27 Aralık 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 14

* şu bakımından tamamiyle n 4 - Sayfa ——— * Ulus ,, un TÜRK. . Di_l VYazıları DİLI İle İndoîÖropee;ı Ve Semitik Diller Arasın Güneş * Dil Teorisinin ana tezi Türk duğunu ispattır. Bu Teoriye göre yapılan analizler, başka başka dillerde ve dil da Mukayese dilinin yeryüzü dillerine ana kaynak ol- fFa- milyalarında aynı mefhuma delâlet eden sözlerin orijinde bir olduklarını göstermek- tedir. Bu hakikati daha geniş ölçüde ortaya peen ve semitik dille asında n yesen koymağı münasip gördük. Bu seri tüdü bundan önce bu - sütunlarda tadır. Portakal ve SOLEİL Kelime klâsik Lâtincede «SÜl»'dur. «Dictionnaire etmologigue de — langue latine, histoire des motss adlı. eserde (1) şu izah vardır: | ... Seul ment gallo - roman: anci- €en provençal söleh - partout ailleurs le | latin Sol a ete conserve: italien sole, | espangnol sol; Vancien provençal lu-| Â - meme a cu söl gül suürvit encore danı L'xtröme sudoumet et en Cata- logne. Aynı eserin 909 uncu sayfasında «Sol» kelimesinin “asoleil, astre, Dicu» anlamlarını gösterdiği görülür. Bu sa- hifenin son satırları şöyledir. *İl est malaise de determiner le rap- port exact de sol avec les aülres noms indo - europeens du toleil.... 910 uncu sahifenin başında bir çok analizlerden sonra —«mais on ne peut rien affirmer» denilmektedir. de Barentan, — «L'origine des| langucs» adlı eserinin 359 uncu sayfa- sında Sümerce «Soleil» kelimesinin karşılıklarını gösteriyor. Bu sayfada «Les noms du soleil» | başlığı altında topladığı Sümerce kök | ve özlerin küffesi güneş ve onun va- sıflarını göstermektedir. Bu başlık al-| tındaki Sümerce sözlerden — mmoselâ | (şil — soleil) olarak görülmektedir. Bu sümerce (şil) sözünün, yukarıda (Solcil) sözünün geldiği klâsik lâtin- cedeki (501) ile alâkalı olduğu mey - dandadır. *Soleil» kelimesini bir de (Güneş - Dil) teorisine göre analiz edelim: Ke- limenin etimolojik şekli şudur: Hülaüre () (2) (3) (4) (5) oğ 05 - oğ —- ol — ey (1) Oğ: Güneşin kendisidir. (2) Osi (4 5- 8), ektir. Güneşin ol - dukça geniş bir sahaya — intişarını ifade eder. (3) Oğ: (. 4 B), ektir. Kendisin - den evvelki mefbumu tamamlanır, ta- yin eder, ifade eder. Bu (oğ) ekinin | mevcadiyetini Tâtince (sol) kelimesin- | deki (0) nun üzerinde bulunan — uzat-| ma işareti de göstermektedir. | (4) Ol: (. —. İ), ektir. «Enginlik, genişlik, şümul». anlamlariyle kendin-| den evvel gelen (oğosoğ —< soğ) - ki (ğık) — demektir - onu — vasıflandırır. Kelimenin fonetik şekli, baştaki vua - yel düşerek (s01) olur. (5) Eyt Kelimenin manasını ta- mamlar, tayin eder ve onu isimlendi - rir. Soley » Soleil: vışığı engin, şamil o- lan bir objenin adı» olur ki tabii o ob- je agüneşe dr Not: 1. — Bu meticeye göre (So -|. ley) kelimesiş kökü, ekleri ve kurulu- Türkçedir ve (Söleil) şeklinin — ve yukarıda isa - ret ettiğimiz (Soleh) provançal şekli - nin de tamamen aynıdır. Not: 2. — #Etymologie de la lan- » (*) Bu etât Ulus'un 14 ve 15 ilk kâ- nun 1938 tarihli sayılarında çıkmıştır.| .() A, Ernout ve A, Meillet lnıılın-. dan yazılmıştır. Sermayesi: Tama 1,000,000 Yol ve Telefon : İstanbul, 24527 ve Türkiye İMAR BANKASI ) mebani inşaatı ve biltümle banka muamelâtı Yeni Postane ötkaşı Aşir Efendi caddesi İmar Han. koymak üzere «Türk dili ile indo - öre- başlığı altında bazı etötleri de ortaya n ilk yazısı olan «Ateşe isimleri hakkındaki e- neşretmiştik ['] Bugün de «Cünaş» isimlerini mandalina — kuru araştırmağa başlıyoruz. gue lâtince» de ( sol) kelimesi hiza- sında, (soleil) den maada (Dicu) ke- Himesi de ğörüldü. Hakikaten Türkçe- de (sol) «Dieu» mânasına da gelir. Kelimenin — etimolojik şekline baka- rak izahta bulunalım: (D (2 (3) (4) oğ 5- 68 L oğ - ol (1) Oğ: Köktür. Burada güneşten alınan mefhumla sbüyüklük, yüksek- lik, senyörlük, kuvvet ve kudret» ifa- de eder, (2) Os: Gördüğümüz gibi bu mef - humun geniş sahada tecellisi: (3) Oğ: Gene gördüğüm humu tamamlar ve isimlendiri. Kelimenin buraya kadar olan mâ - na: ün oldukça geniş bir sahada tecellisinin — ifadesidir. (4) Ol: Münayas s#enginlik ve şü- mul» verir Soğol - sol: «Büyüklüğü, kuvvet ve kudreti, enginliği ve şümulü olan» ya- ni «Dieu» demektir. Not: 3 — (Sol) kelimesi Türkçede venginlik ve genişlik» anlamiyle — (şi- mal) demektir. (Sola) şeklinde «büyüklük, parlak- hk, şeref» yani «sunvanı (2) mânasını ifade eder. (Solagay) Türk kelimesi de kuvvet, kudret ve efendilik» anlarmlariyle eşe- dit mânasınadır. (3). (Sol) şeklinde yine ekuvvet, kudret, efendilik» ma- nalarında viktidar, salâhiyet» demek- tir (4). (Solangır) güneşle alâkalı an- lamda olmak üzere ııırc-ın-c:iolıW mânasınadır. (5) Yine #büyük» anlamiyle — «solım- niğ), rfevkalâde» demektir (6). Güneş her hangi bir obje Üzerin. de tesir yaparak ve objenin rengi a« tarsa Türkçede bu hâdiseye mak — (l - solmak) deriz. Rengi atan © sol — gun —- solgun) denir, şeyede(solğgun sd ola sd red Nöt: 4 — (Soliel) kelimesinin aslı olan (sol) lâtin şekli ile (Şil) Sumer şekli, bugünkü Türkçemizde, (ş) nin vokali mahfuz kalarak, (ışık) şeklin. de kullanılmaktadır. Mânası oparlak. hk, şuağ» demektir. Mesclâ: | (Işıl — ak) — aşılak — Mücellâ. | (Işal - amak) — ışılamak — inşi- ağ etmek, lemean etmek. (İşıl) böceği — gece parlaklık sa- çan böcek, şebtap. (Işıl A damak) — ışıldamak — in- şiağ etmek, lemecan etmek, perteven » daz olmak. (İşail J g1) — işilgi &. lamba, (Işıl 4 ik) — apılık — hafif ziya | (2) Radlof, I. «Sagy, Koybal, Şor| lehçeleri.» (3) Tuhle - tüz - zekiye, (4) Radlof, IV. «Kazan lehçesi». (8) Radlof, IV. «Barba lehçesi» (6) Radlof, IV. eŞor lehçesiv. Kızılaya aza olnıayı_ı aunutmayınız mı tediye edilmiş Türk liraâasıdır 24828. Telgr. Adresi — BUĞÜN —— KUMBADASINA KÜ ATAN CÜK EL YARIN ÇEK DEFTERİNE 'DÜYÜK EL OLACAKTIR DANKASI K A Ş E NEOKALMİINA Grip - Nevralji - Baş ve Diş ağrıları - Artritizm - Romatiz KNT E TI Jak Dekalo ve Şürekâsı ıntişterilerinin kutlular. Saygı değer Bayram'arını POKER , DAiMON satış deposu eee e nit EMNİYET SANDIĞI Kuruluş tarihi 1868 Vadeli vadesiz tevdiat kabul eder. Emlâk mücevher, altın, gümüş ve tahvilât karşılığı ödünç para verir. Ehven şeraitle kiralık kasaları vardır. Adres: İstanbul, Cağaloğlu Bayram ve Yılbaşında nerede eğlenllir ? ) Yalnız | ÇAĞLAYAN Eski (Mulen Ruj) da: Yeni ve zengin proğramı DENİZ KIZI EFTALYA SADİ, BESTEKÂR BİMEN Danslı zeybek türküleri: DENİZ KIZI tarafından: ayrıca Aydından v getirilen () Efe tarafından Aydın Zeybek oyunları. Loca ve masalarınızı şimdiden tedarik ediniz. Telefom: 40335 ABİ KİBARLARIN ŞAPKASI Şekil,renk ve zevk Ilibarlle EMSALSİZDİR. En son modellerlf) zengin çeşiileri gelmiştir. Tıraş uçakları elektrik pilleri