26 Eylül 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
26 Eyiüi PŞ 'SON POSTA Türkçe İçin Birkaç Söz Ahmet Cevdet Eski ( İkdam ) Ahmet Cevdet Bey dil me i hakkında yazı göndermiştir. Dercediyo- Türkçe için bir iki sözde ben söyliyeyim. Zaten bütün Türk sözlerile ivegen bir çizi yolu aç- mayı ilk önce sınıyan ( İkdam ) olmuştu. Acınır ki eski devrin sansör memuru, verilen kat'i bir emirle o uğurlu başlangıcın önü- ne geçti, yeni yolu kapattı. Bu yol kapalı kaldı ve onu açmak için daimi ve ciddi bir teşeb- büs görülmedi. Türkçenin sını ispat için çok kudret sarfetmeliyiz Öyle bir cesareti neden kimse göstere- medi? İtiraf edelim ki ilmi kud- ret ve meşakkatleri ihtiyar et- miye medar olacak bir ekim devri bizde inkişaf bulamamıştır. Binaenaleyh Türk dili asırlarca sinüp kaldı. Türkçenin zengin bir dil ol- masını bilhassa hâdiseler icap etmiştir. Bunca asır ve devirler- denberi dünyanın her tarafına ün salmış büyük bir milletin dili fakir olamaz. zenginliği — iddia- emek — ve Maatteessüf biz Garp Türkleri | dilimizi korumayı ve ona yazıda bir kıymet vermeyi ihmal ettik. Milliyetimizin hüküm ve manasını bile açık göremedik. Türklerin kendi milliyetlerini tanımalarına, bilmiyerek düşmanlar alet olmuş- lardır. Koca koca kıt'alarımız, sair milletlerin nam ve menaffaatine eli- mizden alındı. Onlar milliyetlerinin hakkını eski mezar taşlarile dahi ispat ettiler! Biz ise bunların da ehemmiyet ve kıymetini bilmiye- rek onları tahrip ediyoruz. Zan- nettik ki onlar dilsizdirler! Biz seneden sonra milliyeti- mize yapıştık ve onun namına hakkımızı dava ettik. Amma dili- mize yine ilmi bir hizmette bulu namadık. Sade türkçe yazan bir ( Evliya Çelebi ) dir ki heyeti içtimaiyemizin bazı enkazını hikâ- yeye o lehçe sayesinde muvaffak oldu. — < * Dilimizi meydana çıkarmıya ve ona can vermiye nereden ve nasıl başlamalıyız ? Vakit kaybetmeden hemen kelimeleri ve tabirleri toptıyalım. Zira bunların nicesi unutuluyor. Bu suretle elden çıkmış — olan kelmelerin miktarı az değildir. Eski kitaplarda, eski muharre- ratta, hazinci evrakta, her nevi kitaplarda bulduğumuzu kaydet- meliyiz, Anadoluda ve Rumeli Türk halkının sözlerinde — inti- haba — şayan — neler — vardır. Hariçteki — Türk — memleketle- rinde de tetkikat icrası lâzımdır. Asyayı Vustayabile gidip araştırmalı. Türkmen memleketlerini ve keli- melerini müteveffa ( Vamberi ) kadar içimizde bilen var mıdır? Bir de san'at meşguli ;etlerinde nihayetsiz ıstılahlar vardır. Maatteessüf bu- güne gelinciye — kadar yalnız lisan meselelerile meşgul olmuş bir mecmuamız yoktur. Seyahat nasibinden zaten mahrumuz. Ar- tık diğer milletlere ilmen benzi- yelim. Lüzatler toplandıktan son- ra kelimelerde — tasarruf — için Pmi tetkikatın — esasını — kura- biliriz.. Henüz bundan pek uzaktayız. İlk Öönce varlığımızı görelim ve sonra yeni manalara kelimeler yakıştıralım. Eski Arap- ça kelimeleri uydurma terctmne ile lisan meydana gelmiş olmaz. Son Türkler içinde, — Türk dilinin bihakkın âlimi Bu zat an'asıl Rumelili olduğu halde Mısırda tavattun etmiş olan | merhum Nurettin Mustafa Beydir. Nurettin Beyin ziyaı tazmin edile- bilir zayiattan değildir. Kâmilen türkçe ansiklopedik bir camia te- | | lSon Postanın Resimli Makalesi B Korku Ormanı l8 —I Korku, saadet ve muvaffakıyete mâni olur. Korku bizi gerl iter. Aşağı çeker, Korku hırsları öldüren bir uyku hastalığıdır. Korku dimağımıza takılmış bir zincirdir. İşte birçok kimseler hayatlarını bu feci korku | elzem — kelimeler ve | olmak şe- | refini ihraz etmiş bir zat vardır, | SON TELGRAF HABERLERİ Bulgaristana Hücum! #Bir Yunan Gazetesi, Bulgaristanı Oyun Bozanlıkla İtham Ediyor Atina, 25 (A. A.) — Estia gazetesi, ekalliyetleri hakkında geçen Balkan Konferansında ittihaz olunan kararların tatbik edilmemesi yüzün- den Bulgar Milli Grupunun Üçüncü Balkan Kon- etmemek hususundaki | şiddetle tenkit ederek diyor ki: | Başvekil Pş. Gaziantepte feransına — iştirak Bulgar I akim bırakmıya kararını *Bu gibi sebepler beynelmilel konferansları kâfi gelse beynelmilel hiçbir. kon- ferans aktolunamaz.Gayeyi elde etmek için çok bü- yük bir hüsnü niyet lâzımdır. Ve endişeli düşünceleri bırakmak icap eder. Bulgarların bu kararlarından vazgeçeceklerini kuvvetle ümit ederiz.,, Hararetle Karşılandılar Fevzi Paşa, 25 ( Hususi ) — Başvekil Paşayı taşıyan tren bu sabah buraya muvasalan ve bir müddet sonra Antebe hareket etti. Gaziantep, 26 (Hususl) — Baş- vekil İsmet Paşa dün saat birde şehrimizi şereflendirdiler ve coş- Kontenjan Bundan Sonra Listeler Hiç Değişmiyecek Ankara, 25 — Salâhiyettar mehafilden —aldığım — malümata göre bu seferki kontenjan İistesi- nin evvelkinden pek (az farklı o masına mukabil önümüzdeki kon- tenjan listesi artık değişmiyecek ve daimi sabit esaslar dahilinde ve en geniş tarzda yapılacaktır. İktisat Vekâleti bilhassa bu istikrar meselesini büyük bir ehemmiyetle telâkki etmektedir. —— (sin)harfine kadar gelmiştir. Bu âli- min yarım kalan lügat hazinesini ele geçirmek, Maarif Vekâletinin borcudur. Gazetelerde okuduk: <e lif etmekte iken vefat etti Lügatler “Haber aldığımıza göre bir müddet evvel Müskirat İnbisarı Müreftedeki şarap fabrikası için Avrupadan fıçılar getirtmiş, oda böyüklüğündeki bu fıçılar tabla- tilhe parça parça akcam halinde gelmiş. Gümrük İda- ( resi bu malzemenin kereste olması ve “kontenjan, kun tezahurat arasında kaşılan- dılar. Başvekil Paşa bir müddet fırkada istirahat ettikten sonra ikametlerine tahsis edilen Vali konağına gittiler. Akşam Belediye tarafından şereflerine 150 kişilik bir ziyafet verildi. Konya, ğ_(ihıuul) — Şark Manisada züm Piyasası Manisa, 24 ( A.A. )— Borsada buyün öğleye kadar 3 ilâ 23 kuruş arasında 680 çuval üzüm ve 5 kuruş 10 para ile 6'5 kuruş arasında 57 çuval buğday, 3 ku- ruş 25 para ile 3 kuruş 30 para arasında 23 çuval arpa 16 kuruş- tan 3 çuval susam 45 kuruştan 30 çuval bakla satılmıştır. Fındık Satışı Trabzon, 24 (A.A, ) — Bugün borsada 4 kuruş 10 paradan 11104 okka iç 17 kuruş 30 pa- radan 19 kuruşa kadar 112,121 | okka kabuklu findık - satılmıştır. | Paşanın treni dün şehrimizden geçti. Başvekil Paşa istasiyonda ha- raretle karşılandı ve uğurlandı, İsmet Paşanın Şark seyahatinden avdette şehrimize uğraması muh- ı seyahatine çıkan Başvekil İsmet meldir. : Almanyada | Hitler Köylülere Arazi I Dağıttîıyı Başladı Berlin, 25 ( A.A, )— Meklen- burg'un Hitlerci hükümeti ekine yarar büyük araziyi 2500 parçaya taksim ederek köylülere dağıt- mıya karar vermiştir. Yünkers Şirketi bu kararı Reich hüküme- Hi nezdinde protesto edecektir. Sovyet Rusyada Moskova, 25 (A. A.) — lera Komiserleri heyeti bu sene mah- sulün iyi olması dolayısile ne Sovkor'a ne de Kulkozlara to- humluk ikrazlarda bulunulmama- sına karar vermiştir. ,———————————————-———. ——— —- ——- -— - — -- | İSTER İNAN, İSTER İNANMA! Müdüriyeti Ankaraya Müdüriyeti Umumiyeye müracaat linde kurulan bu etmiş ise de neticede fıçıların kurulup gümrükten çıkarılması için emir verilmiş. Halbuki gümrük dahi- muazzam - fıçıların kapılardan çık- masına'imkân olmadığından, neticede tekrar sökül- mesi ve bu surelle ihracı mecburiyeti hâsıl olmuştur. kararnamesinde mevcut bulvamaması dolayısile çıka- | Bütün bu ameliye için yapılan masrafın fıçıların be- rılamıyacağını WL' khînntww":iı. iırsır Pejipden yükgeki ıN..”uRı pöylenmektedir., | diği | fırkaların yekün itibarile büyük Münderecatımızın çoklu- gundan. dercedilememiş- tir. Yunanistan İntiha- batı Dün Akşam Neticelendi (Baş tarafı | inci sayfada ) ve mübadiher yüzde seksen beş nispetinde Venizelos fırkası nam- zetlerine rey vermişlerdir. Reylerin kat' tasnif neticesi ancak bu ak- şam ve yahut salı günü sabahı belli olacaktır. Bununla beraber Venizelos fırkasının şayanı mem- nuniyet bir ekseriyet kazandığı istidlâl edilmektedir. Kıral taraf- tarı olan Çaldaris fırkasının mut- lak bir ekseriyet temin edeme- anlaşılmakta, cümhuriyetçi bir ekseriyet temin ettikleri tah- min olunmaktadır. Selânik, 26 (Hususi) — Meb'. us intihabatı bütün Makedonyada tam bir intizam dahilinde cereyan etmiş, fakat çok heyecanlı teza- hürat vuku bulmuştur. Kat'i netice henüz belli olma- makla beraber bu havalide bazı yerlerde kıral taraftarlarının kıs- men ekseriyet kazandıkları zan- nolunmaktadır. dJeneral Mak Artür Şehrimizde Amerikan orduları Erkânı Har- biyei ÜUmumiye Reisi — Jeneral Mak Artür cenapları dün Ro- manya vapurile şehrimize muva- salat etmiştir. Jeneral Cenapları vapurda Vali ve Belediye reisi Muhiddin Bey, Kolordu kumandanı, Vali muavini, Polis müdürü ve mihmandarlığına tayin edilen zevat ve Amerika sefareti erkânı tarafından karşı- lanmış ve askeri bir müfreze se- lâm resmini ifa etmiştir. Perapalâs otelinde kendisine tahsis edilen daireye giden Ame- rikan Erkânıharbiye Reisi bir müddet istirahatten sonra Vali ve Kolordu Kumandanına ziya- retlerini iade etmiştir. Jeneral Cenapları mihmandar- ları ve maiyetlerinde bulunan zevat ile birlikte dün akşam Ankaraya hareket etmiştir. Üzüm Ve İncir İzmir, 25 (A. A.) — Bugün borsada 8 kuruştan 35 kuruşa kadar 3,550 buçuk çuval üzüm ve 7 kuruştan 22 kuruşa kadar 1,889 çuval incir satılmıştır. Kadın İçın Ödemişin Bir Köyünde Cinayet İşlendi İzmir, 25 (Hususi) — Ödemi- şin Mürselli köyünde muhtar Ha- san Ef. ve arkadaşı Hüseyin bir- lik olarak Mehmet isminde bir köylüyü Değirmen yolunda çifte ile öldürmüşlerdir. Cinayet kadın yüzünden yapılmıştır. Katiller ve | Emine namındaki kadın yakalan- mıştır. Batavya 25 Bütün Hintli | mağazalar, Gandinin açlık grevi | karşısında duydukları — teessürü izhar için dükkânlarını kapamış- lardır. ı ““Gandiyi Sevenlerin Matemi
