12 Mayıs 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

-- 12 Mayis Maarif Siyaseti | Rusyada okumak ve yazmak, daha doğrusu tek kelime ile Maarif meselesi en başta geliyor. Bugün bütün Rusyada kadınlı, erkekli ve çocuklu 160 — milyon insan yaşamaktadır. Eski Çarlık idaresi halkın okuma işine hiç ehemmiyet ver- m Esasen o idarenin takip ettiği siyaset icabı olarak köylü- nün cahil kalması tercih edilirdi. Bugün bu vaziyet tamamen değişmiştir. Sovyet — idarecileri bilhassa okuma işini en başa geçirmişlerdir. Her sahada oldu- ğu gibi bu sahada da muayyen bir plân dahilinde hareket eden Sovyet — idaresi, birkaç — sene içinde memlekette okuma öğren- meyen tek bir fert kalmayacak şekilde faaliyete girişmiştir. Bir taraftan kendisine verilen muay- yen vazifelerde çalışan halk, di- ğer taraftan tayin edilen saatler- de mekteplere — giderek ders görüyorlar. Bu suretle önümüzdeki sene içinde 80 milyondan fazla halk mekteplere sevkedilecektir. Rus- yada bugün her hareket bir va- zife mukabili olduğu gibi okuma da bir vazife ve bir mecburiyet gşekline sokulmuştur. İmkân gösterildiği halde okuma öğrenmiyen halk vazifesini yap- mıyan bir fert gibi ceza görür. Yukarıdaki Tesimde gördü- günüz gençler, iki iş fasılası te okür esnasında risale ve gaze' yorlar. Bi le şenliklerinde, Sovyet siy: ir Mayıs amele şen'i geçit resmine iştiral yürüyüşü selâmlıyor. teşkilâtının Borazanları, haber veriyor ve bu A DN VK Maksim ankl, Sf_alînnuo _Oıjenikîlıı Yo!da;!ırl_n gönîşıîrfın Maruf Edip Maksim Gorkiye Göre Sovyet Edebiyatının İstanbul ve Ankaranın iyi ta- nıdığı Rus muharrir ve tayyare- cisi Kolzof Yoldaş, Türk gazete- ci ve muharrirlerini maruf edip Maksim Gorkiye mülâki etmek maksadile Moskovada — samimi bir toplantı tertip etmek lütfunda bulunmuştu. Bu mülâkat, Mosko- va Muharrirler Evinde vukubuldu. Toplantıda, Sovyet Rusyanın vü- cutlarına kıymet verdiği birçok kalem sahipleri bulunduğu gibi bugünkü Sovyet temaşa âleminin kuvvetli birer sahne vâzı olan Meyerhold de mevcattu. Maksim Gorki, derhal etrafını alan ziyaretçilerinin merakla sor- mak istedikleri bir takım suallere kendine has süköünetli halile ya- vaş, yavaş, bazen biran durup düşünerek,bazen kullandığı kelime- nin manasını küvvetlendirmek için bir türlü bırakmıya razı olmadığı sigara ağızlığının teyitkâr hare- ketile şiddet vererek Sovyet Rus- yanın bugünkü edebiyat vaziye- tini anlattı, yarmki şeklin ne ola- bileceğini de kısaca kaydetti. Bu edebi hasbıhal, Ruşen Eşref Beyin bir suali ile başla- mıştı. Maksim Gorki, Ruşen Be- yin sorduğu —sual ile şayanı dikkat bir mevzua temas edildi- ğini söyledi, Çarlık devri edebi- yatının bir nevi asılzade edebi- yatı olduğunu, mevzuların hemen, heme Moskova ve civarı, Lenin- grat ve civarı, Tugla vesaire gibi sinelerinde geniş kibar yı- ğgınlarını — topliyan mentakalar bayatına inhisar etmiş olduğunu, bu noktadan o zamanki edebiya- tın bir nevi mahdut coğrafl! ma- hiyeti olduğunu kaydetti. Maksim Gorkiye göre, Sovyet Rusyanın bugünkü — edebiyat vaziyeti bir istihale vaziyetidir. Her ihtilâl devrinde olduğu gibi mevzular heroiğue ve lirigue dir. Realis olabilmek, hayatın tam bir ifadesi şeklinde tecelli ve tezahlir edebilmek için lâzımgelen inkişaf 'asi zabıta vazifesini gören Gpu k edon kat'aların yürüyüşünü USYA | erarrığtbini Ü ve olgunluğa varması Iâzımdır. Şimdilik bu merhaleye varmamış- tır, fakat varacaktır. Bugün, Rusyada 80 — bin- den fazla insan yazı yazıyor. Denilemez ki bu insanların hep- si de ortaya iyi eserler atmak- tadır. Fakat — zaman, — İâzıim olan ıstıfayı yapacak ve yep- yeni bir edebi nesil meydana gelecektir. Maksim — Gorkinin bugünkü — muharrirlerde — bi- hassa bulduğu noksan, teknik zafı ve kismen İisan bozukluğu- dur. Fakat meydana çıkardıkları eserlerden bazıları — samimt! ol- mak, içinde yaşanmış muhitin bi- rer ifadesi bulunmak itibarile şa- yanı hayret derecede güzeldirler. Maksim — Gorki, bu noktai nazarını daha iyi - izah etmek için iki misal zikretti. Bunlardan biri, Fransız muharriri Pâul Ra- tie'nin bir eserine sitti Bu mu- harrir, kuvvetli bir — istikbale namzetti. Fakat ömrü vefa et- memişti. — Eserini — neşrettikten sonra ölmüştü. Maksim Gorki, ikinci misal olarak genç bir Rus edibinin pek te aklın almıyacağı kadar vüsatli bir mevzu etrafında kale- me aldığı eseri gösterdi. Hâdise- nin kahramını, şu veya bu su- retle, Şanghayda garip bir ma- ceraya girişmiş bulunuyor, sonra Sovyet Rusyaya kadar sürükle- niyordu. Mevzu, — toplanamıyacak hissini veren bir dağınıklıkla ya- yıldıkça yayılıyordu, Fakat mu- harrir, böyük bir kudretle bu dağınık vaziyeti basit bir surette neticelendirmiye — muvaffak — ol- muştu. Maksim Görki, bu sonuncu muharrirden çok - şeyler bekledi- ğini ,öylırllell güldü ve şu söz- leri ilâve etti: — “Ümit ederim ki bu zat, Fransız meslekdaş gibi bizi ümit içinde bırakarak dünyasını ter- ketmiye teşebbüs etmez. ,, SsSON POSTA İYevmi, Siyasi, Havadis ve Halk gazetesi — * İstanbul: Eski , 'w. * Çatalçeşme 'oıi:.ıı 'ı; —— Telefon — İstanbul - 20208 Posta kutusu: İstanbul - 741 TTelgraf: İstanbul SON POSTA Hildbamineaş ABONE FİATİ TÜRKİYE Ecnebi ——— alş nn 1400 Er. 2700 Kr. 780 » 1400 » 00 > 800 » 160 » 800 » 1i Sene 6 Ay B .» Bis Gelen evrak görl verilmez. Hânlardan — mes'uliyet alınmaz cevap için mektuplara Ö kuruşluk Pol ilâvesi lâzımdır. Adres değiştirilmesi (90) kuruştur. İNTİBALARI Vaziyeti Nedir? Maksim Gorki, ilk bakışta ihtiyar ve ikiye bükülmüş biz insan hissini veriyor. Fakat yanına yaklaşıp — konuştuğunuz — zaman göründüğünden daha genç oldu- gunu, bilhassa açık mavi gözle- rinde şayanı hayret bir hayat işığının parıldadığını - farkediyor- sunuz. İhtimal ki onu böyle ikiye bü- külmüş vaziyette durmıya alıştı- r::d şey, Çarlık devrindenberi atıldığı mücadelenin &; ü olmuştur. Filhakika Ilıkiııirm g:— ki, ummi bir insan olduğu hal- de hemcinslerine karşı — duy- duğu — derin — muhabbet — ve alâkanın — tahrikile — kaleme sa- rılıp Beynelmilel büyük bir şöh- ret yapmıya muvaffak - olduğu zamana kadar, hep etrafının çek- tiği elem ve ıstırap ile, altında ezildiği dayanılmaz rulüm ve istip- dat yüküne karşı isyan etmek feryadını yükseltmekle — meşgul olmuştur. Önun içindir ki Mak- sim Gorki, bugün, Sovyet Rusya- da toplanan milyonlarca işçinin derin minnetini taşır, onu her yerde hürmet edilir, Moskova- nın en iyi meskenlerinden biri Maksim Gorkiye verilmiştir. Ve bu yıpratıcı mücadelede bozulan sıhhati, Moskovanın haşin kışına tahammül edemediği için, her sene, bu şiddetli mevsimi Ayvru- pada ve Avrupanın en mutedil mıntakalarında geçirir. Sovyet hükümeti, ona bu kolaylığı gös- termeyi busust bir vazife bil- miştir. Selim Raşıp * Hamiş: Sovyet Rusyanın bugünkü rejimi ve bu rejimin vardığı, varmak istediği gaye İle bu hedefine irişmek için kullandığı vasıtalar etrafında Rusyadan beş mektup yazmış ve yollamıştım. Buraya geldikten sonra mektuplarımın henüx vâml olmadık- larinı gördüm. Gelir gelmez bunları neşredeceğim. O zaman, Son Posta Şimali Kafkasta köylünün müşterek İşletilmesi n . şletilmesine bırakılan bir ç? müşterek ve teknik ziraat hakkında izahat veri'iyor. r::':b:ı:lıîıu .ımş" vası için ne gibi çarelere baş vuru'acağı kararlaştırı'ıyor. Ziraat Ve Kadın Sovyet Rusyada rziraat işi de muayyen bir siyaset sahasıdır. Denilebilir ki ziral faaliyet bugün Rusyada bütün mesainin bel ke. miğini teşkil eder. Her sahada olduğu gibi ziral faaliyet saha- sında da kadının büyük - bir rolü vardır. Kadın Rusyada erkekten tamamen farksızdır. Bir fabrikaya bir tarlaya, bir mesai bürosuna gidiniz, kadın ve erkeği yanyana görürsünüz. Kadının rol almadığı hiçbir iş yoktur. Ziraat hayatında da kadın bütün geniş manasile ziral faaliyete iştirak etmektedir. Esa- sen Sovyet Rusyada süraat, diğer iş şubeleri gibi müşterek faali- yetle idare olunur. Çiftçi cemi- yet için çalışıyor ve istihsal ettiği mahsulü mensup olduğu teşekküle —— devrediyor. Burada gördüğünüz resimdeki kadınlar müşterek bir çiftliğin kadın işçileridir. Bu ka- dınlar iş ve istirabat sahası hari- cinde zirat malümat ile bilgilerini yükseltmek vazifesile de mükellef tutuluyorlar. Burada da gördüğü- nüz gibi kadınlar kendilerine ziraat üsülleri hakkında verilen malümat: dinleyip bilgilerini art- tırmıya çalışırlar. -— karilerinin komünizm hakkında et- raflı malâmat edineceklerine kanlim. S R. kte,