18 Mart 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

17 Mart Londra 17 (A.A.) — B. Eden'in efkârı. na makes olduğu zannolunan Yorkşayr Post gazetesi, azası mahdud mikdarda bir harb kabinesi teşkili hakkında bazı me- hafil tarafından ileri sürülmüş olan tek- Iiften bahsetmekte ve bu teklifin lehin- de bulunmaktadır. Zira noklai nazarları muhtelif yirmi kadar azadan mürekkeb bir kabinenin diktatörlüklerle müzake- rede bulunabilmesi gayri mümkün gö- rünmektedir. Kabinede ihtilâf Londra 17 (A.A.) — Havas ajansı mmu- habirinden: İyi malümat almakta olan mehafile nazaran İspanya ve Çekoslo- vakya meseleleri münasebetile kabine erkânı arasında ciddi görüş — ihtilâfları çıkmıştır. Bir kabine buhranı zuhur et- | mesi muhtemeldir. Öğrenildiğine göre, Morrison, Hore- Belişa, Oliver Stanley, Ormsbi-Gore, Malkolm Mak Donald gibi genç nazırlar hükümetin Çekoslovakya istiklâlinin ih- lâline müsamaha etmiyeceğini açıkça i- lân etmesini istemektedirler, Bilâkis di- ğer nazırlar ve bilhassa Sâmcel Hor, bu fikre muhaliftirler. Aralarında Hor Belişa da bulunan bir çok nazırlar İtalyanlarla Almanların İz. panyada hâkim ketilmelerine mâni ol- mak için kat'i ve şiddetli surette harcket edilmesini istemektedirler. Hor Belişa'nın fikrinin kabul edilme- mesi takdirinde istifa edeceğini tehdid makamında söylemiş olduğu rivayet e- dilmektedir. Bu takdirde Malkolm Mak Donald da, istifasını verecektir. Böyle bir vaziyetin hükümeti yeni in. tihabata müracaat etmeğe icbar etmesi muhtemeldir. Muhafazakâr fırka ise her ne pahasına olursa olsun buna mâüni ol- mak istemektedir. Ortada deveran etmekte olan mütena- kız şayialara nazaran ya kabinede tadi- lât yapılacak, yahud hattâ kabine istifa ederek Vinston Çoörçil'in riyasetinde ye- İngiliz kabinesinin düşmesi bekleniyor ni bir kabine teşkil olunacaktır. Londra 17 (AA) — habirinden: Dün Avam — Kamarasında yapılmış olan müzakereler, amele fırka- sı tarafından verilmiş olan takririn 141 reye karşı 317 reyle reddedilmesile hita- ma ermiştir. Maamafih parlamento ekse- riyeti içinde Avusturya ve İspanya hâ-« diseleri karşısında derin ihtilâflar oidu. gu anlaşılmaktadır. Chamberlain'in ademi müdahale siya- setinin muhafazasını litizam eden beya- natı, amele fırkası sıralarında ve hattâ bazı muhafazakârlarda hakiki bir hayret uyandırmıştır. Amele fırkası mensubları ve liberal- lerle bazı muhafazakârlar arasında bir mukarenet vücude getirileceğine dair bir şayiâ deveran etmektedir. Böyle bir projenin derpiş edilebi!mesi keyfiyeti bi- le zihinlerde hüküm sürmekte olan te- şevvüşü göstermekte ve hükümetin ha- rici siyaseti hakkında efkârı umumiyeyi kendi lehine kazanmış olmaktan uzak ol- duğuna delâlet etmektedir. Laid Corc'un beyanatı Londra 17 (AA.) — Loid Core, bu sa- bah Fransaya gitmiştir. Vinston Çorçil, hafta nihayetinde Fransaya gidecektir. Loid Core, hâreketinden evvel gazete- cilere şu beyanatta bulunmuştur: «Siyasi hayata girdim gireli harlel iş- leri böyle çorba halinde görmedim.> İs- panya hakkında şöyle demiştir: «Nazırlarımız, yarasalar gibi kör ol- mak ister görünüyorlar.» Bazı siyast mehafil, B. Loid Corc ile Çorçilin İngiliz kabinesinin vaziyeti hak- kında Cenubi Fransada Baldvin ve B. E- den ile görüşmelerinin muhtemel oldu- ğunu beyan etmektedirler, Başvekilin istifasanı isteyen iki gazete Londra 17 — (Deyli Herald), B. Cham- berlainin politikasını «Felâketli bir poli- tika» olarak tavsif etmekte ve istifasını istemektedir. Niyuz Kronik! gazetesi de, İtalyan ve Alman diktatörlüklerine hücum ederek İngilterenin Akdenizdeki yollarının teh- did altında bildiriyor ve B. olduğunu Havas ajansı mu-' Chamberlainin istifasını istiyor. Amerika Hariciye Nazırının nutku (Baş tarafı 1 inci sayfada) hatları şu suretle hülâsa edilebilir: | » Umumi sulhu korumak. 2 - Baş- ka devletlerin dahili işlerine, müdaha- le etmemek, 3 - Milletler arasında çı - kan ihtilâfların muslihane bir suretle halli, 4 - Muahedelerle beynelmilel a. kidlere riayet,. 5 - Umumi — teslihatın tahdidi. © - İktisadi ve ticart sahada beynelmilel işbirliği.» Hull yukarıdaki noktalar hakkında etraflı izahat verdikten sonra sözlerine Şu suretle devam etmiştir: «Biz herhangi bir meselede cebir is- timaline taraftar değiliz. Fakat bu herhangi bir tecavüz kar - gısında tebaamız ve müttefiklerimizi müdafaa etmiyeceğiz mânasını — tazam- mun etmez. Biz enternasyonalizmden detinap ediyoruz. Fakat müfrit bir in. firtad politikası içinde de yaşamak !s - terniyoruz. 1823 senesinde Monroznin beyan etti- ği gibi, biz başkalarının hukukna rlayet ederiz ve mukabilinde hukukumuza da riayel bekleriz.» Hull milli müdafaanın takviye edilme- si ve kuvvetli bir Amerikanın mevcudi- yeti lüzumuna işaret ederek demiştir bi: «— Hukukumuza riayet edilebilmesi ancak kuvvetli bir Amerika ile kalmdir. Biz bütün sulhsever memleketlerle teş- riki mesaiye ve dostane münasebat tesi- sine dalma hazırız, İstişareyi kabul ede- riz, fakat muhakeme stiklâlimizi ve ha- reket serbestimizi daima muhafaza et- mek istoriz. Gene tekrar ediyorum, bugünkü bey- nelmilel karışık vaziyet karşısında sulh davasına hizmet edebilmek için kuvvetli olmamız icab eder. Amerika hariciye nazırı alkışlarla kar- gılanan nutkunun sonunda şunları söyle- miştir: — Şunu tavzih etmek isterim ki gerek Uzakşarkta, gerek Avrupada ve gerek dünyanın herhangi bir tarafında Ameri-| Çes: Ranın gösterdiği alâka tebaasaın — veya mienfestlerinin ihlâl edilmiş olmasından miz beynelmilel münasebatın, muahede- er ve anlaşmalar çerçeves! içinde dürüst bir surette tatbikidir. Beynelmilel müna. sebatta cebir istimal edildiği takdirde muhakkak surette anarşi baş gösterir. Amerika harbden nefret eder ve sulhü sever.> Amerika bitaraf kalmıyacak Paris, 17 (Hususi) — Amerika harici- ye nazırının gazetecilere hitaben söyledi. Hi nutuk Vaşingtonun salâhiyettar mah- fellerinde müsaid bir şekilde karşılan- mıştır. Bu mahfellerin tefsirlerine göre Avrupada bir harb vukuunda Amerika bitaraf kalmıyacaktır. Ayni mahfellerin kanaatlerine göre Amerikada pek yakında infirat politika- çılarına karşı şiddetli bir mücadele açı lacak ve halka infirat siyasetinin doğura- cağı menfi neticeler anlatılacaktır, inde yeni bir 'hraç hareketi Şanghay 17 (ALA.) — Japon deniz ve kara askerleri Nantung adi verilen 'Tungçeu'ya çıkarak oradaki Çin asker- lerine hücum etmişlerdir. Bu harekâ - tın hedefi, Yangçe'nin şimal sahilini o- rada bulunan Çin kıtaatından temizle - mektir . Kntalıy;;ııh'ııslırı müntehipleri ile görüştüler Kütahya (Hüsusi) — Saylav Naşid Hakkı Uluğ, Mehmed Somer ve Vedid Uzgören Halkevi konserinde bulun - müşlardır. Meb'uslar, halkın istekleri- ni dinlemişler, Kütahyada kurulacak elektrik santralı ile büyük kimya sa- nayii hakkında tatmin edici izahat ver- mğ ve Uşağa gitmek üzere ayrılmış- lardır. Şehir suyu tesisatı ilerlemektedir. Sokaklara borular döşenmektedir. Yenl yapılan birinci ilk mekteb hah- çesi ağaçlandırılmakladır. Ön tarafına çıçnk dikilmesine de başlanacaktır. Bu yıl, hususf muhasebenin hhılllu Çinliler birçok şehirler İstirdad ettiler Hankeo 17 (A A.) — Çin telgraf a - jansı 16 tarihile bildiriyor: Çinliler Şansinin şimal batısındaki Puçeuyu geri almışlardır. Düşmanın Tungpu demiryolu boyunca — hareket noktalarını genxşıetmek teşebbüsü feci surette akim Lingfenden hsgage doğru şimal do- Busu istikametinde ilerliyen Japon kı - taatınn büyük bir kısmı bir Çin batar- yası tarafından yolda durdurulmuştur. Bunu üç gün süren bir muharebe ta - kib etmiş ve Japozlar 1000 esir vermiş- lerdir. Japonların zayiatları her gün yüzlerce ndedi bulmaktadır. Mart başındanberi Kiatsirli havza - (sında yapılan baskınları Çinlilere Lint- ze, Küuanagyo, Şaokuang, Çangçan, Yitu ve Gauanşanım istirdadını müm - kün kılmıştır. Şuşnig ve Nişanlısı Prag 17 (ALA.) — Şuşnig'in nişan - hısı Kontes Puger'in annesi — Kontes Şümborn, Belyedet'de hapsedilmiş o - lan kızı İle eski Avusturya Başvekili - nin sihhatte olduklarım haber almiş - tir. Kontes, kızı ile nişanlısının izdivaç- ları hakkında hiç bir şey bilmemekte olduğunu i'âve ediyor. Belçika Dahiliye — Nazırı Almanca Bir nutuk söyliyecek Brüksel 17 (A.A.) — Belçika Kralı FMayıs başlangıcında Öpen'i ziyaret e - decektir. Kralın ziyaretinden evvel — dahiliye nazırı Dirperk bu ayın 27 sinde Öpen'e gidecek ve Almanca bir nutuk söyliye- cektir, Sovyet kutub hey'eti Moskovada emsalsiz bir surette karşılanıyor Moskova 17 (AA.) — 'Tas ajansı bildiri- Yori a Papen'in grupunun yurda — dönmeleri, Moskovada, Leningrad, Kiyef ve diğer şe - hirlerde büyük bir şevk ve heyecan uyan - dırmıştır. Moskova kahramanları — sabırsiz - lıkla bekliyor. Bütün Maskovalılar kahra - maularına mülâki olmağa hazırlamıyorlar. Muvasalatlarında, bir askeri kıt'a ve iki ar « kestra Peronda hazır bulunacaktır. Gar ya- kininde bir kürsü hazırlanmıştır. Dört kah- Tamanın geçeceği bütün yal, luıııp Kahra - manları'nın resimlerini taşıyan — levhalarla donatılmışlır. Mussolininin nutku etrafında tefsirler Paris 17 (A.A.) — Mussolini'nin nut ku hakkında mütalealâr yürüten mü - şah'dler, Düçenin Avusturya hâdisele- rine ademi müdahalesini muhik — gös - termeği zaruri görmüş olmasmdan do- layı hayret izhar etmektedirler, Müşa- hidler, Duçerin ilk defa olarak içtinabı gayrikabil telâkki olunan hâdiseler kar şısında Faşistlerin faaliyetlerinin dok- trini olan «Rea'izm» i terkederek bir nevi «Fatalizm» kabul etmiş olduğuna ehemmiyetle işaret etmektedirler, İsveç grupundan alınacak para Ankara 17 (Hususf) — İsveç gru - pundan almacak paranın Nafia büdce- sine tahsisat olarak kaydına ve sarfına datr lâyiha Meclis ruzaamesine alınmış- tır. İtalyanın hava kuvvetleri Roma 17 (A.A.) — Meclis Hava Bakanlığı büdcesini tasvib etmiştir. Ge neral Valle İtalyan tayyarelerinin va- sıflarını methetmiş ve bunun Habeşis- tanda ve İspanyada sabit olduğunu bil - dirmiştir. Bir kız daha erkek oluyor İzmir, 17 (Hususf) — Aydın memleket hastanesinde on beş yaşında bir kızcağı- Viyana 17 (Hususi) — Dün gece ve bu- gün Yahudi mahallelerine karşı hücum- lar yapılmış ve bazı yağmacılık vak'aları olmuştur. Alman polis Gâmirlerinin beyanatına göre, Nazi üniformasını taşıyan komü- nistler bu gibi hâdiselere sebebiyet ver- mişlerdir. Diğer taraftan Viyana belediye meclisi de feshedilmiştir. Yeni tayin edilecek 0- lan azglar, Hitlere sadakat yemini yapa- caklardır. Hududlar kapatıldı Viyana 17 (A.A.) — Röyter ajansı mu- habirinden: Avusturyanın bütün hudud- ları dün öğledenberi kapanmıştır. Yahudilerin ve anaları babaları Yahu- di alan kimselerin hududu geçmesi mene- dilmiştfr, fakat ecnebiler, umumiyetle hududu geçebilirler. Leh şehirlerinde dün gece “Litvanyayı işgal edelim!,, seseleri yükseliyordu — (Baştarafı 1 imci sayfada) dir. Maahâaza bu tedbirlerin mahiyeti henüz anlaşılmamıştır. Diğer taraftan bu gets, gerek Varşo- vada, gerek Lehistanın diğer büyük şe- hirlerinde Litvanya aleyhinde muazzam nümayişler yapılmış ve halk taşkınlık. larda bulunmüştur. Nümayişçiler, «Kaunasa yürüyelim, Litvanyayı işgal edelim!» ibareli levha- lar taşımakta idiler. Ültimatom mu? Paris 17 (Hususi) — Son dakikada Varşovadan /Reuter ajansına bildirildiği- ne göre, Lehistan hükümeti Litvanyaya bir ültimatom vermiştir. Paris, bu ha- beri teyid eden başka hiçbir malümat ol- | mak. madığından, bunun ihtiyatla karşılan- ması lâzım geldiğini bildirmektedir. Litvanyahlar ne diyorlar? Kaunas 17 (A.A-) — Havas bildiriyor: Bir Polonya askerinin ölümü ile netice. lenen hudud hâdisesine Litvanya efkârı umumiyesi bidayette o kadar ehemmiyet vermemişti. Fakat işe hariçte verilen &- hemmiyeti ve bilhassa esassız olduğu an- laşılan ültimatom hâdisesini duyunca hayretle karışık bir heyecana - kapıldı. Maamafih siyasi mehafil sükünet mufa- faza etmektedir. Litvanyanın hududda asker topladığı haberleri doğru değildir. ya hudud hâdisesini tahkik için bir muh-« telit kamisyon teşkilini Polonyaya tek- lif etmekle haklı olduklarının - delilini göstermiş oldular. Leh gazetelerinin neşriyatı Varşova 17 (ALA.) — Pat ajansı bildi- riyor: Kurjer Paranni gazetesi, Polon- »| ya - Litvanya hâdisesi hakkında kabaha- tın güya Polonyada olduğuna dair Lit- vanyanın neşrettiği tebliği «Emsalsiz bir yalancılık» suretinde tavsif etmektedir. Fransa, ve w tavassut teşebbüsleri Paris 17 (A.A.) — Öğrenildiğine göre İngiltere ve Fransanın Varşova sefirleri, Polonya » Litvanya hudud hâdisesi me- selesinde mutedilâne davranmasını Po- lanya hükümetine tavsiye etmişlerdir. Fazla olarak Fransa sefiri, şimdiki ger- gin beynelmilel vaziyet karşısında Po- lonya matbuatının Çekoslovakya — âley- hindeki neşriyatına nihayet verilmesi to- mennisinde bulunmuştur. Litvanya Milletler Cemiyetine müracaat - etti, Cenevre 17 (A.A.) — Litvanya sefiri, Milletler Cemiyeti umumi — kâtibliğine müracant ederek Litvanyanın münazaün- fih meseleler için bir ha! gureti bulmak maksadile kendisi ile müzakerelerde bu- lunmasını Polonyaya teklif etmiş oldu- Runu, fakat bu meselclerin bali hazırda gemiyete arzedilmesinin mevzuu bahsol. madığını bildirmiştir. Pariste heyecan Paris 17 (A.A.) — Polonyanın Litvan- yaya karşı Hitlerin Avusturya hakkında kullandığı usulleri tatbik edeceğine dair Berlinden gelen haberler, burada — bir nebze heyecan tevlid etmiştir. Son vaziyet Varşova 17 (ALA.) — Nova Prada mu- halefet gazetesinin bilâhare toplattırılan hususi nüshasında bugün saat on birde za erkeklik ameliyatı yapılacak ve erkek | Litvanyaya gönderilen Polonya — notası Tzi aölrreseklüdir. Hirima Hittün at İaeban yaldan 98103 Hze Samadir | olacaktır. z hakkında aşağıdaki izahat verilmektedir: Avusturyanın bütün hududları kapatıldı Irka ve izdivaca müteallik olan Almarfi kanunlarının Avusluryada derhal tatbi. kine girişileceği beyan edilmektedir, Âri olmuyan bi kanun adamlarına faaliyetlerini terketmeleri emri verile miştir. Avusturya çiftçileri sendikasının şefi, tevkif edilmiştir. Bu teşkilâtın Mensubis ni üç yüz bin kişidir. 193$ senesinde Dolfüs katledildiği zae man federal hükümete karşı yapılan tâe drruzu idare etmiş bulunan binbaşı Ses linger, yarbaylıkla toekrar orduya idhal edilmiştir. Tevkifler Viyana 17 (A.A) — Dün akşam birçoli tahınmış Yi evk Vindsor dükünü bxrçnk defalar malikâ« nesinde kabul etmiş olan Lui dö Roçildi de mevkuflar arasındadır. Bu nota, bir ültimatomdur, Bu ulumıı tomla, Polonya, Litvanyadan, enerjik bit surette iki memleket arasında diplomatiki münasebetlerin derhal tesisini istemeke tedir. Aksi takdirde Polonya, 11 mart hu«s dud hüdisesinden, askeri harekât ta das hil olmak üzere, en enerjik neticeler İse tihraç edecektir. ğ Gazete, ültimatomun mühleti hakkına da malümat vermekte, fakat Polonyanız Litvanyaya aşağıdaki şartları koşmuş O gduğunu bildirmektedir: 1 — Derhal normal diplomatik sebetler tesis etmek. 2 — İki memleket arasında derhal de mixynlu ve posta münasebetlerine başlak 8 — Milli ekalliyetler rejimi hak anlaşmalar akdetmek. 4 — Bir ticaret ve gümrükler ması akdetmek. 5 — Litvanya kanunu esasisinde Vilna şehrinin Litvanyanın merkezi old kaydeden maddeleri kaldırmak. 4 6 — 11 mart hâdisesinde ölen Polonys h neferin ailesine tazminat vermek. Varşova 17 (A.A.) — Polaonya kümeti, notasını, Tallindeki Polon elçisine göndermiştir. Elçi bu no hariciye nezaretine vermiş ve Eston hariciye nezaret! de notayı Litva hükümetine yollamıştır. 'Yarı resmi mehafil, notanın mün « — derecatı hakkında tam sükütu muhafas za etmektedir. 4 B. Bek bugün Fransa, İngiltere, İ « talya büyük elçilerini kabul etmiştir. — Türk - İngiliz Mali müzakereleri Ankara 17 (Hususi) — Lond bulunan milli bankalarımızın üç umuna müdünle muhtekf İngiliz müessesesi makamları arasında devam eden gi meler müsbet bir sahada ilerlemişti İyi haber âalan mehafilden elde ettiğin malümata göre heyv'etimizin bir müde daha belki de nisanın on beşine Tandrada kalmasını icab ettirecek ni bir vaziyet hasıl olmuştur. Heyı Tesmi bir müsakereye de memur miştir. Maliye Vekâ'eti nakid işleri un Taüldürü Halid Nazmi hey'etimize ilti 'hak etmek üzere yakında Londraya h reket edecektir. N İnegölde zelzele İnegöl 17 (A.A.) — Sabaha karşı &ı at dörtte burada 5 saniye devamlı detli zelzele oldu. Hasar yoktur. * Fakir çocuklar için 1i barındı yeri açılacak a Amele ve fakir çocuklarına mahsı olmak üzere açılucak barındırma eV leri hakkında Maarif — Müdürlüğü b proje hazırlamış, belediye R vermiştir. Büdceye tahsisat kmıca teşrinlerden itibaren şehrin on ye barındırma evi açılacaktır. Şehremini Halkevinden: ü sast 16.90 da evimiz salonunda muharrir ve öğretmen Nurullah Ataç tarafından M ya adl bir konferanş verilecektir. Herkes gelebilir.