22 Mart 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

ı BÖN POSTA Sayfa 11 Dolfüs nasıl öldürülmüş! (Baştarafı 1 ünci sayfada) Bilâhare diğer Naziler, arkadaşlarını ikinci bir kurşun atmaktan menetmişler - miş, Biraz sonra Dolfus Feyin himayesi altında ve yalnız kalmış. O zaman Fey Dolfusu ikinci bir 'kurşunla öldürmüş imiş. Bu iddiayi isbat eden deliller de, Dol. fusun katli hakkında bilâhare yapılan tahkikat ve tedkikat esnasında Dolfusım Üzerine Nazilerin yalnız bir tek kurşun atmış olmalarının Babit bulunması ve bundan sonra Dolfusun Feyin yanında bir müddet yalnız kalmış olması imiş. Şuşniğ hükümeti tarafından girişilmiş olan tahkikat bundan bir müddet evv2l bu neticelere varıp 'Fey hakkında böyle bir şüphe uyandırdığı için binbaşı iktidar mevkiinden uzaklaştırılmış imiş. Şimdi Naziler iş başına gelince, Fey bu işin büs- bütün meydana çıkmasından korkmus,ve bunun için karısı ve çocuğile birlikte bütün ailesinin hayatına nihayel ver - mek istemiş Rivayet budur, doğru mu, yanlış mı, bir şey söylenemez. * Ayusturyada Yahudilerin halleri ber - baddır. Nazi rejimi bunlara karş: gayet &ıkı takibata girişmiş bulkmuyor. Bunla- rın bir çokları Vatan Cephesi ıçinde bu - Tundukları için böylelerinin cürümleri de iki katlı oluyor: Hem Yahudi olmak, hem de Ansehluss aleyhindeki zümreye men- sub bulunmak. Bu iki türlü ecürüm» ile müttehem olarak Nazilerin ellerine dü - şenlerin Allah yardımcıları elsun! Bu gidişle bu milletin hali berbaddır. Bizde de Yahudi aleyhtarlığı hareket - leri son zamanlarda artıyor. Yahudilerin Macaristanın ticaret ve her nevi serbest meslek sahalarında işgal eyledikleri mev- Fransız gazelelerinin Görüşü ile Vaziyet Londra 21 (Hususi) (Romadan bildiri- Hiyor) — Yarı resmi Tribuna gazetesin. de intişar eden bir makalede ezcümle de- niyor ki: — Şimdi artık Almanyanın hududları tamamen çizilmiştir. Fransaya dayanan bu hududlar muahedelerle, İtalyaya Ja- yanan hududlar ise muahedelere rağmen tesbit edilmiş bulunmaktadır. Almanyanın artık toprak iddiası ve kurtaracak vatandaşı yoktur!» Bir Fraosız garetesinin neşriyalı Paris 21 (A.A.) — Epok gazetesi yazı - yor: «Avusturyanın ilhakının ertesi günü diğer bir çok arkadaşlarımız gibi biz de İtalyanın Akdenizde yeni bir zorbalık ba- reketine kalkışacağını ve buna Almanya- nın müzaheret edeceğini yazmıştık. Hal - buki Mussolininin başka bir yol tuttuğu- nu görüyoruz. İtalyanın Alman kudretin- den korkmağa başladığı anlaşılıyor. Vâ - kıâ Hitler Brenner hududu hakkında kat'i teminat vermiştir. Fakat insanlar geçer, coğrafya kalır. Bu, bir hakikattir. Romanın menfaati Londra ve Parisle Ipi büsbütün koparmamak ve Chamberlal - nin çekilmesini istiyenlere fırsat verme- mektedir. İngiliz - İtalyan yakınlaşması ise bu Iki memleketin menfaatı iktiza « sından olduğu gibi Fransanın da men « faatine tamamile uygundur.» İtalyada Hitleri karşılama hazırlıkları Roma 21 (A.A.) — B. Hitlerin Roma - ya ziyaretine aid hazırlıklar bütün faa- liyetile devam etmektedir. Şehirleri süs- Jemek işine memur komiteler diş bakanı Kont Cianonun idaresi altında çalışıyor. lar. - Yeni Ostla - garı ile tariht şehirden Polin kapısına kadar uzanan kırk metre genişliğindeyi yeni cadde ikmal edilmek özeredir. Suriye heyecan ve Korku içinde! (Baştarafı 1 inci sayfada) ve mütalealarla dolü... Bu gürültünün buralarda gayet tu- haf akisleri de oldu. Bu meyanda Şam- da bazı şayialar dolaştı. -Almanyanın yaptığı gibi Türkiyenin de Hatay dava- sını bir emrivaki ile hal ve fasletmek Üzere olduğu söylendi. Buna gazeteler de yardım ettiler, Bu arada Vekâle - tülarabiyye denilen Aajans, Hat etrafa bir takım haberler yaydı. Bu ha- berlere göre Türkiye de bir Anschluss yapmaya karar vermiş ve hattâ bu hu- “ susta bir takım tedbirlere de tevessül eylemiştir. Bittabi bu tedbirlerin askeri olma - ki büyüktür, İçlerinde Macarlığın içinde hallolup gitmiş ve Macarlık için büyük hizmetler ifa eylemiş bulunanlar da vâr- dır. Böyle olmalarına rağimen, şimdi Ma- car Yahudilerini de düşünce almıştır. Gü- nün birinde bu Nazi hareketinin Maca - ristanı da istilâ etmesi tehlikesi karşısın- da âdeta titriyorlar. Onların bu endişeli vaziyetleri Macaristanın iktısadi hayatı üzerinde fena tesirler yapacaktır. Török Bela *kk Viyana 21 (Hususi) — 1934 sene - sinde idam edilmiş olan Dollfus'un ka-| tili Planetta, şimdi Nasyonal - Sosya- listler tarafından milli bir kahraman telâkki edilmektedir. Planetta'nın kemikleri mezardan çÇı- |karılarak, milli merasimle tekrar gö - mülecektir. a Bundan başka, Planetta'nın muha - kemesi yeniden rüyet edilecek ve ta - İrih önünde kahramanlığı isbat oluna - caktır. ğ Avusturya Milletler Cemiyetinden ayrıldı. Cenevre 21 (Hususi) — Alman hü - kümeti, Avusturyanın Milletler Cemi - şetinden ayrılmış olduğunu resmen bu cemivete bildirmıştir. Yahudi aleyhdarlığı ana 21 (Hususi) Bütün Ya - hudi muallimlerin vazifelerine nihayet verilmiştir. Plebisit hazırlığı na ZI (AA.) — Avusturyada lebisit mücadelesi perşembe r. Bu münasebetle Nas- yonal teşkilâtı büyük teza « hür'er hazırlamaktadır. Vergiler kakkındaki lâyihanın Meclise Sevkı tehir edildi (Baştarafı 1 ünci sayfada) Zil nisbeti kabul etmenin daha doğru o- lacağı mütalcası da #erdolunmuştur. Avcak hususi — istihbaratıma göre meelis mehafilinde ileri sürülen müta- lcalar arasında böyloe bir vergi tenzilin- Macaristanda endişe İ (Baştarafı 1 inci sayfada) |detmekte ve ileride bir gün, Macaris - tan da kendi haklarını aramağa başlı- yacağı zaman, Almanyanın kendisine yardım edeceğine emin görünmekte - dirler. Macar gazetelerinin — kaydettiğine göre, Almanya Avusturyayı ilhak et - mekle şunları kazanmış bulunmakta - dır: 84,000 — kilemetre murabbar erazi, 7,000,000 nüfus ve senede 2 milyon üç yüz bin kental , 5,029,000 ken- fal çavdar, 22,281,000 kental patates, 6,264,000 kental şeker, 1,891,000 ton demir, 3,100,000 ton linyit, 138 bin ton bakır. Ve memleketin yüzde 38 i ormanlık olduğundan büyük bir odun ve tahta hazinesi ve endüstrisi. Son hâdisatın en büyük aksi bittabi İMacar Nazileri üstünde olmuştur. Ma - caristanda Nasyonal Sosyalizm, Hitle - rin mevkli ıktidara gelmesinin hemen İakebinde bir parti olarak kurulmuştur. leMacaristan Hitleri» diye adlanan Ma- car Nazilerinin Reisi Kont Festetiş, teş- ıkilâtını bilhassa Macar gençliği ve ü- |niversite muhitine istinad ettirmiş ve |o zamandanberi Almanyanın maddi ve |manevti yardımı sayesinde gitgide kuv- vetlenmiştir. Kont Festetiş 1918 de kurulan Ma - car ihtilâl kabinesinde yer almış eski bir Sosyalist ve Komünist politika a - İ|geçmiş ve bugün Macaristan Nasyona- listlerinin lideri olmuştur. Kont Festetiş şimdi fikrini açıkça 1- fade etmekte ve günün birinde mevkii |iktidara gelecek olursa Macaristanı Al manya ile birleştirmeğe — çalışacağını İsöylemektedir. Aymıca — Macaristanın harbden sonra düştüğü fena vaziyet - ten Sosyalistleri, kapitalistleri, ve Ya - hudileri mes'ul tutmaktadır. Bugün a- sıl Macarlar müstesna, fakat Macaris - tanda Almanca konuşan 400,000 kişi - İnin, Almanyanın bir an evvel Macaris- İtanla da birleşmesini dört gözle bekle- dikleri muhakkaktır. Diğer taraftan muhtelif Macar li - den bazı memur ve müstahdemlerin ka derleri, Almanyanın Macaristanı da i - zanacakları cüz'? bir paraya mukabil çerisine almasından korkmakta ve bu milletin varidat büdoesinden 4 milyo -| teblikeye karşı kat'i tedbir alınmasını na yakın bir fedakârlık yapması İcab istemektedirler. Bunlardan Krallık ta- edeceği, bu tenzilâtın ileride daha e -|rafdarı Marki Yorj Pallavicini şu be - saşlı bir tarzda yapılmasına talikile bu | yanatta bulunmuşlur: yıl için tehirinin daha doğru — olacağı| — «— Avusturyanın Orta Avrupada düşüncesi de vardır. oynadığı rolü bundan sonra Macarista- Si nn Üzerine alması lâzımdır. Bunun 1 - İ hı_'u.“:“ SARGÜLİNE çin Almanyanın Macaristana doğru ya Ankara 21 (ALA.) — Hususi — surette ğî?:î“mîmu:'w' Te a haber aldığımıza göre Cumhuriyet Mer- ;d'";w bulunan istiklâlimizi kur - kaz bankası umum müdürü B. Salâhad -| ©0 & b eder. Almanyanın bugün din Çam, sihhi sebeblerden dalayı istifa İLArMek AD Ka O ranya aa etmiştir. Bu istifa hükümetçe kabul e - .'“*'“ğ“" ’o'mp,_ UİD yt dilerek yerine Ziraat Bankası umum mü- ;"' LT birer' bakik: ."":îı_ ğ dürü B. Kemal Zaim ve Ziraat Bankası (AT'R' birer Bee umum müdürlüğüne Merkez Bankası müs; (: dür muavini B. Nusret Mithatın tayin -| BiZ, Almanyalım Çrin Avrupada ve leri tasvib olunarak yüksek fasdike ar. Dilhassâ İbeenitör Üzeüine yapacağı zolunmuştur. tazyika elimizden geldiği kadar karşı Asılsız haberler SA MT A e l sü cek ancal yol vardır. Ya - Ankara 21 (ALA.) — İngilterede bu -|mizden vazgeçerek Almanyanın erazisi lunan bankacılarımızın yapmakta olduk-|meyanına girmek, yahud da Cermen ları temaslar ve bunlara iltihax etmek ü- | tehlikesine karşı mücadele etmek.. Ben zere gönderilen Maliye Vekâleti nskid iş-|büyük Macar ekseriyetinin, Macaris - Jeri umum müdürünün hareketi münase-|tanın Almünyanın bir vilâyeti olması betile İstanbul gazetelerinde neşroluman 'nı aslâ istemediklerine ve müstakil bir havadisler ve ifade olunan rakamlar ha- Macaristanın Orfa Avrupada daima ya kikate uymamaktadır. şayacağına emin bulunuyorum.» Gene İstanbul gazetelerinde vergi ten. ziline aid çıkan havadisler de bu cümle- dendir. Her şeyin, olduğu gibi, zamanında ef- kârı umumiyeye arzını şiar edinen hü - kümetimiz bu neşriyatın tashihine Anag- dolu ajansımı memur eylemiştir. Nakid işleri umum müdürü hareket etti Teti nakid işleri umum müdürü Halid Nazmi Londraya gitmek üzere Ankara- dan hareket etmiştir, Müfrit sağların istekleri Budapeşte 21 (A.A.) — Budapeşte- de yapılan bir toplantıda, «Mavi Haç - lar» ismi verilen müfrit sağ cenah par- tisi, hükümetin silâh endüstrilerini dev letleştirmesini, Yahudilerin mühim e - konomik mevkilerden uzaklaştırılması- nı, küçük antant memleketlerinde, Ma Ankara 21 (Hususi) — Maliye Vekâ «|car ekalliyetleri bulunan — her tarafta plebisitler yapılmasını, mecbur! asker- lik hizmetinin kabulünü ve Bolşevizm le mücadele edilmesini istemiştir. —x — eee N e S e e aa sı lâzımdır. Askerli tedbir de elbet kuv-|ru tahrik edilmişler, Hattâ, bunlardan vet tahşidinden ibarettir. Şu halde Tür| birinci taburla ikinci fırka, İskenderu- kiyenin de kuvvet tahşidine başlamış|na yakın olan Payasa dahil dahi ol - bulunması icab eder, Gazeteler bu kuv | muşlar! B vetlerin tahşid edilmekte olduklarını| — Bu kuvvet numaraları size tuhaf gö yazıyorlar ve hattâ bımları —sanki tah | rünür ama, bunu uyduranların asker - şid emirlerini kendileri tmza etmişler|lik malümatı az olduğundan kusur - gibil— numaralarile haber - veriyorlar. |larınâ” bakılmamak icab eder. Bununla Bunlar ikinci ve dördüncü alaylar -|beraber bu haberler Şam — muhitinde la ellinci tabur imişler. Bü kuvvetler İspartadan cenuba doğl|can hâlâ da devam eai aai ga ee eReRa ĞiT Şİ NMAĞ meterae aa hayli telâş ve heyecan uyandırdı. Heye | birinden:> ediyor! Bir İngiliz askeri mütehassısının Londrada çıkan News Chronicle ga « zetesinde askeri bir mütehassıs yazıyor: Avrupa haritasını sathi surette tedkik etmiş olan her hangi bir İngiliz için da- hi, Avrupanın bugünkü hakki vaziyeti ve istikbali tam bir vuzuh kesbetmekte - dir. Hâdiselerin inkişafını daha yakmdan takib etmiş olanlar ise, İngiltere ile Fransanın siyasiden fazla askeri bir me- sele karşısında bulunduklarını kabul ve teslim ederler. Bilhassa Fransa, böyle bir mesele ile daha hâd bir şekilde karşı karşıya bu » lunmaktadır. Zira, Çekoslovakyanın mül- ki tamamiyetini müdafaa edeceğine dair yeniden teminat vermiş ve bu suretle as- keri bir taahhüd altına girmiştir. Almanyanın bütün askeri kuvvetleri- nin garbda tahaşşüdüne mâni olmak is « tiyen Fransa, kendi şahsi emniyetinin kuvvetli ve müstakil bir Çekoslovakyanın mevcudiyetile çok yakından alâkadar ol- duğunu pekâlâ takdir etmektedir. * Bu şartlar içinde, Çekoslovakyanın var- liğı nasıl Fransanın emniyeti bakımından bir lüzumsa, İngiltere için de ayni dere- cede bir zarurettir. Çünkü, İngilterenin emniyeti Fransanın emniyetine bağlıdır. Mesele, Avusturyanın dramatik bir su- rette Almanyaya Uhakından sonra, daha | şümulltü bir mahiyet kesbetmiştir. damıdır. Bilâhare sol fikirlerinden vaz- | ' y y DiT mahiyet Yesbelmiştir. Alman ordusu Şimdi Brennerde bulu- nuyor. Avusturyanın kurtarılması — için yardımı bir zaruret olan Roma hükü - meti, askeri bakımdan, bu kuvvetli cere- yan karşısında yan çizmiştir. Şimdi, Fransadan, her vakitten daha fazla uzak bulunan Çekoslövakya, mü - dafaası icab eden yeni ve daha çok geniş bir cephe karşısında bulunuyor. * Diğer taraftan İspanyada, Franco da artık kati zafere el uzatmıştır. Alman ve İtalyan hükümetlerinin geniş mik - yasta yardımlarma nail olan Franco, şar- ki İspanyanın bütün sahillerini, bu 'iki müttefikine terkederek, Akdenizde tehli. keli bir vaziyet ihdas etmiş olacaktır. Bunu nazarı itibara almaları lâzım ge- len İngiliz ve Fransız hükümetleri için takib edilecek tek bir yol vardır: Teeh. büre meydan bırakılmaksızın, İspanya hükümetine lâzım olan askeri malzemeyi temin ederek, bir faşist zaferinin önüne geçmek. Fransa ve İngiltere bu yolda samimi - yetle yürümiye başlarlarsa, İtalya ve Al- manyanın rekabetini pek çabuk kırabi. yaya malzeme ve asker sevkiyatına, İn « giliz ve Fransız donanmalarının müşte - rek müdahalesile derhal nihayet verile - bilir. İngiltere ile Fransa tarafından İspan » yüya yukarıda izah edilen şekilde yapı- lacak yardım, gerçi tam manasile bir harb tehlikesini de celbedebilir. Fakat bu tehlike, muhakkak ki, geride kalan tehlikelerden daha küçüktür. İki faşist devlet bu suretle harbe teş- vik edilmiş olsalar dahi, İngiltere ve Fransanın müşterek vaziyetleri aşikâr bir surette müsald olacaktır; İspanyanın faşistler tarafından işgalini müteakib ta- savvur edilecek her hangi bir sevkülceyşi vaziyetten çok daha müsaid. * Filhakika, harb tehlikesi mevzuu bah- sedilirken unutmamalıdır ki, büyük harb esasen başlamış bulunuyor. Bizler, bu harbin ilk safhalarına şahid oluyoruz. Çin, Habeşistan ve İspanya, hepsi har- bin yeni tekniğini göstermektedir ve Ro- ma - Berlin - Tokyo mihverine bağlı dev- letler, fahayyül ettikleri kat'i darbeye hazırlanmak üzere, şimdiden bu sahalar. da manevra yapmaktadırlar. İngiliz devlet adamlarının unutmama- ları icab eden bir şey varsa, o da, faşist devletlerin büyük bir harbe atılmaksı - zın gayelerine erişmekte olduklarıdır. Bu devletleri durdurmak için henüz hiç bir şey yapılmamıştır. Böyle bir vaziyet karşısında teslihatın büyük bir ehemmiyeti yoktur. Strateji olmadan, yalnız silâhla harb kazanıl - maz. Tarih göstermiştir ki, yalnız silâh, hattâ harbe de müni olamaz, İngiltere Çekoslovakyadan bazı fedakârlıklar bekliyormuş Londra 25 (ALA.) — «Havas ajansı muha- Salâhiyettar siyasi — müşahidler Arvusturyanın ilhakı keyfiyetini, Çekoslovak. lirler. Çünkü bu iki faşist devletin İspane | YOT ortaya attığı şayanı dikkat iddialar yaya karşı bir darbe takib etmediği cihelle İngilterede kabine buhranile muhafazakât partinin ikiye ayrılmasıncı katiyen önüne geçilmiş olduğunu beyan etmektedirler, Ayni müşahldler harici siyaset bakımına dan İngiltere hükümetinin vasiyetini sşöyle tesbli etmektedirler 1 — Çekoslovakva meselesinde, İngiltere hükümeti, Alman isteklerini tatmin — etmek maksadile, Alman - Çek hududunun bafife ce tashihini kabul etmesi ve Südet Alman « larına muhtariyet vermeel için Prag hüküs meti nezdinde diplamas! bir teşebbüste Bus lunmak niyetindedir. 9 — Pransa mesetesinde, İngiltere hüküe meti Ren hududunun himayesine devam ete mek azmindedir. Fakat Südet — meselesiniğ bir harb sebebi —olamıyacağı — hususunda Fransa ile Çekoslovakyayı iIkna etmek mak- sadile Çekoslovakya leb'nde her türlü tanhe hüdlere gizişmekten çekinmektedir. $ — İtalya meselesinde, İngiltere hükü « meti, şimdi cereyan elmekte olan müzakere- lerde görülen seri terakkilerden dolayı yenie Gen nikbin görünmektedir. Bu müzakerelerin iyi bir neticeye bağ - lanması sayesinde, Mussolini, Almanya Kar- şısında, daha büyük bir hareket — serbestisi elde etmiş olacaktır. 4 — İspanyaya gelince: Umumiyeatle gene- ral Frankonun yakın zamanda nihai zaferi elde edeceği tahmin olunmaktadır. Bu zater, yabancı gönüllülerin geri çekil- Mesi meselesinde, edemi müdahale komla » yonunun bitmez tükenmez münakaşaları yü zünden tehaddüs eden böynelmilel müşkülle Te nihayet vermiş olecaktır. Hattâ bazı mah- feller, Frankonun kat'i raferini — müteakib, bütün yabancı gönüllülerin, derhal İzpanyol topraklarını terketmeleri hususunda, Fran « ko ile İngiltere arasında gizli bir anlaşma butunduğuna kantdirler. İngiliz kabinesinin vaziyeti Londra 21 (Hususl) — Kabine yarın hu « sust bir toplantı yaparak beynelmile! vazi - yeti müzakere edecektir. Bu toplantıda, pete şembe günü başvekil Chumberlatn tarafın . dan hükümetin alyaseti haklında Avam Ka marasında yapılacak elan beyanat ta görüşü ferek tesbit edilecektir. Avam Kamarasnın tugünkü toplantısın-' da muhalefet mebusları, Çekoslovakya, A « vasturya, İspanya meselelerile İngiliz - İtal- yan müzakereleri hazkında Başvekile bir çok sualler sormuşlardır. Chamberlatn bu suallere kat'? hiç bir ce - vab vermemiş, perstembe günü bütün bu me- seleler etrafında hükümetin siyasetini sarilı sürette izah edeceğini söylemiştir. Yalmız, İngiliz - İtalyan müzakerelerine dalr sorulan bir suale, bu müzakerelerin memnuniyetbahş bir surette inkişaf etmek - to olduğunu bhildirmiştir. Balihiyettar membalardan alınan haber - lere göre, Lord Perth ile Kant Ctano arasın« da başhea meseleler etrafında bir prensip aü laşması hasıl olduğundan, yakında — birkaç İngiliz mütehassısının Romaya gideceği söy- lenmektedir. * Paris 21 (Hususi) — Londradan bildiri! - Muhafazakâr partisi mahfellerinden alı « nan haberlere göre Chamberlain kabinesinin mevkil, geçen haftaya nazaran, daha sağ . lamlaşmış bulunuyor. Perşembe günü Başvekil tarafından Avami Kamarasında yapılacak olan beyanatta, İn« gilterenin Avrupada yeni teahhüdlere giriş - mek niyetinde olmadığı kat'i sureste bildirle lecektir. Kabine âzaları bu hususta hemfikirdir - ekirdağlı, bugün Fransadan İstanbula dönüyor (Baştarafı 1 ünci sayfada) maç yaptıktan ve menacerinin Londrada- ki teşebbüslerinin neticesini boş yere haf. talarca bekledikten sonra memlekete dön —Mmeğe karar vermiş ve Köstence yolile İse tanbula hareket etmiştir. Ayın 22 nci salı günü Romanya vapu « rile İstanbula varacaktır. Hareketinden bir iki saat evvel Londradan dönen me- neceri 15 gün sonra Mançesterde güreş « mek üzere angajman aldığını söylemişse de pehlivanı avdet kararından caydıracniz hiç bir garanti gösteremediğinder Te » kirdağlı yolculuğunu tehir etmiyerek trenle Köstenceye hareket etmiştir. Ecnebi elçiliklerin otomobilleri Ankara 21 (Hususi) — Büdec encü « meni, ecnebi elçiliklerin getirdikleri o « tomobiller, iki yıl kullanıldıktan — sonra satıldıkları veya devredildikleri takdirde gümrük ve muamele vergilerinden İstise ması, daha önce devirleri halinde muhame men kıymetlerinin yüzde 30 nisbetinde vergiye tâbi tutulmaları hakkındaki lâe yihayı müzakere etmiştir. lor,