— SON POSTA Muhtelif Yerlerdeki Çetelerin Faaliyet- lerinin Önüne Geçilmiye Çalışılıyordu.. S inci kısım No. 89 Her hakkı mahfuzdur. 16 « 10- 934 İTTİHAT ». TERAKKİ Nasıl Doğdu?.. Nasıl Yaşadı?.. Nasıl Ördü? Boğazlıyan kaymakamı Kemal B., başına toplayabildiği cüz'i bir kuvvetle ortaya atılmış, bu çete- lerle birer birer mücadeleye baş- lamış.. bir hayli müşkülât çekdik- ten sonra, bu vehametin önünü almıştı, Fransız ve İngiliz donanmala- rının karaya ilk asker çıkarma teşebbüsleri olan (12 nisan 331) büyük taarruzundan iki gün evvel de Bursa civarındaki Orhangarzi kazasına merbut Ermeni köyleri, ilk çetelerini çıkarmışlardı. Kır- kar, ellişer fedaiden mürekkep olan bu çeteler, bültün geçitleri tutmıya — başlamışlardı. — İzmitin Bahçecik, Aslan Bey, Döngel, Manuşak — köylerile — Adapazarı, Bilecik çeteleri de hazırlanmışlardı. Çanakkalede Fransız ve - Ingiliz zırhlılarından — ilk taarruz topu patlar patlamaz, ( Bursa ) şehrin- de de isyan başlıyacak, — ihtilâl umumi bir şekil alacaktı... Öte- denberi bu mesele etrafında uya- nık bulunan — Bursa hükümeti, bu ilk çete faaliyeti Üzerine der- hal icap eden tedbirleri — almış, büyük bir felâketin — zuhuruna meydan bırakmamıştı. Jandarma tabur kumandanı Tahsin ve mer- kez bölük kumandanı Diyaribe- kirli (İmerhum) Galip (1) Beylerle diğer jandarma — erkâninın “bu husustaki himmet ve hizmetle- rini takdir İle — yadetmek icap eder. Zuhur eden ihtilâl hareketleri yalnız bunlardan ibaret kalmainış; yavaş yavaş Anadolunun her tarafına sirayet etmeye başlamıştı. Sivas mülhakatında, Amasyada, Tokatta, Adanada, Haçın, Urfa, Dörtyol civarında dağlara çıkan, yolları kesen Ermeni çetelerinin adedi, bütün Anadolunun selâ- metinl tehdit edecek bir hal almıştı. Hükümet, elindeki bozuk düzen vasıtalarla bunlara karşı tedbirler almıya çalışıyor, askeri sevkiyat ve nakliyatı bile güçlükle temine muvaffak oluyordu. Çok dikkate şayandır ki hü- kümet daha hâlâ, hazırlanan bü- yük facianm esasına nüfuz ede- miyor; —bütün bu hareketleri, mevzi hareketler telâkki ederek bulunduğu mahallerde söndürme- ye çalışıyordu. Hükümet, adeta müdafaa vaziyeti almış; hatta, Ermeni Patriğinin nüfuz ve tesi- rinden istianeye mecbur kalmıştı. Halbuki bütün çete hareketle- rinde, en ileri gidenler ara- sında birtakım vartabetler ve murahhaslar da vardı. Patrik- hane vilâyetlere suretimahsusada birer heyet göndermiye karar verdi. Fakat bu heyetlerin Ana- doluda dolaşması Üzerine çetele- rin faaliyeti, evvelkilerle kıyas kabul etmiyecek dereceye geldi. Arlk yapılacak son bir çare kalmıştı. Kafkas ve Bulgaristan Ermenilerinin tamamile tesir ve | nüfazu altına giren Ermeni ku- lüplerini kapamak ve bunların efradını dağıtmaktı. 331 senesi (i) Merhum Galip Bey, Zoüguldak Meb'usu Galip Beyin biraderidir. İatik- lâl harbinde fedakârane bizmet ila ederken şehit olmuştur. Nisanının 11 inci günü İstanbul da dahil olmak nzere bütün vi'ayet- lere emir verildi; Ermeni kulüp- lerinin faaliyetine set çekildi... Bönun Üzerine, çete hareketleri nin azalacağına ve müzaheretten mahrum kalan çetelerin de barı- namıyacağına kanaat — gelmişti. Fakat.. Birdenbire bu kanaatin büsbütün aksi zuhur etti. Şark hudutlarında, ve bilhassa (Van) da başgösteren kanlı bir facia, hükümet ve . ittihatçılar linde bir yıldırım tesiri husula getirdi. Van valisinden gelen te- grafı aldığı zaman - hayatında hiçbir. hâdise kasşısında - itidal ve sükünetini kaybetmemiş olan - Dahiliye Nazırı Talât Bey; az kalsın tecennün edecekti. mahafi- * Biz, - İnsanlık havsalasının isti- ap edemiyeceği derecede feci olan - bu vakayı anlatırken, Oxs- manlı hükümetinin resmi rapor- larını ve Türk felâketredeleri :in ifadatını bir tarafa bırakacağız; İnsaniyet tarihine en siyah bir kalemle yazılması lâzımgelen bu haileyi, bizzat bu hailenin kahra- maniları olan ermel komitecilerinin kendi İlisanları ve kendi rapor- larile anlatacağız. Fakat karileri- mizin o esnada Kafkas hududun- daki asker! vaziyeti de anlama- ları lâzım olduğu için, bir kaç satır yazımızı, bu meseleye bağla- yacağız. Evvelce de yazdığımız veçhile | (Sarıkamış) harbi, büyük bir felâ- | ketle — neticelenmiş; — altmış- bin Türk evlâdı, bir — kahramanlık destanı kazanmak — uğrunda kurban — olup gitmişti. 9 uncu kolordunun — esaret — faciasile hitam bulan bu emsalsiz hezimet- ten sonra, Başkumandan — Vekili Enver Paşa, —3 üncü ordunun kumandasını - O sıralarda livalığa terfi ettirmiş olduğu damat Hafız Hakkı Paşaya - vekâleten - tevdi etmiş, kendisi de Istanbula avdet eyiemişli, ( Arkası var ) Fransızca müallimi FAZIL arbiye Ne sreti eski mütercimi e-volu, Y rerağa sokuğı, No. 28 ';;,4 aa n? DA Bönim, Sonin, Onun, Hepimizin gazetesi TÜRKİYE iİLLÜSTRASYONU Yakında çıkıyor. Yarın okuyacaksınız. Kiralık Kulübe: Akay İşletmesi Müdürlüğünden : Köprlüde Kadıköy - Haydarpaşa iskelelerinin giriş sol tarafıne daki kulübe açık arttırma ile bir yıl müddetle kiraya verilecektir. İstekliler şeraiti anlamak için herglin Akay Levazım Şefliğine ve arttırmaya İştirak için 20 Birinci Teşrin 934 saat 14 to İdare En- cümenine gelmeleri. İstanbul Belediyesi *6602,, Galatada Topçular caddesinde 2/2 numaralı dükkân pazarlıkla kiraya vorilecektir. Talip olanlar şartaameyi görmek üzere Levazım Müdürlüğüne, pazarlığa girmek için de 18/10/934 Perşembe günü saat 15 te 199 lira 80 kuruş teminat makbuz veya mektubile be- raber Daimi Encümende bulunmaları. “6717,, —a RAHAT-EDER ETEE Mıntaka - Şampiyonaları Uşak, (Hususi ) — Uşak — grupu final maçı dün İsmir — şampiyonu Altay ile Aydın ça u Sökü takımları arasında yapılmış, Altay (3-5) galip gelmiştir. Samsunda Samsun, ( Hususi ) — Karadeniz şampiyonluğu için Samsun ve Trab- zon birincileri arasında yapılan maç çok heyecanlı olmuş ve bütün gay- retlere rağmen iki takım birer golle berabere kalmış!ardır. Hakemin, oyu- nu, nizamname mucibince 15 dakika sine Trabzonlular aZ sahaya çıkmamışlardır. Neticede Samasun birincisi hükmen Karadeniz şampiyonu olmuştur. Eskrim Birincilikleri İstanbul güreş, boks ve eskrim Heyetinden: 1934 senesi — İstanbul eakrim — birlacilikleri — müsabakası 19/10934 Cuma günü #saat birde Beşiktaş kulübü idman — salonunda yapılacaktır. Müsabakalara iştirak &decek mın- takamızda — müseçcel — ezkrimcilerin levazımatile birlikte mezkür gün ve saatte Beşiktaş kulübünde hazır bu« lunmaları tebliğ olunur. Yeni Neşriyatı Holivut — Holivutun bu haftaki nüshası hafcanın film mevzuları ile en son sinema haberlerini havi olarak intişar etmiştir. Varlık — Ankarada çıkan bu aye lhik fikir ve sanat mecmuasının S1 inci sayısı, birçok yazılarla çıkmıştır. Tav« siye ederiz. Mimar — Aylık mimar mecmuası ni 4tüncü sayısı — memleketimizde inşa edilmiş $birçok bınalara wit fo- tograf ve yazılarla intişar etmiştir. Bu sayıda ayrıca düaya mimari cereyan- Tarına sit yazılar ve resimler vardır. Alâkadarlara tavsiye ederiz. Köycülük esasları — Nusrat Kemal Beyin eseridir. Ankarada Tarik Edip kütüphanesi tarafından neşredik miş, faydalı bir kitaplır. 20 kuruş fiat konmuştur.