20 Ağustos 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

€Dw rneri at'i "BSIŞta Kırmızı Ordu k Dünkü harekâttan heyecanlı bir sahne Çorlu 20 (Hususi surette giden mu-|tik ve bundan sonra da gene böyle lev. babirimizden telefonlağ — Bu sabah, |halı geçitlere rastladık ise de artık hiç kırmızı kuüvveller nihaf taarruz hareke - | durmadan yolumuza devam ettik. Saat ti eçmiştir. Dün öğleye kadar ma -| ona doğru Çaylaktepeye vardık. Kırmızı vilerdi Bağlarsırtını alan kırmızılar, | G1 Inci tümenin muharebe yerinde ku- kendi keşif kollarını topça himayesi 21- | manda heyeti büyük faaliyette. tında ileri sürerek mavilerin asil muha- Vekillerimiz harp sahasında rebe hattının nerelerden geçeceğin! tes -| —Millt Müdafaa, Nafia, Hariciye, Maarif, bit etmişlerdir. Gümrük ve İnhisarlar Vekilleri harp sa » Büyük kumanda heyeti harp sahasın- | hasına gelmiş bulunuyorlar. Bu zevattan dadır. Kara ve havadan yapılan büyük | başka Londra sefirimiz Fethi, Atina se- taarruz karşısında mavilerin mukaveme- | firimiz Ruşen Eşref, Varşova sefirimiz ti azalmıştır. Havadan yapıan taarruza | Ferit te gelmişlerdi. Eecnebi hey'etler yüze yakın tayyare İştirak etmektedir. Bu müthiş taarruz karşısında mavilerin| Ordu manevyrasını takip edecek olan mukavemeti kırılarak cephe yarılmak «|Balkan antantı ve Sâdâbâd paktı dev - tadır. Kırmızı ve mavi kuvvetlerimiz a- | letleri askeri heyetlerile ataşemiliter « rasında yapılan harekât, ordumuzun bü- | lerin Tekirdağından Muradlı yolile bu - yük muvaffakiyetini meydana koymak - | raya gelmeleri bekleniyor. Saat onda ge- tadır, Bugün manevralar bitiyor. Pazar |nel kurmay başkanı Mareşal Fevzi Çak- günü kırmızı ve mavi kıt'alarımız geçit | mak, manevra kumandanı orgencral Tesmini yapacaklardır. Fahreddin Altay, genel, kurmay ";M' Dünkü 'ui”ı beşkanı Asım Gündüz ve Efgan, İran, Irak, Romanya, Yugoslavya, Yunanistan Çorlu, 19 (Hususi sürette gönderdiği - “::'H WY’:;"' ,f: ?:;,m ataşe « miz arkadaşımızdan telefonla) — 17 a -| Dinterleri geldil karşılandılar. Ec. geldiler ve şılandılar. Bustos sabahı Saray sahasında kırmızı ve nebi genel kurmay başkanları ve ataşe- mavi ordular araşında başlıyan muhare « militerler mensup oldukları devletlerin beler bugün daha fazla kırmızıların le - hine ve mavilerin daha çok aleyhine ola- Tak inkişaf etmiştir. 18 ağustos harekâtında kırmızıların hücumları karşısında mavilerde bir ric'at meyli görülmüş; neticede maviler, hafif kuyvetlerle Bağlarsırtı ve Ortabayır sırt- larında birer ileri mevzi bırakmışlar, bü- yük kuvvetlerile de Küçükmanika . Sa- Tay asıl mevzilerine geçmişlerdi. Kırmızı tarafın taarruzu Bu vaziyet üzerine kırmızı taraf ko « mutanı şu kararı vermiştir. Bugün kır » mızi taraf düşmanım İleri mevzi olduğu. nu zannettiği Bağlar ve Ortabayır sırt- larına taatruz edecek, bu tepeleri ala « cak! Zira buralar alınmazsa yarınki (bu- günkü) büyük ileri ve düşmanın cep « hesini yarma harekâtı yapılamaz. Kırmızı küvvetler, buraları — aldıktan sonra düşmanın asıl muharebe hattının nereden geçeceğini tesbit için icap eden keşiller yaptırılacaktır, Ve icap eden keşifler yaptırılarak ta - #rruz için hazırlık tertibatı bitirilecek ve yarın sabah (bu sabah) asıl cephesine faarruz edilerek yarılacaktır, Harp sahasında Manevrayı - takip için otomobil İle harp sahasına gidiyorum. Mozapada tay- yare topçu bataryasına rastladım. Fa » kat uzun namluları havaya dikili —bu batarya serapa ağaçlarla örtülmüş, san- ki bir ormanlığa benziyor. Sür'atie ileriye doğru mevzi değiştiriyorlar. «Köprü tahrip edilmiştir.» Büyükmanikaya geldim. Burada iki Rün evveline kadar maviler görünüyor- du. Şimdi kırmızılar, yer almışlar ve da- ha ilerilerde tarlalar arasında gelincik Bgibi görünü ,, saylaktepeye kırmızı Gİ inci tümenin (fırka) muharebe yerine doğru İlerliyo- ruz. Ötomobilin önüne bir köprü çıktı. Başına dikilen bir sırığın Üzerine bir lJeve Mareşal Fevzi Çakmak islirahat ederlerken Sahanın ortasına ve harekâlin en Burada bütün devletlerin askeri mü - messilleri toplanmışlardı. Yalnız İtalya ataşemiliteri albay Raoi Ferreo Rognoni vapurda hastalandığından sahaya gelme- miş, Tekirdağından otomobil İle İstan < bula gitmiştir. Japon ataşemiliteri ise yetler, ataşemiliterler toplandılar. 61 rem Mazlum Oskura harita üzerinde hastalandığı cihetle İstanbuldan hareket etmemiştir. yor ve ecnebi heyetler de kendilerine ha asılmıştı. Baktım: — «Köprü tahrip edilmiştir. Yazılı. Şoför indi, baktı ki, köprü sa- pasağlamdı Anlaşılıyordu ki, evvelce düşman tarafında olan bu mıntaka kit- mMızılar tarafından zaptedi!miş ve köprü mefruz surette tahrip olunmuştur. Geç- takip edilecek yerine bir masa konmuş - tu. Üzerinde büyük bir harita vardı. He- € tümen komutanı tümgeneral Muhar - keri harekât hakkında izahat vermeğe başladı. Harp akademisinden yarbay İhsan, bunu fransızcaya tercüme edi - yin kırmızınm aldığı mevziler h:;, leri mevzildir. Bu mevziler asil # faaya tesir icra etmez. Maviler | kavemet mıntakasına - çekil kuvvetle hazırlanmaktadır. J Askert hey'etler, sıhhiye teşkili da gezdiler, çok beğendiler. Yugoslavya genel kurmay bışl'f takdirleri Harekâtı büyük bir alâka İ eden “ecnebi askeri hey'etleri zalarile görüştüm. Yugoslavyâ nel kurmay başkanı muh:dw general Mediç'in intıbalarını 80! Kıymetli general dedi ki: h: — Türk ordusunun kıymat ve BÖT reti bakkında şimdiye kadar buğğ&, miz malümatı bu manevrada görüt müz harekât tamamile teyid eM Kıtaatın harekâlta gösterdikleri İf zam ve bütün mevcudiyetile hm’;’ modernleşen bu ordunun — manet', gösterdiği yüksek kabiliyetten b K derecede memnun olanlar arasındâ göslavları sayarım, Yunan Genel kurmay başkanı diy?? Yunan asşkeri hey'eti reisi Genel ; may başkanı kiymetli genera| PâP da dedi ki: ji — Seyrettiğim manevralar, üzef”) de gayet büyük intıba bıraktı. Türk dusunun talim ve terbiye ve biri ) ni yetiştirmek hususundaki terakt' © ni takdirle müşahede ettik. M0 birlikler sahasındaki terakkiyi de » ranlıkla kaydeyledik. Manevranın "g ta ediliş şekli fevkalâdedir. BilhasSi nun hareket muharebesi oluşukr;' dikkattir ki, bu muharebelerin v" da hey'eti karşısında umulmadık M yetler çıkacağı için karar verip hai nl' te geçmek müşküldür. Türk ! bunda da muvaffak olduğunu ng taarruza ge 'j rilen haritalar üzerinde bunu takip edi - yorlardı. Bu izahat, manevranın geçen safaha- tile bugün kırmızıların mavilere yapa - cakları taarruza aitti. Atatürk manevra sahasında Ömründe yorulmak bilmiyen Atatürk, gece Çerkesköyüne gelmişler ve erken « den harp sahasına girmişlerdi. Şimdi yanlarında Başvekil İsmet İnönü —ve Dahiliye Vekili Şükrü Kaya olduğu hal- de Çaylaktepeyi teşrif ettiler, Atatürk'ün teşrifi büyük bir hararet ujyandırdı ve askeri hey'etlerle, ataşe - militerler kendilerine takdim edildiler. Atatürk, misafirlerimizin — birer birer ellerini sıktılar ve askerce selâmlaştı - lar. Bundan sonra tüm general Muhar- rem Mazlüum, Atatürk'ün önlerinde de izahata devam etti. Harekât başlıyor Her şey tamamdı. Kırmızılar, en baş- ta anlattığım gibi, mavilerin Üzerlerine Bağlarsırtına doğru taarruz harekâtına başladılar. Bu taarruz büyüktü. 61 inci kırmızı tümen tanklarla takviye edlı - mişti. Sahra topları düşmanı dövüyor, top sesleri yükseliyordu. Şimdi, birer dev gibi tanklar koşuşarak piyadelere yer açıyorlar, piyadeler yan- dan ve arkadan tankların açtıkları yer - lerden büyük bir sür'etle yürüyorlar. Hor iki taralın keğif tayyareleri de ha- valanmışlar, bunlar keşif — yaparlarken avcı tayyareleri hücum ediyorlar. Atatürk, keskin bakışlarile ve ma - kaslı batarya dürbünü ile harekâtı takip ediyorlar. Başvekil İsmet İnönü her şeyi inceden inceye tetkik ediyor. Ecnebi ho- yetler de batarya dürbünlerile ordumu- zun taarruz kabiliyetini takdirle görü - yorlardı. £ Saat on buçuğa doğrü harekât inkişat | mistir. ediyordu. Atatürk, Vekillerimizle birlik- takdirleri — y te kırmızı tarafın sağ cena'ı harp yeri | — t Giliz ataşemiliteri Aleksandr ROSf olan Kasım Eğreli tepesine gittiler. Biraz | y | gp yi ” — İngiterede bile bu hareketlef derece mükemmel olur. gin' Gene İngiliz ataşenavali yarbay hirst de dedi ki: y — Her şeyiniz mükemmeldir. Artik oY garplılardan öğreneceğiniz bir şey mamışlır. 5 ö Amerika ataşemiliteri Vilyenson di ki: — Detaylara kadar muu-m’u' r.ı Halkın üskere olan alâkasını da H sonra ecnebi heyetler de ayni yere gel - diler, Burada sağ cenah tümen komuta- nı tüğbay Zeki izahat verdi. Her iki kır- mizi tümenin harekâtı birlikta Jlerliyor- dü. Diğer taraftan hava muharebesi de şid- detlenmişti. Motörlü defi tayyare batar- yalarımız, tayyarelerin iş görmelerine mânij olmak için ateş ediyorlar ve mer - miler havada şimşek çakarak beyaz du- manlar, müsellesler teşkil ediyorlardı., Havai mubharebeler şiddetli oldu Hava muharebesi gittikçe şiddetleni - yordu. Mavinin bir kısım av tayyare - leri, kırmızının taarruz eden piyadeleri- ne alçalarak havadan hücum yapıyor. Mavinin bir bombardıman grupu, bil - | hassa tanklar üzerine taarruz ediyor. Kırmizının da av tayyareleri mavinin yaptığı taarruzu havadan himayeye me- mür mavi av tayyarelerine hücumlar yapıyor. Kırmızının. taarruzları üstün - dür. Bundan başka mavinin bir bombar- dırman grupu kırmızının taarruz eden pi- yadelerine ve bilhassa tanklarına hava - dan taarruz yaptı. Mavinin tayyareleri bu tâarruzu yaparken bir kısım av tay- yareleri de bunları himaye ediyordu. Bu gefer kırmızının av tayyareleri kal- karak mavinin himayeye memur av tay- yarelerine hücum etti. Bu süretle büyük bir hava muharebes! oldu. Bu hava mu- harebesi, bugünkü muharebelerde hava kuvvetlerinin netice üzerinde ne kadar Tmüessir olduğunu isbat etmiştir. Bu yerden ve havadan yapılan taar » ruz neticesinde mavilerin Bağlarsırtı düş- müş ve kırmızıların eline geçmiştir. Bu- günkü faaliyette, kırmızı, ileri mevzi al- mak için kuvvetlerinin hepsini kullan - mış, yarın (bugün) cepheyi yarmak için büyük taarruza hazırlamıştır. Atatürk, Vekillerimizle birlikte saha- dan ayrıldılar ve ecnebi heyetler de Bo- zapaya yittiler, Atatürk'ün hediyeleri 1 Burada kır yomeği yenildi. Bu esnada |.. örgeneral Fahreddin Allay, Atatüirkün manevra hatırası olan madalyeleri evve- 14 Mareşal Fevzi Çakmağa takdim etti ve mütecakiben ecnebi askeri heyetler &. zalarına ve kumandanlarımıza verdi. Madalyada: (Trakya birinci ordu ma - nevrası hatırası) yazılıdır ve Atatürkün imze- sardır. Sıhhiye teşkilâtı | Atatürk ve vekillerimiz öğleden son ra mavi kuvvetlerin bulupduğu bekle- |e tepesine geldiler. Mavi 52 inci tüm komutanı tüm generâl Abdullah Ak - dağ izahat verdi. Buna göre, sabahle - iyi a$- ve- gözle ve takdirle gördüm. — Beyrettiğim uunm'rulırdı;m w memnun oldum, Teşkilât gayri kal © Ve ordusundan efsanevi mlıı“;l::' | verlik gördüm. Seyrettiğim kava h yerf ti de kat'! ve mükemmel kararlar yordu. İ:Ş yük harptan evvel ve büyük hi 'Türk ordusunda bulunmuş olan z o£ rüştüm ve eski ordu ile yeni "’İei' dusü ğ sordum. Diyor ki: . ge — Yalnız fark orduda değilw vardır. Bunun, yalnız görl kâfidir. İîl etler de ordumuz hakkında hayft'ği, ve takdirkârlıklarını söylediler. wjr retini yabancı ağızlardan dinlemi Tğe Çorluya dönüyorum. Trakyalılar engin bir sevinç İt g nevraları takip etmektedirler. “ ”.'ı » Rus ataşenavalı Rodbonof da d'd! kit bir mükemmeliyettedir. Türk M ları fevkalâde enerjikti. Kumanda , yedi Osmanlı hükümeti zamanında emiliteri Albay Hans Rohde il€ ı’ı arasında ne gibi farklar gö sahada pek çok terakki ve Diğer konuştuğum ecnebi askeri alik aslan Türk ordusunun azamet V€ doğan büyük bir neş'e ve gurur Edirnede hazırlıklar A Edirne (Hususi ımıhıbiM takip i len raları için davet edi. ld# Kalbimin Masal' Romanımız bugüf 10 uncu sayfadadi”