar Mus- İtafa Kemal Paşada ziyadesile vardı. Ondan sonra milit bir o hükümet ister istemez kurulur, ordu o canlanır, para ve her göy az veya çok bulunurdu. âhi idi; onun için Türk mille - yerek mcak muvakkat bir mağlübiyet buhran, geçirdiğini; damar larında Türk kanınm henüz kuvvetle döndüğünü ve Türk kalbinin heyecan- herkesten iyi duymuş, nlamıştı. Gerçi Anadoluda milli arlayışlı bir hükümet birliği yok- tu; fakat Vali, mutasarrıf, kaymakam ve diğer hükümet memurlarının çoğu milli bir önderin göstereceği yolda müt tehiden hareket edebilecek hamiyetli ve anlayışlı adamlardı. Ortada hakiki bir ordu yoktu; #âkat o basları oeyik, somurtmuş ve düşünceli Türk sübay ve erlerinin kalbleri, zava'lı vatan için şiddetle çarpıyor, ve dimağları mem - leketin hürriyet ve istiklâl aşkile ya - Diyordu. Memlekete gelince o çok kanamış ve fazla yıpramıştı. fakat vatanın kur - tulacağına bir kore #klı kesse son kan ve malını vermeğe hazırdı. İşte Mus - tafa Kemalin güvendiği ve güvenmek- le aldanmadığı milli kuvvet ve hare - ket haz'melerimiz bunlardı. Onun için- dir ki. bir yerde bir tek hain veya gafil türemisse onu tepeliyecek veya vold ze tfrecek bin kişi çıkmış ve dış düşman- lar topraklarımızda ilerledikçe karşı - larına amaz cenheler ve sedler çe - kilmişti, Hakikatte Türk istiklâl savaşı Mus- tafa Kemal Paşanın Samsuna çıkma - sile başlar. Ve Gazi Mustafa Kemalin Haricive Vekili İsmet Paşanm, 24 Tem muz 1923, Lozan zaferile biter. Bu iki münteha arasında geçen 4 yıl ve iki ay içinde olup bitenleri gene o yabancı - lar «Türk mucizesi» adile anarlar. Filhakika Mustafa Kemalin 20 sene evvel bir 19 Mayıs gününde Samsuna çıkmasile ( başlayan ve Türk İstiklâl Mücadelesi adı verilen uzun ve büyük savaş «üç olmuştu. Neticede «Mili ha- yatı hitam bulmuş farzedilen» Büyük Türk milleti istiklâlini kazandıysa bu da ancak milletin evvelâ Mustafa Ke- male inanması, onun etrafında toplan- ması ve kayıd ve şartsız onun kuman- dası altma girmesile müyesser olmuş- tur. la çarptı görmüş ve ret, istiklâl ve bürriyetini kurtaracak | rek gelmişti; çinkü Samsuna/ayak bas- |* net ve hiyanete kaptırmış dış İriyeti istikbalin yegâne (o temelleridiş İşte Atatürk, bir gün, istiklâl ve mü, dafaa kuvvetimizi müdafaa mecburi ek vazifeye atılmak içiş bulunacağımız £ vaziyetiş jimkân ve şeraitini düşünmemekliğimi zi emrediyor ve bize: «Bu imkân ve şerait çok daha müsa « id bir mahiyette tezahür edebilir. İs « tiklâl ve Cümhuriyete kasdedecek düş manlar bütün dünyada emsali görül « İ memiş bir galibiyet mümessili ola İ bilirler. Cebir ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zaptedilmiş, bütün ten rine girilmiş, bütün ordular, da ğ ş ve memleketin her köşesi bil » İfiil isgal edilmiş olebilir, bu şeraitten daha elim ve das olmak üzere memleketin da- idara sahib olanlar gaflet ve bulunan ibleri şah» si menfaatlerini erin siyagi emelleri ile tevhid edebilirler. Millet fakr ve zaruret içinde harab ve bitab düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte bu ahval ve şerait . içinde dâhi vazifen Türk istiklâl ve Cümhü « riyetini kurtarmaktı Muhtaç olduğum kudret damarlarındaki asil kanda mev- cuddur.» diyor. Tarihi Tetkikler (Baştaratı 7 inci sayfada) zan muhtelif odalardan yirmi otuz gik man birden saraydan çıkarılırdı. Çi « kanların yerine de Galatasaraı acemi oğlanlar mektebi ile Sultanahmedde İbrahimpaşa acemi oğlanlar mektebim deki oğlanlardan münasib miktarda çe cuk giyilip alınırdı. «Murade ayırmaz nın devlet ıstılahındaki karşılığı «çık maz idi. Bir zülüflü içoğlanı sarayda en az 7. en çok 8 yıl kalırdı. Müverrih Mehmed Halifenin kendisi seferli kovuşundan idi. Seferli kovuşu hakkımda bilhassa tafsilât verirken «Güzel sesli meyzinler ve güzide livanlar ve kemankeşler ve sazendeler cümlesi bizim odada mevcuddur» di İ yor. Bir gün Mehmed Halifeye, Biri Ahmed zamanında içoğlanlığı etmiş us ta Cafer adında bir ihtiyar anlatmış: — Bizim zamanımızda in'sm ve ih — san çok idi. Okur yazar ve maarif el az idi, zamamımızda bir hafız vardı. O nu da parmakla gösterirlerdi!. Demişti. Mehmed Halife: «Elhamdulillâh bis zim zamanımızda yüz hafız yetişmiş » tri» diyor ve ilâve ediyor: <İçoğlanları arasında kötülükler o madığı zennedilmesin. Gül ve reyhan ve karanfil ve sümbül ve fesleğen hâsi olan bostanda çerçöp ve diken de olur, Nerede kaldı ki dört beş bin adamız cümlesi iyi ola!» (Baştarafı 8 inci sayfada) ece kontrol imkânları kolaylaşır, fabrı < kalar da hükümetten kolaylık görmüş © lurlar. Ancak bugün için, bir anda kir fabri ka yapmak imkân haricindedir, Firma ların uzun müdde* bu işle meşgul olma- sı, nihayet bütün meseleyi tam ve müş“ bet bir şekilde kavraması lâzımdır. * Bütün bu fikirlerden sonra bir de ineği çilerin vaziyetini gözden geçirelim İstanbula süt veren inekler sahibi için çök masraflıdır, Otun kilosu $ kuruş, inek ununun çuvalı 300 kuruş olduğuna göre masraf kendiliğinden meydana çıkar. Bm zı inekçiler vardır ki geçen yu aldıkları otların parasını hâlâ verememişlerdik Sütün kilosu hiç bir zaman 8-10 kuruştan yukarı çıkmamıştır. 200 lira değerinde i Türk milleti, bu büyük mücadele -İ olan bir ineğin bazı günler çok az süt vers nin tarihinde dalma «dikkat ve teyak - diği de yöz önünde tutulacak olursaş kuzus davet edecek noktalst bulacak -| sn ekçilere hak vermek lâzım gelir, tır, «Vasıl olunan netice, hı ve bu aziz vatanın her köşesini su layan kapların bedelidir.» Alatürk'ün Türk gençliğine emanet ettiği Türk istiklâli ve Türk Cümhu - asırlardan - Alalemelerı Han. Telefon 22900 /3/11/18/18| beri çekilen milli musibetlerin intiba- Hülâsa bütür bu saydıklarımızdan baş ka sütlere nark konacak olursa, İstan « buldaki süt meselesi kendiliğinden halles dilir ve halk temiz süte kavuşmuş olur. S. Yonca