25 Mart 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün İş Bankasının yeni İdare meclisi 5 Mar Yazan: Muhittin Birgen Ss on günlerde İş Bankası senelik arada idare müclisinde büyük bir deği- © şiklik oldu. Bu değişikliğin sebebini, isti. fa eden idsre meclisi azaları, meb'uslu- bun idare meclisi azalığile telif edilemi- yecği hakkındaki kararile izah ettiler, Bu izah yanlış olmamakla beraber nik; umumi içtimamı yaptı ve bu şka bir şey değildir. nin, modern iktısad büyük kalkınma maktan İş Bankası, Türk sistemi içinde yaptı hamlesinin ilk tol oynadı. İş Bankası kuruluncaya kadar birkaç milyon lira sermayeyi bir araya toplıyamıyan Kurulduğu tarihtenber; büyük halk ser- mayelerinin bankâ kasalarına aktığını ve muhtekif teşebbüsler etrafında yavaş y vaş birikmeğe başladığını gördü. Diyek İiriz ki İş Bankasının merlkette ilk ifa ettiği mühim hizmet, bu hareketi uyan- dırmak olmuştur. Onun ikinci büylk hizmeti de, Türki- yede ürk müteşebbisine, iş sahasında gösterdiği müzahereltir. Iş Bankası ku rTuluncaya kadar, bütün iktisadi sahalar- da Türk teşebbüs erbabı, kâfi derecede kredi bulamazdı. İş Bankası, ilk defa ola- rak, 'irkler içim kapılarını geniş açan ve onlara, işlerinin imkân: derecesinde bol kredi veren bir maliye müles du. Bu da onun iki: üh Bu hizmetleri savabiliri lekette banka faizinin gittikçe düşen bir nisbet içinde, yavaş yavaş hüyük serma- ye memleketlerindeki hadlers doğru yak- laşmaya gitmesini temin eden hareket te onum eseridir. Daha böyle birçok hizmet saymak ta mümkündü * Böyle mühim hizmetler İfa ederken bankanın. bir dereceye kadar tenkide de- dilme bile dedikoduya m eşkil eden tarafları da yok değildi. Dedikodu, bu sütunlarda her zaman gibi ele ve avuca, torbaya ve mez bir şeydir; bunun için bu bahsimizin haricinde tutarız. Meselâ, geniş bir himaye havası ile dört taraftan muhafaza altında bulunan banka, bir takım sanayi ve ticaret teşeb- büslerine girişmişti. Zaten dedikodu do- © ğuran başlıca sebeb de burada idi. Ban- Ka bu teşebbüslere nasıl girişiyor? Bun- larla kimler alâkadar oluyor? İşlerden « me gibi neticeler husule geliyor? Bunları merak edenler, ekseriya meraklarını lâ- mamen tatmin edecek malümata sahib olamıyorlar ve bundan dolayı da dediko- duya meylediyorlardı. Derhal söylemeliyiz ki İş Bankasının normal bankacılık haricindeki muhtelif teşebbüsleri üzerinde bazı tenkidler ya- pılabilir. Meselâ, bankanın giriştiği bazı sanayi teşebbüslerinin bâzı maddelerin Batları üzerinde pahalılık yaptığını, bu pahalılığın verdiği kazançlarda israflar olduğunu iddia edenlere belki de hak ver. mek mimkündür. Nitekim dünyada ten- kid edilemez hiçbir şey yoktur. Ancak e- #aslı olarak hiçbir şey bilmediğim halde tahminen şu kanaatleyim ki, İş Bankası- nın gösterdiği faaliyet sahasında bu ba- kımdan tenkide değer ahvalin yekünu, inkılâbın doğurduğu böyle bir mücssese- nin başka memleketlerde vâsıl olabilece- 5 hadde nisbetle çok düşkündür. Bunu da, bankonın östünde Atatürkün müra- kabe gözü bulunmasına ve idaresine v- zun zaman Cedi Bayarın hâkım olması- Da ve iyi arkadaşlarla beraber çalışması- na borçlu olduğumuzu zannediyorum. Bunun için bankacılık, ticaret ve sana- yi işlerinin iç hareketlerini bilenler, İş Bankasının tenkide değer olan yayıf ta- raflarını hoş görmekte ve şimdiye kadar bu bakımdan fenalıklar varsa bunların üzerinde ısrar etmemekte benimle iii #ak edeceklerini şüphesiz görürüm. * Her güzelde olduğu gibi İş Bankasında da bulunabilecek bu k te okluğumuz büyük in manlık devrine aid şeylerdi. O devir geç. miş olduğuna göre, şimdi de İş Bankasını biraz daha normal şartler içinde çalışan bir faaliyet çerçevesi içine sokup bu mü esseseden daha yüksek bir randıman al mak zamanı gelmiştir. nizama gin noktayı cemiyeti, o bankanın| Resimll Makale: mak mecburiyetindedir. | Kadınlar Aynalı yüzükler Takıyorlar Londranın şık bayanları, resimde gör düğünüz gibi, küçük aynalı yüzükler tak- makta ve bir ellerile ayna tutmak kül fetinden kurtularak dudaklarının boyala- rını İazelemektedirler. Televizyon ve kaplumbağa Televizyon dedikleri, hom hayal, hem İses nakleden mekinelerin icadı pek o ka- dar yeni olmadığı halde, elân terakki et. İmemiş olmasını bir eğlence mevzuu ya- İpan fen adamları bu icada «kaplumbağa» adını vermişlerdir. Avrupanın birçok yerlerinde televizyon makinelerine kap- Tumbağa demektedirler. ama a a 2 bilhassa dikkat etmek llzım geliyor: 1 — İş Bankası, tamamen umumi men- faatler gayesi itiberile çalışan bir mües sese olmalıdır. (Haasen, banka sermaye- sinin pek büyük bir kısmı halen milk leşmiş denecek bir mahiyet almış oldu. Kundan bu prensipin tatbiki, bundan böyle gayet tabit bir hâdise olur.) 2 — Kazanç hadlerini azami dereceye indirebilmek için Mizm gelen tedbirler alınmalıdır. 3 — Sanayi teşebbüslerinde azam! de recede rasyonalizme gitmek ve memle. keti bu sahada günden güne, normali ie tihsal maliyetlerine götürmeği temin e decek bir siyaset tutmak, Yeni idare meclisi, bizce, bu vazifeyi ifa etmek Üzere teşekkül etmiştir. Ara- da Salâhattin Çınar gibi mütehassıs ve halük bir insan bulunması da büyük bir kazanç demektir. Hülâsa İş Bankam, memleket için bayır verici rolüne bütün hızile devam edecektir. İSTER tile: — Sadıkzade vapurunun yabancı bir bir cevab aldık: İSTER Bunun tahakkuku için de üç prensipe | Dünya, sahasi miş boş kalmıyan bir müsabaka meydanma benzer, bir yarışı diğeri takib eder, ve her müsabukayı ka- d ncisinin daima ilerisinde arışa hiç girinemek, yahud da girip kazanınes durmadan ikinel meilâabakıya hazırla INAN, Fenike civarında vukua gelen son deniz kazası münasebe- tine sigortalı olup olmadığını» öğrenmek Istiyorduk. Şöyle Mektebde, spor, bir mavaffakiyet k vaffakiyelin uzun yet karanı' le gölgeye düşmlşi rekoru her dakika — mma Hergün bir fıkra Daha vardı da Fransaya iltica eden hükümetçi İs. panyollardan birine hududda ismini sordular, İspanyol cevab verdi: Dan Mateo Diay İpedro İmigel. İspanyola ismini soranlar şaşırdı Hepsi bu kadar ma? — Bu kadar! — Daha vardı da kaçarken, bırak: mak mecburiyetinde kaldın mı? diye İ sorduk! afet e Çok garib Bir maske Hiç bö bir maske (gördünüz mü?. Ne Kadar İ korkunç değil mi?, Fakat hemen ha- ber (overelim ki, Londrada London | Kasinoda verilecek olan bir revüde, İ ressam v4 dekora» tör Choppi bale kızlarından birinin arkasına böyle bir resim yapmıştır. Bir fare bir mahalle halkını korkuttu! Bir tek farenin bir evin halkını heye- cana verdiğini gördüğümüz vakidir, Fa- kat bir mahalle halkını, heyecana verdi- #i şimdiye kadar hiç vaki değildi. Birkaç gün evvel bu da olmuştur. Belçikada ge- ce yarısından sonra bütün bir mahale halkı bir tek fare yüzünden yatakların- dan fırlamış ve tirtir titremişlerdir. Bu- İna sebeb evinde fare gören bir kadının pencereyi açıp avazı çıktığı kederi — Tayyareler geldi, kaçalım. Diye bağırmasıdır. Kadının sesini du- yanlar, maskeler takmışlar, sığınakları sığınmışlar, iş anlaşılıncaya kadar epey müddet geçmiştir. ni j Pipo meraklısı ressam Fransada yaptığı resimleri pek beğe- tanınmasına sebeb meşhur bir pipo me- ; İkü makliye vasıtalarından, dinlerinin tizası istifade edemezler. Şimdi yeniden |” iş veya cemiyet hayatında bugün mühim azanmış olabilirsin, fakat kazandığın mu- müddet yeteceğini sanma, O muvaffaki. ığı dakikada bir başkasının yeni muvaffakiyeti- 'ür, Geri kalmamak istiyosan kazandığın Basif insanlar Cemaatinin Şeytanları Amerikada Pensilvanyada garib vir İ mezheb taşıyan ve bugünkü medeniyet| İdünyasının anlıyamıyscağı, kabul edemi- İyeceği bir akideye sahib olan basit in- | sanlar cemaati vardır... Bunlar, buğün İhicrete karar vermiş bulunmaktadırlar. | Omun “için çobulk çocuklarımı, eşyaların atlı arabalara yükliyerek «şeytan» dan kaçacaklardır. «Basit insanlar cemaati» nin kendileri. ne göre bir «şeytan» ları vardır. Bu şey- tan 20 nci asırda devlet isnesi ve kolayca para kazanmak iptilim şeklinde tecelli etmektedir. Bu cemaat basit yaşamakla öğünmektedirler. Birkaç yıl önce Kansasta kendi halle- rinde çiftliklerinde uğraşırken, bu şey- tan petrol arayıcısı şeklinde görünmüş ve zavallılara, milyonlarca liranın üstür- de oturduklarısı, küçücük bir hareketle, meselâ isimlerini petrol amelesi Metesine kaydettirmekle binlerce lira kazanacak- larını söylemiş. Bunu duyan çiftçiler İhiddetle ayaklanmıslar ve topraklarını, aldıkları fata satarak, fazlasını da &i- maktan imtina ederek Kansastan kaçmış ve Pensilvanyaya hicret etmişlerdir. O- İrada gene çiftçilik etmeğe başlamışlar. dır. Dağları bekliyen korku malümdur. Fakat hakiki manaca da dağ. Sözün kısası Rüşvet alan devlet E. Talu çinde yaşa ve kıymetini bir kat daha anlamak için arada sırada bizim eski tarih kitabların- dan rasgele bir s5 İaydalı ve ibret ve kendi İne geçenler gittiğim yere b İ«Cevdet Paşa tarihi; ni şöyle bir karış- tırayım dedim, Zamanında devlet ve let binbir sıkıntıya uğradığı, idaresiz İyüzünden meml İçevirdiği halde, irükmedilen bi ımız rejimin kadir çorb evliyalığına Abdülhamidin dev- yiaları çevirirken şöy» e ilişti tevcihatında Tü d Emin ağa Başbâki istida edip, ancak zua- âbesesile istidası- di duğu hubbu cak ve riyasetten fâriğ olmayıp, bu derdin ilâcını şerbeti dinare havale ederek, sibi mezkür kendüye ihale buyrulduğu takdirde câizel muayyenesinden başka, tarafı Miriye 7500 kuruş vereceğini ara ve teahhüd etmekle, nef'i Miri için ber- i yeçhi muharrer, senei mezküre tevcihâs tında mansıbı mezkür muvakkaten uh- desine tevcih olunup, müteahhit olduğu meblâğ nei  teslim ettiril. miştl Mansbi mezkürun zabtı evaili recepte Olup, vakli hülülünden bir iki gün mus kaddemce istizan ettikia, müsade göste İrilip, hattâ zaptı günü bermutad Hazine- ye gitmiş ise de, deri bâliye davet olunup, mâzuliyeti, Kethüda Bay ti dah kendüye ifade olunarak, İKulluğu, sübika mutasarrıfı ağaya ipka olundu.» » Cevdet Tarih Nasil? Beğ caize mukabilinde dam: «Ben fazla veriri e olan Hali) ikten birkaç at sonra azle uretile sarih bir do landırıcılık ir İha ne buyurursunuz? Osmanlı imparatorluğu tevekkeli ba , |) madı. Onun altı asırlık tarihinde bu ke pazeliklerin binbir ç raslarsınız |, vatan sew id'ine gisinden bibehre, ahlü halin dar çerçevesinden ötey insanların elinde o kacaman imparatorlu. ması tabii değil mi idi? Tarihin bu menakibından daima ibref almalı ve bizi fazilete ulaştıran Cümhüus riyeti daima tebcil etmeliyiz- İma a .— Bir tek mektub almıyan posta müvezzii İsviçrede posta müveztiliği yapan yeb miş yaşında bir ihtiyar vardır. Posta müs vezziliğine on yedi yaşında başlamıştır, İO zamandanberi hep çalışmış, kapı kapı dolaşarak mektub dağıtmıştır. Bu kadar zamanda kendi namına ancak bir tel mektub gelmiştir. O mektubu da açtığı zaman mektubun kendisine sid olmad. Bını, bir isim iltibası yüzünden bu mek. | tubum kendisine gönderildiğini öğren. Dilmiyen bir ressam, birçok meşhur res.) Bizde bir #öz vardır. korku dağları! samlandan daha çok tanınmıştır. Onun! bekler, derler; bu sözün mecaz manam| raklım olması ve evinde bulunan pipole-|ları bekliyen korku olurmuş. İsveçin bir| rın sayısının dört bini mütecaviz olme-| dağında bekçi olan fevkalâde cesur bir n-| sıdır. İSTER bilecek sncak dört deniz sigorta şirke- çok dur. İSTER | dedikodu INAN, tipi küçük vupurlardır. İdamın adı «Korkus imişt İNANMA! — Türkiyede beynelmilel usullere tevfikan sigorta edile. tene vapur vardır. Bunlardan üçü Sus Dördüncüsü de üzerinde en yapılmış olan (oEirüsk © vapuru NANMA! Resmi sene | 1939 CUMARTESİ İMSAK Öğle İ İkindi | 5. (D.| »jw 9 zjujla öl