15 Haziran 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

OSTA İş kanunu tatbik sahasında — İş dairesi mevcut işçi miktarını 300 binden fazla olarak tesbit etti Haftada 48 saatlik çalışma esası İşçi kızlarımızdan bir grüp ürk işçisinin hayatında yepyeni bir saha açan, me- saide istikrar temin eden İlk iş kanununun tatbikatına başlanmıştır. İş kanununun ihtiva ettiği hükümler tedricen ve üç sene içinde tamamile tatbik edilmiş olacaktır, İş yerleri ve işçi miktarı tesbit edilmiştir. Bugünden itiba- ren bütün iş yerleri iş dairesinin mürakabesi altına girmek- tedir, anun İşçiyi şöyle tarif etmiştir: Bir iş akdi dolayi- sile başka bir şahsın iş yerinde bedenen ve yahut bedenen ve fikren çalışan kimse işçidir. İş yerleri de: Günde en az on işçi çalıştırmayı icap ettiren iş yerlerine denilmek - tedir. Bu «icap ettiren» kaydından maksat: Kuruluş ve işletme tarzı 10 kişi çalıştırmayı iltizam eden iş yerlerinin kanunun hükümlerine tâbi olacağıdır. Bu itibarla her hangi bit sebeple meselâ tamir veya tadil, yahut ticaret ve san'at icrası şartları yüzünden veya iş yerini işleten kimselerin mali vaziyeti do- layısile daha aşağı işçi çalışuran yerler dahi bu kanunun hükümlerine girmektedir. İş kanunu mevzuu haricinde kalanlar ittçilik, deniz ve hava işleri ile bir ailenin fertleri veya yakın akrabası bir araya toplanarak ve arala- rında dışarıdan başka işçiler katmıyarak ev içinde yapılan işler iş kanunu moevzuu haricindedir. İş mukavelenameleri yapmak mecburi ir seneden az olmamak üzere muayyen bir müddet iş alan kimse ile iş veren arasında yazılı mukavele yapılması mecburidir. Müddeti az işler için yazılı mukavele- ye lüzum yoktur, İş dairesinde faaliyet ün iş dairesi başmüfettişliğinde büyük bir faaliyet vardı. Müfettişler toplanarak bugünden itibaren ya- pacakları teftiş işlerini tesbit etmişlerdir. Ankara — muhahirimizin telefonu A mkara, 14 (Telefonla) — İş kanunu yarın sabah - tan itibaren tatbik edilecektir. Kanunun şimdi - ye kadar hiç bir nizama girmemiş bulunan iş hayatımızı üsüllere bağlayan ve Türkiye Cumhuriyeti yurddaşların - da sınıf farkları görmeksizin iş verenlerle işçileri birbir - lerile münasebetlerini ve birbirine karşı haklarını ve mü- kellefiyetlerini tayin eden hükümlerini sosyal ve ekano- mik hayatımızda bayırlı neticeler vereceğini ümit etmek Vâzımdır. Kanunun yapacağı değişiklikler ———————————————— K anun yalnız endüstriyel işleree değil, her çeşit işlere tatbik edilecektir. Kanunun şimdiye kadar bütün işlerdeki yürüme tarzları üzerinde bir çok değişik- likler yapacağı meydandadır. Bu değişiklikleri hele içinde bulunduğumuz endüstrileşme devresinde birdenbire sert sıntılara sebep olmaması için kanun hükümlerinde bir çok elâsliki ve bir çok da mühletli ifadeler vardır. Haftada 48 saat esası —— a $ müddetlerinin umumi olarak haftada 48 saat esa- sı üzerinden nasıl tatbik edileceğini iş dairesi reisi Enis Behiç Koryürekten sordum, kendisinin bana verdiği izahata nazaran kanundaki 48 saatlik hafta çalışması hük- mü bir umumi esastır. B uumumi esasın tatbiki üç senelik bir mühlete bağlanmıştır. Bu üç sene içerisinde hükümet çıkaracağı nizamnamelerle iş müddetine ait bu hükmü bü- tün iş sahasında mer'iyete koyacaktır. Şu kadar ki bütün bu nizamnameler çıkıncaya kadar kanunun ruhunu teşkil eden iş müddetlerini muayyen saatlere hasredilmesi esası icmal edilerek işçiler bugüne kadar olduğu gibi frensiz ve usulsüz bir şekilde çalıştırılmıyacaktır. İş daresisi teşkilâtı $ dalresi reisi yeni teşkilâtın ne olacağı sualime de şu yolda bircevap verdi: — Dairenin geçen seneki hazızlık faaliyetleri için vücu- da getirilmiş olan ilk teşkilâtı haziran ayı için aynen mu- hafaza ettik. Bir temmuz tarihintden itibaren kurulan ye- ni feşkilâtın kadroları ve bu bakımdan gerek iş dairesi me- murların:n ve gerekse devletin diğer alâkalı şubelerinin ve bılhassa vilâyetler teşkilâtiron ne yolda fazliyette bu - lunacaklarını, bu faaliyetlerde muhtelif makam ve me - murların vazife ve salâhiyetlerini gösleren bir umumi ta- limatname hazırladık. Bu talimatname yarın Vekâlet ta- rafından İcra Vekilleri hey'etinin tı ine arzedilecek - tir. Buna göre Türkiye Cumhuriyeti ülkesi bu sene için 14 bölgeye ayrılmıştır. Bu bölgelerin merkezleri şunlardır: Ankara, Zonguldak, İstanbul, İzmir, Edirne, Kütahya, Aydın, Antalya, Adana, Malatya, Kayseri, Samsun, Trab- zon, Diyarbekir, İş dairesinin umum? merkez teşkilâtına gelince, bu da iki büyük kola ayrılmıştır: Biri yasa ve usul kolu, ikincisi yürütüm ve idare kolu. Bu iki kolun cem'an 15 şubesi olacaktır. İşçi miktarı undan sonra iş dairesi reisinden bugüne kadar tesbit edilmiş bulunan işçi miktarı hakkında şu izahatı aldım: — Kanun hükümlerini doğrudan doğruya tatbik oluna- cağı iş yerlerindeki işçi miktarını bugüne kadar yürütül - müş olan hazırlık faaliyetlerinin verdiği neticelere göre 300 binden fazla olarak tesbit edebildik. Kanunun ikinci maddesi mucibince günde on işçi çalıştırmadıkları halde dahi kanun hükümlerinin girmesi lâzım — gelen yerlerle esasen yapılmakta olan işin mahiyeti dolayısile gene ka » nun hükümlerini toptan ve yahut kısmen tatbiki lâzım gelen sair iş yerleri hakkında yapılmış olan hareketlere göre bir tehminde bulunmak lâzım gelirse ayrıca yüz bin işçinin daha kanun hükümlerinden istifadesinin temin o- lunacağı ümit edilebilir. , Çiftçilik bakımından emleketimizdeki iş hayatının bilhassa çiftçilik ba- kımından ne kadar geniş bir yer tuttuğu düşünü- lerek bundan sonra çıkarılması için hazırlıklarda bulunu- lan ziraat iş kanunu ile deniz ve nava işleri kanunu ve pro- jeleri hazırlanmış olan küçük sanasilar kanununu ve bir de deniz ve su mahsulleri kanunu hep birden bu muhtelif işlerde çalışan işçilerimizin hayatı üzerine yapacağı tesir- M kîı: memleketin ekonomik kalkınmasına hizmet ede - cektir.» Sosyal yardımlar ş kanununda en mühim mevkie konan sosyal yar- dımlar meselesine gelince bunun için kurulacak ©- lan işçi sigortası idaresi bir sene sonra faaliyete geçecek- tir. İş dairesi buna ait kanun projelerinin hazırlanmasile meşgul olmaktadır. Kanuna ekli olmasını lâzım gelen nizamnameler de bir kısmı mühlete bağlanmış, bir kısmı ise mühletsizdir. Müh- lete bağlanmış olanların müddeti bitmezden olduğu kadar önce çıkarılmasına gayret edilecektir. Mühletsiz olanlar ise müsaade edilecek ihtiyaçlara göre ve yapılacak etüd- bu işler için ayrı ayrı veyahut işleri katagorileri ayırarak'lerden sonra peyderpey çıkarılacaktır.» İlkmektep talebeleri içinde 2000 Trahomlu var Balmumcu çiftliğinde 50 yataklı bir klinik açıldı, — — hasta çocuklar burada tedavi edilecek İstanbul vilâyeti dahilindeki lik mek tep talebeleri arasın da 2000 adet tra - homlu çocuk mev « tuttur. Maarif Ve « kâleti sari olan bu, hastalığın vehamel kesbetmemesi — için önümüzdeki ders , lımdan — itibaren e sashı tedbir almağa karar vermiştir. Bu GİŞRE £ Ha af F e e l x b münasebetle Bal « N ;ı mumcu — çiftliğinde * 50 yataklı bir klinik Bir ilkmektepte talebeler | k: açılmıştır. Buraya gelecek hastalıklı çollcbo'eri açıkta kalmaması için rl'-€“:3 Vd cuklar-hem tedavi edilecek hem de ©- | bitirinceye kadar trahom kliniğine İ kutulacaktır. Her sene tedavi olanların | lı olarak okutulacaktır. : yerine yenileri glınacaktır. Diğer ta - Bu zamana kadar trahomlu ç““’_' : Könize ilmdA akıadiremak hat ae Oi ulâabı Yudadei 0 SUU B S Curarak hAta'r | veti Milliye şehir yatı mektebi ders P — Ğî sirayetini saaltusağa çalışacaklar vazımı, muayene âletleri Balmumcu) çi Balmumcu çiftliğinde bulunan Dum | kaldırılmış, mektep binası tahliye ğ lupınar yatı mektebi lâğvedilmiştir, Ta- | dilmişt Poliste : Şehir işleri. Kumar oynıyan mektep Hastanelere verilen buzlar vergil? — | talebesi tabi değil l Robert Kolej talebesinden Lâtfü ile Maliyece, Karaağaç buz fabrikasif ş İ arkadaşı Hayati, Bebekte Cevdet paşa| dan parasız olarak hastaneler ve T©& | — | caddesinde Hâmidin kahvesinde ku-|mi daireler için alınan buzların m_"" » mar oynarlarken emniyet ikinci şube ine tabi olacağı ileri s47*” * , buna itiraz ederek Şurn)’: Devlete müracaat etmişti. Ahiren V€ | rilen karara nazaran, muamele Vef sinin, satışa çıkarılan mallardan alın ması muvafık görülerek meceanel! rilen buzların muamele — vergisir' istisnası cibetine gidilmiştir. yaR Şürayı Devlet kararı vilâyet m'“dr- kemat müdürlüğüne tebliğ cdıln“iı Konservatuvar binası için istimlâ başlandı G Şehzadebaşında yaptırılacak KOĞi servaluvar binası için istimlâk €© e cek yerlere ait muameleler ikma! 'd ş miş, bina sahiplerine tebliğat yâP mıştır. Tahmin edilen istimlâk be d leri alâkadarları tarafından kabui © | lunmuştur. Bir kaç güne kadar meY' nın genişletilmesi ameliyesine b“h' nacaktır. Temal atma merasimi tan önce yapılaçak, bina gelecek ye kadar bitirilmiş olacaktır. . Şehir Tiyatrosuna san'atkâf yakalanmışlar, haklarında — tahkikata başlanmıştır. Ablasını yaralıyan çocuk Cağaloğlu — yokuşunda | numaralı evde oturan 18 yaşlarında — Melâhat, kavga edip evden kaçan kardeşi Ke - mali eve getirmek üzere sokağa çık - mış, bir müddet sonra bulup kolundan memurları tarafından görülmüşler veı tularak eve gelmesi için zorlamağa başlamıştır. Bu sırada, Kemal, ablasını, jiletle kolundan yaralamış ve kaçmış- tır. Dut ağacından düşen kadım Yenimahallede Bağlar yolunda 30 numaralı evde oturan Ömer karısı Gü- lizar ipek böceklerine dut yaprağı tap- Jamak üzere dul ağacına çıkmış, çıktı- B1 dal kırılarak yere düşmüş ve aya - kadın ğindan yaralanmşıtır. Yaralı hastaneye kaldırılmıştır. Surlar üzerinde gezen sarhoş Dizdariye mahallesinde Debistanı İyraniyan karşısında 30 numarada otu- Tan arabacı Habip evinde biraz fazlaca ı içki içtikten sonra gezmek ve hava al- a ""yn' Bi c mak üzere Çatladıkapıya gitmiş, surlar| — Sehir tiyatrosu Dîl'-'k'öfl“l"";fu;_ Va * * Önümüzdeki tiyatro — mevsiminde edilecek eserlerin tetkik ve umlnn:::ı':â mıştır. Eser sahiplerinin şimdiden ©Ü yarıt göndermeleri ve henüz bitirmemi? GÜL ggt verecekleri tarihle isimlerini — Drami&' bildirmeleri rıuoııııur.____/ TAKVIM İkindi | Akşam | Yalıl z Taşda ha N üzerinde gezerken ayağı kayıp dört met | , TwYatromüzun dram kısmına © lune re kaday yükseklikten aşağı düşerek ba | eÜt Görk kenç ku alınacaktır, $e7 şından ağır surette yaralanmıştır. Ya- 1 — Orta mektep mezunu olmılıw ralı Cerrahpaşa hastanesine kaldırı! -| 2 — Yaşları yirmiden yukatı Olm vi mıştır. $ — Şivesi ve vücudu sahneye ”A Bir otobüs bir çocuğu çiğnedi | A canin detneye mtızaplarıma Z ERE Harbiyede Halâskâr Gazi caddesin- | vafakatleri bulunmak. D'Jı'f de tramvay durak yerinden yolun kar- m.;— Şimdiye kadar sahneye çıkmk M Şı tarafına geçmek isteyen tavukçu çı- ler yedi rağı İlya oğlu Todoriye, Taksimle Sarı- emî:::' :Ğ:m!;':,::k:ı qılı:_’:': yer arasında işleyen Mehmet Eminin | sonra dalmi kadroya alınacaklardır. 'narıl idaresinde 3304 numaralı otobüs çarp-|den heveskâr genç kızların !omâ::,' mış, çocüğu yüzünden, sol kolundan ve|biİr mektupla rejisörlüğe göndermel kalçasından ağırca yaralamıştır. Çocuk tedavi altına alınmış, şoför yakalanmıştır. Bir otomobil tramvaya çarptı Şoför Fazılın idaresindeki posta ve telgraf idaresine ait 273 numaralı oto- mobil, vatman İzzetin idaresindeki 1007 numaralı Beşiktaş - Fatih tramvayına çarparak tramvayın hasara uğramasına sebep olmuştur. Nüfusca zayiat — olmamıştır. Şoför hakkında takibata başlanmıştır. Bir çocuk denizde boğuldu Dün sabah Köprüden ilk vapurla ha- reket edip Beykoza giden, Galatada Kö lemen sokağında 4 numaralı dükkânda sakin şekerci çırağı — Erzurumlu Sait oğlu Osman Demir, saat 14 de, Paşa - bahçe ile Beykoz — arasındaki çömlek fabrikası önünde, Süleyman ve Hasan ismindeki iki arkadaşile beraber denize girmiştir. Bir müddet sonra, yüzme bli- miyen Osman Demir, suların arasında kaybolmuş, boğulmuştur. Cesedi de sa- hile çıkmamıştır.