12 Haziran 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
imla iy ük Şehzadeler Arasında İTTİHAT » TERAKKİ — Her hakkı mahfuzdur — Dördüncü Kısım No, 119 Nasıl Doğdu ?.. Nasıl Yaşadı ?.. 12-0-$4 Nesil Öldü? | Bir Takım Entrikalar Çevriliyordu Burrini vermiş . olaaydı, - vaktâ «meşrutiyet kanunun giğnemiş - fakat buna mukabil de vatanvve milleti, pek kanlı, pak “feci 'bir felâketten “halâs etmiş olurdu. Lâki ne kadar tecagife — şayandır. ki, o'srada devlet ve milletin mükatlderatım saran (talisizlik, Mâhmut Şevket Paşanm basiretini bağlamış... Ciddi, zeki ve görüş leri kuvvetli olan ho zat, arka- daşları tarafından çevrilen manev- ranın mahiyetini anlayamamış. Bir an gösterdiği saafla : — Pekâlâ. mademki arka- .daşlar böyle münasip görüyorler.. ben de istifa ederim. Demiş.. hem kendisini, hem de watan we milleti tarihin en muazzam bir obailesi “karşısına salavermişli, * Hiç “ümit “etmedikleri halde t Şevlet "Paşayı bu kadar “kölaşlıkla “bağlarından “savmıya gmuvaffak -olan İttihatçılar, büyük 'bir memnuniyet o bissetmişler.. Yâlnız 'bir noktada biraz tereddi- de düşmüşlerdi. O canada sarayda — e Şehzadeler arasında da ir m intirikalar çevriliyor; bilhassa beşinci Sultan Mehmet, Mahmut Şevket “Paşya karşı .zahiri bir temayül gösteriyordu. (1) Herhangi bir sebeple Paşanın istifasım m ilmi etmemek ihtimali “wardı, Merkezi Umumide gizlice *bu müzakere “cereyan “ederken sakit yese syarısmı geçmişti. O dakikaya kadar Mâhemet Şevket Paşa resmen istifa ehmemişli. De- smek'ki 'İstifanamesini tesi günü, “erecekti. “Şu hâlde'bu istifanın derhal kabulü “için padişahı pe- gem hazırlamak, “bir tereddüt münakaşa) - açmamak izemdi Bu ya swerilir “veril «mez, derhal Mabeyin Başkâtibi “Uşaki zade Halit Ziya Beyin 5 "aa konağına telefon —— pe bir me: müzakeresi için vülkelâdan © b aevat, szabâlinizi şimdi ziyarete gelecekler. Mabeyinei- katli Beye .de .haber “vermenizi -riga “ederiz. Denildi... Uykudan uyandırılan “Halit Ziya Bey, gece yarısını ;i; .smat geçe islefonla söylenen bu sözlerden fevkâlâde bir hal we hâdise “zühur “ettiğini sanlamış.. “Hayret we heyecan içinde kalarak bitişik konakta oturan'başmabe- yinci Lütfi Beye haber yollamıştı, * Lütfi Bey, derhal Halit Ziya Be- Yin nezdine gelmişti, Bu garip vaziyete karşı bu zat'ta taaccüp Ve .endişe göstermekte İdi. Bere- t.wersin, özüntü. devresi pek uzun sürmemiş; bir ötemobil ile Dahiliye Nazırı 'Hac Adil, Posla ve Telgraf 'Nazm “Talât, Evkaf di Hayri Beyler; Şikagelmiş- Hacı ÂdilBey. arkaiışları na- mma b» vakitsiz Ziyaretteki maksadı izah etmiş, Milüsnten: — Levazım reisi İsmail Hakla Paşanın ihlisaslarnılan dölayı İİ) Bu temayül <hakilmten zahiri idi. Padişahlar, ilarlından evvelki püdişaln hai eslenleri sevmedikleri “gibi beşinci Sula Melmeğ'de, Abdülha- mili b mbir'târğ sevememişez hi ii ten Mahrmab Geyket paşayı || * Bokaf nazırı Hayri Bey «-€wn amiri sifatile -* Mahmut zarfında istifa etmesini tavsiye ettik. (şahsiyeti malümesi) hase- bile zati şahaneyi bu “istifaya hazırlamak lâzım. Cemiyet, bu vazifeyi sizden bekliyor. Demişti. Bu sözler, Halit Ziya Beyle Lütfi Beyi “derin bir 'hay- ret karşısında o bırakmış; hele bilhassa, Mahmut Şevket Paşa pi bir adam hakkında en candan ir arkadaşı tarafından ( paçav- raya çevrilecek.. ) tabirinin nasıl kalanı kullanıldığına Lütfi Bey şaşakak ji mıştı.. Halit Ziya ve Lütfi Beylerin ilk hayret ve şaşkınlığı zail sok duktan sonra makul ve şuurlu swaller başlamıştı. Bu iki zat, şa sırada, Mahmut Şevket Paşanın istifasından tevellüt edecek mah- zurları birer birer sayıyorlar; Şevket > mecliste istizaha | fakat Hacı Adil Beyle arkadaş çekilecek. Paçavraya çevrilecek) | larından; * fırkadaki ocereyanları biz, İttihat “ve Terakki fırkası | ortaya koyan cevaplar alıyorlardı. nama <gittik. Yirmi dört saât (Arkası var) Altın Avusturyada Kaçakçılığı Meselesi Altınların'Harice Çikaril- madığı Anlaşıldı Enmniyet Müdürlüğü ve 'Güm- rük Muhafaza teşkilâtı 'tarafmdan hariçe “altın kaçıran bir şebeke hakkında “takibat “yapilmakta ok döğum yazmıştık. Verilen -malümata göre; 'tah- Kileat derinleştirildiği zaman hâdi- sede suç mahiyetinde “olabilecek bir nökta “görülmemiştir. 'Mese- leiğn tafsilâtı şudur: Tramvay şirketi memurlarm- dan'baziları tarafından piyasadan altan toplatılması emniyet ve mu- hâfaza 'teşkilâtlarının nazarı dik- katini celbetmiş, bu hususta esaslı takibata ( girişilmiştir. Neticede, bu'hâğise tühakkük etmiş, fakat toplanan altınları me yapıldığ , Nihayet bu çi veriş'mrasında, Yorgi isminde bir komseiyoncu “başta olmak üzere birçok kimseler zannâltına “âlın- nşlar ve 'tabkikâtın “tamikına Mizem o görülmüştür. Bu “arada, veri tramvay sşirketi “direktörü İ,stramvay şirketi anu- et M. “Nahyan “ve 'hu- suşi vezne müdürü M. Jiro olmak üzere on beş kadar kimsenin ifa- desine müracaat edilmiş, dördü karar üzerine piyasadan (20) -bin altın satın almışlardır. Buraltınlar | sandığın "kasasında “hıfzedilmiştir. emhiyet memurları âl- spa iddia edilen arama yaptıkları zamn 20 tamamile mahfuz va- olduğu görülmüş, herhangi vasıta ile memleket haricine çikarmak gibi bir suçun :mevcut olmadığı tesbit edilmiştir. Bunun üzerine nezaret altına alıntılar serbest bırâkılmışlardır. Mamafih ta ii Li | esınn 20 nei “sayım da birçok sevgin “İ sastindoreceiia ,gükriğter” i Dehşet Var Yine Taraf Taraf Bonibâlar Atılıyor Viyana, 11 (A.-A.) — Memleket dahilinde yeni suikastler yapılmıştır. Altı kadar Hitlerci aşağı Avusturyada bir banı berhava etmişler ve meçhul bazı kimseler de emizyelanma dır. Viyanada Lir mektebin jimnastik salonunda bomba patlamış, aynca havraya da bir bomba © atılmıştır. Belediye hamamının suyu gazla kir- letilmiş, civardaki | çimenlerin üstüne cam kırıkları serpilmiştir. Şnvarzinbe- de bir manastır tabrip edilmiş, dört Hitlerei tevkif olunmuştur. Hilâliahmer .)s Temsili Kıztaşı Nahiyesi Güzel Bir Teşebbüse Girişti Hilâliâhmer Cemiyeti Kıztaşı ma- hiyesi tarafından'bu. akşam Şehzade- başında Millet tiyatrosunda umuma bir temsil (o verilecektir. e Temsilde, cemiyetin maksat ve gayelerini mü- kemmel bir şekilde anlatmak Üzere *Hilâliahmer, isimli bir piyes “oyna- nacaktır. Piyes uzun müddettenberi nahiye gençleri tarafından “dikkatle hazırlanmış ve muvaffakiyetli prova- ları yapılmıştır. Uzun senelerdenberi memleketin .bütün dertlerine “ve felâ- ketlerine elini uzatan bu çok kıymetli cemiyetin gayeleri bu piyeste canlan- dırılmıştır. Temsil meccani olduğu için bütün halkın “etifadesi (temin edilecektir. sanamesismannsasmans. leme Yeni Neşriyat: ———— Molivut — Holivat'un 13 haziran nüshası zengin münderecat ve güzel resimlerle “İttişar etmiştir. İçki “düşmanı — Ayda'bir igti- şar eden “İçki düşmeni gazete, sin 18 haziran 1994 sayısı çıkmıştır. Yone de Pr. Dr, “Fahrettin Kerim, Safiye Hüseyin, “Abdullah İhsan, Enver Naci, Rüknettin Fethi Bey ve Hanımların sıhhi, içtimdi ve içki düşmanlığına ait ve halk hıfzıssıhhasından (bahseder birçok faydalı Ove kıymetli yazıları vardır. Fia 5 kuruştur. Karilerimize tavsiye ederiz. Foto Süreyya — Bu aylık fo tokraf ve sinema mecmnasının 33 üncü sayısı birçok güzel yazı ve resimlerle inlişar “etmiştir. Otomobil — Bu meslek mecmu Aa ilg id ünik j Le Sayfa 9 Bir Nüfus Meselesi Yazdığımız Bir Vekâletinin İzah Yazı Ve Siihet Eder Bir Cevabı ( Baştarafı 1 inci sayfada ) lerden çıkan tabut ssayısını yıl biraz daha seksiltmiştir.,, Bu satırları 17 Mayıs tarihli “Son Posta,, dan alıyoruz. O nüshamızida :Şu satıtlarilan sonra halkın da, hükümetin -bu-çalışma- sına mezaheret etmesi İizumun- dan, nüfus siyasetini “halkın da tam manasile benimsemesi icabet- tiğinden “bahsetmiş ve :bu sarada çocuk “vefiyatına “dair yapilan hususi 'bir 'tetkikin neticesinde elde sedilen “rakamlardan “bah- setmiştik. Maksadımız “halkı :bu işte “tenvir etmek gibi memle- ket hesabma çok hayırlı “bir'iş yapmış “olmaktı. Ve bunu “yapir .ğımıza “kanaatimiz 'tamdır. “Fâkat Sihhat Vekâleti, bizim, ber münhasıran “halkı tenvir için yap- tığımız bu neşriyatın syalnız “ista- tistik tarafına ilişmiş, o “ciheti ızah etmek lüzumunu « Sıhhat Vekâletinin “tekzip değil, belki de izah diyeceğimiz bu tebliğinde aynen şöyle deniliyor: “7 Mayıs (1984 'tarihli ve 1368 numaralı'Son Posta gaze- tesinde Şişli Çocuk (hastanesi istatistiğine atfen neşnedilen (nii- .fus siyaseti böyle yürümez, .ço- cuklarda büzde 25 wefiyat war) başlıklı yazı üzerine 'yapılan tah- kikatta hastanede bu şekilde ihsai bir kayıt bulunmadığı :ga- zetedeki yazının, seririyatı profesörü “doktor Hilmi “Beyin “altı ay evvel Üniversite- deki açış dersinde mevzuubaâhs- ettiği çocuk “vefiyatına “sit “ista- tistik rakamları Omot “edilmek suretile makale şeklinde gazeteye geçirildiği anlaşılmıştır. “Beynelmilel istatistik «esasları bilinmeden o uluorta (gazetelere geçirilen bu gibi yanlnış ve mü- balâğâlı istatistikler kaç defa Avrupa mecmualarına da “alınmış Vekâletimiz (tarafından (tekzip edilmiştir. “Memleketimizin nüfus siyase- #ne dokunduğu cihetle “Son Pos- tanın 'bu yazısı üzerine meseleyi efkârı “umumiyeye izah -etmek mecburiyeti hasıl olmuştur. *“ “Çocuk polikliniklerine giren 973 anne o:güne kadar 3151 ço- cuk “doğurabilir. Her annenin mutlaka her çocuğu yaşaması imkânı olmadığından “bunlardan 792 $inin yani yüzde 25 inin ölmüş «olmasıda “mümkündür. Fakat is- 'tatistik ilminde - çocuk vefiyatı tabirinden maksat “0-1 yaş ara- sındaki “çocuklar olduğuna göre her yaştaki ölümlere ait olan 792 ölüm yekünunun '(.çocuk vefiyatı ) başlığı altına alınması yanlışesas ve tahminlere göre :yapilmış “we hakikate tamamen “mugayir 'bir «Burada 'hakiki çocuk vefiyatı ayni gazetenin 'bir yaşına kadar ölüm için gösterdiği 408 raka» mıdır ve yüzde 13 nisbetini tut- maktadır ki bizdeki hakiki ço- cük vefiyatı nisbeti de budur. “İki yaşına kadar 140, dört yaşma kadar 100, yedi sekiz yaşıma kadar 10 ölüm kaydedil- diğine göre sayısı 'tutulan anne- lerin 134 çocuğunun da '8 den yukarı yaşlarda öldüğü “açikça anlaşılmaktadır. « Mahalli şeraiti sihhiyesi iyi olmayan “yerlerde çok iyi esaslar: “Vekâletçe Adana, Bursa, Ay- iu 1 ki arda ve mahalli gersiti sahhiyesi iyi olm yan yerlerde -çok iyi sesaslar üze“ rine yapilan tetkikler par Ol yaş arasındaki çocuk vefiyatı 1927de yüzde 15,4ü bulunmuştur. 1930dn ayni mıntakalarda ve ayni | esaslara göre yapılan “ikinci bir ğ tetkikte 'bu nisbet -yüde 13/7ye düşmüştür. 5 « Son Posta gazetesinin 0 - 1 yaş için gösterdiği 408 rakamı | ve bunün'tuttuğu yüzde 13 nisbeti | de üç sene evvel yapılan tetkik 7 neticesine uygun ve hattâ ondan daha düşkün çıkıyor ki bu netice | memleketimizde çocuk vefiyatınm ziyadeleştiğini değil, hükümet j çocuk vefiyatının 18.6; Romanyada | 185; Litvanyada 16,7; Lehistanda İ 448; “Çekoslovakyada 13.8; İs- ypanyada (112 olduğu gözönüne getirilirse memleketimizde gocük ölümlerinin endişeye cek şekilde değil, “bilâkis çok hükümetlerden 5x: elle dana çıkar. Sil eş dei yalnız. istatistik cihetine temas Peklevi He. nin Ziyaretleri Münasebatile i (Baştarafı 8 inci sayfada) © Burası bir meb'usan ziyade bir tekkeye benziyor: O, gülerek cevap li — Yalnız burası olsa yine iyi. Yazık ki bütün İran “bu san. rikların nüfuz ve a m baştan başa, hatta bir ziyade bir tütbeye “benzedi. g Şimdi Kıza Pehlevi Hz. nin sancak “vesika : iile, müsaadei n «usa sile ggiyilmesine müsaade tiği sarıkla beraber, İranın iz: rinden “büyük bir kâbus kalk mış “oluyor. We aneik bu sa" yededir ki İran kendine gelebik miş ve medeniyet kafilesine ka labilmiş bulunuyor. Bence Şehinşah Rıza Am Hz. nin en büyük muvaffakıyeti ile işte budur. — (Şehinşah Hz.nin seyahatleri inti- baları üçüncü sayfamızdadır.) Hitler - Musolini Mülâkati Roma, 11 (A.A) — imi » Hitler görüşmesi Venedik civarı bir villada yapilneaktır. -BUZ> aram “dam? ve şubelerinde 400 paradır. pa amil
