25 Ekim 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

İzmirde Şayanıdikkat Bir Muhakeme İzmir, (Hususi) — Asliye Ceza mahkemesinde rüyet edilmekte olan bir davanın mahkeme zabit- larile tesbit edilen safhaları, son seneler içinde üzüm İhracat tüc- carlarından bazı arının dahilde ve hariçte piyasayı düşürmek için eynadıkları rolü bütün açıklığile Oortaya atmış sayılabilir. Davanın mahiyeti neşren Üzüm ihracatçıla- rını tahkirdir. Dava edenler Kırkağaçlı Kâ- zım, Hocazade Ahmet ve Şerif Rıza haleflerinden Salâhattin Bey- lerdir. Dava edilen İzmir Postası gazetesidir. İzmirin en tanınmış ihracat Rüccarları olan bu zevat, İzmir Postası gazetesinde “Vur abalıya,, ve “Köpek balıkları ,, baş ıklı ya- zılarla kendilerine neşren hakaret edildiğini ve bu yüzden piyasada ve bankalar nezdindeki itibarla- rının haleldar olduğunu — iddia ederek her biri bu suçu işliyen gazeteden beşer bin lira tazmi- hat İstemektedirler, Izmir Postası gazetesi dört ihra- cat tüccarı tarafından üzüm pıyasa sını düşürmek için gizli bir içtima yapıldığını ve bu içtima neticesin- de piyasanın düşürülmesi takar- rür ettiğini ileri sürerek “müs'ah- silin köpek balıklarına, yutulmı- yacağını yazmakta; ancak tüc- carların isimlerini ifşa etmemek- te idi. Mahkeme, gazetenin yazdığı #“dört tüccar,, kaydınden kimlerin mevzubahs edildiğini anlamak için İş, Selânik, Doyçe Oryent Bank müdürlerile Ticaret Odası ve Borsa — reislerini, İzmirin bilü- muüm Üzüm ibracat tüccarları- nı, Üzün satıcılarını şahit sifatile dinlemiye lüzum gördü. Sayısı kırkı bulan bu zevatın ifadeleri neticesinde ortaya çıkan nelice şudur: İzmir postası — gazetesinde dört ihracat tüccarına kastedilen yazının çıktığı gün bu sene en fazla Üzüm alivre satışı yapan Sabri Süleymanoviç beyin mağa- zasında Sabri Süleymanoviç, İz- mirli Talât Hoca zade Ahmet, Şerif Riza haleflerinden Salâh ve Kırkağaçlı Kâzım beylerin iştira- kile bir gizli içtima aktedilmişti. züm satıcılarile ihracat tüccar- larının hepsi bu içtiman yapıldı- mdan haberdar oldukları için ir Postası gazelesinde o yazı- yı görünce kastedi'en dört tücca- rın kimler olduklarını anlamışlar.. Halbuki Izmir Postası gazete- sinin neşriyat müdürü ve sahibi Raşit Halil bey, gazetesinde ç- kan yazının failleri davacılar ol- madığını, bu dört tüccar hakkın- da isim tasrihl suretile malümat- tar olmadığını, ancak İzmir Pos- tasında intişar eden yazıdan 24 saat evvel Anadolu Ajansının An- karadan alıp gazetelere servis yaptığı bir haberden dört tücca- rığ içtima ettiklerini öğrendiğini #öylemiştir. * Bu muhakemenin rüyeti esna- sında bâkim bey, şahit sıfatile dinlenen üzüm satıcılarından Ke- mel Nafiz beye şu suali sormuştur: — 932 senesinde 30-35 kuru- şa satılan Üzümü on kuruşa dü- Şüren kimdir, biliyor musunuz?, — 932 genesinde Hoca zade Abhmet beyin harice ucuz — fiatla Oferto yaptığını duymuştum. Bu zat üzüm fiatının düşmesine geçen sene Amil olmuştur, bu sene değil. Bu davada müstahsili alâkadar eden nokta zaman zaman ihracat Hocarları tarafından Üzüm piya- sasını düşürmek için yapılan ha- reketlerdir. Ve bu hareketlerin #übutu mahkeme zabıtlarındaki ifadelerle sabit olmuştur. Muhake- ge başı müdafaa şahitlerinin din- h esi İçin perşembe gününe akılmıştır. Demir Ve Kimya Sanayii SON POST Zaframbolu Halkı Fabrika Açılacağı Haberini Sevinçle Karşıladı Za'ranbolu , (Hususi) — Zaf- ranbolulular gün- lerdenberi — son- suz. bir sevinç içindedirler. Memleket sana« yileşirken — Zaf- ranboluya da bir hisse — ayrılmış olması halkı çok sevindirmiştir. Demir ve kimya sanayiinin kurul- ması için Zaf- ranboluda 3 yer intihap — edilmiştir: Kara bük, | Zonguld. Devrek. Demir ve kimya sanayil bu Üüç yerden bi- rinde — kurulacaktır. Zafranbolu nülfusu çok mütekâsif bir kaza merkezidir. Arazisi ise ziraate el- verişli değildir. Bu cihetle Zaf- ranbolu hakı ötedenberi maişet- lerini köy ve kasabalarının hari- cinde, İstanbul, İzmir, Adana, Konya, Ankara ve saire gibi bü- yük ve kalabalık şehirlerde ara- mışlardır. Memlekette büyük sa- nayile beraber küçük #sanayi de inkişafa başladığı, fırıncılık, şeker- cilik, helvacılık ve saire gibi bil- hassa Zafranbolluların iştigal etti- !i.fıııııyi de makineleştiği İçin ranbollular artık evvelce ça- lıştıkları ve maişetlerini kazandık- ları bu şehirlerde de iş bulama- mıya, binnetice maişetlerini teda- Zaframbolunun umumi manzarası ve zengin demir madenlerine malik dağlari rik edememiye N başlamış!lardır. CA Buralardan iş bulmak için İs- tanbula gidip te aylarca boş ve sefil Tahtakale kahvelerinde do- laştıktan — sonra beş para kazan- madan, — elinde- kini, avucundakini harcayıp — biraz da borçlanan ve bu halde köyle- rine dönenler pek çoktur. Demir ve kimya sanayli- nin Zafranboluda tesisi maişetle- rini dışarıda aramak vaziyetinde olan ve yekünu 11 bine varan halkı bu zaruretten kurtarmış ola- caktır. İşte bu mülahaza iledir ki halk çok sevinmekte demir ve kimya sanayiine ait fabrikanın bir an evvel kurulmasını bekle- mektedirlor. Elâzizde Belediye Seçimi Çok Hararetli Oluyor Elâziz, ( Husust ) — Şehrimiz belediye intihabı, şimdiyekadar misli görülmemiş bir alâka ve coşkunluk içerisinde cereyan et- mektedir. Elâziz şehir meclisine yirmi dört aza seçilmesi lâzımdı. Buka- dar da yedek aza olmak üzere kırk sekiz kişilik bir namzet lis- tesi hazırlandı, bu liste, burada Halk Fırkası teşkilâtı - olmadığı için doğrudan doğruya bizrzat Vali Tevfik Sırrı Bey tarafından tertip edilerek ilân edildi. Halkın mühim bir ekseriyeti namzetlerden istedikleri yirmi dört zati asıl azalığa ve diğerlerini de yedeğe seçmek İçin azami gay- ret sarfetmektedirler. Diğer taraftan listede ismini görmemekten — dolayı müteessir olanla da vardır. Ezcümle eski meclis azasından on dört kişi lise teden hariç kalmıştır. Bunların yerine yeni isimler konmuştur. Eski aza olup ta bu kerre liste- ye konulmıyan zevat, Halk Fırkası umum! merkezine müşterek ola- rak müracaat etmişler ve fırka namzedi gösterilmemelerindeki se- bebi sormuşlardır. İntihap İşini hararetlendiren ve alâkayı arttıran en mühim se- beplerden biri de müstakbel be- lediye reisi Üüzerinde deveran ı eden şayıalardır. | Eski reis Hurrem Faik Beyin geçen dört sene zarfında memle- kette gösterdiği yararlıklar itiba- rile değiştirilmesine lüzum görül- memektedir. Bugüne kadar cereyan eden ahval de Hurrem Faik Beyin reislikte — kalacağını güsteriyor. Çünkü, onun reisliğini memleket için faydalı bulanlar çok mühim bir ekseriyet teşkil etmektedir. Hurrem Faik Beyin bu intihaj ta muvaffak olmaması için şanlar da göze çarpmaktadır. Büyük bir sevinçle kaydetmek lâzımdır ki bukadar hararet ve bu derecede coşkunluk içerisinde cereyan eden seçme işinde, Halk Fırkası namzetleri baricinde tek rey alan yoktur. İntihabın birinel günü, çok canlı idi. Hertarafta propaganda- l cılar, ve halipler halka mütema- Havzada Pancar İstihsali Havza (Hususi) — Bir aydan- beri Turhala her gtin 20 vagon pançar sevkedilmektedir. Hergün istasyon tartı mahalline gelen pançarın miktarı beşyüz araba- dan aşağı düşmemektedir. Bu sevkıyatın 25 gün daha böyl, Erzurum Yolunda | Cümhuriyet Bay- Bir Kaza Trabzon 23 (Hususi) — Erzu- rumdan gelen İlyasın idaresin- devrilmiş, ölmüş, deki kamyon yolde şoför muavini Mehmet iki kadın, diyen tel dınların da mühim bir ekseriyeti reylerini kullanıyorlar. Tasnif işi- nin bir hafta devam edeceği tah- min edilmektedir. İntihap — işlerinden — memnun olmıyan bir grup ta vardır. Bunlar ekseriyete dahil olmıyan vatan- daşlardan — mürekkeptir. Resmi makamata ve fırkaya şikâyetlerde bulunduklurı için bizzat buşikâ- yetleri tetkik etmek üzere birinci umum! müfettiş Hilmi Bey şehri- mize gelmiştir. İntihabın kanuni çerçeve içinde cereyan ettiğini tetkikleri neticesinde anlamışlar ve bilhassa Halk Fırkası namzet- lerinin kazanmalarından mütevellit memnuniyetlerini söylemişlerdir. . Havzadan bir görünüş devam edeceği tahmin edilmek- tedir. Köylüler pancar ekiminden umduklarından çok fazla Istifade etmişlerdir. Bunun için pancar ekimine daha fazla ehemmiyet vermektedirler. ramı Hazırlıkları Tekirdağ, 24 (A. A.) — Şeh- rimizde Cümhuriyet bayramı ha- zırlıkları devam etmektedir. Vi- lâyetin — muhtelif — mahallerinde taklar yapılmaktadır. Erzurum, 24 (A. A.) — Cüm- huriyet bayramı içln hazırlıklar başlamıştır. Vilâyet — konağında bir balo, Halkevinde bir suvare hazırlanmaktadır. — Mekteplerde müsamereler verilecektir. rim muhtelif yerlerinde taklar yapıl- maktadır. Çorum, 24 (A. A.) — Merkez ve bütün kazalarda Cümhuriyet bayramını kutlulama hazırlığına başlanmıştır. Merkezde Cümhuri- yet meydanı ile birçok caddelerde taklar kurulmaktadır. Vilâyet da- hilindeki mıntaka ve yatı mekte- binin açılma resmi hazırlanmak- tadır. Romanyadan Gelen Muhacirler Tekirdağ, 24 (A. A.) — Şeh- rimize Romanya ve Bulgaristan- dan muhacir gelmesi devam et- mektedir. Dün Romanyanın Pa- Birinci _*_'""'İ 25 Tarihi Fıkra | (“Kırma,, yı Da Kıralım Aktır ! Eskiden hem yazının, hem de ifadenin kırması vardı. Yazı kır- ması, sülüsten nesih, divaniden reyhani veya nesihten rık'a çıkar- mak gibi yazıda şekil değişikli- ğinden ibaretti. Hade kırması çok tuhaf bir şeydi ve bu, Selçukiler devrinde uydurulmuş, Osmanlılara da miras bırakılmış bir üslüp idill. Bunuri ne olduğunu iyice anlamak için tarihten şu saltırları okumak Tâzım: * Milâdın yedinci asrında vergi kaydı için is'âmlar iki türlü lisan kullanırlardı: İrandla farisi, Suriye ve Mısırda yunani, Emevi hükümdarlardan Abdülmelik devlet dairelerinde bu iki dilin kullanılmasını yazak etti, Yarine Arapçayı koydu. — Selçükller, kendi ülkelerinde — Arapçayı — kaldırdılar, defterlerin farisi dilile yazılmasını kabul ettiler. Çünkü kâtiplerin çoğu İzanlı idi. Cengiz çocukları hazine işlerinde Uygurca — kullandılar. Mi- sırlılar da rezmi kayıtları kapti dilile tutmıya başlamışlardı. Selçuk oğullak mandan İkinci Keyhusrev gıyasettin zamanında - sonraları bir hüküm« dar sülülesine adını — verecek olan - meşhur - karaman — nüfuz kazandı, Acem kâtiplerin çoğunu öldürttü. Defterlerin kısmen fa- risi, kısmen türkçe yazılmasını usul İttihaz etti. Buna “kırma,, denildi. Osmanlılarda uzun yıllar bu şekilde bir ifade kullanarak resmi defterlerde kayıt yürüttüler. Müverrih — Lutfinin Oğuzma- mesinde — ve Nahbetüttevarihte kırma yazıya dair hayli malümat vardır. Bu yazı için yine tarih kitaplarına geçen örnekte şudur; “İa kadar araba der rahi Totrakan kırılmış yüdel,, Kırma yazan kâtipler, sır “saye- dıkları ve herkesin anlamasını istemedikleri rakamları ve kayıt- ları bilhassa o Üslüp ile yazar- lardı, kendilerince devlet kayıt- larının mahremiyetini temin eder- lerdi. Şimdi de öz türkçeye imre- niyoruz, içimizden kopan bir sevgi ile öz Türk kelimeler kul- lanmaya savaşıyoruz. Fakat her muharrir, on lira verip te tam bir dergi takımı satın alamadığı için yazılarımızın çoğu kırma oluyor. Hepimize düşen şu kırmayı da kırmak olsa gerek. M. T Aydında Bataklık Kurutma Faali- yeti Arttırıldı - Aydın, 24 (A.A.) — Soma mücadele — teşkilâtı — tarafından Kadıbeyli bataklığının — kurutul- ması İşl başlamış ve ameliyat hayli ilerlemiştir. 460 bin metre murabbat genişliğinde bir sahayı kaplıyan bu bataklığın kurutul- masile Sandıklı, Gerenkova, Kü- çük kurtlar, Hacıali obası ve Acarları köyleri sıtmadan kurs- tulmuş olacaktır. Bundan başka proje ve plânları biten Sobuça ve Bıyıklı göllerile, Haydarlı bdtaklığının da kurutul» ması işlerine başlanmıştır. Sökenin Akcakaya — köylerile Nazillinin Gencel ve Köşk - bataklıklarının da — kurutulma - işlerina bırkaç güne kadar — başlanacaktır. Bu münasebetle önümüzdeki Cümhu- riyet — bayramında bu yerlerde büyük merasim ve tezahürat ya- pılacaktır. “zarcık ve Tutrakan havalisindek de bin muhacir gelmiştir. Bu Türk muhacirleri Hayrabolu köy-« lerine yerleşmişlerdir. Gelen mu- hacirlerin iskânı ve bunlara arazl tevzii — işiyle teşkil — olunan bir kom.syon meşgul olmaktadır.