31 Mayıs 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6
TT SON POSTA İstenografi Bahsi Lisanımız Büngyesine Uygun Bir Usul İstiyor ( İstenoğrafi ))pek eski zaman- * |larda başlar. Bu kelime Yunan lisanında ( isteno ) veyahut (site- no) dur, (gırafi) yazmak manasına olup heyeti mecmuası - itibarile kısa yazmak demektir. (Kırey- yon majik ) ile — soldan sas fı doğra — yazılı. İlk — de- t'a Yunan edebiyat muallimlerin- den (Antitimos) tarafından 1100 kadar harf meydana getirilmişti. Sonraları ( Çiçeron ) un azatlısı (Tiron), muallimlerinin takrirleri- ni kendi icat ettiği harflerle sür- atli bir surette yazardı. O vakit süratle yazılan yazıya (nottiron) denirdi, On yı asrın — sonlarında İngilterede doktor ( Timtoni ) ve on dokuzuncu asırda Fransada ( Jan Kusar ) tarafından icat ilmiştir. Şu muhtasar tarihçe- den anlaşılıyor ki her millet ken- di lisanlarına mahsus lehçeyi na- Karı dikkate almış ve kendilerine mahsus bir ( İstenografi ) mey- dana getirmiİştir. Bizde de yazı inkılâbindan sonra bu usulün temin ettiği ko- laylıktan istifade etmek zarureti yardır. Bundan epey evvel ( Ali ) Paşa zamanında ilk meclisin açıl- masında zabıtnameler istenografi Hle kaydedilmek istenilmiş ise de bu usul arap harflerile telif olu- hamadığından — teşebbüs akim kalmıştır. ; Bir müddettenberi İstanbul Ticaret Mektebi Âlisinde ( İste- nografi ) ile meşgul olunuyor. Fakat bu usul, munhasıran Fran- sız sistemine istinat ediyor. Hak buki o lisanın lehçesile kendi öz lehçemiz arasında çok fark var- dır. Bu adeta bir heykele elbise iydirerek takma kollarla hare- ettirmiye benzer. Herkes bilir ki Arap harfle- rile dakikada 80 - 160 kadar harf yazılabilirdi, Bugünlerde İstanbuk da Ticaret Mektebi Âlisinde ya- İdığını meteludc gördüğüm ihanları yamalı istenografi ile muvaffakıyetin derecesini A- nadolun bir köşesinde bulundu- ğum için Ööğrenemedim. Yalnız, bildiğim bir şey varsa o da Türk fikrile Türk İehçesile, Türk kale- mile Türk elile meydana getiril- miş sitenografi ile dakikada 140- 190 kadar harf kaydede- bilmek ve mümarese ile bu va- kamın daha yükseklere çıkabile- leceğini söylemektir. Demek olu- yor ki bu bahiste de kopyecilik« ten kurtulmak ve lehçemize uy- gun, lisanımızın bünyesine muva- fik bir sistem aramak ve bulmak mecburiyetindeyiz. Alkiye ; M. Asım Flrict Telgraflar Japon Eshamı Düştü Londra 30 — Ruslarla Japon- lar arasında gerginlik mevcut bulunduğuna dair şayialar tesirile Japon devlet eshamı ağır zararlara d'lıığrınııştır. Maamafih Moskova, Japon sefirinin em- niyet verici beyanatı, bu tenezzelü kısmen izale etmiştir. Çin sanayüni inkişaf ettirmek için maruf İngiliz sanayicisi Dor- man Longun teşebbüsile 30 mil- yon İngiliz liralık bir sermaye ile ve birçok bankaların - iştirakile vbir müessese vücuda getirilmişlir. Dünyanın En Eski İnsanları eNUŞT TRRURR NŞU Mayıs 31 -4 Kari Mektupları Şirketi Hayriye Memurlarının nır VeBir İddiaya Göre Cetlerimizdirler Kefaleti Habeşistan hükümdarlarının ismi “ Negüs , tür. “Negüs, ke- limesi, kıralların kıralı manasına gelmektedir. Bu hükümdarların içinde en fazla şöhret kazanan Negüs Menelik idi. Müstebit fa- kat, son derece Aâdil bir hüküm- dar olan Menelik altmış sene hü- kümdarlık yap- mıştı. — İngilizler Mısıri işgal et- tikten sonra Su- danı zaptetmiş- ler ve Habeşis- tana göz dikmiş- lerdi. — İngiltere Habeşistanı sul- han elde — etmek - istiyordu. Fakat Menelik ordusile buna mâni olmuştu. Dağlık ve sarp arazide askeri harekât müşkül olacağından ve o zamanlar İngil- tere de, Transuvalda her dakika bir harp ihtimaline intizar ettiğin- den Menelik bir. muahede aktetmişti. O vakit İtalyanlar Bahriahmer sahilinde Eritreyi işgal etmişler- di. İtalyanlar iktısadi menfaatler mukabilinde Cenubt Habeşistan- dan bir miktar arazi istiyordu. Fakat Menelik buna razı olma- mıştı. İtalyanlar ihtar ve tehdit- ten sonra ilânı harp etmişlerdi. Uzun süren bir muharebeden sonra Habeş ordusu kuman- danı Ras Makonen düşman ordu- sunu müthiş bir hezimete uğra- tarak mağlüp etmişti. Hatta İtal- yan başkumandanı Jeneral Ba- ratyeri de esir edilmişti. Bu suretle Menelik Habeşis- tana parlak bir istikbal hazırla- mıişti. Meneliğin — vefatından sonra oğlu Lic Kasu Lidi Pras Hüküm- dar olmuştu. Fakat bu hükümdar sefih ve sefil bir adam olduğun- dan “ Ras ,, lar Meclisi tarafın- dan hal'edilmiş ve yerine kızı ile Zaodito, impratoriça ilân — edil- mişti. İmparatoriçe son senelerde hasta — olduğundan, İtalyanlari mağlüp eden jeneralin oğlu Rast Tafari naibi saltanat ilân edildi. İmparatoriça son derece mutaas- sıp ve dindar bir kadın olduğun- dan papazların tesirinden kurtu- lamıyor, memleket menafiini on- ların nüfuzuna kurban ediyordu, İmparatoriça, — Ras Tafarinin fikirlerini dinlemiyordu. Bir riva- yete göre Naibi Saltanat ince bir hile ve hud'a ile papazları elde ederek İmparatoriçayı öl- dürtmüştü. Bu mutaassıp kadını, mukaddes sudur diye soğuk su içinde — saatlerce banyo - ettir- mişler, o da zatürreoye — ya- Ras, Tafari son Avrupa seya- hatinde Berlin, Londra, Roma ve Pariste çok takdir edilmişti, fakat ona memleketinde gasıp nazarile bakılıyordu. Geçen gün Adis Abelâdan gelen bir telgraf Hebeşistanın dahili vaziyetini anlatmaktadır : “Kuvvetli bir nezaret ve ta- rassut altında bulundurulan sabık imperator Lici Kasu Lidi Pras Son Habeş İmparatoru Rastaftari ve zevcesi kalacarak ölüp — gitmişti. Bun- dan sonra naibi saltanat ta Negüs ilân edilmişti. Ras Tafari, son derecede zeki, malümatlı, yüksek tahsil görmüş bir hükümdardı. | mek için bunu şart koşmuş mevkuf — bulun- duğu yerden fi- rar etmiştir. Bundan do- layı Şimali Ha- beşistan — valisi Ras Haylu tev- kif edilmiştir. Eğer bu şayia tahakkuk — ede- cek olursa Ha« beşistanda kar- şıklıklar çıkma- sı muhtemeldir. Ras — Hoylunun tevkifi çok mani- dardır. Çünkü, bu adam, ölen veya — öldürülen imparatoriçenin kocasıdır. Bu münase- betle şunu söy- lemek te lâzım- dır ki, Habeşlile- rin İstiklâli, son yaptıkları muha- rebeden sonra İngilterenin tahtı tekeffülündedir. Habeşliler, İtak yanlarla muahede yapmıya ve el- lerinde esir ve rehinleri iade et- ve koştukları şartta muvaffak - ol- muşlardır. Habeşlilerin âdetleri son de- rece iptidaidir. Çiy et yerler, ba- sit bir hayat yaşarlar. Fakat renkleri siyah olmasına rağmen zenci değildirler ve yüz- lerinin hatları tamamen bir beyaz insan — yüzünün hatları kadar muntazamdır. Onun içindir ki bu adamlar, insanların ilk nümunesi olmak üzere telâkki edilirler. e— —— Evlenmek Saadetini Çok Tadanlar Müsabakası llifordda evlenme saadetini en fazla tadanlar müsabakası yapılırken ; Londra civarında İlford şeh- rinde çok tuhaf ve garip bir âdet vardır. Burada her sene “Evlenmenin saadetini tatanlar ,, müsabakası yapılmaktadır. Mü- sabakaya iştirak eden çiftler hep yeni — evlilerden — mürekkeptir, Müsabaka ve merasim şu şekilde yapılmaktadır: Hâkimler ve avukatlar beyaz takma saçlarla merasim salonuna gelirler. Jüri heyoti bekâr 6 genç kızla, 6 bekâr delikanlıdan mü- rekkeptir. İçtima çok neşeli ve eğlenceli olur. Evlendikten sonra yuvalarında en fazla rahat ve huzur içinde yaşamıya muvaffak olan çiftler birinciliği almaktadır- lar. Hayatları ahenk ve sandet içinde geçen çiftlere mükâfat olarak domuz sucugu vae yiyecek verilmektedir. Bu müsabakadan maksat ev- Kilik hayatını cazip bir şekle sokmak'ır. Şirketi Hayriye idaresi bilet me- murlarından 150 lira nakti, 150 lira şahsi kefalet istemektedir. Kişe memurlarından 180 lira nakti, 500 lira da gayrimenkul üzerine ipotek muamelesı suretile kefalet isteniyor. Bu- sıkıntılı vaziyette bu kadar para ve kredi bulabi- lecek adam zaten kişe memurlu- ğu ve biletçilik yapmaz. Şirket, bu kefaletle herhangi bir suüstimalin önüne geçmek istiyorsa bunun için başka tede birler alabilir. Meselâ bilet ve kişe memur- larının varidatlarını sik sık kon- trol eder ve günde birkaç defa alır. Bu suretle hiçbir suiistimal ihtimali de kalmaz. Bu hususta nazarı dikkati celbetmenizi rica ederim. Bir Şirketi Hayriye memuru Ne Yapayım? Bundan dört sene evvel Cüm- huriyet hükümetinin müsaadesile ana vatana maa aile hicret ettim. Kanuni! müddet zarfında alâka- dar makama müracaat ederek tesçilimi — istedim. — Maattcessüf semeresiz kaldı. Dahiliye Vekâ- letine yaptığım müracaatların he- nüz neticesini alamadım. Ne yapayım? Salihlinin Sert köyünden İbrahim oğlu Hasan Cevaplarımız Bağrıyanık imzalı mektup sa- hibine: Yazdığınız yazılar muallimle- rin müşkül vaziyetlerinden ziyade şunun — bünun — hususi hayatına temas ediyor. Bu kabil şahsi mevzuları maalesef dercedemi- yeceğiz. * Zonguldakta Ali Beye: Sordağunuz kitap arap harfe lerile basılmıştı. Piyasada bulu- nup - bulunmadığını — bilmiyoruz. Devlet Matbaası deposunda bus lunması muhtemeldir, Mektupla | sorabilirsiniz. SON POSTA Yoymt, Siyast, Havadis ve Halk Rgazetesi * İstanbul: Eski Zapti: İdare : Çatalçeşme sokağı v 'Telefon — İstanbul - 20208 Posta kutusu: İstanbul - 741 Telgraf: İstanbul SON POSTA ABONE FİATİ TÜRKİYE Ecnebi 1400 Kr. —1 Sene — 3700 Kr. 150 » 6 Aj 1400 » 400 » 8. 800 » 150 » ı » 99 » Gelan ovrak geri vorilmez. Hanlardan — mes'uliyot alınmaz cevap için mektuplara 6 kuruşluk Pul ilâyosi Tazımdır. Adres değiştirilmesi _(20) kuruştur.
