18 Eylül 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

8 Sayfa Fransadan Almanyaya cevap! Fransız Başvekilidün gece beklenen nutkunu söyledi (Baştaratı 1 önel di nez büğvekili bütün dünyayı “Deme krasi yüzünden değil midir ki, i siyasette istinat e-| Amerika bir kaç sene içinde en yüksek iktisadi tekâmüle varmıştır. Demokrasi, i- | kendi eserlerile kendi lüzum ve mev -| tap eden nutkunda ezcümle şunları söy-| cudiyetini isbat etmiştir. lemiştir: Fransa, mukabelei bilmisil ve pro - «— Avrupanın bugünkü vaziyetin -|paganda harplerinin sleyhtarıdır. Her de ve Cenevre toplantısı arifesinde, Fransız harici siyasetinin mülhem ol - duğu fikirleri söyliyeyim: daki büş sız ihtilân kebirine bağlıdır. Fransada bütün vatandaşlar, hür doğarlar, hür yaşarlar, Beşer hukukunun birincisi bür ol - maktır. Hukuki, içtimai ve beynelmilel meselelerde hürriyet prensibine istinat etmekteyiz. Fransa demokratik bir devlettir. Bu hangi bir anlaşmadan kat'iyyon kaçmı- yacaklır, Fransa dünyadaki bütün devletlerle ik ekseriyet Fran -İsulh halinde yaşamak arzusundadır. Bu- nun için de bütün harp ihtimallerini bertaraf etmeğe uğraşmaktadır. Dünya uhuvvetini, harp felâketini u- zaklaştırmak için tesis etmek azmin - dedir, Müşterek mesai, dünya sulhu ve iler- lemesinin esaslı sebeplerinden biridir. Cemiyeti Akvam bu prensip üzerine ku- doktrin realizmden, dünyanın gidişin-| rulmuştur, den mülhemdir. Biz manevi ve maddi terki teslihat Demokrasi prensipleri dünya yüzüne | istiyoruz. bu meyanda müşterek emni- Fransadan yayılmıştır ve dünyanın çehresini değiştirmiştir. Demokrasi beşeriyete ve cemiyete te- rakki fırsatı bahşeyliyen bir rejimdir. Fransa üç aydanberi yeni içtimai 1s - lahat yapmaktadır. Bütün bunları ya- parken kimseyi ızrar etmemiştir. Demokrasi nizam üzerine istinat et - tiği için anarşinin düşmanıdır. Büyük Britanya ancak demokrasi sa- yet prensibinin de ğarsin edilmesine işaret ediyoruz. Sulh umumi bir çerçeve dahilinde tetkik edilmelidir, sulh umumi olmalı- dır. Zira harp olursa umumi olacak - tır. Sulh fikri beşer ve umumi bir ar - zudur. Bu umumi arzu milli emniyetin tesis edilmesinde de mevzuu bahistir. Fransa kendi hudutlarını da kuv - yesinde, an'ane ile terakkiyi telif ede-| vetle müdafaaya hazırdır. bilmiş, bütün müesseselerini ıslah et - miştir. Fransa hiç bir vakit hiç bir kimse - nin tesiri altında kalmıyacaktır.» Bir evkaf bankası| Amiral Horti de Teşkil edilecek (Baştarafı 1 inci sayfada) retmiştir. Lâleli, Atikalipaşa, Mahmut- paşa, Süleymaniye, Hırkaişerif, Çorlu- lu camileri esaslı surette tamir edil - , mekte, âdeta yeni baştan yapılmakta- dır. Beyoğlu evkaf müdürlüğü de dört ca- miyi gene bu şekilde ve âdeta yeni baş- tan inşa edilircesine tamir etmektedir. Bundan başka Beşiktaşta Akaretler caddesindeki Akaretler apartıman ha- line ifrağ edilmekte, ve bu apartıman- larda günün icap ettirdiği konforlu te- sisat ta vücuda gelirlmektedir. Akaretlerden dördü apartıman haline ifrağ edilmiş, üçünün de ihalesi yapıl - mıştır. Bunlar bitince diğer akaretler de apartıman haline ifrağ edilecektir. Kadıköy evkaf müdürlüğü de ehem- miyetli surette tamir işleri yapmak - tadır. Heybeli camii de ikmal edilmek üzeredir. Cami önümüzdeki ramazanda açılmış bulunacaktır. Bir taraftan bütün Türkiyedeki ev- kaf binalarının tamiri yapılırken, diğer taraftan da büyük bir tasarruf temin edilmekte, Evkaf Bankası teşkiline ha- zırlanılmaktadır. Evkaf Bankasının menkul sermaye- sinin 500 bin irası toplanmış bulur. - maktadır. Bu para vakıf paralar idare- sinde muhafaza edilmekte, ve on para- sına el sürülmemektedir. Bu para evkafın aldığı müeccel ica- relerin 20 seneliklerinin toplanmasın - dan hâsıl olan paradır. Son bir kanun- la 20 senelik müeccel icareyi verenler artık her sene evkafa müeccel icare ver- mekten kurtulmaktadırlar. Böyle 20 senelikleri verilen müeccel icareler 500 bin liraya baliğ olmaktadır. Bu para - mn kâffesi Evkaf Bankasının serma - yesi olacaktır. Bütün evkaf irat ve a - karları da bu bankaya sermaye olarak verileceği için bankanın sermayesi 25- 30 milyon lirayı bulacak, bu banka teş- kil olunduktan sonra bugünkü evkaf teşkilâtı ortadan kalkacakur. Vakıf paralar idaresi esasen müessis bir banka vaziyetinde olduğundan, bu- gün de bu daire evkafın veznesi vazi - yetinde bulunduğundan evkatın banka haline ifrağı müşkül olmıyacaktır. Bü- tün müeccel icarelerin 20 senelikleri - nin yekünu 15 milyon lirs kadar tah - min e ektedir. Bu para olduğu gibi Evkaf Bankasının sermayesine tahsis edilecektir. Ancak 20 senelik tahsilât . yapıldığı için evkafın senelik tahsilâtı azalmak- tadır. Bunun için de tasarruf vaziyeti hâsıl olmakta ve evkaf bir taraftan'ban- Romaya gidiyor Macar Saltanat Naibinin bu seyahati büyük ehemmiyetle karşılandı Belgrat 17 (Hususi) — Peşte si - yasi mabhafilinin ketumiyetine rağmen, emin kaynaklardan sızan haberlere gö- re, Macar saltanat nsibi amiral Horti Romayi ziyaret edecektir. Bu ziyaret, Macar hariciye nazırı - nm Roma seyahatinden sonra yapıla » caktır. Romanya kralının İtalyaya gideceği şaylalarından sonra çıkarılan bu haber büyük alâka ile karşılanmıştır. Almanyanın sulh şartları (Baştarafı 1 inci sayfada) de yapılan nasyonal sosyalist kongresi ve Alman siyasilerin son zamanlarda göstermekte oldukları faaliyet, Avru- pada olduğu kadar Amerika siyasi ma- hafilin de nazarı dikkatini celbetmek - tedir. Hitler Almanyası bir taraftan sağa sola meydan okurken, diğer taraftan harpten evvelki hulülü muslihane si - yasetini takibe başlıyarak Küçük An - tant devletlerini kendisine bendetme - ğe çalışmaktadır. Diğer taraftan maliyesi ve iktisadi - yatı ve zayıf olan Avusturya Nazilerin iki devletin birleştirilmesi hakkındaki eski emellerini canlandırmaktadır. Avusturya ile Almanya arasında ya- pılan anlaşmadan sonra, Naziler şimdi tamamen serbest olarak gayelerini ta- Danzig koridoru meselesi de ayrıca tehlikeli bir mecraya girmiştir. Her hal- de şurası muhakkak ki, Avrupa ufuk - ları kesif harp bulutlarına bürünmüş bulunuyor. Nobel sulh mükâfatının Hitlere verilmesi teklif ediliyor Riyo de Janeyro 17 (AA) — En maruf gazetecilerden Maciel Filho no- bel barış mükâfatının Hitlere veril - mesi hakkında bir Finlândiya' gazetesi tarafından yapılan teklifi İmpariel ga- zetesinde hararetle tasvip etmektedir. Teslihatın kontrolu Paris 17 (A.A.) — Eko dö Pari ga- zetesine göre, dış bakanı gelecek haf - ta Cenevrede yapacağı bir teklifle, bey- l bir teslihat kontrolunun ka - tiyecektir. SON POSTA' Irakta Adli İnkılâb »** Mecellenin yerine medeni kanun vazedildi, ticaret ve ceza kanum- larıda değişti Yazan: Irak hukuken ve garetesilerinden Abbas Hiimi İrak, istiklâline erdikten ve evlâtları idareyi ellerine aldıktan sonra, ilmi, iç- timai ve iktısadi sahalarda içtimai ül kelere katılmak için umumi bir kal - kış hareketine başladı. Bütün bunlar kanunları tadil ve ıslah etmek ve bu kanunları, kalkışa uygun bir hâle getirmeği ilzam ederdi. Irak hü - kümeti bu ıslahatı yerine getirmek için çetin bir istek ile ileri atıldı. (Mecelle )şimdiye kadar kanunu me- deninin önemli bir kısmı idi. Bunun ü- zerine Irakın büyük kanun adamlarının iştiraki ile Adliye Vekilinin başkanlığı altında bir toplantı kuruldu ve en yeni medenisi bu kanunların başında bulu- nuyordu. Bu toplantı neticesi, Avrupa kanunlarının en iyilerinden âjt ğı kalmıyacak bir kanunu me-|i deni (o lâyihası (meydana (geldi. Osmanlı ticaret kanunu olan ti- caret kanununu tadil etmek için, tedvini kanuni ricalinden ve yüksek hâkimler- den bir toplantı kuruldu, bunlar Av- rupa memleketlerinin ticaret kanun - larından ve bahusus Cemiyeti Akva - mun, ticaret kanunlarına müşterek e - sas ve daha doğrusu beynelmilel ticaret ger yy öy kanunu olması için hazırladığı eserden istifade ettiler, Eğer bu yeni kanun nihayetlenirse genç Irak hükümeti, bu beynelmilel ti- caret hukukunun esaslarını alacak olan diğer memleketlerin ilerde geleni ola- caktır. Medeni kanununda bir kısım var ki önceki iki kısımdan daha az e- bemmiyetli değildir. Bu ise: Arazi ve gayri menkul mallar kanunlarıdır. Bu kanunların bazı eksik ve diğer bir kısmı dağınık idi. Sonradan Irak hü - kümeti (tefviz) edilmemiş olan ara - ziyi emriyye'ye (lasarruf) etmek için iki önemli kanun vazetti. Bunlar kanun (Ellezme) ve kanun (Eltesviye) dir. Bugün İrak hükümeti bütün bu ka - bunları, medeni kanununun cüz'ü olan bir kanunda toplamaktadır. Ceza kanunlarına gelince, tatbik 0- lunan kanım Bağdad ceza kanunu - dur. Bu kanun işgal hükümeti tara- fından vazedilmişti, Irak hükümeti, Trak ceza kanunu için yeni bir (lâyi - ha) hazırladı, bu lâyiha da diğer yük- sek kanunların esaslarından aşağı kal maz. Bunları vazetmek için Fransa hü- kümetinin (siyasi) suikast ve tedhiş- çilere karşı Cemiyeti Akvama takdim ettiği projeye müracaat edildi ve dost memleketlere karşi işlenen cürümlere en (ağır) ceza vazedildi, bahusus kal- pazanlara karşı merhametsizce hare - ket edildi. Ceza muhakemeleri usulü tadil edildi. Teftiş, derdest ve taharri emirleri hakkı münhasıran adliye hâ- kimlerine verildi. Bir de tahkikat hâki- mi vazifesi ihdas edildi, hâkim bizzat kendisi cürmi tahkikatı yapar ve cün- ha tahkikatına nezaret eder. Böyle i « ken tahkikatı daha mükemmel bir su- rette tamamlamak için yeni bir usulü ceza muhakemeleri (lâyihası) hazır « taraftan da tasarruf yapabilmek içinllandı. ka şekline inkılâba hazırlanırken, diğer |işlerini basitleştirmektedir. Milli Müdafaa kanununun tatbiki ü- Hastalarında mevhum hastalık icat Etibba Odası âzaları bir toplantıda (Baştarafı 1 inci sayfada) üzere gelen hastaların ilk indikleri yer ,oteldir. Bazı doktorlar otelcilere ko - ,misyon vadederek otellerine gelen has-|da taların kendi muayenehanelerine sev- kedilmelerini doktorluk temin etmektedirler, Bu|mişler, hastayı mesleğinin menettiği hare -|doktora bırakarak ayrılmışlardır. kanunları getirtti, tabii Türk kanunu)|ketlerden olmakla beraber isbâtı güç|tor da hastayı şehrimizdeki ecnebi b ibir mesele olduğu için bir şey yapıla - mamaktadır. Esasen maksat hastanın tedavisi olduğu ve hâsta ne de olsa o ehli olan bir doktora sevke- dildiği için bu işte pek o kadar mah- |zur da görülmemektedir. Fakat bu dok- #orlardan birinin maalesef pek fena ve liğrenç bir yol tuttuğu anlaşılmıştır. .Vak'a şudur: Akrabalarının tavsiyesi üzerine A - doludan İstanbula bir hasta gelmiş - tir. Bu hastanın indiği otelde otelci has- taya akrabalarının tavsiye ettiği dok- #ordan daha iyi ve daha muktedir ola- rak «K> isminde bir doktor tavsiye et- miştir. Hasta da otelciye kanarak bu)tığı anlaşılmış, fakat şikâyetçisi ols” doktora gitmiş veya götürülmüştür. |dığı için tahakkuk ettirilememiş, Doktor hastayı muayene etmiş, ken -İtora bunun için yalnız «6 ay disinde mevcut olmıyan mühlik bir has-|icrayi tababetten memnuiyete cer talık ismi ileri sürerek pazarlığa giriş- | verilmiştir. Karar tasdik edilmek üz” miştir, Ve nihayet pek basit bir tedavi're Sağlık Bakanlığına gü Fatih Noteri Şükrü niçin tevkif edildi? Noterden başka başkâtibi oğlu Hüseyinin kızı Cemile ayni Si ile bir kadın memur da yakalandılar Dünkü nüshamızda Fatih noteri Şükrünün tevkif edildiğini yazmıştık. Yapılan teftişler neticesinde 9535 yılın- da defterlere yapıştırılan pulların sö- külüp tekrar konulduğu, ayrıca da 2000 küsur lira pul açığı görülmüştür. Başkâtip Feyzi ile memurlardan Mü - nevvet hakkında da tevkif müzekkere si kesilmiştir. Bu suiistimal geçen A - ğustosta meydana çıkmış, fakat tah - kikat başlar başlamaz Noter Şükrü hastalanarak Bakırköy Emrazı Akliye ve Asabiye hastanesine yatmıştır. Bu müddet zarfında Fatih noterine birin- ci hukuk başkâtibi vekâlet etmiş, Şük- rü hastaneden çıkınca hakkında işten elçektirilme kararı olmadığı için gel - miş, vazifesine başlamıştır. Bu müd - det zarfında da hakkında yapılan tah- kikat ikmal edilmiş ve Noter Yedinci Müstantikliğin kararı, Ağır Ceza ri - yasetinin de bu kararı tasdikı ile tev - kif edilmiştir. Dün de Başkâtip Feyzi ile memure Münevver de tevkif edil - mişlerdir. A zerine askeri ceza kanunu vazedildi, bu kanunların en mühimmi ve mü - kemmeli olmuştur. Irak, Irakta vazettiği ve Cenevre Ar- sulusal amele işçiler birliğinin tav- siyesi esaslarına mutabık gelen amele kanunu ile de ayrıca iftihar eder. Irakta artan hukuki hareket sürüp gidiyor. Bağdad Hukuk mektebi en yüksek seviyeye çıkarılmıştır, memle- kette kanuni bilgiyi uhumi bir su - rette yükseltmek için lâzımgelen ted- birler alınmıştır. Bugün İrak ecnebile- rin şahadetlerile, hâkimleri, avukat- ları ve gitlikçe serpilen kanun bil- gisile iftihar eder. * Eylal 18 eden doktor iyileşmesi mümkün olan hastayi b bir hastaneye yatırmak ve heri altında tedavi etmek üzere 8” da 150 liraya pazarlık etmiştir. i Hasta ve ailesi bu şeraiti kabul © ve bir aylık ücret tanelerden birine ELE ve bir da en ii Bilâhare anlaşılmıştır ki bu B39# hastanenin en ucuz mevkiine ve 35 lira ücretle yatırılmıştır. Seğil b halde ve iztırap içinde kalmıştır. tor biç bir külfete katlanmadan her yg 113 lira farkı cebine 8 Bunun üzerine hastanın sıhhati ” alâkadar olanlar icap eden makamiif” bu arada da Etibba Odasına müre etmişlerdir. Etibba Odası tahkikata bf” layınca mesele tahakkuk etmiş, bu torun buna benzer daha bazı işler yer “ ttirilememiş, dok” müd Zafranboluda bir kız kaçırma vak'ası Zafranbolu (Hususi) — Ulus nah yesinin Kızıllar köyünden Bağdat! den Hasan oğlu Davut ile Ahmet Ahmet tarafından cebren kaçırılmıf” Mütecavizler kızı berbat ettikten 80” serbest bırakmışlardır. İkisi de jan” malar tarafindan yakalanmış, liye teslim edilmişlerdir. Köy davaları N Antalya (Hususi) — Köylüler çiftçiler aranda sik dık vükna Bİ arazi davaları şimdiye kadar köy der tarları vasıtasile her hangi bir yi tarafından takip edilmekte idi, BU gi susun bir çok mahzurlarını nazari bara alan Dahiliye Vekâleti # gönderdiği bir buyrukla badema b“ bi davalara hususi muhasebe aval” larının bakmasını bildirmiştir. Diyarıbekir resim sergisi Diyarbekir o (Hususi) — Halkei tarafından açılan resim sergisi sayi rağbet görmüş, bu sergideki gil arasında bir de müsabaka sert miş, birinciliği Riza, ikinciliği Tevfik üçüncülüğü Hulüsi, dürlüncülii nan kazanmışlardır. Derece kazan” lara münasip hediyeler verilecekti” 4 TAKVIM SABAH