9 Haziran 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 12
SON POSTA Haziran © | BİZi. ıDARE EDE NLE | Babiâğli Artık Nüfuzunu Kaybediyordu Saray Herşeye Burnunu Sokuyordu. Sadrazam Rüştü Paşa Neden İstifa Etti Ve İstifasını Neden Geriye Aldı? Muharriri * Her Hakkı Mahfuzdur dD0 e Gün geçtikçe, Abdülhamidin başkâtibi, tesir ve nüfuzunu arttı- rıyor; her hâdiseden bir mana çıkararak (velinimeti) nin (hayat) ve (saltanatı) ni, esen rüzgârlar- dan bile sıyanete çalışıyordu. Gerek Mahmut paşanın ve gerek — başkâtip — Sait Beyin ne sadrazam — ve ne de — sair vükelâya - itimatları Sad- razam — Mehmet Paşa; yoktu. Rüştü Başkâtibe tavsiye ettiği Sadullah | Beyi kabul etmediği için Abdül- hamide küskündü. Hatta, hasta- lığını bahane ederek Yeni Padi- şahin kılıç alayına bile gelme- mişti. Gerek sadrazamın ve ge- rek sair bazı vükelânın bu- su- retle mütecellidane hareketleri, Mahmut Paşa ile Sait Beyin endişe ve evhamına dokundu- gundan bunların halk üzerindeki tesir ve — nüfuzlarını kırmak ve hükümetin bütün kudret ve kuvvetini sarayda toplamak isti- yorlardı. Bu şekil, tabii Abdülhamidin de işine geliyordu. Çünki Osman oğullarının asırlardanberi hükü- met idaresinde tatbik ettikleri istibdat ve merkeziyet sistemine tevafuk ediyordu. Ayni zamanda Abdülhamit, ne sadrazam Rüştü paşaya ve ne de ile arkadaşlarına bir türlü ısına- Mithat paşa | | | | | | mıyor, hatta bunlara karşı kal- | İ binde gizli bir kin ve nefret taşıyordu. Ecdadının kanlı tarihi- ni herkesten daha iyi tetkik eden Abdülhamit, her tarihi ci« nayetin başında böyle gözü pek vükelânın bulunduğunu pek iyi biliyordu. Buna binaen Babiâli- nin nüfuzunu — kırarak — bütün hükümet — mekanizmasını — eline almayı bittabi Abdülhamit pek çok istiyordu. Eskiden vükelâ ve vüzeranın saraya gidip gelmeleri bir usul ve merasime tâbi idi. Gerek sadrazam ve gerek sair vükelâ, ancak muayyen olan gün- lerde saraya gidip — gelirlerdi. Fakat Sait Bey, derhal bu usulü değiştirdi. En ehemmiyetsiz sebep- lerle vükelâ ve vüzera ya çağrılıyor; hükümet umu- runa dair fikir ve mütaleaları alınıyor; hatta bazıları, huzuru şahaneye çıkarılarak, hiç yoktan bir sebeple in'am ve ihsanlara mail oluyor; hulâsa saray, taraf- tar kazanıyordu. Babıâğli, yavaş yayaş - suyu çekilmiş değirmene — dönmüştü. Devletin bütün umurunu idare eden bu müessese, artık sarayla idare şubeleri arasında bir vasıta merkezi haline gelmişti. İş bu kadarla kalsa bir şey değildi. Lüzumu kadar kuvvet Hesbeden saray, yavaş yavaş askerlik umu- runâ müdahaleye de başlamıştı. Sırbistan ve Karadağ da harbe devam — ediyordu. Halbuki — harbi muvaffakıyetle idare eden kumandanlar, ikide birde değiş- sara- bu | tiriliyor, bu Tüzumsuz tebeddüller, tabil harekâtı harbiye üzerinde fena tesirler husule getiriyordu. Sadrazam, bu hallerden şikâyet ediyor, hatta bir aralık Babıâliye bile gelmiyordu. Nihayet bir gün Sırbistan — muharebesile meşgul olan Sarasker Abdülkerim Paşa- nın yalniz serdarı ekremlikte kak mak Üzere saraskerlikten affile yerine Redif Paşanın sarasker nasbedildiğini havi bir iradei se- niye karşısında kalan Sadrazam Rüştü Paşa, artık sadaret kiünde — barmamıyacağını ve derhal istifanamesini yolladı. Fakat, saray, kurnaz davrandı Rüştü Paşa derhal sa lundu. İstifasının sebebi soruldu. Rüştü Pa —I istifa etmem?. Eski- denberi, sadrazamların ( arz ) ları padişah tarafından is'af olunmak kaidedir. Halbuki bu kaide bozu- lup cüz'iyyatı umura varıncıya :ıd'ır babılıde istizan — olu- ERADYO —I 9 Haziran Perşembe İstanbul — (1200 metre) 18 Gr. ayi Musiki he Bükreş — 90,16 senfonl. Belgrat 394 metre ) 20 Sarkı, 20 metre) 20 Doktoran komedi, 21,10 Yugos- Roma —i Hl metro ) S1 gramodfo 5 muhtolif konser. 488 metre iklen Dimitri ) 80 Prag milli mindekl Varşova şazotasi, S1 valar Borlin— ( 168 afif konser, 23 tre ) ,LOKönigsbergden komedi. 10 Haziran Cuma mbul — ( 1200 metre 18 grü- mofön — 21 alataı Bükıq (3 metro ) 1 fon. 20 musiki i 'leıırıd-— dersleri. 3 Ronıı ( Hi metre nin Benfonisi. 22,80 İşkence ( medi ) konser. Prağ — (488 metre ) 20 halk kor- ori. 21 viyolondel. afınli ko mofon, koönferane, arı, son dans — ha- sonra Çigan orkestrası Çaıdit 23 vesi metro ) 20,15 Moniuskunun Varşava gramofon, süvari isimli öpera. | sekinetle mev- | anladı | saraya | a celbo- | | zaları dahilinde birinci dereceden ... | nan işlere muhalefet gösteri- liyor. Alelhusus babiâli ile isti- şare olunmadan serdar nasbedi- liyor ve sarasker değiştiriliyor. Bu hallerle muhatırata uğramak ihtimali var. Elbette, makamdan affımı talep ederim, Diye, yanayakıla şikâyet etti. Fakat Başkâtip Sait Bey gayet sakin ve pişkindi. Sadrazami, dinledikten — sonra, ona güzelce bir ders — verdi. | Babıâli hükümetin, saray da sak tanatin merkezi olmasına nazaran ltanatın hükümete — tefevvuku lâzimgeldiğini güzelce izah etti. | Ve bu dersi verdikten senra da şahaneye çıkmak lâzım- Üzerine Abdülhamit, Rüştü Paşayı birçok ıhhrırrıt ve tekrimat ile karşıladı. a karar gü bu büyük iltifatlardan, artık Rüştü Paşa da vaziyeti an- | ladı, - İstifasını geri aldı. Bu işi | böylece hazmederek yine sada- rette kaldı. ( Arkası vır) M.ılullerı Davet Kadıköy, Adalar, Kartal ka- malül zabit ve n-ferlerden iki göz, iki kol, iki Bacaktan mah- rum — olanların behemehal bir hafta zarfında Kadıköy Askerlik Şubesine müracaatları kendi men- faatleri icabındandır; ilân olunur. Kadıköyünde Konser €. H. F. Kadıköy kazası idara heyetinden: Haziranın 10 uncu cuma 15,30 da Muallim Nuri bulunan Kızıltop- tarafından önser verile- ünü saat Beyin idaresinde rak umuma mahsus cektir. Arzu buyuran tin yevm Kad! Süreyya teşrifleri — rica nahiyesi saz he bir ve saati mezkürda sineması — salonunu Kambiyo Fransiz Frangı İngiliz lirası Dolar Liret Belga Drahmi İsviçre frangı Leva Florin Kuron Ç. Şiling A. Pezata Mark Zloti Pengo Ley Dinar Çervonets Tahvilât L Dabhili D. Muvahhide A, Demiryolu sösss NS gİSSRSESERE a8 3 X88S8 Borsa Harici Mecidiye Banknot | dilerile erinde Seyahal Maceri dacerası Aiim Peşinde.. -Üç Serseri..Üç Milyoner K RDdu Muharriri: SIrık/)(ml “Con Land,,1n İntirlr(r:;mı Alınmıştı, Katilin Kafası Delikanlının Elindeydi Dinlediler, fakat ses bir daha işitilmedi. Maamafih Şaya sesin nereden geldiğine dikkat etmişti. O tarafa doğru yürüdüler. Fakat daha birkaç adım atmışlardı ki ormanlıktan Saji göründü, diz- lerinin — üzerinde — emekliyerek yuruyordu. — Bıçağı — ağzındaydı, yere dayanan ellerinden birile de bir kesik başı sürüklüyordu. Genç kızı görünce bir elinin üzerine dayanarak diğer eli ile bu kesik başı kaldırdı, Şayaya gösterdi, hafif sesle bir cümle söyledi! Bu kesik baş Diyak gençleri- sevdiklerine — verdikleri aşk hediyesi idi: nin Fazla olarak Şayanın baba- öldüren adamın — başı idi. Maamafih bu noktayı ne Saji, ne Şaya, ne de Hagton bilmiyorlardı. — Adaletin — tecelli | etmiş — olabileceğini — hatırlarına | bile getirmiyorlardı. Fakat ha- | kikat şu idi: Makar - senelerce uğrunda Con Landın kesmişti, şimdi de ayni kendi kafası gitmişti. sımı evvel altın kafasını | uğurda l * Maamafih Hagton bu manza- rayı görünce dehşet ve istikrah ile bağırdı. Fakat Şaya kırkayak ile akrebin mücadelesine nasıl lâkayt olarak seyirci kaldı ise bu — manzara karşısında da sakin — kaldı. — Yalnız — kabile- sinin — ahlâk — ve an'anelerini bildiği için kesik baş takdiminin manasını anlamıştı ve bizzat ken- disi Hagtona karşı hissettiği aş- kın derçcesini evvelce bildiği için de Sajinin kendisini ne de- rece sevdiğini hissetmişti. Bu müddet zarfında — Saji son bir gayret ile ayağa kalk- mak istedi, Ffakat tekrar yü- züstü yere düştü. Bu dakikada Hagton ile Şaya bu ölümün se- bebini anladılar: Sajinin cesedinde bütün vü- cudü baştan başa delen büyük bir biçak vardı ve anlaşılan bu bıçağı Makar son gayretle has- mına indirmişti. Yıldızlı Kaya Sajinin ölümünden altı gün sonra kaptan Hul ile arkadaşları Barrakuda — gemisinin - güverte- sinde bir yelkenin gölgesine si- ğınarak cıgara içiyorlardı. Din- lenmiye — hak — kazanmışlardı. Filhakika bu son altı gün zar- fında buldukları bütün altını taşıdıktan sonra definenin bitti- ğine kanaat getirmek için bütün © civarı da kazmışlardı. Şimdi geminin baş ambarı, kıç ambarı, tayfa kamarası ve salonu, hulâsa her tarafı altınla dolu idi ve üç arkadaş geminin güvertesinde yorgunluk — çıkarr yorlardı. Şayaya gelince: O ka- maradaydı, birar etrafı düzelti- yordu. Kaptan Hul ile Tilman vazi- yeti anladıktan sonra Şayanın ken- birlikte gelmesine hiç etmemişlerdi. Vakıâ bu itiraz yüzden avdet seyahatinde biraz rahatsız olacaklardı, fakat buna da memnuniyetle razı olmuşlardı: Salonu yemek zamanları müstes- na olmak üzere münhasıran Şaya işgal edecekti, kendileri de baş ambarda sığınacaklardı. Maamafih Kaptan Hul ile Ti- man altının verdiği düşünce ile o kadar meşgul idiler ki sergü- zeştlerinin bu aşk safhası kafa- larını hemen hemen hiç işgal etmedi, Şimdi güvertede konuşuyor- lardı. Söz Kaptan Huldeydi: — Önümüzde katedilecek bin- | lerce millik yol var, diyordu. Fa- kat bu yolun uzunluğuna ehemmiyet vermiyorum. istediğim — bu gölden evvel uzaklaşmaktır. Tilman lâtife ediyordu: — Bu gölü neden sevmiyor- sunuz anlıyamıyorum.? — Zanne- dersem bize uğur getirmiştir. — Canım ben gölün aleyhin- de fena bir şey söylemiyorum. İstediğim sadece buradan uzak- laşmaktır. pek Bütün bir an (Arkası var İstanbul sekizinci icra memur luğundan: Bir deynin temini isti- fası için tahtı hapse alınıp icrayi hacze inkilâp ederek satışı ta- karrür eden Sirkecide tramvay durağında 6 yeni numaralı Cihan berber salonundaki asrt prükârlığı ait bilâmum Mmalzeme ve eşya ve alât 13 Haziran 932 tarihine müsadif Pazartesi günü saat İ5ten 18 e kadar satılacağından talip- lerin mezkür gün ve santlerde mahallinde hazır bulunmaları ilân Geyve Asliyo Hukuk Mahke- mesl: Geyvenin Umurbey köyünden Mustafa karısı Fatma — tarafından kocası ayni köyden İli oğlu Mustafa aleyhine ikame eylediği davanın icra kılınan muhakemesi neticesinde müd- delaleyli ilânen vaki olan tebligata rağmen mahkemeye gelmemiş ve itiraz etmemiş olduğundan ierayı muhakeme ve'muamı kararının| tebliği zimnında muhake- menin 18-6- 932 cumartesi günü saat 10 a talik edilmiştir. Bu bapta dinlenen şabitlerin şahadatına karşı bir diyeceğiniz - varsı abını tah- riren müddeti —zarfında dermeyan ve muhakemeye gelmeniz aksi tak- dirde H. S. M. K. nun 405 ve 406 imcı maddeleri mucibince bir daha muhakemeye kabzl olunmıyacağıniz tebliğ makamına kaim olmak üzere ilân olunur. İstanbul Asliye Mahkemesi Altın- e Hukuk dalresinden: Fatma Şahver Hanımın kocas! Bahçekapıda Hobyar — mahallesinde Şeyhislâm mahallesinde Hayriefendi caddesinde 8 numaralı hanede saki iken halen ikametğâhı meçhul bulu” nan Ali Galip Eferdi aleyhine ikam* edilen boşanma davasının icra kılr nan muhakemesinde mumaileyhima” nın boşanmalarına karar verilmiş V bu baptaki hükmü havi 12 - 4 - tarihli ilâmın bir sureti mahkeme divanhanesine talik edilmiş olduğur” dan tarihi ilândan — itibaren bir dl.lz zarfında ilümı mezküre itiraz 'l mediği takdirde muamelei kanun ye ifa edileceği ilân olunur.
