12 Nisan 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 13

Ziya Şakir D:drdı:ı_;;â—îa'nm No. 58 194 gu İTTİHAT » TERAKE — Her hakkı mahfuzdur — "SON POSTA Nasıl Doğdu?.. Nasıl Yuşaodı?.. Nasıl Öldü?.. —— —— ——— ...—. .. . — g Gizli Cemiyetçiler Divanıharpte Muh- telif Cezalara Mahküm Edilmiş!erdi Bu dayak hâdisesi, Meclisi Meb'osanda bulunan muhalif aza- ğ _hirdııılıire harekete — getir- :îlfh Mecliste, Divanıharp ve #hanesi aleyhinde kıyametler OPüyor; k S RVSİN , da. inli laşlar, sopalar altın- )..p:ın “Yor. Zulumlar - işkenceler Yor. A anunu — Esasiye ve bu hali p;,, “ÜEna mugayir olan ıueli ı:lebl:" Meclis î!ykik et- verilmelidir, Vecasirlerinin cezası Fi *ryatları sopalar, Yükseliyor.. Kanlı m'“yul:;îmu'nun'khr ortaya tevkifha, N şikâ: im Bo Topca Yürbe €rinde * kendisine “Il:Iıİ(çı leclisteki '::hyuıd“_ 8 bütün bu hücu mh:*m fırkası, İİ,“" " c:lnı""n K İöığüı ge- haliflere karşı; tipleri de mu- İ x- Yalan Söylüy, erdiğiniz tırnak, Oramuz. Cöz- nından alınmış bir t dükkâ- d_'" Kopmuş tırnağı tırnağı- nize, tırnağı "UPııı 'ceği- tersenize... Vatanı p 'f'k cinayetini imı:'hh :’;'k:ıç sopa atılı .:düleu H-Mart) faciasımı 'll'u Olmuş?, ttunu; Ca Dökülen masum kanları Z Mu?, hâlâ sokaklarda d“"'!w daha binlerce — vatan evli ıh.m Gen ü e kete Uğramasını mı istiyor; eei Böyle — bir felâket mhwlııınz? te — yüzlerce, binlerce KA kıyılmıktınıı. varsın biri e #opadan geçsin. Ortada bir :. kişi Vacı ve bir cürüm varsa, rimlerin cezasın verir,h;;ııımüt— bir meseleden dolayı (Anlı, * âdi manter) olamaz. et Parl. Diye haykıtı)orlııd,. Bu davada, hangi ta idi?.. Bunun cevabın; * 'a vaziyeti hâdisat ile öf' eder, Cemiyetin ve €e şatan örfi kuvvıtluin " vatan tehlikesi kar, kişiyi- tazyik etmesi ç geçirmesi doğ e mldir?. Bona ae udüş, “Padan - Üsküdar Polis Müdürü Mithat Bey (Şimdi Şurayı Devlet Mülkiye Dairesi Reisi ) tatbik edilen bu dayak cerzası, ancak bu meselede bir iki şahsa münhasır kalmıştır.) İttihat ve Terakki tarihinde mühim bir fasıl teşkil ettiği için biraz fazlaca izah mecburiyetinde kaldığımız bu meselede en şaya- mdikkat bir nokta varsa, o da Mecliste vukua gelen skandaldır. İttihatçıların en büyük hataların- dan biri de bu skandala sebe- biyet vermek olmuştur. Muhalif- lerin teklif ettikleri (anket )i kabul — etmemekle — İttihatçılar, sadece (iddia edilen bir cürmü setretmek ) mevkiinde — kalma- mışlar; kendilerine daha büyk bücumların — vukuuna da - sebep hazırlamışlardı. Mevkuflar, Divanıharpte muh- telif cezalara mahküm edilmişler ve Sinop kalesine gönderilmişlerdi. Fakat sıra, Sinop Meb'usu Rıza Nur Beye gelince, iş değişmişti.. Cereyan eden muhakeme netice- sinde, Rıza Nur Bey aleyhindeki delâil kâfi görülmüş ve mücri- | miyetine karar verilmişti. Lâkin 12 Nisan Perşembe İSTAN. UL — İS-İS pilik neştiyalı, 19.15 Ajana haberleri Mmuhtellf — neştiyat 19.30 Türk musikl neşriyatı (Kemal Niyazi Bi Hayriya H. Müzeyyes H. Mahir B.) 71 Selim Sarcı Bi tarahudan könfe asa. 21410 radyo grkeşiran, VARŞOVA — (M41$ m.) 17.8$ Tagar nili kanser (Sellellerin iştiliki e) 1880 kenferana, 18,40 müsahabe, 21,05 Popüler konser, 28 en iyi kadın müganniyelerin plâk'arı, M müsahabe, M,05 dane musikis'nin devamı HBÜKREŞ — Getm.) 19 bosa, p'âk, baberler, p âk 1715 müsahabe, 18 Dimsika 19 müsehabe 19,20 Dimike orkes- VİYANA — (807 m ) 18 müsahabe, 1980 * işlrAklle “ve senlonik halerler, 21,05 Richard sn 70 nci doğduğu yül dönümü etile kendisinin eserleinden mlü- Tekkeji kanser, 72,4$ san ha erler, 23 meş'e l MUSİKİ (He y l roesrd.) ın"”!:uı)lıı'r'şıı - HM m) &İ0 Mme, Kor srefindart tagandi, 19 İngilizce 190 hafif mus'ki parçaları, 2030 40,50) etlidyodan bir. Wyatro, sigan takımı, 24 İmre Stefanlai tarafından p'yano konzeri, BRESLAU — (S16 m.) 18,3$ mütalen ve müsahabe, 19,30 Aktllalite 21415 yesi Alman şarkıları, ZS şarkılar, müsahabe, ' Sillaya bestekârlarının eserlerinden mü- rekkep şarlalar. 1915 tiya ro haberleri, BilREĞ Üizüe seri, (Max Sehâ, takımı tarafı dan), dera, müsah 2235 w | ittihatçılar tarafından da Talât Bey işe müdahale etmiş, Rıza Nur Beyin mücrimiyet ka- rarını refettirmiş, beraetine hü- küm verdirmişti. Bahsi daha fazla uzatmamak mek mecburiyetinde - kaldığmız şu (Cemiyeti hafiye ) meselesi, acı bir hakikati ihtiva et- mekte idi. O da, vatanperverane bir nümayişle ortaya atılmağa hazırlananların istıhdaf ettiği iğ- renç bir hırs ve menfaatti. Zekâ ve tefekkür kabiliyetinin derece- sinden dolayı frenkler arasında (Beau Şerif) namile yadolunan ve ( boş herif) tesmiye olunan Şerif Paşa- nın bol parasına tamah eden birkaç kişi ortaya atılmış; bu büyük yaşlı adamı: — İhtilâl yapacağız.. Seni de sadaret mevküne çıkaracağız. Diye aldatarak parasını çek- meğe başlamışlardı. İçlerinde bir- kaç okur yazardan maada diğer uzuv ve unsurları, hamallardan, sakalardan mürekkep olarak te- şekkül eden bir zümrenin, itti- hatçılar gibi koca bir orduya ve binlerce (Hin oğlu hin) (1) efrada malik olan kökleşmiş bir kuvvete be çalması imkân ve ihtimal haricinde idi. Aklühayale gelmez bir ihtimal ile İttihat ve Terakki- ye galebe edilmiş.. ve hükümet kuvveti de ele geçirilmiş olsaydı, acaba bu koca Ülkeyi, bu köhne ve harap devleti hangi kafalar idare edecekti?.. VArkası var) İiT Murhalifterin tabir ve- tavsili, eee ekirİr. eee eht Havagazi Şirketi 14 Nisan Cumartesi günü saat 14,30 da Beyanıt'ta Elek- trik Evinde — verilecek olan meli ek ve pasta pişirme â:niıne"l:;uh Hanımefendileri tam hüküm tebliğ edileceği zaman v | Aletlerile yeni müsiki, 1835 gençlik için 13 Nisan Cuma İSTANBUL — 1230 alaturha plâk sey riyatı, 1815 plâk neşriyatı, 19.1$ Ajana har berleri, muhtelif meşriyat, 19.30 Türk musiki neşriyatı ( Eliza Hanım, İncl Kanım, Ükü Hanım), 2120 ajana habecleri, 21.30 Necip Yakup Bey orkeslrası terafından — muhtelli everler. VARŞOVA (1415) — 17,35 Zenci şar- kaları, 17458 plak (saloa musikizi), 1810 popü er Macar şarkıları, 16.30 kenferans, 18.50 mektepli meşriyatı, 19.10 plâk, 19.50 musahabe, 2105 Varçova filharmonik takr minin senfe ik konseri, 2440 dama musiklsi, musahabe, 2408 dans musikisinin devamı, BÜKREŞ — (A64 m.) 13 bersa haberleri p'âk, haberler, 18 radyo örkesirası, 19 haberler, 19.20 radyo örkesirası, 20 Ünl- versite radyosu, 2020 p â , 20,45 konferana, j aK, SAD SA ae D keseta | VİYANA (397) — 1818 — Hedwing Kilmsela tarafından piyano kenseri, 1445 seyyah baberleri, 1910 Rocsavelt'e dair konfera neşeli mazik', musahabe, 71.40 Jehus 60 1ncı münase 2810 ha am konserl(pllk ile) BUDAPEŞTE (550) — 18.30 piyano İle pü hava'ar, 19 ötenoğrkfi derel, 19.34 varyele mumara'arı, 20230 Budapeşte öpera- sından naklen Verdi'nin eserierinden “ Den (Don katles) eperası tamsili, 2020 yaşına - girmesi Cafios, Ves neşriyat, 19405 akillalite, 19.25 Hüt va harpa Kletlerile konser, 20 * Yenil Steirmark ,, isimli bir #keç, 21 Sünün haberleri, 7115 Hambargtan naklen İklaci bir #keç 7206 radyo orkesirası, 2415 haberler, 24 meşeli —a | İ için birçok hususiyetlerini tayyet- | İns ( Baştarah T inci sayfada ) imsul/'ün parmak izini, | cepheden ve yandan resimlerini | almışlardır. Butlar, polis sabıka- sında muhafaza - edilecektir. | Dün, bu mürasebetle İnsull | çok sinirli idi ve belki de iade | gününün yaklaşmış olması, ona bu sinirliliği veriyordu. Netekim; dün ilk defa olarak kendisile te- mas edenlere ilk defa şahsından bahselmiş, demiştir ki: * — Ben hayatta çalışmaktan zevk alan bir adamım. Şu gördü- ğünüz cığaradan başka ömrümde keyif ver.ci hiçbir. şey içmedim. Ağzıma bir damla müskirat koy- madım. Biranın bile — lezzetini bilmem. — Bunun için — içkinin bi aman düşmanıyım. Ve Amerika- daki içki aleyhdarı fırkaya menm subun. — Şimdi Reisicümhur M. | lanm vardır. O, içkinin serbest Ruzveltle vaktile birçok temas- olması taraftarı idi. Kendisi üç defa benim — yazıhaneme gelmiş ve bu hususla şiddetli münaka- şalar yapmıştım. Aramızda siyasi bir husumet vardır. Ben ifiâs etmedim. Hile de kullanmadım. Mensup olduğum şir- ketler bilânçolarını mühim zarar- larla kapadılar. Benim de bu arada (150) milyon dolarlık bir serma- yem kayboldu. Şimdi Amerikaya döner dönmez şirketler aleyhine dava açacağım. Ve sendik he- ı;l_l’e_—YîlĞörim düncü — fotoğrafi şubesinden iki | | memuür yetlerinden paramı istiyeceğim. Amerikaya döndüğümden ve he- sap vereceğimden memnunum. İnsull'ü Tesilm Almak İçin Müracaat Edildi Dün sabah Amerika hüküme- tinin İstanbul Vis kansolosu M. Berry Müddeiumumi Kenan Beyi ziyaret ederek kendisine Amerika sefarethanesinin yazdığı bir mek- tubu vermiş ve kendisinin M. (İnsull ) ü teslim almıya memur edildiğini söylemiştir. Kenan B. Teslim için icap eden adli formalite ikmal edilir edilmez İnsull'ü teslim edebile- ceklerini ve bu işle de vilâyetin meşgul olacağını söylemiştir. Sefa- rethane ayni zamanda vilâyete de müracaat etmiştir. Bu tesellüm müracaatından sonra da zabıtaca İnsull'ün fotoğrafı ve parmak izi alınmıştır. Temyizin Reddi Hususi bir surette tahkik etti- ğgimize göre temyiz mahkemesi itirazı reddetmiştir. Kenan Beyin loyıııtıs öğleden sonra saat (| da D::dLıııuıî Kenan gaŞ tanbulda bulunan ecnebi gazete ve ajans muhabirlerini kabul ede- rek sordukları suallere karşı şu beyanatta bulunmuştur: «—M. İnsull'ün bugün iade edilmesi ihtimali yoktur. Forma- litemiz henüz ikmal edilmemiştir. İkmal edilir edilmez ihtimal yarın (bugün ) iade edilecektir. Yarın kat'i haberi alabilirsiniz. İadenin İzmirde olması ihtimali vardır. Maamafih bunlar kat'i değildir. lade işi vilâyete aittir.» M. İnsull'ün muamelesi biterse bugün öğleden sonra jandarma ve polis memurlarının nezareti altında — İzmire — gönderilecektir. İnsuli'ü götürecek olan nakil va- imtihanlara hazırlık ÇABUK, iYi ve EHVEN - ASRi LiSANLARI BERLİTZ'de öğreniniz Yeni kurslar açılıyor - Kayda başlamıştır. BiR MECCANi TECRÜBE dersi alınız. Ankara : Konya Caddesi » İstanbul: 373, İstiklâl cxddesi Sayfa 13 — dü sıtasla Vis konsol M* (Ferry) de İzmire gidecektir. Hükümetimiz Insull'ü onu Amerikaya götüre- cek olan vapura kadar muhafa- za altında teslim edecektir. Ayni vapurla şehrimize gelen bazı gazeteciler ve filimciler de Amerikaya döneceklerdir. * M. İnsull'ün parmağına iğne batmış ve iltihap yapmıştı. Dün parmağı yarılarak tedavi edilmiş- tir. İnsull hakkındaki kararın ka- bili temyiz olmadığına dair Çt- çenler e, avukat Ferit Beyin ga- zetemizde bir huküki mutaleası çıkmıştı. Dün, bu mutaleaya ce- vap olarak ceza işlerinde ihtisa- sile maruf bir zat bize şu mek- tubu göndermiştir. Aksi bir mu- talea ileri süren 6o mektubu da dercediyoruz: Muhterem efendim Mahut Amerikalı banker mes- elesinde iki mühim nokta vardır: 1 — Türk mahkemesinin tabi- iyet ve cürmün gayri siyasi olduğu - hakkında verdiği karar Nihai dir. Esasa teallük etmiyen icabi, selbi kararlar gibi değildir. Gariptir ki Ferit Bey hem usulü cezaiyeyi tatbik etmek istiyor hem de acele itiraza yanaşmıyor. 2 — Tabiiyeti Türk olan bir mücrimin Türk mahkemesi hataen iliz olduğuna karar verirse bu Türkü sellemüsselâm İngilte- reye teslim edecek miyiz? Bu mücrim, bu kararı temyizen tas- bih ettiremiyecek midir? her zaman muhtemel olan bir zühul elbette temyizen kabili tashihtir. Bizde meselâ hem Türk hem de Bulgar tâbüyetini taşıyan eş- has çoktur. Mülteeileri hükümet tabiiyetine kabul ediyor. Bulgar hükümeti — tabilyetinden — ıskat etmiyor. Bu şekilde olan - bir mücrimin iadesi — bizden talep edildi. Bazı hallerde tescil mese- lesi dahiliyede derdesti tetkik olup hâlen Bulgardır reyinde bulu nanlar da oldu. Bereket versin ki, mahkeme Türk olduğundan talebi reddetti. Badehu talepten mukaddem Türk kaydedilmiş ol- düğü anlaşıld.. İmdi bu Türk temyize tâbi tutulmaksızın Bul- gar — tebaasındandır deye — veri- leydi devletin ve şahsın hakkı ne olacaktı. İşte temyizen tetkik ile varsa hatanın tashih — edilmek lözumu bu hatalarla tezahür eder. , oludlar gromansi, OA tekeviye eĞi 'bir v 5197)