8 Eylül 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5
e MEM Çoruh en çok varidat getirenl BON POSTA LEKET £7 /İIAFN y — HMABERLER vilâyetlerimizden biri oluyor Çoruhtan bir görüntüş Artvin (Hususi) — Artvin yakın senelerde vilâyet merke- Ki olmuştur. Şavşat, Yasufeli, Borçka, Hopa isminde dört ka- Zası vardır. Umumi nüfusu 155,000 olup 300 köyü vardır. Bu- Tası yakın bir zamanda büyük servetlerin idharma sebeb Olacak ve en çok varidatlı. memleketlerden biri — olacaktır. Wilâyet dahilinde faa! ve gayri faal bakır, kurşun, simli kur- Hun, antimuvan, manganoz, kömür ve onun yanında demir Mmeadenleri mebrzuldür. Türkiyenin en zengin ormanları Ço- Tuh vilâyeti dahilindedir. Mesahat sathiyesi 8000 kilometne- Gir. Madenlerin hemen çoğu ya Çoruh nehri vadisinde veya Küğer dereleri kaplıyan dağlarda bulunmaktadır. İlerde bu Hehirler vasılarile madenlerden istifade edileceklir. Şimdilik mekşuf yüz elliyi mütecaviz maden vardır. Bu mekşuf ma- Ücnler vaktile bir heyeti fenniye tarafından yapılan etüdler Neticesinde tesbit edilmiştir. Dağlarının altı bu çeşid hazine- lerle dolu olan Çoruh vilüyetinin üstü ormanlarla süslüdür. Mevcud üç yüz bin hektara yakın ormanların yüz elli bin hektarı bugün işliyen kâğıd fabrikalarına mevaddı iptidaiye yetiştirecek köknar, vlâdin ağaçlarile doludur. Memlekette yepyeni sanayi olarak başlıyan ve bugün İstanbulda kontr- plük fabrikalarında işlenen yegğüâne madde olan kızıl ağaç mebzulen Çoruh mın takasındadır. 'Kestane, kayın ağaçları da hesaba gelmiyecek derecede çoktur. Hulâsa ormanlarile, ma- denlerile zengin olan Çoruh vilüyeti Cumhuriyetin yaratıcı ve yükseltici teşkilâtı sayesinde 'kısa zamanda inkişaf ede-, cektir. Faaliyet hergün biraz daha artmaktadır. Yarım asır esaret hayatı geçirmiş olan bura halkı milli duygularından hiç bir şey kaybetmemişlerdir. Halk çalışkan, sağlam ve sıh-. hatlidir. Bugün Artvinde yenilik namına her ne görülürse eski Konya mebusu ve bugün Çoruh valisi olan Refik Kural- tayın eseridir, Halk kendisinden 0 derece memnun ve min- nettar ki etrafında pervane gibi dönmektedir. Değerli vali bütün iztizahatini terkederek Çoruh için çalışmakladır. Bu- gün Artvin kasabusını birkâç sene evvelsile mukayese eden-. ler hayrette kalırlar. krereserreae ereeerecereAcA Gaziantep mimarisi Borçkadakl meçhul Mütehassıslar Antep ev- lerini ve yapılarını çok beğeniyorlar Borçka ruh nehri kasabayı ikiye ayırmış bir va- ziyettedir. Üç nahiyesi, 24 köyü wvardır. Çoruhun sol sahiline yeni bir Borçka ka- sabası kurulmaktadır. Kasabanın elek- triği ikmal edilmek üzeredir. Cumhuri- yet bayramında bitirilmiş olacaktır. Mer- kezde beş sınıflı bir fik mekleb — yupıl- maktadır. Hükümet konağı, belediye bi- nası, parti binasının temelleri atılmıştır. Mahsulâtı fındık ve tütündür. 996 yılın- da yeni kaymakamın himmetile köylü- ye iki yüz bin fındık fidanı ektirilmiş, bu mikdar 937 yılında 750 bine çıkarıl- mak suretile halkın servoti artırılmştır. lübundaki hususiyet we yapıların sağ- damlığıdır. Filhakika Gaz! şehrin Fransızlar tara- fından on bir ay mütemadiyen bombar- #ımana rağmen nasil ayakta kalabildi- gini lâyıkile anlıyabilmek için bu taraf- Gazianteb (Hususi) — San haftalar | lara gelmelidir. Gazlanteb evleri başlı İçinde Berlin hayvanat enstitüsü müdü-| başına birer kale, ve bu kaleler kolay ko- Yü profesör Ramme, Çin âlimlerinden | lay tahrib edilemiyecek kadar muhkem- Peon gibi bizçok tanınmış ecnebiler Gazi-| dir, İmar plânında dahi bu merziyet, göze antebe gelerek mahallinde bazı tetkik-| alınmıştır. lerde bulundular. Profesör Yansenin vesim — koleksiyor » Hepsinin de hayran bulunduğu bir|nundan neşrettiğimiz resim bir mahalle' Hokta varsa bu da Gazianteb mimari üs-'içini göstermektedir. (Hususi) — Borçka Hopa - Kars şosesi üzerinde bir kasabadır. Ço- | maktadır. Köy yolları için yapılan plân ve prog-|” Pazar Ola Hasan Bey Diyor Ki: şehidinhüviyeti anlaşıldı Bütün köyler telefonla birbirine bağlan- ram dahilinde azam! fanliyet vardır. Ali- maş kilametre yeniden yol yapılınıştır. Dokuz yüz kırk tarihine kadar bu mik- dar üç misli olacaktır. 'Normal senelerde vasati tütün rokolte- Bi 35000 kilodur. Büyük mikyasta olma ve ceviz ihracatı vardır. Orman itibarile: Türkiyenin en zengin ormanları butrada- dir. Her hususta kasabada bir terakki göze çarpmaktadır. Yeni kaymakamın bir çok yeni işlerin başarılmasında âmil o duğunu söylüyorlar. Burada zikne şayan iki gey vardır. Biri Çoruh nehri üzerindeki Borçka köprü- sü, diğeri de şehid âbidesidir. Köprü Es- kova şirketi tarafından yapılmış, usma demir köprüdür. Türkiyede birinci de Tecede olan bu Kköprü dünyamın üçüncü imiş ve 78.000 liraya yaptlmış, | güz on metre uzunluğundadır. Altında direk yoktur. Şehiâ âbidesi ise harbi n mumide burada şehid düşen bir uluy ya- verine ziddir, Şimdiye kadar kim oldu- ğu belli olmryan ba şehidin künyesi Mü- dafazi Milliye Vekâletinden — getirilmiş ve BI4 de Ruslarla müsademe yapan se- kizinci alayın yaveri Cerrahpaşalı De- miroğlu İsmail Hakkı olduğu anlaşıl- Maştır. Vekiller Hey'eti Ankarada mühim toplantılar yapacak İsmet İnönünün İzmir Fuarındaki tetlnklerı sıhhi vaziyetlerile de ehemmiyetle meş- gul olunmasını, kendilerinin bir an önce müstahsil hale getirilmelerini alâkadarla- ra emrttmişlerdir. Başvekile verilen izahat arasında bu yıl Eskişehirden celbedilerek İzmir vilâ- yelinde ekilen <«Akala» cinsi pamuklar- dan bir kısmının tutmadığı bildirilmiştir. Manisa valisi Lütfi Kırdar Akala cinsi pa mukların Manisa mıntakasında geniş öl- güde ekildiğini, iyi randıman alındığını, bu yıl Manisa pamuk istihsalâtının, ge- çen sene rekoltesinin bir buçuk misli fevkinde olduğunu, bilhassa Salikli mın- takasında pamuk zer'iyatının Kköylüye büyük faydalar temin edecek vaziyette olduğunu arzetmiştir. Nanisa meb'usu Sami pamuk tohumu işine temas ederek: <Başvekilim; bende- niz yedi senedenberi Manisa mımtakasın- d& Akala pamuklarını tecrübe ediyo - rum. Elde ettiğim netice tatminkârdır» demiştir. İzmir ve Manisa valileri, buğday istih- sal işlerinde Egenin her yerinde olduğu gibi bu iki vilüyette de sevini bir iniki işaf görüldüğünü bildirmişlerdir. Bilhas- sa «Mentanae cinsi buğdayların bekle - valisi Fazlı Güleç Menemen ve Bergama mıntakalarında bu yıl yapılan buğday e- kiminin, bu mahsulün ziraatile iştigal eden çalışkan köylümüzün yüzünü gül- dürdüğünü müşahede ettiğini arzetmiş- tir. Başvekil sabah ve akşam ikişer saat fuarı gezmek suretile tetkiklerini çok e- Baslı bir şekilde yapmışlardır. Başvokil fuarın Lozan kapısından gi - rince fuar yollarını dolduran büyük ka- Tabalığı işaret ederek: «Bu çok güzel, fuarı ziyaret edenlerin artlığını görüyo- rum, hareket iyi şeydir, muvaffak olu - nuyor» demek suretile belediye reisine ve valiye memnuniyet beyan etmiştir. Her paviyonu ayrı ayrı gözerek, her köşede teşhir edilen iç ve dış piyasa ma- mulâtile yakından alâkadar olarak ihti- saslarını bildiren Başvakil, fuarın geçen senelerle mukayesesinde büyük bir ink! şaf gösterdiğini, Başvekil fuarda arazi sulandıklan sonra dönümünden 1000 kilo pamuk alınacağı kansatinde - dirler, Başvekilin hareketi İzmir 8 (Telefanla) — Şehrimizde bu- lunan Başvekil bu sabah hususi trenle Manisaya harcket etmiştir. İsmet İnönü Manisada saat on dokuza kadar kalarak müstahsil ile görüşecek ve oradan An- karaya hareket edecektir. İzmirde bir nevi köy Üniversitesi kuruluyor İzmir ? (Hususi) — Şehrimizde bulu - nan Kültür Bakanı Bay Sâffet Arikan İzmirin orta mektep ihtiyacı üzerinde etüdler yapmaktadır. İzmirde tam teşki- Tâtlhı, modern, otuz ders odalı, Jüborata- warlı Yki orta mekteb inşası kararlaş - mıştır. Vekil Kızılçulluya giderek, teşriniev- velde açılmasına karar verilen ve bir ne- vi köy Üniversitesi yeklini alacak olan eski Amerikan kolleji çiftliğini ve mües- seselerini ziyaret etmiştir. Ayrıca beş sınıflı köy mekteplerini bi- tiren veya buna muadil tahsil görenler - den teşkil etlilecek eköy iş sınıfları» doğ- rudan doğruya köy ziraati ve köy iktı- sadiyatı tahsil edeceklerdir. Bu dars yılı başında açılacak «Eğitmen- ler» kursu, eski Kollej çiftliğinde faali- yet gösterecek; yüz çavuş eğitmen kum sa kabul edilecektir. Bu kurs talebele « teşhir ediliş şeklinin | rinin otuzu Manisa vilâyeti köylerinden müsbet, muvaffakiyetli, gözleri dolduru- (ayrılmıştır. Teknik bağcı, tütüncü, pa « cu olduğunu söylemişlerdir. Başvekilin çarşıda tetkikleri İzmir ? (Hususf) — Başvekil bu sabah Gazi konağından çıkarak çarşı içine geç- müş, ticari hareketi tetkik etmiştir. Muh- terem Başvekil esnafın işlerile alâkadar olmuş, sarfedilen fasliyetten memnun' kaldığını fade eylemişlir. 'Yaya olarak ordu evine kadar gelen İsmet İnönü burada İzmir kumandanı General Rasim tarafından karşilanmıştır. Üzüm Kurumunda Başvekil öğleden sonra &aat Görtte ü- züm kurumuna giderek yaş ve kuru ü - züm sevkiyatı hakkında izahet almış, Av- rupada yaş üzümlerimizin ve meyvale-' rımızm büyük Tağbete mazhar olduğu- nu öğrenince memnuniyetini izhar et - miştir, İsmot İnönü, bundan sonra incir, üzüm mağazalarında işçilerin çalışmala - rını, Avrupaya ihraç edilecek üzümlerin ambalâj edülmelerini seyreylemiştir. Başvekil Fırarda Başvekil saat beşle fuüra gelerek Bü- yük Britanya, Rusya ve Yunanistan pa - viyonlarını ziyaret etmiş, verilen iza- hata dinlemiş, kenüilerine teşekkür et - Menemen parmukları Menemenden yirmi kişilik bir heyet, Başvekile, bu sene yetiştirilen iyi cins pamuklaremızı getirmiştir. Menemenliler mukçu ve meyvacı olacaklardır. a A, Başvekil bugün İzmirden ayrılıyor (Boştarafı T inci sayfada) üşleri görüşüleceği gibi memleket iş- leri hakkında da esaslı kararlara va- rılacaktır. Bir kaç gün devam edecek olan bu toplarıtılardan sonra Başvekil İsmet İnönü we bazı vekiller yurd içinde *etkik seyahatlerine çıkacaklardır. * İcra Vekilleri heyetinin toplantısı münasebetile İzmirde bulunan Başve- kil İsmet İnönünün ve Maarif Vekili Saffet Arıkamın bügün İzmirden ay- kları anlaşılmaktadır. Dahiliye Şükrü Kaya ve Nafia Vekili Ali Çetinkaya dün akşamki trenle Ankaraya gitmişler ve Haydarpaşa is- tasyonunda vali ve belediye reisi Mu- hiddin Üstündağ ile vilâyet, belediye, parti ileri gelenleri tarafından teşyi edilmişlerdir. Müli Müdafaa Vekili Genetal Kâ. zıp Özalp da bugün Ankaraya gide- cektir. İktısad Vekili Celâl Bayar da Zongulâdaktan Ankaraya dönecektir. Dahiliye Vekâleti siyasi müsteşarı “Abdülmuttalib Oker de dün Ankara- ya Gönmüştür.
