11 Mart 1933 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

Mirt —a I Bugünün Meselelerinden ' Öz Türkçe Hareketi Bu Bugünkü Keşidede İkramiye Kazanan Numaraları Aşağıda Okuyunuz Günden İtiba_re_n Başlıyor “ Son Posta ,, nın Küçük Bir Tetkiki Dolgun Neticeler Verdi ( Bog tarafı 1 izei sayfada ) miyeti “ Öz türkçe klavuzu, le- minde bir kitap çıkaracaktır. Ga- geteler, halkın bulup gerek ce- miyete, gerek gazetelere gönde- receği Öz türkçe kelimelerden boşa gidenlerini kendi yazılarında kullanacaklardır. Aoket bugün- den itibaren başlamaktadır. Ted- kik cemiyeti bugün radyolara, ajansa ve gazetelere Türkçe kar- şılıkları bulunmak Üzere Ararça ve Acemce (16) «öz verecek, bunlar n halk tarafından bu'una- cak — karşılıkları gazetelere ve cemiyete bildirilecektir. İşte Dil cemiyetinin girişmek ve başarmak kararını verdiği öz türkçe hamlesinin hareket şekli bundan ibarettir. “Son posta,, bu büyük teşebbüs karşısında küçük bir yardım yapmak arzusile derbal harekete geçti ve Türk - dilinin ilk asilarına ait bazı vesikalar ele geçirdi. Bu vesikalar dilimizin gömertliğini göstermek noktasın- dan çok mübhim ve zengindir. Hemen haber — verelim ki kısa süren tetkikimiz neticesinde bul- duğumuz vesikalar — vaktile (Or- hon) abidelerinden ç karılmıştır. Finlandiyalı bir profesör tarafın- dan 1790 senesinde Baykal gölü civarında keşfedilen bu abideler Türk hükümdarlarından Gültekin ile Bilke Han nam na dikilmiştir. Türkler bu abideler dikildikten tam 300 sene sonra Muslüman oldukları için o zaman Arap ve Acemlerle münasebetleri yoktu. Dilleri saf türkçeden ibaretti. Biz bu abidelerin üzerinde - bulr nan Ööz türkçe kelimeleri alfabe sırasile ve bu yazı İle birlikte cetvel içinde yazıyoruz. Cetvel içinde okuduğunuz bu öz türkçe kelimelerin mahiyet ve başka diller Gzerindeki kuvvetli tesirleri hakk nda v'a biraz izahat verelim. Ağa, aka, akan, akı: On iki asır evvel dikilen Orhon abide- lerinde (baba) ve bizim bugün kullard ğımız. (ağa ) manasına yaşıyan bu Öz türkçe kelim:slerle beraber yine aynı taşlar üzerinde ( büyük birader ) demek olan eçi, abla manasna gelen eçe, amca demek olan eç, ege ve eke kelimeleri hep bir kök- tendir. Arapça birader munasına gele ah kelimesi arapçaya Türk- lerin (ağa) ve (aka) kelimelerin- den geçtiği gibi Yunanlılar da (ege) kelimesini çok eski devir- Yunanistand ,l T_ârk Dilinin Öz Sözleri Bekgü: Devamlı, zevalsir. Bekgütaş; Abida heykel, dikili taş Bekgü it — Devamlı #re İ yurt. anayurt. Bodun. Kavm, kabi'e. Bakı: Müfet i;. bakan. Bilge Bilğ ç. âlim Bilik: İdrak etmek. Bayuruk: Tab t. Bök: Kuvvet, Böklü: Kuvvetli. Bay. Zengn, Bediz. Süs, zinet Buşgurmak: Tehy ç etmek. Çölük. Çöl adamı, bedevi. Çeğığ: Fakir. Eçi: Büyük hbirader, Eçe büyük kıt kerdeş, Eçe, öke nmca. Etkü ağı: yi para, gümüş pars, Yablak ağır Fena para, bakır para. Erat: Ordu, ertegö: İhtifal, me: raRs& m. (g harfinden İtibaren y barfine kadar oan öorhor kelimalerini de yarın neşredeceğiz.| Atis memleket, lerde yaşıyan dedelerimizin di linden almışlardı. Çok eski devirlerde Türklerin bir (ağa teşki.âtı ) vardı.. Yedi asır evvel Anadoluda üzün bir seyahat yapan meşhur Arap seyyahı (ibni Batuta) bu teşkilâttan seyahat- nömesinde (Ahi Teşkilâtı) ismile uzun — uzadıye — ve — imrenerek bahsetmektedir. Halbuki kelime- nin aslı türkçedir. ve ağadır. Araplar başka dillerden aldıkları kelimelerin sonlarndaki (K) ları (H) ya çevirdikleri gibi bizim aka veya agayı da (ahi) yapmış- lardır. Bugün dilimizde yaşiyan ve ararça sandığınız (tarih) ke- limesi de türkçedir. Tarih, ar- kada ve mazide kalan şeylerden bahsettiği için buna eski türkler (arka) ilmi demişlerdi. Yunanlılar bunu (arhayik) ve (arkaik) olarak almışlardı. Araplar bunu (arh) ve (urk) olarak almışlar, sonra da tasrifj) tarikile tarih ve müverrih şeklina sokmuşlardır. — Atis * k Bu hususta yarın daha cazip ve sizi daha yakından alâkadar edecek izahat vereceğiz. —— —— aa aldaris Kabinesi İşe Başladı (Baştaratı 1 inci sayfada ) Tetasın yerine ikinci ordo kuman- danı Jeneral Petridis getirilmiş Yve Jeneral Protosengelos harbiye dalresi müdürlüğüne tayin edi- Atina, 11 ( Husust ) — Jene- ral Demestikas ile tersane kur mandanı Teoharis ve sabık mer- kez kumandanı miralay Kavaka- kis tevkif edilmişlerdirr. Atina, 11 (Hususl ) — Zabi- tanın bütün gayretine rağmen Jeneral! Plastiras henüz yakala- Bamam ştır. Plastiras'ın Türkiye hududunu geçmek üzere Kozana- ya gittiği söylenmektedir. Fakat | bu kasaba daha ziyade Sırbistan; Plastiras'ın Türkiye'ye iltica et- mekten, Yunanistana iade endi- | şesile çekineceği de kuydedilmek- tedir. Atina, 11 (Hususi) — Jeneral Plastirasın — Pirede — duran ve İstanbul Himanına mensup — bir motöre binerek denize - açıldığı hakkında bir şayin çıkzaış, fakat torpitolar — tarafndan — yapılan araşlırma — neticesinde Plastiras bulunamam ştır. * Atina, 11 (Hususi) — Kozana- dan haber verildiğine györe orada Çaldaris taraftarları bir - mitink tertip ederek kasaba meydanın- daki Venizeloş heykelini — tah- şimi sok SON POSTA Tayyare Piya T ngosunun Keşidesine Başlandı ——— Un dördüncü tertip Tayyare Piyangosunun ikinci keşidesine bugün ög'eden sonra Darülfünun Konferans Salonunda başlanmıştır. Keşideye yarın da devam ecilecektir. Kazanan numaraları aşağıdaki sütunlarda bulacaksınız. 39000 Lira Kazanan 24391 15000 Lira 47 Kazanan 49223 2900 Lira Kazananlar 22308 14364 20932 1900 Lira Kazananlar 19419 4915 34499 1305 31443 4910 1000 Lira Kazananlar 12660 12150 006 3010 150 Lira 24233 20931 35308 21424 5561 5000 17815 39892 21503 43754 42387 15698 -26190 xip <etmişler we heykelin ba- | 10922 #ürüklemişlerdir. | 27720 1099 37454 6747 Tn Kazananlar 42103 — 24490 — 4004 41890 — 5933 663 41889 32803 — 31577 25613 — 48587 — 38556 36967 44593 — 512 38567 — 14684 30613 — 34015 — 23312 15639 — 18676 — 27101 Tı13 — 6980 37749 43193 48097 — 33104 — 16628 7815 31785 — 1967 370753 — 47439 — 10360 37858 — 34185. - 38406 49035 12438 16604" 4228 — 41962 30 Lira 15652 367 43332 7122 6T71T 381.15 36335 20152 33520 21822 ZTTGL 89901 2 42448 4204 11782 19172 1318 36276 47090 23286 Sı48 15063 46607 44322 10730 24321 14539 12920 23531 4765 48483 15032 45912 42263 10426 12406 11821 45644 23726 31380 18647 21732 28589 12612 34427 14785 22317 27886 20513 28721 25854 46510 18837 30831 24966 38757 14868 48625 6239 Kazananlar 46286 38789 — 6007 25556 — 26624 281177 40558 — 39866 .— 9632 44051 45776 — 42633 27515 35485 — 36445 41416 — 29914 29876 31405 — 5716 41055 * 17261 41705 — 49514 36826 13195 — 19:31 21845 3192 966 14303 — 14796 — 37638 AĞITT — 17769 — 19640 3198 48158 — 22627 10267 171 — 28230 36167 49150 — 7439 12548 — 2:800 — 44050 29162 1889 — 4524 29339 29578 — 24791 22940 45965 — 49637 AL17O — 23664 — 44358 4064 — 44992 — 5765 26639 45861 — 1807 31033 47968 — 14590 39239 — 38760 — 14214 19294 — 3376 — 1503 26042 — 28273 — 15380 29761 10917 — 23714 6205 17466 — 12730 26188 — 6499 37405 8583 — 33023 26116 34129 — 33019 — 10710 28582 23800 — 44635 7123 — 13688 - 41025 31794 — 39643 — 29039 42328 46145 — 23980 20728 47318 — 14152 37558 38885 — 24111 33356 323518 — 14705 31372 34795 — 7272 17582 — 30297 — 8246 39093 — 5814 — 47408 38768 — 2031 — 45767 43532 106 — 5356 2746 — 13055 — 39255 20818 — 15292 — 46046 41733 12247 — 19103 26529 37230 — 9:0 39433 17727 — 24814 47226 47051 — 18397 30243 — 16774 — 39826 40506 — 2766 — 11555 33650 — 49534 — 48684 14592 — 40549 — 33538 12794 — 89309 413 31672 — 575 — 2200 2841 — 19848 — 33156 14678 — 12749 — 28808 35203 — 24859 — 13155 5139 37150 22414 17621 326 — 44947 13072 — 45181 — 10346 47498 — 20624 — 10990 43930 29904 — 41990 1939 — 6067 — 42084 26716 32598 — 10716 35307 — 2007 — 26694 47231 48779 — 15935 :37053* >32726 — 24128 36742 — 40002 29275 32401 — 17762 J0 Lira Kazanan'ar 48972 — 33504 — 393977 — 24534 10019 14825 — 1372 — 25169 3975 39031 24945 — 29192 38822 — 11470 — 14443 — 213509 44480 — 19987 47983 — 19983 3480 27208 21556 — 49368 36250 14382 — 44274 — 37551 18278 — 42827 16763 — 520 302900 — 8013 — 13426 — 31830 868 13732 33068 27023 25597 18189 — 452 — 20218 7827 43139 — 4113 — 47916 9272 48729 — 8123 33577 40480 44487 — 18027 — 26353 21799 — 36468 38784 — 42334 103087 . 3924 39851 — 1715i 17614 — 12216 15240 — 47733 34710 36041 — 30298 — 13747 19068 — 44122 — 10973 — 6004 28565 47015 40578 — 23855 3620 48295 — 1481 — 1201 19562 13153 41373 — 26978 1677 28971 — 38501 44840 — 38985 27241 — 20233 — 26042 33813 17155 — 47586 48425 — 27708 36128 — 34709 23201 18778 29760 — 5071 40735 11278 — 10748 — 18404 40972 — 2835 — 4914 — 48380 10265 25314 — 38538 — 15015 44515 19551 — 301 29480 41715 20975 40813 — 38226 - 41435 — 5450 28505 — 8793 8549 37801 — 31543 — 20356 47572 — 43490 — 5358 — 14473 14320 18536 28210 — 5411 23345 44120 34720 36572 7857 14370 21355 — 13865 30363 45195 18242 — 44695 16247 25873 — 9592 15176 10598 13540 — 41550 — 26650 38712 — 4124 — 502 — 8035 39088 — 5352 — 4440 — 45352 2055 18165 31806 — 4926 42655 42284 — 22209 17163 — 20127 1081Z — 18833 — 9685 — 19270 42907 18077 36654 — 12509 36438 35176 20176 — 3050 e — II İi 3191 <5289 — 5162 — 38062 28432 — 43831 — 12461 — 45674 16829 — 42149 — 5721 — 25370 39841 — 23095 — 35500 37760 — 9398 — 21827 — 43404 42428 11347 11STL — 37951 1042 — 2978 — 22589 4391 27243 11786 — 38929 G M M —a Ciş vt slührevi hastalıddar Mü :e caaaar DOKTOR Ömer Abdurrahman latanbul .dı emramı — zühreviye caddesi İkdam Yurdu kaşısında No. TI Ankara D