25 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

25 İkinciteşrin TELGRAF HABERLERİ Rütenya meselesi yeni bir buhrana yol açıyor Bir ingiliz azetesi Polonyanın hudud boyunca yeılı fırka askeri tahşid ettiğini yazıyor Almanya, Danziğin bir Alman ;ehn halini alması şartile | Rütenyanın taksimine muhalefet etmiyeceğini bildirmiş Londra 24 (ALA.) — Evening Standard | kontrölünün ilgası, Danzigin kat'i bir Al- gazetesi, Avrupada yeni buhran tehlikesi baş gösterdi başlığı altında yazdığı bir Mmakalede diyor ki: Polonya Çekoslovakyanın Rütenya kıs- mında bütün hudud boyunca yedi fırka tsker tahşid ettiği gibi Romanyanın Çe - koslovakyaya yardım etmesine mâni ol - Mmak için de Romanya hududunda kırk bir kişi tahşid eylemiştir. Öyle anlaşılı - Yo ki Polonya ve Macaristan Roman - yayı merkezi Avrupa ile birleştiren bu Rütenya arazisini ortadan kaldırmıya ve kendi aralarında paylaşmıya azmetmiş - lerdir. Hattâ, bu hareketin tarihini de ba ayın 27 sine tesbit etmişlerdir. Şimdiye kadar Almanya, bu harekete man şehri halini alması ve ikincisi de, Rütenya Macaristana ilhak olunduğu tak Girde buradan Çekoslovakyadan geçmek üzere Romanya hududuna kadar Alman- yaya demiryolu ve otostrat yapmak im- tiyazının verilmesidir. Diğer bir habere göre ise Budapoşte 24 (Havas) — Rütenyahla- rın kendi mukadderatlarına kendilerinin sahib olması için, Macar gazeteleri tara-| fından bir müddettenber! yapılmakta o- lan neşriyat dündenberi umumi bir te - vakkufa uğramıştır. Pester Lloyd gibi, yarı resmi gazeteler bu mesele hakkın- Ga tek bir satır bile yazmıyorlar. İyi malümat alan mehafilde beyan o - Mâni oluyordu. Fakat bu sabah Polon -|lunduğuna göre, bu meselede şiddetle Yaya ve Macariştana yaptığı bir tebliğde | muhalif olan Almanya, dün Budapeşte İki şartla bu muhalefetinden vazgeçece- | hükümeti nezdinde bir teşebbüste bu - Bini bildirmiştir. Bu şartlardan birisi,| lunmuştur. Şimdilik Rütenya meselesi Danzig üzerindeki — Milletler Cemiyeti | muallâkta kalıyor âemektir. Manş denizinde şiddetli fırtınalar hüküm sürüyor Sahillerde beş | beş kişi öldü, birçok kimseler yaralandı Londra 24 (ALA.) — Manş denizinde hüküm süren pek şiddetl! bir fırtına İn- Biliz sahillerinde mühim tahribat yap - Mıştır. Şimdiye kadar beş kişi ölmüş ve ir çok kişiler yaralanmıştır. Deniz nak- Hyatı intizamını kaybetmiştir. 20 kadar Wapur evvelki gecedenberi Iilmana gire - Miyerek Southampton açıklarında atıl | bir vaziyelte durmaktadırlar. Nevyorkx gelen Çucen Mary trans - Atlântiği Plymouthda demirlemekten vaz- k Cherbourga doğru yoluna devam , Norveç kraliçesi Mandın cena- nil olan İngiliz Royal Oak zırh- lit henüz yola çıkamamıştır. Bütün si - Vi ve askeri hava meydanlarında tayya- Telerin hareketi menedilmiştir. Gatwick hava meydanımda altı hangar lerindeki tayyarelerle birlikte mühim Asara uğramışlardır. Ka'les eyaletinde 650 telefon hattı ha - Tab olmuştur. Hitler Cenubt Afrika Nazırını kabul etti Berlin 24 (Hususi) — İngiliz cenubi :İnknk.nln milli müdafaa nazırı Pirov, ı"âun Bcrhıesgıdendı Hitler tarafından abul edilmişt Bir gatt süren Mlhhl esnasında, Al - anyanın müstemleke talebi moselesile Tİ münasebat hakkında fikir teatisi Yüpılmaştır. Pirov, bu akşam Berline Gdöndükten k'“"rı Romaya hareket etmiştir. Pazar - Sİ gününe kadar Romada kalacak olan Zır, İtalyan hükümet ricalile de te - darda bulunacaktır. Nakil ve tayinler Arıkırı 24 (Husust) — Diyarbakır * akıflar Müdürlüğüne Bitliz. müdürü Bi Ydar Kılıçoğlu, Bitlise Hayseri mü- .y;ıl Naci Atalay, Kayseriye Vakıflar hiyat muhasibi Remzi Gürer - tayin pönişlerdir. büne nbul Posta ve Telgraf Müdürlü - Üm, Mazhar Derimer asaleten tayin e- eti iştir. Posta telgraf muamelât mü- B ti Kenan Onat Seyhan — Posta lgrı! Müdürtüğüne, telgraf işleri Si Necati Toner yüksek fen heyeti a lğina, Ankara Telefon müdürü Sa- | ir telefon müdürlüğüne, Van Ka Müdürü Atem Ülker Zongulda- Ank, Drdi dra posta muavini Hâmid Tuncer Uya, muamelât müfettişlerinden Alman, ita'yan, Japon paktının yıldönümü Bugün Hariciye Nazırları birer nutuk söyliyecekler Berlin 24 (A.A.) — Emin bir memba- dan öğrenildiğine göre yarın komintern aleyhindeki paktın imzasının yıldönümü münasebetile İtalyan, Alman ve Japon radyolarında bir saat müddetle bu hâ - dise 1tes'id edilecektir. Bu münasebetle İtalya hariciye nazırı Kont Ciano, Al - manya hariciye narzırı Von Ribentrop ve Japonya hariciye nazırı Arita birer nu- tuk söyliyeceklerdir. Bu nutuklar saat 11,30 dan 12,30 a ka- dar birbirine bağlanan üç memdeketin radyosunda söylenecek ve derhal her üç lisana da da tercüme edilece! edıkcedır Sinema yıldız! yıldızlarının malikâneleri yandı Los Ancelos 94 (ALA.) — Cenubl Ka- liforniyada şimdiye kadar görülmemiş vüs'atte büyük orman yangınları mü - him takribât yapmaktadır. Şimdiye ka - dar iki yüzden fazla ev yanmış ve bir çok sinema yıldızlarının malikâneleri kül olmuştur. Binlerce kişinin yangınları söndürmek için uğraşmasına rağmen a » teş gitgide mektedir. Bir çok mın - takalar ateş yüzünden mahsur bir halde bulunmaktadır. Belçika Kralı Holandadan Brüksele döndü Brüksel 24 (Hususi) — Üç gündenberi Felemenk kraliçesi Wilhelminin misafiri bulunan Belçika kralı Leopold, bugün Amsterdamdan Liheye varmış ve bura- da Belçika zolanisini kabul ettikten son- ra, akçamüstü Brüksele dönmüştür. Filistin için konferans Londra 24 (AA.) — Müstemleklt na - zırı Mac Donald, Avam Kamarasında beyanatta bulunarak İngiliz hükümetli - nin, Mısır, lrak, Arabistan ve Erdün hü- kümetlerile Filistindeki Yahudi ajansına Filistin meselesinin hallini müzakere et- mek üzere toplanacak konferansa iştirak etmeleri hususunda reşmen davetiyeler gönderildiğini bildirmiştir. —— ——— Hâdi Erkmen Kayseri Posta Müdürlü- ğüne nakil ve tayin edilmişlerdir. Münhal bulunan Erzurum Tapu Mü- SON POSTA Cümhurreisi İnönünün mühim beyanatı Atatürk aşkındaki bu birlik Büyük Ölünün urduğu rejimin remzidir. Gazetemiz Mmtişar etmediği gün- lerde Cümvhurrelsi İzmet İnönü, ccne- bi gazelecilerine mühim — beyanatta bulunmuştar. Cümhurreisinin beya - natıni aynen dercediyoruz. , Ankara 22 (AA) — Relslecümhur İnönü bugün ssat 18 de Ankarı- da bulunan ecnebi gazetecilerini ka- bul ederek aşağıdaki beyanatta bu - cenazesi önündeki mü- şahid oldunuz. Ata- türk aşkındaki bu birlik, nün kurduğu refimin re: lizmin hususl —vasfı deva.. mündemiçtir. Türkiye, dahilt siyasetinde olduğu gibi hartel elyasetinde de, hattı ha- reketini olzun düşüncelerden ve bu - nun milletin menfaatlerine en uygun olduğu kanaatini getirdikten — sonra tanzim — eylemişlir. İşte bunun için düryanın en salâhiyettar mümessli - leri önünde hiç tereddüd etmeksizin diyebilirim ki, Türkiyenin haricl siya- setinde sulh davasına sadıkane bağlı- lhk, Kemalist rejiminin birbirini ta - kib eden hükümetleri tarafından şim- Giye kadar tatbik olunageldiği şekilde anlaşma ve beraber çalışma zihniye- U, dostluklarına ve ittifaklarına hu - lüs ve sadakat, ve sulhun muhafazası emrinde gösterilen itinanın en bü - yük muvaffakiyet şanslarile ihatasını mümkün kdan kuvvet seviyesinde kendisini mütemadi tutmak — kaygısı hâkim olmakta devam edecektir. Niram ve terakki âmili olan Türki- ye, gayretlerini size bildirdiğim — bu prensipler yolunda sarfetmeğe de - vam eyliyecek ve dünyada sulhu mu- hafaza maksadile kendisine her mü- racaRt vukuunda emeveude cevabimi vermekte kusur etmiyecektir. Bunun- Ja beraber, bu yoldaki müsaraatının bu asil davaya hiçbir 2Af sebebi ol - maksızın — samimiyetle bağlılık gibi hakiki mânasında tezahür eylemesi- ne İtina edecektir. Meleri naklederken, Türkiye - nin hakiki mangarasını tam surette aksettirmeniz İcin sizlerden — temsil eylemekte olduğunuz memleketler of- kârı umümiyesine, büyük yasımıza bu darecede döstane bir surette İştirak eden bütün dünya milletlerine karşı burafa gördüğünüz kuvvetli minnet- tarlık tezahürünü büdirmenizi ve bu ağır kederin de son derece tesellibahş bir dastlukla ihata edilmiş olan Tür- kiye milletinin duygulu teşekkürle - rine ayrı ayrı herkes nezdinde tercü- man olmanım bilhassa rica ederim.» Hariciye Vekilinin beyanatı Ankara 22 (AA) — Harlciye Veki- N B. Şükrü Saracoflu, Atina afansı nın husüsl müuhabirini kabul ederek kendisine aşağıdaki beyanatta bulun- muştur: «— Basvokil Celâl Bayar, Yunants. tant karşı olan hlasiyatımı birçok de- fa sahzen bildirmişti. Ren de, Harici- ye Vekâletini deruhde ederken, Baz - vekli B. Metaksasa gönderdilim tel grafla, kendi hissiyatımı — bildirdim Burün sizi kabul ederken, şunu ilâ- ve evlemek isterim: Yunanistanla — Türkiye ittifak paktı İmzalandığı memleket zimamdarları — tarafından hayırlanan, imzalanan ve tatbik edi- len bir vesika 1âi. Bugün ise, Iki mll- let tarafından hükümetlerine bir va- zife nl:rık tahmil edilen bir pakt ol- Vindsor Dükü Çemberlayn ile görüştü uluğunda arasındak! zaman, İki tarafından Xabul olunmuştur. Vindsor Dükü ile Çemberlayn arasın U posta müdürü Nâzım Vana, | dürlüğüne Büyükada tapu sicil mu -|da yapılan bu görüşmenin, Dükün İngi Paris 24 (Hususi) — Dün Parise mu - vasalatını bir kartla Vindsor Düküne bil-| du. 1928 seçimindenberi ilk defadır ki dirmiş olan İngiliz başvekili Çemberlayn, | cümhuriyetçiler, demokratlar karşısında beraberinde hariciye nazırı Lord Hali -| meclisteki ve âyândaki vaziyetlerini tak- faks olduğu halde bu akşam Vindsor Dü-| viye etmiş oluyorlar. Son beş seçimin künün ikamet ettiği otele giderek, Dük|her birinde bir evvelkine nazaran zayıf- Sözün kısası inönü tarih (Baştarafı 2 inci sayfada) yük gaza ve zaferinizi tebrik ederken, üs- tünde durduğunuz tepenin size binlerce düşman ölülerile dolu bir meydanı şeref seyrettirdiği kadar milletimiz ve kendi - mız için şaşaci itilâ ile dolu bir ufku is » tikbale de nazır ve hâkim olduğunu söy - lemek wterim. Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal * İşte, lüyemut Atamızın yalnız bir iki tanesini buracığa kaydetmekle iktifa ey- lediğim yüksek şehadetlerile, inkılâb ta - rihimizin ebediyete intikal edecek altın sayfalarına geçen muhterem Reisicümhu- rumuz, sevgili milletinin kendisini en bü- yük makama seçmekle gösterdiği sevgi, saygı ve bağlılığa muharebe meydanın - da, siyasi müzakerolerde devlet idaresin- de, hüsıli temiz ve dürüst hayatının her kazanmış necib bir şahsiyettir. tek bir kütle halinde marak, gönüllerimizde — cümhuriyet li ile Atatürkün bize çizmiş olduğu itilâ ve terakki yo- Tunda gene esköğt g'bi, ayni kavi ve azim- kâr adımlarla yürümektir. top İsevgi ve | Bu vazifeyi tamamile ifa edeceğimize| kaydettiği bu gerilemeye bakılacak olur. kani olarak, güzlerini dün bediye |bize en bi dir! aya kapayıp e- n Yüce Şefin, İsmet İnönü, yük ve en kıymetli armağanı - fr ingi teredekı ank talebeleri and içtiler İngüteredeki Türk talebeleri Atatür - kün ebedi ziyaını haber alır almaz bir toplantı yapmışlar ve Büyük Şefin eşsiz eserini korumak için and içmişlerdir. 'Türk gençliğine kararlarımı bildirmişler- dir. Londra (Telsiz tel bıraktığı eşsiz. eseri canımız, korumak için gençlik andım içtiğimizi yurddakı kardeşlerimize bildiririz. İngilterede ekzeter Türk talebeleri Hergün: On günün tarihi (Baş tarafı (2 inci sayjada) Nf etmişti. Bu taksim projesinin nasıl tatbik edileceğini tedkik etmek üzere Fi- lıstine gönderilen Wudhed komisyonu, taksimin tatbiki imkânsız bir proje ol - duğuna karar vermiştir. İngiltere hükü- meti bu kararı kabul ederek, Arablarla Yahudiler arasında bir anlaşma için yeni bir teşebbüs yapacaktır. Yahudi mü « messillerinin ve Filistin Arablarile kom- şu Arab memleketleri —mümessillerinin yakında Londrada içtimaa çağırılacakları resmen bildiriliyor. Fakat Filistinde bir senedenberi devam eden tedhiş hareke- tinden mes'ul addedilen müftinin çağı - ima edildiğinden, bu Arablar lâ sukutu hayai uyandırmıştır. Fa- mndra içtimar Yahudi mehafili ara - sında daha büyük bir hayal sukutu uyan- dırdı. Çünkü bu müzmin meselenin hal - Arab noktai nazarına daha uygun bir formül aranacağı muhakkak gibi gö- rünüyor. fla) — Atamızın kanımızla * Amerika seçiminin neticesi Ruzvelt için bir mağlübiyet telâkki edilmek lâzımdır. Gerçi hâlâ cümhurreisinin lideri bulun- duğu demokrat partisinin gerek mecliste ve gerek âyündaki ekseriyeti büyüktür. Fakat bu ckseriyet, seçimden evvelki ka-| dar kahir değildir. Cümhuriyetçiler mec- | listeki âzalıklarını yetmiş beş adet arttı- rarak yüz yetmise Iblâğ etmişlerdir. Â- mdaki meveudları da yirmi sekizi bul- lamakta diler. Bu, iki sene sonra cüm - İ : İsmet S o” XİDe muvacehesinde | — | E hasında ve her sahada bin defa hak|lenmesi münasebetile yapılan kısmi in « *İtihabatta bugün iktidar mevkiinde bulu.! Üf idi, vazilemiz onun çok — kıymetli| Türk talebeleri ayrıca bir telsiz telgrafla | : * İizahattan sanra demokratların, daha doğe hafızı Faruk terfian tayin edilmişlerdir. | tereye avdetile alükadar olduğu anlaşı! -| urmıştır. dir. maktadır. | miştir. Bu işgal esnasında hiç bir hâdise — ğğ V. Ş. ESMER îolmımış'ır. Sayfa 3 kısmi seçimin manası Yazan: Selim Ragıp hııç merika, — cümhurreisi — seçi « | İ l © Amerikada son yapılan , â mini, — bundan — bir — sene (EÜRE sonra — 1940 — yılı — içinde — yapacak | Geçen bir riyaset devresi zarfın « da azim bir iktısadi dava ile uğraşarak bir hayli yıpranan Franklen Roosevelt $ tekrar seçilecek mi, seçilmiyecek mif $ Tahmin etmek zordur, Fakat kısa bir Za- man evvel meb'us ve âyün meclislerinin K üçte birerlerinin yenilenmesi münasebe « ğ tile ahnan neticelerle bakılacak olursa, l Roosevelt hükümeti, 1940 senesinde, yek ni cümhur riyaseti intihabatına korku duymadan girebilecektir. Çünkü: İ| Meb'usan meclisinin üçte birinin yeni nan demokratlar yetmiş üç samdalye kays | betmiş, buna mukabil - cümhuriyetçiles. $ ndalye kazanmışlardır. Âyân meclisinde ise gene demokratlar (9) sandalye kaybetmiş, cümhuriyetçiler ()) sanöalye kazanmışlardır. Rocseveltin mensub olduğu partinin ise a cümhuriyetçilerin kazanma #malleri demokratlara nazaran daha İ sa 1940 yılında seçilerek reisicümhüur in - | ,3 | j İ fazla görünmekte ise de hakikatin böyle | olmıyacağını zannettirecek bazı esbab . vardır. Bu sebebleri tesbit etmeden evvel j cümhuriyetçilerin terakkisini kaydeden | avamil şunlardır: İ 1 — Halkın, demokratik idarelerde, üe | zun müridet ayni oşhası görmeklen bık- | ması ve yenilik arzusuna düşmesi. | 2 — Amerikada âyân seçiminin eyalet | esasına göre yapılması ve eyaletlerin nü- fusunun nazarı dikkate alınmaması. ' Meselâ takriben (13) milyonluk bir nüs İ fusu olan Nevyork intihab dairesi ıki â- | yân intihab ettiği gibi nüfusu (100) bis | ni geçmiyen Nevada eyaleti de iki öyümn ı intibab eder. Cümhuriyetçilerin son İns tıhabdaki terakkilerinin hakikatte geniş k halk kütlelerinin teveccühünü kazan « | mek manasına gelmediğini isbat eden bu : l (i n Ü rusu onların mümessili olan Roosevel tekrar intihabını temin edebilecek olan ihtima! şudur: 3 — Roosevelt, yeni milli iktısadi kal « kınma plânının babası olduğuna ve bu 1 plândan başka Amer;kan sanayiinin ge « çirmekte olduğu buhranı izale edebilecek müessir bir çare bulunamadığına göre, | 1940 senesinde Gdemokratların tekrar di cümhur — riyasetini — ellerinde — mu - ) hafaza — edeceklerine — hükmedebi - (l liriz.. “Maamafih — geniş — Amerikan halk kütleleri nazarında demokrat parti « nin ve onun şimdilik en mümtaz mü « mess'li gibi görünen Roosevelt'in eski mevkilerinden bir nebze kaybettiklerini 1 gösterebilecek ufak bazı emareler var « dır. O da bu partinin, son zamanda Av »« rupa işlerine karışmak hususunda gös « termiş olduğu meyiklir. Bunun haricinde Roosevelt'in. yukarıya sıraladığım se - beblerin icab ettirdiği seçici kayıbından —| başka esaslı bir kuvvet zayi etmemiş ol- duğunu vaziyet bize gösteriyor. Amerika efkârı umumiyesi, henüz Roo. sevelt'ten yüz çevirecek kadar onun u « | sullerinden usanmışa benzemiyor. | Selim Ragıp Emeç — | 2 Saldıray denizaltı gemimiz yakında — | limanımıza gelecek ıi | - Almanyanın Krup tezgâhlarında inşa | olunarak denize indirildiğini evvelce ha- | |ber verdiğimiz Sadıray denizaltı gemisi, — © ikincikânunun ılk haftasında limanımıza gelecektir. Saldıray, bayrak çekme me- rasimi burada yapıldıktan sonra filomu - za iltihak etmek üzere İzmite gidecektir. Alman - Çek hududu Reichenberg 4 (A.A.) — Almanya « (D Çekoslovakya arasında kat'i hududun çi- (Şi zilmesi üzerine bugün Alman kıtaatı İ muhtelif mıntakaları saat 10 da işgal et