23 Kasım 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7
SON POSTA | Halice uzun bir bakış > Ri de e nil iii Si se çer TE ' Diy . Dil Anketi Sayfa 7 w Çalap-Hudağ “Çalap Ve Hudağ,, Sözlerile, Ağaç, Taş, Ot,, Kelimelerinin Etimo'oji, Mor- fo'oji, Fonetik Bakımından Analizi (Dünkü yazımızda «Allah» sözü ile «ilâh» ve «ilâhen tabirlerinin tahlilini göstermiştik. Türkçede bu anlama gelir denilen «Çalap» ve farsça sanılan «Hudağ» sözlerini bu yazımızla analiz ediyoruz. «Tan- rın ve «Rabm sözlerinin analizi de bunları takibedecektir.) | Corne d'Or - Altın Boynuz © Eski Ve Yeni Haliç Yolculuğunda © En Mühim Eksik: Kalabalık... ÇALAP nan ve bundan dolayı kendisine ta- Kelimenin etimolojik şekli şudur: pılan şeydir (mabut). DO ©O 0 Nat: Buradaki (ç) yerine onun katezori- (ağ aç gel 4 sp) sinden (s) koyarak vokalleri de inceltirsek (1) Ağ: (Allah) kelimesinde olduğu! (slip) çıkan. (*) ben, bir de kuzguni siyah bacı ile hanımefendisi.... yi, <ösük, tknaz, bodur ve başsız 22 kay be ..Oldul. Çek nemin etekleri arasına girer, korkuluk- e ince dumanlar savurarak — Ulen vE iu olurdum. LE iskeleye çıkınca, © bir köprüsünden geçti Kasım- kapi çecek i İsürü çocuk, © sürü, oyuncakçı, ye- hiza doğru çevrildi.. Dışarıdan vr İhtiyar, ak sakallı adam gülerek ele ğrilşi İmer YAMA ir sesi rıldandı İ vallı (Corne d'or - Altın boynuz t ü takılmış. Böyle .ndim, dümen bikğya öder - Halide bu ismi veren yabancılar bata, bereket çabuk larını bilseydiler, başka bir isim bulur- lardı. binen yolcular içinde | # karısı vardı. Dallı, | o Eyüpten dönerken Haliç vapurları-' birinci mevkie ge - nın yolcusu belki yirmiyi geçmiyordu... börker gibi ban de; pek merak oduyorum: Belediye ba| hattı nasıl kalsbalıklaştıracak.. Şehir tiyatrosunun operet kısmını Eyübe mi 'nakledecek, yoksa bütün şehir fırınları» İmı Eyüpte mi kuracak? Ne bileyim... ben burası birinci | Aklıma böyle geldi. Reşit Şevket i ra Karol Sar «wi Edirnenin Kurtuluş ri Bayramı Edirnenin kurtuluş bayramı müna- sebetile, şehrimiz yüksek tahsil talebe uğ vi > fi için sinden 200 kişilik bir grup, bu bayrama şir me ai bem İştirek etmek üzere buğün Edirneye gi- len, bu iskeleye uğrıyor, deceklerdir. 47 Ahmet abi be, tavuklardan biri! hi vie düştü bel... Yuf olsun, sırık Sİ- cene karşı sahile 5 duracağınıza bakmadınız mı hayYAN| mak işten değil amma, “ize düşerken be?. kurtarıyorlar.. ya ötede, kapı yanında oturan ihti “| Kasımpaşadan yaz, Pir hanımefendi ile, kuzgun! & iki tane de çingene Lar beyaz bap örtülü, kara yeldirmel içekli şalvarlarile “i fiskos başbaşa konuşuyorlar. “4” © İkide bir dez > A valla olma hanum wvendi, * m olma!.; Sonram bize guçuk - Beder ayoool... Hanımefendi, sesini biraz yükselte- mırıldanıyorduz — Canım efem, neden böyle söylü- Bı wn kalfa? Onun haberi mi olur?... Me EYÜP çarşısında biraz kuru üzüm-' * karanfil tohumu Haberi bile olmaz, yediririz ayel.. Nur gibi kı- Zem üç senedir kısmeti görünmez ol Ve Hemde... Bacı elini sallıyarak güldü, küslcün il Küskün homurdandıt Balattan, Hasköydem sonra vapur denize açılan iboş o iskeled Sağlik GA gibi köktür ve bu kökün anlamlarından (1) HUDAĞ 4 yeğ z z incisi olan «kuvvet, kudret, büyük, sahip. | © Etimolojik şekli: Belediye Halici, Şehir Tiyatrosunun Öperet Kısmını (sinen cur cn üne iri ya yel re $ mayı sevens anlamlarına şâmildir. Çuh 4 ed ge ağde gabat übe Nakletmekle Mi Kalabalıklaştıracak? (2) Açı « 4 çe (diil olduğu kaf Çek ed ep yu a silen King Gele gorideki, «s, 4, 6, j, z gibis oldukça geniş) o (1) Uh, ek: Esas köktür. Büyüklük v, | Küşük, sezme şıyardu.. bir sukayu, bu sihüda bulman obje veya| a. manasandır. bodur ve tıknaz, Sele e eme kadar vapurun İsüjeyi, süje veya obje ile bu yeyin müna -|, (2) Ud: Ç o. da). ektir Rolü anla , | ki Ml i ES e — Ena eN sal 1, *ebetini gösterir Burada obje veya süje e loder, iske- EE |, sen beye iye Sece «sas kök olan (ağ) dır. Uzak mıntakada bu ys Kökün maflsaznn köndi > İN Yolculardan biri, pe zaman! eg göğe eşlik lunan süje veya obje (aç) tır. Araların -| sinde tecelli ettirilen süje veya abiedir. tel z daki münasebet, bu süjenin veya objenin, (Hudağ) ve yahut (K seli gen arkasın. cağa adam otururdu da, gene sığmaz - İ kendinden evvelki süje veya mefhumları| gibi bir e San De (Hdaği) j - Kn a Kızlar, zifaf gecesi için Ve temsil etmesidir. O halde: şeklini kullanınız. Altay, Teleüt, Şor, La: || | du; yor eek ge dizler el st Ağ 4 aç ss ağaç: «Büyüklüğü, kuvvet | bed. Sazay Koybal, Küerik, Kazak, Kır İk ği parlak, ümit verici ve küdretin, esas olan sahibinin (ki «ağ» | gız, Karakıngız lehçeleriâde (Kuday) ola- İ e e e gittiği ya EL dır) uzağında temsil eden bir süje veya |rak kullanılır. (**) Farslar da bize yakın l Mersin B z ka da objedir. telâffuz ederler. b eki m AGAÇ kl hel $ | — yüz e. E © lar. Omuzuma mavi ve kırmız boncuk- Not: | —Ba mlyneil kldiğimi fer el EŞ oday ke | İ Mba kaybede - © lar iğneleyerek Eyübe götürüp &okut-| öaç) kelimesi orijininin pre da GÜPÜR | Kanelerinie her üşü de aysi RİN sel i i e ilini ... * muş, üzüm yedirmişlerdi.. Ben o gün |yelim. Yare yi eyi inle, : 3 , ” avallının se a larından biri vapurda giderken, benim gibi daha beş | sıflarınr ondan uzakta temsil eder bir ma, ie eğ ) İ hemen boğulur ke ” endi, yoo duyat-Jaltı çecuk vardı ve hepsinin boyunları. | dedir (9) «Salibe 1 başka türlü, yani İsanın © | Verdi.. Vücudu küçük tel kafes işi del — Mn söiği Yıkar, ayoo!...|na cüzler, keseler asılıydı. Türkler, ilk ateşi keşfettikleri zaman o- salbolunması gibi hikâye mefhumlarından © | zy sa, valla v kişi daha bindi..| O günler. belki de çocuk olduğumuz |dunları birbirine sürterek alev çıkartıkları | -aranlar, bu sözün Türkçedeki orijinine i Küçük, tıknaz, bodn ve başsız He- iğ e ve başsız Haliç için - güzel günlerdi. Hele Haliç Şirke, | gibi ondan sonra da insanlar ağaç parça - —— etmelidirler. 19 v vapuru, sür'atle sağdaki mavna yı | Küçük “ie eli Pp uyarak | ti için daha güzel günlerdi! Her gün lerle odunla, ateş yakmaktadırlar, (**) Radlof, İl: inci cik. E kenarından geçti, dümeni biras | vap lar tarafa yürüdü. hele cuma günleri, bu Küçük, tıknaz,! TAŞ sg | ir ve Unkapanı köprüsünün tam or- Pelin İkisi yanma oturmuş -|bodur, başsız Haliç vapurları adam ta-| Not: il — (Taş) kelimesinin orijini de Garip Bir Iddia İ ma doğruldu. acar bir çocuk |şmaktan tiknefes olürlardı. Tâ EYü-İşudar: i alimi e Büstaki birime mevkide 7 yele var. beğ lal vii be gidene kadar vapurun içi kadınlar ww 6 Bir A amın Çocuğu Çalı- i Yİ İyi Me ağa Şİ ikide birde anasının dizlerine çul e pe el bohçalar açılır, ye » ğe > E n narak Başka Nama i * Sitlata çıtlata E mekler eler: ür ineş, ; ri İ i Yorlard,, Biri Fransızca sordu: lanıyordu: inik det Ya gal — Oh, âlâ, mübarek Sultan Süley-| o At — kökün anlamını haiz olan obje. Yazdırılmış i — Vuzave zankor?- Ki a max camiine Kar) Aş —. ektir; objenin kökten uzakta bu.) | Dün Abdullah adlı bir zat müddeia. Öleki yanındaki küçük sarı kese kâ- nı safa edilirdi! / |lunduğunu gösterir İmumiliğe bir istida vererek nikâhlı ka» | mi göstererek göz kırptı. Yabüdice: Şindi kala kala O halde: Ağataş — ataş —, taş geren doğan çocuğunun bir başkası | ri we ” «sıcaklığı, parlaklığı hariçte yapan bir ob- tarafından kendi evlâdı gibi tescil etti- | lek gi a kaldı? Musevi, jen “dir. rildiğini iddia etmiş ve bu suretle ço- e e e ek Bi. vatandaşlarımız da| Hakikaten Türkler, ilk ateşin keyfinde) cuğunu çalan kimse hakkında dava aç- | Mi kü, üktüğümde ir kul» olmasa Haliç (ka -İ ağaç gibi taşları da birbirine veya bir da -| mıştır. Müddeiumumilik bu garip iddia- | * tesbih vardı. Ayağının birini si sabalarında) İstan: |mir parçasına sürterek ateş yakarlardı. De- yı tetkik ettirmektedir. j tina çi çıkarmıştı. la ek mek ki hakikaten (taş). güneşin vasılların- | Imış, ayakkaplarını Başında TER ” İdan bazılarını temsil etmiştir. Çakmak taşi. | tuhaf yünlü bir kasket vardı: kalmıyacak. Haliçli var ! le hölü kıldığı da malüm- j ta Efendim, diyordu. Cümle bars KE Aİ ai yürek Ki aiei TAKVİM Şöyle etrafa mii me ei a ee gr #ısında top atma - oT Gün CUMARTESİ © Kasım yaramaz ei eni mı? Vaktı eva- sn da, me etsin! Not: İl — Bildiğimiz (or) un da orijini, | 30 23 2 cl TEŞRİN 935 16 ! . © belediyede kantar kâtipliği * güneş ve ateşe dayanır. Kelimenin etimo -İİ“ “Krabi 1564 | Kami 1861 suitefehhümden dolayı işinden © e Eyip © iskelesi | vefk ekli: a 26 Şaban | £ ci Teşrin10 İ e mişlar; biraz ut çalarmış, e) Unkapanı köprüsünden şimdi mavnalar yesiyor ne çıkarken sağıma ( e. i P ” Vakit İEvani (Vasat | Vakit psa Vasat şarkı söyler, dururmuş. Tçuuu?: İ soluma şöyle bir baktım . Aman Allahim, yi İİ ümee| 2121 637 | Akçam hiz — | 1603 İnayet bu, ”* Hakir bir kerime deste milâl. tay. kala kala üç kişi kalmamış mıyız? (1) Oğz Ana köktür. Güneş ve ondan | öği, 17 44) 12 — | Yatm | 138) 18072 alınan mefhumlardan ateş demektir. 1430 İ imeik |12 28) 0613 Lina! 9 45 (2) Ot: Kökün anlamını temsil eden objedir. Onun için: Oğ 4 ot — oğot —- ot: doğmdan doğ- Iş arıyorum ruya sateş» demek olduğu gibi, ateş yak-| Sıhhat mektebi mezunuyum. Askerliği: makta Türklerin pek #wukaddes tuttukları| mi yeni bitirdim. 27 yaşındayım. Şirketler, bildiğimiz «ots a da isimolmustur. İde fabrika ve vapurlarda ücretle sthhat Mulümdür ki Türkler ateşlerini hiç »ön -' memurluğunda çalışmak istiyorum. dürmezlerdi. (Belki sanede bir defa ve bü- Posta kutusu (741) sumaraya in münasebetle aöndürürlerdi). Hiç müracaat. ($İİ) yük sönmiyen bu Türk ateşini 'örtesi gün yeni - ME alk den alevlendirmek için Türkler bir gün ev-| Son Posta velinden en temiz otlari toplarlar ve ertesi. İLÂN FİATLARI gün için hazır bulundururlardı. Bu pek mu | kaddes tanınırdı. | 1 — Gazeten a vas yazısile ÇALAP br sütünün iki satir bir | inantim) sayılır, İ g — Sayfasına göre bir san timin ilân fiatı şunlardır Gelelim Çalap kelimesine ve onun (3) üncü ve (4) üncü eklerine (3) Al: G1) eki, yukarıda söyledi ğimiz birinci anlamdaki mefhiy. lerin, yani ana kökü temsil eden «gehişlik ve enzin * liku mefhumlarile, süje veya objeyi vaml- landınır. O halde: Ağaç 4. al s- ağaçal: Esas süje veya obje uzağında onun vasıflarının şümulünü gösterir bir #özdür SA A Şe PA A Ya ŞA PA AY e kimi ve 4 — Bir santimde vasuti (8) (4) Api Son izah ettiğimiz vasıfları haiz kolime vardır. olan süje veya obje demektir. 4 — İnce ve kalın yazılar Ağaçal $ ap -- ağaçalap tutucukları yere göre santimle ölçülür. ÇALAP — kuvveti, kudreti, ülü- hiyeti hariçte teinsil ettiği kabul ölü: |
