21 Eylül 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
! Çok Eski Devirlerde İstanbul ı TopunTürklerTarafından K E iDARE Fehim Paşanın Önünde : Şı &i X 'N Giden Osman Nizami Paşa Yaralanmıştı Güya Fehim Paşaya Bir Suikast Yapılmıştı Muharrirl X4 Her Hakkı Mahfuzdur —134- (Yeniköy)deki Avusturya sefa- rethanesi yapılmazdan evvel, bu- nun arsasını Rus sefareti müste- şarı satın almak - istiyordu. Hak buki Abdülhamit, bu kıymettar arsarın satılmasına razı olmadı; ©o esnada Makedonya işlerinde hükümete müzaherette bulunan Avusturya hükümetine hibe etti; az zaman içinde de sefarethane inşa edildi.» Bu sıralardla Bulgar kömiteleri — mütemadiyen — be- yannameler — neşrediyor, eğer talepleri İs'af edilmezse İstan- huldaki sefarethaneleri ve bil- bassa — Avasturya - Sefarethane- sini bombalarla — uçuracaklarına dair tehditler yağıdırıyorlardı. Hü- kümet, bunun bir blöf olduğunu | bilmekle beraber, ihtiyaten sefa- | rethanelere birer — sivil memur koydu. Almanya ve Avusturya Sefarethaneleri, bu — memurları kabul etti. Fakat Fransa, Rusya ve Amerika Sefaretleri, memur- elmiyerek kapınım haricinde bu- lunmalarına rıza gösterdi. Günün birinde Avusturya Se- farethanesinin önünde müthiş bir tarraka işitildi. Sivil memur ka- pıdan fırlar fırlamaz, firar eden bir araba ile biri yaralanan diğeri de korkudan ağlıyan iki kız gördü. Gürültüyü işiten sefaret memur- | ları da kapıya koşmuşlardı. Derhal tahkikat başladı. Biri on iki, diğeri de on yaşlarında bulunan ba kızların; o civarda çalışan bir Bulgar bahçıvanının kızları olduğu anlaşıldı. Büyük kız, kiymetli bir şehadette bu- lundu : — Arabada Üüç kişi vardı. Bunlardan birini tanıyorum. Ye niköy caddesinde oturduğu evi de biliyorum. Dedi. Ve zabıta memurlarına bu evi gösterdi. Bu iz üzerinde tahkıcat tevsi edildi ve nihayet, mesele tamamen tavazzul etti... Meğer, sefarethane yapılmak üzere Avusturyalılara hibe edilen ar- sayı ele geçirememekten müte- essir olan Rus sefareti müsteşarı, intikam almak için bir oyun öy- namak istemiş.. Yanına sefaret | memurlarından (Leon Zehrap) ile meşhur. ( Hacı Piyer )in oğlunu almış, bir arabaya binmiş, sefa- | rethanenin — önünden geçerken, birkaç balıkçı dinamitinden mü- rekkep olan bir paketi elindeki frenk sigarasile ateşlemiş.. Güya, ,(Bulgarlar tarafından sefartha- nelere bir. -dedikodu bu — suretle hükümeti bir. mevkie — sokmak iste- miş.... Bu tahkikat, - bilâhare sadrazam — olan- Hakkı — Beyin riyasetinde bir komisyon tarafın- dan Rusya sefarethanesinde icra çıkarmak ve müşkül edilerek bu neticeyi verdiği gibi, | bomba atılıyor.) diye | yine zabıta memurlarile Rus sefa- rethanesi memurlarının iştirakile Yeniköyde Leon Zehrabın met- resile ikamet ettiği evde icra olunan — tahriyatta da, döşeme tahtalarının altımda saklanan kü- çük bir sandıkta, bu dinamitlerin Avrupadan — getirtildiğine — dair mektuplar ve posta s2netleri ve küçük bir iki parça dinamit elde edilmişti. Bu meseleye uzaktan olsun burnunu uzatan Fehim, mükem- mel bir ders kokusu aldı... Bu hâdisenin üzerinden henüz pek çok zaman geçmemişti. Bir akşam, ortalık — kararırken, Pangâltıda köşe başında, ( Karakin Kürkçi- yan ) ın eczanesi önünden Febim Pş. nın arabası geçiyordu. Birden- bire her taraf şiddetli bir tarraka ı S verilecektir. resinde tevzi olunacaklır. malıdır. dikname ibraz etmelidir. melidir. etmesi rica olunur. Yarın akşam MAJİK SİNEMASİ 1932- 1933 mevsimine rzengin bir programla başlıyor. JENNY JUGO ve THEO SHALL taralından temsil edilmiş EVGİLİ 4 DELİKANLI Muazzam film. İlâveten Komik ve R. K. O. halihazır dünya havadisleri | Fiatlarda tenzilât ları Sefarethanenin içine kabul | ile altüst oldu. Fehim Paşanın arabasının atları, şahlanarak biraz ilerde durdu. Fehim Paşa ara- badan atladı : — Tutun.. Kaçıyorlar.. Diye buğırmıya başladı. O civarda bulunan iki bahriye (ka- nun) u ile polisler koşarak vak'a mahalline geldiler. Yerde gördük- leri bir kan izini takibe başladı- lar.. —Allah, masılsa?! saklamış, Fehim Paşaya bir şey olmamıştı. Halbuki, Febim Paşanın ara- basından tesadüfen beş on adım geriden gelen bir arabada bulu- nan Osman Nizami Paşa yara- lanmıştı. Osman Nizami Paşanın yarası, eczanede — sarıladursun, kanunlar ve polisler, kan izini takip ettiler. (C Arkası var ) - İLAN İstanbul Tramvay Şirketi Müdürlüğünden: İstanbul Tramvay Şirkeli müdiriyeti, 15 eylül 1932 tarihinden itibaren ikinci mevki tramvay arabalarında tenzilât'ile seyahat hakkımı bahşeden mektepli kartları vermiye başlıyacağını muh- terem ahaliye ilân ile kesbi şeref eyler. Bu kartlar, yüksek mekteplerden gayri mekâtip “alebesine Mektepli kartları, şeraiti atiye dairesinde Galata'da (Tünel arkasında) Şöğütlü sokağındaki Tramvay Şirketi hareket dai- 1 — Kart alacak mektepli, on beş yaşını geçirmiş olma- 2 — Mektepli, üzerina 15 kuruşluk pul ve mektek müdiri- yetinin mührü ile mühürlenmiş fotografisi yapıştırılmış olarak, hakikaten mezkür mektebe devam ettiğine dair bir kıt'a tas- 3 — Mektepli, nüfes” varakasını göstermelidir. 4 — Mektepli, vesika eb'adında ikinci bir fotoğrafi getir- 5 — İstanbul Tran.vay şirketi tarafından verilecek olan kart üzerine yapışlırılacak 15 kuruşluk pul mektepliye nittir. 6 — Evvelce kendisin? bir kart verilmiş ise, mektepli evvelâ eski kartı inde ederek mukabilinde yenisini alacaktır. 7 — Kartın tevdünde 2 12 kuruş alınacaktır. 8 — Mektepli kartları Tramvay Şirketinin mezkür hareket dairesinde cuma ve tatil günlerinden maada hergün saat 8 1/2 tan 12 ye ve 13 1/2'tan*İT ye ve pazar günleri yalnız saat 8. 1/2 tan 12 ye kadar verilecektir: Muhterem halkın beyhude vakit kaybetmemesi için kart almak Üzere mezkür dairemize ancak yukarıda izah edilen şerait dairesinde ve tekmil evrakı matlubeyi getirerek müraat İstanbul Tramvay Şirketi Müdiriyeti HİMAYEİ ETFAL CEMİYETİ MENFAATİNE TAKSİM STADYOMUNDA Alaturka Pehlivan Güreşleri Zi, 22, 28 Eylül Çarşamba, Perşembo, Cuma günleri aat 8 te Fakir çacuklara yardım ediniz, Duhuliye 23, Mevki 50 ve 100 Kr. İcat Edildiği Anlaşılıyor Araplar Tüfkçe Kelimelerden Birçok Topçuluk Istılahları Almışlardır Fatih Mehmet tarafından döktürülen tunç toplardan biri “Londra topçu müsesindedir. , hakkındaki tefsirler çok yanlıştır. Silâh tarihlerinin ittifakla Iöî:- diklerine göre tüfek toptan çok sonra icat edilmiştir. Tarihler (1785 M.) senesinde Eski Türkler, tabil o zamana göre, sanayi sahasında oldukça mühim varlıklar göstermişlerdir. Hiç şüphe yok ki, İstanbulun bin bir rezalet köşelerinden başka bir de kendi halinde ve kendi âleminde uğraşıp didinen mutavazı bir sanayi muhiti vardı. Biz, bugün, eski Türklerin topçulük san'atinden — bahsede- ceğiz. Nitekim Fatih zamanında İstanbulu zaptetmek için döktürü- len 27 ton ağırlığındaki üç muaz zam topunun emsalini henüz dünya topçuluğu kaydetmemiştir. Fennin son tekâmülüne rağmen bunlardan birisindeki usulü henüz Avrupa bile tatbika muvaffak olamamıştır. Abdülâziz tarafından İngiltere — Kıraliçası Viktoryaya |,bediye edilen muazzam bir top ortasından — yivle ikiye bölüns müştür. Kuraliça Viktorya, bu milyon- | lar değerindeki topun döktürdü- gü küçük bir modelini padişaha göndermiştir. ki müzede mah- | fuzdür. Bugün bile fea bir topun ( üki parçadan ibaret olabileceğini | tecrübeye bile cesaret edemezken Fatih bu dev gibi muazzam topla İstanbul kalelerini yıkmıştır. Topun ve barutun kimler tarafından — keşfedildiğini — kat'l | olarak söyliyen tarihi malümat henüz yoktur. Yalnız çok eski bir tarihte şu satırları gördük: “ Tatar milletinin 1232 Milâdi senesi Çinlilerle olan cenklerinde ve 1241 tarihile Prusya Ülkesinde kâin ( Valştat ) şehri meydan mu- harebesinde ateşli borular kullan- mışlardır. , Hayrullah Ef, tarihinde de şöyle bir kayit vardır: “Helâgü Hanm (M. 1252) senelerine doğ- ru Bağdadı muhasara ve istilâ ettiği vakit ordusunda baruta mümasil bir madde ve bir nevi âleti nariye bulunup anın vasıta- | sile deronu kalal Bağdada (bena- diki kesire) atıp tahrip eylediği malümdur.,, Araplar bugün bile tüfeğe (bunduk) derler.KBenadik) diye de cemi yaparlar, Bunduk Çağatay Türklerince tüfek manasına kul- lanılır. Acemler bunu Pundük olarak almışlar. Bunduk ayni za- manda fındığa da derler. Eski tüfekler fındık gibi kurşun at- tıkları için de |pu kelime kulla- mılmıştır. -(Bunduk) kelimesinin Venedik ve fındık Karadeniz sa- hillerinde — yetiştiği için rumca ı(l'ııııl:tıı) kelimesinden alındığı v Z ei lll eÜi l e ÜĞĞÜ üÜü dÜ Fas hâkimi tarafından Abdülhamide — mücevher Bî;iıl;î topçuluğa dair bir kitapla otuz b:ı(;;:uıı’ uzunluğunda iki sefine ve üyük demir top hedi edildiğini — yazarlar. F&ıt d?ı: kitabın nerede ve kimde olduğu şimdiye — kadar — bilinemiyordu. Fakat biz kütüphanelerde tet» kikat yaparken bu kitabı bulduk. Endülüslü bir âlim tarafından yazılan bu kitap — topçuluktan bahseden ve top ile barutun icat şerefini Türklere veren, dün- yada bir emsali daba bulunmıyan yazma bir eserdir. Bu kitapta birçok topların resimleri ve kro- kileri çok güzel bir surette tes- bit edilmiştir. Kitabın müellifi olan &lim esir olarak uzun müd- det Orta Asyada bulunmuştur. Kitap bütün nefasetini ve temizliğini muhafaza ettiği halde üzerindeki mücevherler alınmış ve başka bir kap yapılmıştır. Bu kitapta topun kısımları tarif edilirken topan içini temizlemiye mabsus olan aletin resminin ak tına (Essilke ) yazılmıştır. Bunun türkçe silgi kelimesinden —alın- dığı ve binaenaleyh — Endülüs Araplarının da topu Türklerden aldığını gösteren ikinci bir şahit- tir. Bunduk gibi silgi kelimesi de türkçedir. — dkaf Aüliye Tebeddülleri Temyiz mahkemesi azalığına tayin edilen üçüncü ceza reisi Kudretullah Beyin yerine Ağır ceza azasından Nusrel Beyin ve onun yerine de müddeiumumilik Başmuavini Hikmet Beyin getiri- lecekleri söylenmektedir. ——— — —— Boyoğlu, İstanbul ve Kadıköy HAVAGAZİ. ŞİRKETLERİ tarafından tobliğ edilon Tlân Apâartımanlatın merkezi — teshin tesisatı için ecnebi kok kömürünün istimali lehine propaganda yapılmak- tadır ve bu kokun kül nispeti az oldu- gundan kullanılması muvafıktır denili« yor, Yıkanmış en ezi Ereğli kömürle- rinin taktiri ile iztihaal edilen gaz- hane koku filhakika eyi cinsten ec- mebi kok kömürüne nispeten biraz daha fazla külü havidir. Fakat bu fark ancak bir fiat farkı ile ifade olunmalıdır. Zira Milli bir. mahsul olan gazhane kokunu diğer bilcümle evsafı beyti ve merkezi bütün teshin vasıtaları için mükemmel istimal oluna- bilir. Eenebi kok kömürü şimdi olduğu gibi mahzende teslim şartile tonu lira ve daha fazlaya satılirsa gazha» me koku şimdiki &€ ona mürac- çahtır. Binaenale üşteriler, Millt mahsul olan gı e kokunu tercih etmelidir.
