13 Haziran 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

HAŞ PCT , e Li SON POSTA İTTİRAT v TERAKKİ — Her hakkı mahfuzdur — Nasıl Doğdu?.. Dördüncü Kısım No. 120 PişmRkme Dünkü Ve Bugünkü İrana Bir Bakış keabiş a 18-6- 9344 — Nasıl Öldü?. »Ziya Şakir Halit Ziya Beyle Lütfi Bey artık kat'iyetle anlamışlardı; Ce- miyet tarafından verilen karar, karardı. Muhataplarını bu tehlikeli karardan çevirmek mümkün ola- vazilelerini ifa etmişlerdi. * Mahmut Şevket Paşanın biz- Zat yazdığı istifanamesini imza et- tiği dakika, Devlet ve Millet için en meş'um bir felâketin başlan- gıç tarihi olmuştu. Fakat İttihat- çılar mahafilinde geçirilen buh- ran okadar şiddetli idi ki; hiç kimsa bunun farkında olmıyordu. Hattâ bilâkis kanlı bir hâdiseye meydan verilmeden Paşanın ko- hy_u baştan savuluvermesi dola- yısile İttihat ve Terakki erkânı- nın çehrelerinde bir. memnuniyet seziliyordu. Hele Sait Paşa.. Mahmut Şev-« ket Paşanın istifanamesini alır al- maz kalbinde hissettiği sevinci gizliyememiş, müstehzi bir lisanla: — Vah.. vah... Paşa hazret- leri böyle nazik bir zamanda bizi yalnız bırakmamalıydılar, Demiş.. İttihat ve terakki ce- miyetine karşı senelerdenberi bes- kediği kin ve gayz ateşini artık ortaya dökerek, ezeli hasımlarına ciheti, Harbiye Nezaretine kim getirilecekti? Uzun uzadıya müza- kereler devam ettiği halde buna bir karar verilemiyor, üzerinde durulan şahısları efkârmmumiye- nin hazmedip edemiyeceği bir türlü kestirilemiyordu. Fakat bu nezaret, uzun müddet açık kala- mazdı. Buna binaen matlüba mu- vafık bir harbiye nazırı buluncaya kadar, nezaret umuru vekâleten Bahriye Nazırı Hurşit Paşa tara- fından idare olunacaktı. Cemiyet erkânı daha hâlâ demir pençeli bir harbiye nazırı aramak ve bu suretle kuvvetlene- cek bir kabine ile artık tamamen saçaklara saran yangımı bastırmak ' iu Posta | İLÂN FiATLARI P — Gazetenin esas yazısile Bir sülunan iki satırı bir (sentim) sayıtır. 2— Sayfasına göre Bir santi- min ilân fiatı şunlardır: (suyla İsayfa jııy:ı Diğer| Son HLAF D Rmlae (00 250 /200 | 100 | 60 | 30 Kış. | Kre | Krş. 15"- | Krş. | Rrş 3İ— Bir santimde — vasati (8) kelime — vardır. — İnce ve kalın yazılar tutacakları yere — göre santimle ölçülür. Mecliste Ittihat - terakki fırkası reisi, İzmir Meb'asu Seyit Bey meselesile meşgul olurlarken, sad- razam Sait Paşa için için gülüyor; bu tehlikeli zamanda sımsıkı bir kenet haline gelen İttihatçıların başını bir darbede düşürebilmek maksadile elindeki intikam kılıcını Babıâlideki (Meclisihassı Vükelâ) salonunun masası Üzerinde bile- yordu. Sait Paşa birdenbire hırçın- N Sait Paşa İttihatçıları Bir Darbede Yık- mak İçin Elinden Geleni Yapacaktı.. lanmış.. Her saat biraz daha alov lenen Arnavutluk isyaninı ve aşi- leri tedip için yapılan askeri ha- reketteki — yolsuzlukları bahane ederek kabine arkadaşlarına çat- Paşanın tehditkâr bir lisanla ile- riye sürdüğü —mes'uliyetten kor- karak - başta Nafıa Nazırı Cavit Bey olduğu halde - İstifaya ha- zırlanmışlardı. İşte Sait Paşanın beklediği gün, nihayet gelmişti. Zekâsının kudreti sayesinde, temellerini ta- mamen sarsıp harap ettiği İttihat ve terakki Cemiyeti binasını, ar- tık bir tekme ile yıkıp göçürüve- recekti. Netekim; yıklı ve göçü- rüverdi. (Arkası var) e ( Baştarafı 1 İnci sayfada ) kafilenin başında, çıplak göğüs- lerini döğe döğe ilerliyorlar. On binlerle insanın sokaklara dökülerek güneşin altında sey- rettikleri bu alay muharremin onuncu günü İranın her tarafında yapılan matem aylarından biridir. — İyi, diyeceksiniz, fakat bu- rada zabitlerin, bilhassa bu kılık kıyafette, bu halde işleri ne? Yanıbaşımdaki ordu kuman- danlarından Emir Leşker Hüseyin Han Hazâiye ben de bunu 80- ran o arkadan gelen ve mücte- hidin, mollanın emrile kafalarını yaran yüzlerle betbahta İranda tesadüf etmek imkânı yoktur. Zabitini bu vaziyete düşür- dükleri İran — ordusu .© zaman bizim para ile yedi sekiz lira ka- dar bir aylıkla tutulan ve yarım- yamalak ğir talim ve terbiye gö- ren muhtelif yaşlardaki insanlar- dan mürekkepti. Buna, asker di- yebilmek için düşünmek lâzımdı. Fakat Şehinşah Rıza Pehlevi Hazretleri ilk zamanlarda bu devşirme askerden istifade etmek —TT 'BiRİKT iREN RAHAT-EDER yolanu bularak İranın bugünkü muntazam askeri — teşkilâtı bin müşkülâtle kurabilmiştir. Mecburi askerlik kanunu tat- bik edilirken — bilhassa bizim Harbiye mektebinden mezun ve değerli İran zabitlerinden çok istifade edilmiştir. İran — ordusunun bu zabitler tarafından kurulduğunu iddia et- mek hiç te yanlış olamaz. Fakat on iki on Üç milyon nüfuslu bir memlekette muntazam askeri teş- kilât yapmıya elbette bu zabi«s tebine giderler. (2) Bunlardan başka Küçük Zabit mektebi ve ihtiyat zabitleri içim ayrıca bir mektep V: - Son sistem silâhlar ve alât ile teçhiz edilen İran ordusu zamanla Av« rupadan gelmek ve memleket- te yelıî;ı:ınlne olan genç lll:g:_ rin elinde günden güne mül etmektedir. Hava .:"".Ş:; rine de fevkalâde AĞ verilmektedir. Son zamanlarda bir de hava mektebi açılmıştır. İmalâtı harbiye fabrikaları da kurulmuş, bu suretle ordunun ih-« tiyacatı dahilde temine başlan- mıştır. Nihayet koskoca bir gülden ibaret olan Hazer denizinden sonra İranın bir de (Bahri Fars) 1 vardır. Bilhassa buralarda kaçal çılık ve korsanlıklardan bizar olan Iran nihayet hafif bir filoya sahbip olmak — sayesinde emniyet ve sükün tesis edebilmiştir. Llyıyı sipariş edilen Şahreh, Şehbaa, Pelenk, Babr ganbotları yeni İran donamasının piştarları olarak İran — sularına mir!emişlerdir. İran deniz n:i;-i kılı;_d- .2 sillerini ikmal: GonTş lerde vazife almaktadırlar. Böye Şehinşah Hazretleri daima as- keri ü:l.:ıh— ile gezmekte ve fırsat buldukça kışlaları, askeri son ve kahir darbeyi vuracak za- ibi bahriyesini Z man geldiğini ihass etmişti. aa G Greak Pehleri © Şimdi meselenin asıl mühim Hazretleri teftiş etmekte, bir başkumandan — vaziyetinde daima ordu ile ya“ kından meşgul ve alâkadar bu- lunmaktadır. Avrupada tahsilde bulunan - veliaht hazretleri de İranda bır lundukça daima askeri Üniforma giymektedir. —İran Hilâliahmeri olan (Şiîy hurşit surh) )ıııi"'ı mızı arslan ve eş) cemi kadınlar kıııııışı:n r'ı!ııu&dı de Şehinşah — Hazretlerinin 2zevcei- muhteremeleri Melike Hazretleri 1 bwüyo;!:h'hm. saraylarında ka- panıp zevk ve safaya daldıklarını örmeye alışmış olan İraniler Şe« â Pebhlevi Hz. nin memleket ve millet ilşlerile yakından alâ- kadar oluşlarını derin bir minnets le karşılamaktadırlar. Kökteşmiş köhne akidelere, ananelere karşı büyük bir cidal açmış olan yeni devrin her tarafa dal budak salmış bu geri zihni- - yet kadar, İranın hemen her ta- rafında mevcut birçok aşiretleri iskön etmek, onları da yürünen terikki ve yenilik yoluna sokmak için her teşebbüsten evvel kuv- vetli bir orduya ihtiyaç vardı. Şehinşah Rıza Pehlevi Hz. bu husustaki mesaisinde de muvak fak olmuştur. TA) Bu mektep altı senedir. () Bu mektep de iki senedir. mıyacaktı. Bu hususta ne manen mıya başlamıştı. Mahmut Şevket ruyorum. tan kifayet edemezdi. ve -ne de maddeten biç bir Paşanın istifasının ertesi günü — Müçtehitler böyle istiyorlar! Bu sebeple bir yandan Avru- mes'uliyet sahibi olmıyan bu iki başlayan bu hal bir gün zarfında | Ne yapalım ? glyl birçok gençler gönderilmiş, zat, şu anda hükümet kuvvelini kabinede büyük bir ihtilâf halini Asker bir mlıl(.le;in 'ev_lldını dir kttırııhnntâı 'İîıhrındı askeri ve hükümete hâkim olan Cemiyet lmıştı. İtti rlar ok gözyaşı döktürecek bu feci man- | mektepler açılmıştır. ) kudretini temsil eden bu Üç ” ıı:ı î:'“ç'.':.: hl; :': zarayı, Rıza Pehlevi - Fiz. nin ei 'Bıı IÜ Tı.lırınd..ı bhar'enez < j Nazıra: E.Sıit'l’ııın'nwı:ıkııdım hli'rden- nüz İran: başvekili olduğu zaman ıtpbgîiye î::“;ımm n:lın—kk:; | - n örmüştü er! Wk:"wl- Biz, Zatışahaneye bire kavrayamamışlar; ba ihtilâfi | * “Butua “ne askerliğe bir ha | İrantler oradan Askeri Ortamckıs —— Demişler ve ertesi d teşdit edecek münakaşalara yol | karet olan bu hale, ne de bir lebe. H, daha sonra (Plıdıem gün açmışlar.. Sonra da kurnaz Sait | milletin zavalllığma damga vu- Sahipmansabı) yani Harbiye mek- ÖL e G AĞ — — ai BRRLi