9 Ağustos 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
î 3 Afattos Her bakkı mahfuzdur. OSMANLI SALTANATI GÜ (Mütareke devrinin tarihi ) Yazan: Ziya Şakir ÇERKEN N.0109 9/8/85 Bekir Saminin Kumandanlığı Ordu Müfettişliğince Mustafa Kemal Paşa, İzmirden muhlte doğru taşan istilâ facla- sının safahatını öğrenmek ve bu faclaların önüne geçecek kuvvet- leri hazırlıyabilmek için derhal kolordu ve fırka kumandanlarile muhaberata — girlşmişti. — Lâkin, Izmir ve havalisi hakkında doğru dürüst malümat almak mümktn değildi. Istanbul — hükümeti, — Izmire teallük eden meseleler etrafında hiçbir malâümat verdirmiyor; hatta bu yoldaki telğrafları, bir mer- kezden diğer merkeze çektirmi- yordu, Alınan malümat, ancak husus! istihbarat ile telgrafhane- lerden — gızan - fakat, — birbirini tutmıyan - Haberlere — münhasır kalıyordu. Hattâ, Izmire nispeten daha yakın ve İzmirin — askeri vaziyetile alâkadar olan (Ankara) daki (20 inal kolordu kumandanı Ali Fuat Paşa) bile (birçok ihti- mama rağmen İzmirden muntazam malümat alamiyor; oradaki ku- mandanla irtibat tesisine) muvaf- fak olamiyordu. Bu endişeli devrede, hususi istihbarat — vasıtasile ( Mustafa Kemal Paşa)ya bir haber gelmiş; muszzam işlere bazırlanan bu büyük kumandan — üzerinde mühim bir tesir husule getirmişti. Gelen bu haberde, ( miralay Be- kir Sami Bey) isminde bir xzatın, (İzmir) deki 17 inci kolordu ku- mandanlığına vekâleten ve 56 tnci fırkaya da asaleten tayin edildi- gini bildirmekten iberetti. (1) Miralay Bekir Sami, latanbuk da Mustafa Kemal Paşa ile te- masa gelen, ve vatan tehlikesi ikarşısında bu büyük kumandanın yegüne (halâskâr) olacağına iman edenlerdendi. Vaki olan temas- larda Mustafa Kemal Paşanın dehâsından İlham almış; onun açmak İstediği millli ve vatani çığırda yürümeyi kararlaştırmıştı. Mustafa Kemal Paşa buna emin- di. Onun için büyük bir. mem- nuniyet hissetmişti. Asıl düşünülecek bir şey varsa İzmirln İstilâsı günü 17 incl kol- erda karargâhı, - kumandan Nâ- dir (paşa) ile beraber - İnhilâl etmişti. 56 ıncı fırka karargâhile bazı kıt'aları ise aymı vaziyette idi. Şu halde Bekir Sami; Izmire nasıl gidecekti? O perişan kıt'e- ları Nasıl topliyabilecek ve nasıl iş görecekti? Mustafa Komal Paşa; — bu , umum! sual karşısında, tamamile müsterihti. Çünkü Miralay Bekir Saminin kendisinden aldığı ilham ile hareket edeceğine emin ve mutmeindi. Bekir Sami hakikaten müşkül bir vazife deruhte etmiştl Ku- mandasını kabul ettiği 17 incl kolordu ve 56 1mcı fırka karar» gühlarile kolordu - kıt'aları ve 173 üncü piyade alayı İzmirde Idi Şimdi bunlar ne olmuştu?. Harbiye Nezareti bunu bilmiyor- du. Sonra 174 Üncü piyade alayı ( Urla ) da Idi. Acaba bu alay, () Milit lenin hitamından #onra tekatli olan bu zat, (Akşehir) de velat etmiştir şu anda ne vaziyettedir. Bu da bilinmiyordu. Ancak, bu havalideki askeri vaziyete dalr alınan müsbet malümat, şunlardan ibaretti : 1 — Sömcı fırkaya mensup 172 1nci alay Ayvalıktadır. Ku- meandanı, - Umum! harpte İrak cephesinde fedakârlık ve kahra- manlığile temayüz eden « Kay- makam (Ali Bey) dir (1). Bu alay vaziyetini muhafaza ediyor. Yalçın bir kaya gibi yerinde duruyor. 2 — Merkezi —Tekirdağına nakledilen — 14 üÜncü — kolordü- nun, Balıkesir civarındaki kıt- aları da Rumeliye nakledilmek- tedir. Bunlardan, 60 mcı - fir- ka karargâhı, (Tekirdağ) a git- miştir. Fırka kumandam (miralay Köprülülü Kâzım Bey) (2) dir. Ancak, Izmirin Işgaline tekaddüm eden günlerde mezunen İzmire gitmiş olan kumandan Kâzım, şu anda nerededir?. Harbiye Ne- zareti, bunu da bilememektedir. Vazife ve mıntakası hakkında bu kadar malümat alabilen Bekir Sami Bey, yanında sadace yaveri yüzbaşı — Salâhattin — (Gülnibal) vapuruna binmiş; (Bandırma) ta- rikile Istanbuldan hareket etmişti. Fakat bu hareketten bir gün ev- vell Erkânı harbiyel umumiye ikinci rolsinin yaveri ( mülâzım Taşlıcalı Hilmi Bey) (3), Bekir Ü) Şimdi Bayındırlık Bakası ol ÇAli Çetinkaya ). (18) Simdi ( Müdafaal Milliye ) Ba. kanı olan ( General Küznm Özalp). (8) Şimdi (Yılmaz Ticaret Evi)nin müsesla ' ve anhiplerinden olan Bay (Hilmi Yılmaz ). ( Baştarafı 1 inci yüzas ) azdır. Fakat Istanbol hastane- lerinde bir senede 120 bin has- tanın tedavi gördüğü gözönüne getirilise İstanbulda bariz şekilde bastane ihtiyacınımn movcut ok duğu kabul edilemez. Çünkü 120 bin kişi Istanbul nüfusunun altıda biridir.,, Belediye büyüklerinden olan bu zat, tedav! gören bu 120 bin hastadan bir. kasınının da — ücretli bususi hastanolerde yatmış oldu. ğunu söyledikten sonra şunları iâve etmektedir: “ — Hastane ihtiyacı hesap» hanırken şehirdeki husust ve pa- ralı hastaneleri de hesaba kat- mak IJâzımdır. Çünkü belediyo her hastayı bedava tedavi etmaye mecbur değildir. Fakir olmıyanlar husus! hastanelerden istifade et- mek vaziyetindedirler. Belediye hastanelerine fazla müracaat — yapılmasına — gelince, bu iki şeyden doğuyor: 1 — Para vermeye muktedir olanların da hastalarını Belediye hastanelerinde meccanen veyahut ucuz bir tarife ile tedavi ettir- meyoe kalkışmaları, 2 — Bütün Anadoludan Istan- bula hasta gelmesi. Istanbal tanınmış doktorların tekâsüf ettiği bir yurt köşesi sayıldığına göre Anadoludan bu- raya şifa aramıya — gelenlerin çokluğunu da tabil görmek lâ- zımdır. Bu takdirde iş - bütçe Iyi Telâkki Edilmişti Sami Beyin yaverı, yüzbaşı Salâ- hattine husust bir şifre müftabı vermİş: — Hususi işleri, bu müftahla Erkânı harbiyel umumiyoye ya- zardınız. Demişti, İzmirin İşgalinden Üç gün sonra (Yani, 18/19 Mayıs 1335 akşamı) Miralay Bekir Sami ile yaveri Salâhaddin, epeyce İtina e vapura girmişlerdi. Çünkü resmen vazife ile Anadoluya g- den zabitleri bile Ingilizler bile haylı tahkik ve tetkikten geçir- mektelerdi. Vapurda da kend- lerinl kimsey& bildirmemişlerdi. Ancak, bir tek yolcu İle taniş- mışlardı. Bu xat de, (Bergamalı Ince oğla Hamdi Şevket Bey) (!| isminde bir avukattı. Şevket Bey, Izmirin Işgalinden ve cıvarınâ doğru başlayan İsti- lâdan müteessirdi. O da bir müd- det evvel Mustafa Kemal Paşadan aldığı İlhamla yurduna gitmiye ve kendisini tanıyan (Ödemiş) muhitine (lstilâya karşı muka- vemet) telkinine karar vermişti. Bu Üç zat, ertesi sabah (Ban- dırma) İskelesine ayak bastıkları zaman — şaşırmışlar; — gördülcleri manzara karşısında hayrette kal- mışlardi — Çünkü, — Bandırmada bulunan yerli rumlar — evlerini, dükkânlarını, mağazalarını Yunan bayraklarile donatmışlar; bekle- dikleri Yunan donanmasının şe- refina çılgın nümayişlere başla- mışlardı. — | ( Arkası var ) (1) Şimdi saylav İnce oğlu Refik Şevketin kardaeşi. Bu Da Bir Hesap! meselesine dayanır. Tatanbul Be- lediyesi yalnız şebrin hastalarını tedavi etmeye mecburdur. Eğer Anadolu Belediyelerinin senede muayyen bir nisbot dahilinde Istanbul — hastanelerine — yardım etmeleri temin edilirse ortada #ikâyet ödecek bir vaziyet kal mıyacaktır. , Şimdi bu zate kısaca cevap vermek İçin şunları söyleyebiliriz: 1 — Belediyelerin sıhhat işin: de fakir ve zengin diye şehirlileri ikiye ayırmaları doğru değildir. Maamafih zengini, fakirin yata» ğında yatırmamak, yine Beledi- yenin elindedir. tek bir topluluk olarak ele almak mecburiyetindedir. 3 — Çünkü —bugün zen, olanın yarın fakir dı..m.,..ııb bugün mevcut olan husus! haşta- nelerin — yarın — kapanabileceği düşünülebilir. 4 — Belediye hastaneleri zengin bastaları da kabul ve te- davi mecburiyetindedir. Bu tak- dirde tedavi masrafları kendile- rine ödettirilebilir. vanernan esesemenanda SATILIK OTOBÜSLER Suadiye — otöbüs çirketi tasfiye mömurluğu! Yedi otol ve bir. takım alât ve eşya ve hırdavatın 9 Ağustos 935 cuma günü saat 9 dan itibaren ikinci arrttırma e Suadiye garajında satı- lacağı İlân olunur. aa ” Habeşler Hudufla ) Koşuyor (Baeştarafı 1 inel yüzde ) Habeşistanın — kendisini — Italya hlmayesi altına koymasının kendi menfaati icabı. olduğunu takdir etmiş — olsalardı, İtalya - Habeş Ihtilâfı silâh kuvvetine müracaata Tüzum kalmadan balledilebilirdi. Ben buna benzer — mesalli, meselâ Mançuku İhtilâfını hallet- mekten âciz kalan — Cenevrenin, Habeş meselesini kökünden bak ledeceğine biçbir — suretle kani değilim. Italya ile Habeşistanın yarım asırlık münasebatı, Habe- şistanla hemhudut bulunan Av- rupa müstemlekelerinden hiçbi- rinin Habeş tahrikât ve tecavlz- lerinden masun kalı ğını, fa- kat bu bapta en ziyade İtalyanın mutazarrır olduğunu göstermiştir. Bundan sonra Muzolini, takip ettiği müstemleke — siyasetinin, Ingiliz müstemleke siyasetini ken- disine misal olarak aldığını söy- lemiş ve: Korkarım ki Ingiltere halkı- nin kısmıazamı, — İtalyayı, Şarki Afrika meselesini kökünden hal- letmeye sevkeden mühim ve ha- yati sebepleri henliiz anlayama- mışlardır. Buna rağmen Ingilterenin ileri gelenleri arasın- da Italyanın müstemleke devlet-« leri arasında kendisine düşen mevkli işgel etmesindekl fayda- yı takdir. edenler de - yok değildir. Italyan milleti, Ingiltere hal- kının; İtalyanın şimdiki harekâtı- nın empiryalist maksatlara veyahut herhangi kolay bir aökeri zafer latihsaline matüf olduğunu, fakat bunun - tipki İngilterenin kendi müstemleke siyasetinin mülhem olduğu yayılma ihtiyacından doğ- duğunu — anlayacaklarını — hâlâ ümit etmektedir,, demiştir. Bundan sonra 1889 tarihinde Italya İle Habeşistan arasında aktedilen Ucelali muahedesinden | bahseden Musolini, bu muahede- nin İtalyaya bahşetmiş olduğu hakların — Habeşistan — üzerinde adata bir himaye tesisine muadll olduğunu İlâve etmiştir. Habeş Ordusunun Kuvveti Adisababa 8 (A.A) — Havas ajansı muhabirinin — bildirdiğine göre, Habeş süel kuvvetleri 7 ordüdan mürekkeptir. Her orduda, üçer bin kişilik 30 alay vardır. Bu hesap ile Ha- beş ordularının bütünü 630.000 kişiye çıkmaktadır. - Bunların ancak 250.000'1 hü- kümet tarafından verilen tüfek ve cephane ile mücehhezdir. Habeşistan'ın —aşağı yukarı türlü tiplerde 200 topa sahip olduğu sanılmaktadır. Bu topların bazıları 1860 da imal edilmiştir. Habeşistan bundan başka 400 kadar makineli tüfok, bir o ka- dar da otomatik tüfeğe ve 8 uçağa sahiptir. Bu uçakların am cak 6 sı havalanabilmektedir. Habeş kuvretlerinin — kuzey illerde toplanması, hükümetin bir emri icabı. olmadığı söylenmek- tedir. Bu toplanma, Habeş muha- riplerinin tehdide en fazla maruz bildikleri — bölgelerdeki şeflerin emri altına girmek hususundaki temayülleri şeklinde izah edil- mektedir. Yeni İtalyan Soevkıyatı Napoli 8 (ALA.) — Napoli ile Masayra arasında muntazam posta yapan — Mazzini vapuru, bugün bazı zabitan, müstemleke AAT YAY SY GUU CAO GÜL askerleri ve harp İlevazımı - ile, doğu Afrikasına gitmek üzere buradan kalkmıştır. Zabitler arasında, Napoll faş'a$ partisi assekreteri, Fernando Bela ile, Kültür Bakamının oğla Giorgio de Vecchi bulunmaktadır. İtalya Pamuk Aliyor Vaşıngton, 8 (A. A.) — Nev- york Sun — gazetesi — İtalyanın 250000 ile 500000 balye Ameı » kan pamuğu almak üÜzere Neve york borsasile pzarlığa ğirişmiştir. Bazı Amerikan pamuk ihracatınz para yatırılması için kısı vadell krediler — istemişlerdir. Banka bu pamuğun mühlm- mat İimalinde kullanılmıyacağını tetkik ettikten sonra İstenen kree dilerin verilebileceğini göylemiştir. Bu pamuk harp malzemesi yapmakta — kullanılırsa kredi'er kesilecektir. Bir İtalyan Uçağı Kayıp Tokyo, 8 (A.A.) — Romadar Masoua'ya gitmekte olan ve dün saat 6 te Kahireden hareket edon bir Italyan süel uçağı hakkında hiçbir haber alınamamıştır. Içinde 7 kişi bulunan buuçak, iki Ingilix #ücl uçağı tarafından aranmak- tadır, Adisababa'da Basın Sosyotosi Adisababa, 8 (A.A)— Burada 22 üyelik bir yabancı basın soz- yetesi kurulmuştur. Tanklar Roma, 8 (A.A) — Hızlı giden tankların beşinci gurupu, bu sa- bah halkın alkışları arasında Na» poliye hareket etmiştir. Vehip Paşanın Vaziyeti Ankara, 8 (A.A.) — Vehip Paşanın bugünkü Türkiye Cu- müriyeti Hükümeti ile hiçbir | münasebeti olmadığına bu hu | susta Anadolu Ajansının evvelce |/ neşrettiği malümat da delildir. Habeşistanda bir vazife ka- bul etmesi için Ankaradan Ve- hip Paşaya emir verildiği etra- rafında çıkan — haberler doğru değildir. Toplantılar, Davetler Gir esun Müddelumumisini Davet L Cümhuriyet Müddelumu- miliğindeni İstanbulda olduğu a la- gçılan — Giresun C. — Müddelumun isi Sedat'ın hemen — memurlyetimize mü. racaatlı. Tebliğler Mısır Konsoloshan ğe Taşınıyor Tatanbul Misir — Konsolosluğu, 18 Ağustostan başlayarak Bebek saray aa naklederek orada çalışacağını İş sal; p. lerine bildirmekle kesbişerel eylor. Baylar; Teksayt prezarvatifleri her Gsexzansde (0 €) ve (6) hk portakal venkli xarfi rla aatılır. Be')e- TAKVİM — CUMA 9 AĞUSTOS 935 96 Gün 31
