28 Ocak 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

gi Refik Bar kabinesinin (Baştarafı 1 inci sayfada) Milenmesine karar vermiştir. Meclisin beşine; intihab devresinin son içtimamı! teşkil eden bugünkü toplantısında, cek Benin açılmasını müteakib söz almış olan Yayvekil Refik Saydam mühim beyanat- bulunmuştur. Başvekilin beyanatı u- Mimi tasvib sesleri ve sürekli alkışlarla Muştar, Başvekilin beyanatı Ankara, 27 (AA) — Büyük Millet Mecliğinin, bugünkü toplantısında celse- mann müteakib kürsüye gelen ekil Refik Saydam aşağıdaki beya» bulunmuştur: #lâşlarım Selefi, İyi Cel&i Bayarın istilası ü- teşkili bana tevdi buyurular. kabi- BEYİ yüksek huzurunuza getiriyorum. Kabinenin programı tİN programı, şimdiye kadar ol- i sub olduğumuz Cümhuri- inin programını tahakkuk İn »k gayesine dayanmaktadır. kılâb kanımlarının milli bünyede sar- ki bir şekilde işlemesini ve adli teş in > Kihaz vamlı inkişafnı temin yolunda h «dilmiş olan tedbirlerin tatbikine Mü, #yetle devam etmek azmindeyiz. afsa kuvvetlerimizin teslihat ve edile Programının tahakkukuns devam bae, >X, milli müdafaa kuvvetlerimizin «> icablarına göre yetiştirilmesi yolun- Mesaiye hız verilecektir. Yaş, ABarşiden, cebirden uzak i e iş mikyasta müstakar bir Ve sükün temin etmek, vatandaşla- n ve cebirden uzak bir ermaniyet İçinde bulundurmak programımı- ta 3 , e taç nda gelir, Rejimimizin teşkilâtı e taşi işimizdir. İdare makinesinin mun- Mir, ve bilgili bir sursite işlemesini te- Me ecek çareleri dikkatle tesmmül e- Biz. Vazifelerin ehillerine levâiine ve urlârın ferfi ve terfihlerinde adalet Yakatin eses tutulmasına dikkat ede-| İ litikamız Büyür irmiği dikkatle tesbit edil. | lekeyi Wzun senelerin tecrübelerile mem- » menfaatlerini en iyi bir şekilde aray Vâzıh bir surette anlaşılmış bu- vi *$ politikamız, tuttuğu yolda de in edecektir, Cümburiyet hükümetinin ar, hz kadar yapmiş olduğu taahhüdler ti, Sadakatle ifa edileceği gibi, tees- Bizi, İŞ bulunan dostluklar da an'ane- taa icab ettirdiği vefalı şekilde mruha-| VE tekâmük ettirilecektir. Maliyemiz Maliyemizin âna al ii? cümhuri- emin, *nin ilk olarak memleketimizde Ve e itina ile muhafaza ettiği hakiki teşkil i manası ile denk bi Madak çektir. Taahhüdlerimize olan Binde, tediyelerimizdeki intizam sayo- Yiyeyı tükçe artan devlet itibarının tak- kiş; yi *sâsın büyük bir hassasiyetle ta- Yiz. yy, Pümkün olabileceği kanaatinde- Yey,, mleketimizin her sahada inkişaf nma matuf mesai programlarımı- Sürat, Sahaların her birindeki ihtiyaçları tahakkuk ettirecek şekilde ve malt Söveler sıkıntısız karşınyabilecek çer- işinde tanzim etmek özmindeyiz. Uy, VETEİ yükünü tahfif Sek Yaridar etlerin Masını temin ede- than; t menbalarım tanzim ederken etini GE Vatandaşların tediye kabiliyet. Sleceğiz Ti etmemeğe hassaten dikkat Kl va vara, *rgilerimizde dalma mütekâ. Rİ eyi, hdaşlarla devlet hukukunu ay- deveyi yacak tarh ve tahsil nsul- Ma vi ıslahatı tahakkuk ettir. a en basta gelen iştigsl e birini teşkil edecektir. Her gi tiz ve köylü vatandaşlarımı- > <inü tahfif ve köylerimizin airatle kalkınmasını temin ef ayat neuzluğuna matuf tahfif- ite lerinin salim istikamet- mim Sadiyen tahakkuk ettirmek emellerimiz arasındadır. ii Paramız istikrarı ) Paramızın tl wmdemizdi mal verilen maaş ve devlet Sermâyesile ilkedir; Maaş ve ücretler arasın- > bu esnada bu mtlesse. 3 > surette işlemesinin de arr * ile İstikrarım koru- ir, isi ne ile tesbit ettiği umdelerle| ' İçtima! nizamını korumak en EN Eski ve yeni Baş vekil bir arada tuf mesaiyi en kısa bir zamanda tahak- kuk ettireceğiz. Maarif Memleketimizin maddi refahı ve ikt- sadi kalkınması ancak kültür seviyemi- zin bunlarla müvazi olarak yürümesile *İmümkün olacaktır kanaatindeyiz. Türk çocuğunu daha ilk tahsil yaşında iken mektebe alarak zekâ, istidad ve faaliye- tine uygun bir silsile takib ettirmek memleketin ilim, san'at ve pratik hayat ve teknik faaliyet sahalarında görülen eleman ihtiyacını onların yetişkin var. liklarile karşılamak, maarif işlerinde tutacağımız esaslı yoldur. Bu yulda €- min yürüyebilmek için, ilk tahsili öğret- men ve eğitmenlerimizle vermeğe çalış- makta devam edeceğiz. Mevcud liseleri, keyfiyetçe olgunlaştırmak ve yüksek tahsil müesseselerini tam hazırlayıcı mektebler haline getirmek emelindeyiz. Ankara, İstanbul Üniversiteleri ile diğer yüksek tahsil mekteblerinin inkişafları yakından takib edilecektir. Türk çocu- ğunu ahlâkı temiz, ruhçı ve bedence sağlam, milletine, vatanına, cümhuriye- te ve inkılâba sadrk yetiştirmek maari- fimizin başhon hedefidir. Tarih ve dil inkalâbımızın milli rulun doğuşuna ve kuvvetlenmesine verdiği hızı artıracağız. Demiryolu Demiryolu inşası cümhuüriyet devri- nin çizdiği büyük program dairesinde devam ettirilecektir. Demiryollarımızın iktisadi ve teknik esaslar dahilinde in- kişafı için başlamış olan harekete kuv- vetle devam olunacaktır. Memleketin en ziyade muhtaç olduğu ve tahakkuku halinde en yüksek ve fe. yizli neticeler vereceği tabif bulunan su işlerine B. M. Meclisimizin gösterdiği büyük alâka sayesinde geniş bir plânlı başlanmış olduğu malümunuzdur. Bu mesaiye devam olunacaktır. Diğer nafıa ve âmme hizmetleri üze- rindeki çalışmalar da ayni hızla yürüye- cektir, İktısad İktisadi sahadaki çalışmalarımız, isti- kametini her işimizde olduğu gibi Parti programının ana batlarından alacaktır. Devletçilik prensipine dayanan mevzu- larda faaliyetimiz “htiyaçları, ehemmi- “İyetlerine ve bu babdaki imkânlara göre sıraya koyarak temin etmek ve devletin iktisadi teşekküllerinin işlemelerini ve “| bunların üzerindeki kontrolları kuruluş- lerdeki maksada cevab verecek şekil de ve şartların müsaadesi nisbetinde te- kemmül ettirmek yolunu takib edecek- tir, 'Toprakaltı servetleri Toprak altı servetlerinin istismarını iktisadi kalkınma plânımızın bilhassa te. diye müvazenesi bakımından hazineye Başvekil güzetecilerin, su atlerine cevab veriyor programı |İtalyan-Fransız gerginliği, (Baştarafı 1 inci sayfada) arasında mevcud olan gerginliği bir kat daha artırmışlır. İyi malümat almakta olan mehafil, Pransa hükümetinin İtalyan metalibatı meselesini halletmek için Münih konfe- ransı tarzında bir dörtler konferansı ak- tedilmesine aleyhtar olduğunu beyan et- mektedir. Dün mebusan meclisinde Bone ve Dalsdye tarafından akdi teklif edil miş olan beynelmilel konferansın gaye- sinin bütün milletleri alâkadar eden ve Avrupaya müteallik bulunan meselelerin kâffesine şamil olacağı söylenmektedir. Hususi bir mevzuu tetkik edecek mah- dud bir konferans akdi meselesi kat'iyen mevzuubalış değildir. Salâhiyottar bir membadan bildirildi- Bine göre, Fransa 1935 tarihli Fransız » İtalyan itilâfının feshini tanımaktan im- tina etmektedir ve İtalya ile ancak doğ- rudan doğruya müzakerelerde bulunma: | ğe amededir. Frarkonun İngiltereye müracanti Paris, 27 (Dali Mailin Paris nüshası yazıyor) — İspanyanın istikbali ve İlni- yan ve Alman gönüllülerinin vaziyeti hakkında fevkalâde ehemmiyetli müza- kerlerin başlamak üzere olduğu haber verilmektedir. Franko, Londrada bulu- nan Dük Delbe vasıtasile İngiltere hü- kümetine müracaat ederek, İspanyol a- halisinin üçte ikisi tarafından kabul edi- İlen bir muvakkat hükümet tesis edebil diği zaman memleketinden bütün gönül- lülerin çekilmesini temin için bizzat te- şebbüslerde bulunacağını bildirmiştir. Romada nümayişler Roma, 27 (A.A.) — Havas ajansının muhabiri bildiriyor: Birkaç yüz yüksek tahsil taleb&si ve mektebli sokaklardan geçmişler ve Fransız sefarethanesine Savfa 11 danında toplanmışlar ve: «Korsika ki- | mindir? Bizim» diye bağırmışlardır. Mussolini, üç kere balkonda görünmüş ve şiddetle alkışlanmıştır. Cenovada itfaiye efradı, tesis edilen polis kondonuna rağmen Frunsa konso- loshanesine yaklaşmağa teşebbüs eden telebeyi hortumlarla su sıkmak suretile geri püskürtmüşlerdir. Fransada yaşıyan İlteğyanjarın teşekkürleri Paris 27 (Hususi) — Azası 45 bin « den fazla olan Fransada yaşıyan İtal! yanlar birliği, Başvekil Dalrdye meclis reisi Heryo'ya birer te kerek, meclisin dünkü foplariyıs Başvekil tarafından İtalyan milletine karşı izhar edilen dostane duygular - dan dolayı kendisine teşekkür etmiş | dirmiştir. İngilterenin teşebbüsüne cevab Londra 27 (A.A.) — Times gazete sine göre, Romadaki İngiliz elçisinip yaptığı teşebbüse cevaben İtalyan hü- kümeti 60 bin ihtiyatın münhasıran ta- lim için silâh altına çağırılmış oldu « İ ğunu bildirmiştir. Fransa, Amerikaya istediği kadar tayyare sipariş edebilecek Londra 27 (Hususi) — Vaşington « dan bildiriliyor : tad hasbihal esnasında, Fransanın A » merika fabrikalarına istediği kadar tayyare sipariş edebileceğini bildirmiş. tir. 200 tayyare daha | Bir müddet evvel sipariş edilmiş o« ilan 600 tayyareden başka, Vaşington- kuvvet verici ehemmiyetli bir mevzu 0-| yaklaşmak istemişlerse de kuvvetli bır'daki Fransız askerf ataşesi, bugün ikf larak telâkki etmekteyiz. Alelimum ticari mübadelelerde nor- mal yolları takibe taraftar olmakla be- raber ayni zamanda dünya iktısadi şart- larmın icabı olarak karşılıklı menfaatler ve müsaadeler yolu ile tediye bilânçosu- nun mütevazin olmasına dikkat edeceğiz, Diğer taraftan mahsullerimizin dış pi- yasalarda revaç ve itibarını arttırmak için mühim ihraç mallarımızın standard- lanması yolundaki faaliyetlere vüsat ver- mek Kararındayız. Normal faaliyetlerile memleketin ik- tısadi nizamına faydası olan hususi te- şebbüslere kıymet ve kuvvet vereceğiz. Tıbbi ve içtimai yardım Cümhuriyetin teessüsündenber: mem- lekette yepyeni bir devlet sıhhiyeciliği kurmak ve halkın hayatını korumak ga- yesi ile takib edilen program dahilinde- ki çalışmalara devam olunacaktır. Bu &- rada bilhassa tıbbi ve içtimai yardım mü- esseselerinin ve sıhhi mücadele teşekkül. lerinin ihtiyaçları ve imkânlar dahilinde inkişafına gayret edilecektir. Ana yurda getirilen ırktaşlarımızın re- fah ve saadetlerinin temini hükümetin ehemmiyetle takib edeceğ: işlerdendir. Mali imkânlar nisbetinde bu gayenin ta- hakkukuna da çalışılacaktır. Gümrük ve inhisarlar Gümrük mevzularını ve muameleleri- ni ıslah ve tanzim ve inhisarlarda mali olduğu kadar iktisadi ve sıhht hedefleri de gözönünde tutarak rasyonel çalışma- ğe devam edeceğiz. Seri içkilere karşı makul tedbirlerle fenni ve içtimai bir su- rette mücadele etmek emelindeyiz. Ziraat işleri Ziraat işleri, üzerinde önemle, itina ile duracağımız büyük davalarımızdan biri- dir. Çiftçinin emek ve vaktini kıymet- lendirmek, İstihsal kudret ve kabiliye- tini artırmak, kazancını ve yaşama sevi- yesini yükseltmek ziraat programımızın esas ve gayeleridir. Ormancılık siyasetimizdo halk ihtiyaç» larını dalma ve basiretle gözönünde tu- tarak, koruma ve devlet işlelmesi ana prensiplerimizdendir. Arkadaşlarım, Bütün bu arzettiklerim hükümet faa- liyetinde göze çarpacak ana hatlardır. Burların yanında, millet hayatının lü- zum gösterdiği daha binbir mevzu var- dır, Onları tafsil ederek sizi yoracak de- ğilim. Sözüme başlarken işaret ettiğim gibi, biz, C. H. Partisinin programına sa- dık ve onun tahakkukuna çalışan insan- larız. Partimizin bize çizdiğ; hatlar dahi- inde ve Türk milletinin refah ve saade- ne matuf mesaide sizin vereceğiniz di- rektifler dairesinde çalışmalarımızı tan- zim ve inkişaf ettirmek gayesile birleş- polis müfrezesi, talebeyi dağıtmıştır. Nü- mayişçiler bundan sonra Venedik mey- miş, ideali ve birbirine itimadı tamam bir kabine olarak huzurunuza çıktığımız #tikadındayız. Eğer, bizi bu vasıflarımız- a Türk vatanının ve milletinin yüksek maksadlarına hizmet edecek kabiliyette ve kuvvette görüyorsanız itimad reyleri- nizle taltif ve takviye ediniz» Başvekil Refik Saydamın sık sık sürek- li alkışlarile karşılanan bu nutkunu ta- kiben bazı hatibler söz almışlardır. Kabineye itimad Neticede tayini esami ile reye müra- caat olunarak hükümete 341 ve mevcu- dun ittifakiyle itimad beyan edilmiştir. Sürekli alkışlar arasında bu neticenin bildirilmesi üzerine kürsüye gelen Baş- vekil şu sözlerle teşekkürde Lulunmuş- tur: «Arkadaşlarım, gerek bendeniz ve ge- rek kabine arkadaşlarım hakkımızda gös- terdiğiniz itimada arzı şükran ederiz. Fer vazifemiz ve her işimizde bu itima- dımızı muhafaza etmeğe ve ona lâyık ol mağa çalışacağız» Hatihlerin sözleri Ankara, 27 — Başvekilin beyanatını müteakib ilk söz alan Refik Şevket İnce (Manisa), Büyük Atanın ebediyete ka- vuştuğu tarihtenberi geçen iki buçuk ay ilerisinde Meclis huzuruna gelen ikinci bir hükümete itimad reyi verilmek üze- re bulunulduğunu kaydederek bu vâzi- yetten mana çıkarmak istiyenlere karşı verilecek cevabın «Türkiye baştan aşağı muayyen bir idealin, C. H. Partisi Idea- Jinin, sarsılmaz bir taraftarıdır ve Tür. kiye Millet Meclisi onun timsalidir» ola- cağını söylemiştir. Müstakil mebus Hüsnü Kitapçı (İz- mir), okunan hükümet programının bir Parti hükümeti programı olmayıp bütün bir raillet ve memleket tarafından be- mimsenen bir program olduğunu işaret etmiştir. Haki Memteş (İzmir) «müstakil me- bus», şimdiye kadar şahid olduğumuz bütün çalışmaları, muntazam ve nezih İş görmek evsafı mümeyyizesini taşıyan Refik Saydama ve arkadaşlarına itimad reyi vermek benim için bir zevktir, diye söze başlamış, çiftçinin kalkınmasını is min edecek tedbirler üzerinde hüküme- tin daha yakın bir alâka göstermesini is- tiyerek bu hususta bazı temennilerde bu- Junmuştur. Ruşeni Barkam (Samsun), hükümet programının en mühim noktasının mil Wi müdafaa kuvvetlerimize verilen e- hemmiyet olduğunu tebarüz ettirmiş» tir, Bu beyanatları takiben reye müra - yüz tayyare için yeni bir sipariş imza- Tamıştır caat edilerek hükümete beyanı itimad olunmuştur. 'Tasnifiârâ neticedinin bildirilmesin- den sonra da Hasan Saka (Trabzon) ve arkadaşları tarafından verilmiş o - lan şu takrir okunmuştur: «Büyük Meclis intihabatının yeni « İenmesine karar verilmesini dileriz.» Takrir reye konularak ittifakla tas vib olunmuş ve celse yarım saat kadar tatil edilmiştir. İkinci celse Gene Reis Abdülhalik Rendanm başkanlığında olarak ikinci celse açık dığı zaman encümenlerde tetkikatı ik- mal edilmiş olan bazı kanun lâyihala- rının ehemmiyetlerine binaen Tüzna « meye alınarak müstaceliyetle müzake- resi istenilmiş ve bu tasvib edilerek bunlardan damga resmi kanununda ta- dilât yapılması ve bazı bütçelere mun zam tahsisat konulması hakkındaki ka. nunlar müzskere ve kabul edilmişler dir. Müteakıben Hasan Saka (Trabzon) un aşağıdaki takriri okunmuştur: “Bundan evvelki celsede intihabın yenilenmesine karar vermiş olan Bü » yük Milet Meclisinin ruznamesinde müzakere edilecek mühim bir madde kalmamış olmak itibarile Nisanın ü « çüncü Pazartesi günü fevkalâde içti « maa başlamak üzere inikada nihayet verilmesini teklif ederim.» Takriin reye konularak Metlisin müttefikan tasvibine iktiran etmesi ü zerine de Reis Abdülhalik Renda al » kışlarla karşılanan şu sözlerile saat tam 16,30 da B. M. Meclisinin beşinci intihab devresi içtimalarına nihayet vermiştir: « Muhterem (arkadaşlar, intihabır. yenilenmesine ve inikada nihayet ve rilmesine dair ittihaz buyurduğunuz kararlarla bugün B. M, Meclisinin be- şinci içtima devresi sona eriyor. Bü devrenin her içtima senesinde reisliğe seçmek suretile hakkımda göstermek lâtfunda bulunduğunuz büyük itimad ve teveccühün kıymetli hatırasını daj- jma minnet ve şükranla muhafaza ede- ceğim. Çok aziz arkadaslarım, bugün sizle. Tİ uğurlarken herbirinize ayrı ayrı de- rin saygı ve samimi sevgilerimi suna- rak sıhhat ve selâmet ve muvaffaki - yetler temenni ediyor, ittihaz buyurdu. ğunuz kararlar dairesinde Nisanın ü - çüncü Pazartesi günü toplanmak üzere B. M. Meclisinin beşine! devresinin son inikadma rihayet veriyorum. (Sürek- Yi alkışlar). Ruzvelt, gazetecilerle haftalık mu « 4 i |