15 Ocak 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4
Tenkit Yeni Rusya Yeni Rasya: Yazan: Falih Rıfkı Fiati 150 kuruş Rusya, Bolşevikliğin — ilânm- dınbenmblmh âünyığ:n tecessü- sünü tahrik eden bir memleket oldu. Yeni bir içtimal ve iktısa- di sisten kurdukları ve bu sis- tem, dünyanın nmizanıma taban tabana zit olduğu için, herkes bu yeni komünist âleminde cere- yan eden hâdiseleri merakla takip eder. Garpta bu tecessüs ayrı bir Bolşevik neşriyatma zemin teşkil etmiştir. Hele son zamanlarda Rusyaya ve beş senelik plâna ait yüzlerce, hatta binlerce kitaplar neşredilmiştir. Fransız mecmu- aları hususi nüshalar çıkarmış- lardır. Rusya komşumuz olduğu hal- de, Rusyayı en az tamıyan biziz. Şimdiye kadar ne Rusyaya &it ciddi bir eser neşredilmişlir nede Rusyada yapılan — yeni tecrübeler hakkında yazı ya- zılmıştı. Bu işi —ilk — defa Falih — Rifliı Bey yapıyor. Falih Rıfkı Bey, geçen sene Rusyaya yaptığı seyahatine ait | İntibalarını “Yeni Rusya,, İsmin- de bir kitap halinde neşretmiştir. Rusya hakkında yazılan ki- | tapları okuyarak Bolşevizm hak- kında tam bir fikir edimmek | mümkün değildir. Çünki yazan- lar ya kömünizm taraftarıdırlar. O takdirde eserleri Rusyanın | lehindedir ve bize yalnız iyi ta- raflarını göstermektedir. Yabut komünizme aleyhtar âlemin mubar- rirlerindendir. Yazdığı eser, bize Rusyanın yalnız fena cephesini göslermiye yarar. Fakat Rusyayi taarmamıza yardım edemez, Falih Rıfkı Bey ne komütist- tir, ne antikomünisttir. Rusyada gördüklerini mümkün olduğu kı— dar olduğ bi ermiye hşmıştır. ';ı'ı'ubırl':d Fılıh Rıfkı Beyin keseri Rusya hakkında yazılmış bitaraf eserlerden biri sayılabilir. Yalnız Falih Rıfkı Beyin gö- rüşlerinde onu zâfa ve hataya düşüren bir kusur vardır. Falih Rıfkı Bey, her gördüğünü ve her beğendiğini ııemlekelındı tatbik edilmiş görmek istiyen müfrit —milliyetperver gözü ile Rusyayı görmüştür. Bunu kitabı- nın mükaddimesinde de itiraf ediyor. Rusyanın takip ettiği ihti- Mlcı metotların bizde de tatbik edilebileceğini zannettiği için, ki- tabında daha ziyade bu nokta- lar Üzerinde durmuş, Rusyanın inkılâbı kökleştirmek için takıp ettiği metotları izaha çalışmıştır. Bizce eserin en büyük zâlhı bw tadadır. Rusya da bir inkılâp yapmış- tır, biz de bLir inkılâp yapmışız- | dır. Fakat aradaki Mmüşabebet | burada durur. İakılâbın mahiyeti ile metotları biribiriaden ayrılmaz geylerdir. Faşistler de bir inkılöp yapmış ve o inkılâba uygun me- | totlar takip etmişlerdir. Fakat bu | metotlar, hiçbir. raman Rusyamın takip ettiği inkılâpçı Mmetotlara benzemez. Koömünizmin kabul ettiği metotları alabilmek Için komünizmi de beraber alırak sarüreti vardır. -Çünki — birini mbüründen — ayırmak — imkânı yoktur. Mamaafih Falih Rıfkı B. bu serile bize Rusyayı tamıtmıya izmet elmiştir; * Deniz Aşın ,, ile Cenubi Amerikayı tanıt- i. Şimdi de kendisindea a seyahatine ait intiba- esbit eden bir kitap neş- relmesini görmek isteriz. | artarak bir okka l başarılmış o! Klnııııııııı 15 MEMLEKET HABERLERİ İspartada Kış Gelmedi Havalar Yaz Gü nleri Gibi, Açık, Ilhk Ve Hayat Ta Haylı Ucuzdur Isparta (Hu- susi) — Gazete- ',( lerde kar, kış, ı' tipi, — kıyamet (Ş haberleri — oku- duükça — hayret ediyorum. Çünki burada gözel ve lâtif — ilkbahar, günleri — geçir- moekteyiz. Bu se- ne memulün hi- lâfında — olarak havalar çok gü- | zel ve ilık geçe mektedir. Henüz kar bile yağ- madı. Yakacak ve yiyecek maddeleri de geçen senelere nazaran çok ucuzduür. Size birkaç misal göstereyim: İstanbul gazetelerinde et ihti- kârından, fiatlerin mütemadiyen etin 70- 80 bahsedil- bizlim —ls- etin ok- Buğdayın Tereyağına kuruşa — çıktığından mektedir. Halbuki partada en güzel kası (25) kuruştur. kilesi (75) kuruştur. —- Kış ortasında yaz safası süren Ispartadan bir manzara gelince; halis ve taze tereyağı- tın okkası (100) kuruştan fazla değildir. 34 Bu mektubumda size feci bir hâdiseyi de haber vereceğim. GCeçen cuma günü vukubulan bu facia, bir zavallının araba altında ezilerek — ölmesinden — ibarettir. Hâdise Şöyle olmuştur : İstasyondan iplik fabrikasına kömür getiren bir yük arabası bamulesini bo- Şşaltmış, arabacı anbarın — demir kapısını kapatır- ken araba hay- vanları ürkmüş ve son sür'atle koş- mağa başlamışlar- dır. Karşıdan, çar- godan aldığı bir yük odunla evi- ne gitmekte olan bir muhacir de- Hikanlısı — önün- de bulunan odun bayvanını — ara- baya çarptırma- mak için kena- ra çekeyim — derken, — araba birdenbire kendisine çarpmış ve vere yuvarlamıştır. Sadame çok şiddetli olduğu için zavallı deli- kanlı kendini; kurtarmıya muvaf- fak olamamış, arabanın teker- lekleri kafasının üzerinden geç- mişlir. Adamcağız beş dakika içinde kendinden geçerek ölmüş- tür. Facia üzerine arabacı yaka- lanarak ifadesi ıılınmışlır. İzmirde Futbolcü Vehap Dedikodusu İzmir ( Hususi ) — Futbolcü Vehap Beyin İngi'tereye hareke- ti etrafındaki dedikodular henüz kuvvetini kaybetmemiştir. Antre- nör Mister Pegnamın Vehaba yol parası olarak (30) İngiliz lirası verdiği iddia edilmekte- dir. Bu sebeple buradaki klüp- ler Mister Pegnama — karşı küskün vaziyettedirler. Vehap Beye gelince; İzmirin siyah şokolası diye tanınan bu değerli uyuncunun — vaziyetinde kat'iyet yoktur. Eğer Arsenal klübü bu oyuncuyu beyenirse, kendisine haftada sekiz isterling verecektir. Eğer Vehabın oyunu beyenilmezse, şokola avdet ede- cektir. Vehabınm avdeti halinde ittifa- ka dahil olan kiüplerde oynatl- ması aleybinde bir cereyan vardır. Çünki Vehap Bey İngiltereye gitmekle nev'ima profesyonelliği kabul etmiş demektir. Yalvaçta Bir Eczahane İle Çalışkan Bir Doktora Muhtaçtır Yalvaç (Hususi) Kasaba- mızın elektrikle tenviri için bele- diyemiz ciddi bir teşebbüse gi- rişmiştir. Kasabada sıhhi vaziye- tin düzelmesi için faaliyet sarfe- diliyor. Son Tamanlarda — Kıza- mık hastalığı çocuklar arasında bazı ölüm bâdiselerine sebep olmuştur. Fakat sıhhat mücade- lesinin semereli bir şekil alması için bir eczane te'sisi zaruridir. Kasabaya bir de çalışkan bir dok- tor tayin edilirse hayırlı bir iş lacaktır. Her Köyde Yeni Mektep Yapılıyor Çanakkale, (Hususi) — Vilâ- yetimiz dahilinde maarif hareket- leri çok mühim bir safhaya gir- miştir. Son zamanlarda yeniden (70) kadar köy mektebi yapılmış- tır. Bu suretle hemen her köye yeni ve güzel bir mektep isabet etmektedir ki vilâyetin bu husus- taki mesaisi maarif yolunda çok hayırlı bir iştir. Mersinde Kredi Kooperatifi Mersin (Husust) — Serik ka« zası dahilinde teşkil edilmekte olan ziral kredi kooperatiflerinin tesisi için faaliyet gösteren Serik Kaymakamı Memduh Bey tak- dirname almıştır. Bu kooperatifler yakında faa- liyete geçecektir. Gebiz bahiye- sinde ayrı bir kooperatif teşkkü- lâtı yapılacaktır. Evvelce teşek- eden Çandır. ve Cumalı koope- ratiflerinin esas mukavelename- leri tanzim edilmiştir, Hazin Bir Vefat Samsun — muhabirimiz Hâmit Beyin hemşiresi Seniha Hanımın Ankarada vefat ettiğini büyük bir teessürle baber aldık. Hâmit B.j bu vefat dolayısila akraba ve dostlarından — aldığı - taziye mektup ve telgraflarına karşı şükran borcunu izhare gazetemiri tavsit etmiştir. Kendisine ve aile efradına biz de teessürümüzü beyan ederiz. Damızlık Boğalar Mersin, (Hususi) — Vilâyet tarafından 15 tane damızlık Ha- lep boğası alınacak, para muka- bilinde köylüye dağıtılacaktır. Aksarayda Müthiş Ve Feci Bir InHlak Aksaray, ( Husuıl ) — Kaoçhi- sarın Çıkın Ağıl — köyünden Cemal oğlu Kemal ile arkadaşı Salim — Haymana — kürtlerinden pekmez mukabilinde bir mermi salın ılmulırdır İki ırkıdı. merminin barutunu çıkarınak için çekiçle vurmıya başlamışlardır. Çekiç bir aralık kapsola isabet etmiş ve mermi müthiş bir taraka ile patlamıştır. Neticede Kemal belinden: ikiye ayrılarak uçmuş, Salim de muhtelif yerlerinden ağırca yaralanmıştır. Köylüler bu feci kazadan çok mütcessirdirler. Kuduz Mücadelesi Balıkesir ( Husust ) — Kuduez mücadelesi dolayısile köpeklerin öldürülmesine devam edilmekte- dir. Korucular da şehir haricin- deki köpekleri öldürmektedir. Balıkesirde Vilâyet Meclisi Balıkesir ( Hususi ) — Umumi Vilâyet Meclisi 16 şubatta topla- nac: k, bu tarihe kadar bütçeler | ihzar edilecektir. Bandırmada Vahşi Ve Muzır Hayvan- larla Mucadele Ediliyor Bandırma ( H ( Hususl ) — Kaza- mız dahilinde muzır ve vahşi hayvanlarla mücadeleye devam edilmektedir. Geçen kânunuevvel zarfında Manyas nahiyesinde 60, Darıca nahiyesinde 56, Şevke- tiyede 460, Sığırcıda 20 ve mer- keze tabi köylerde 40 tane ya- ban domuzu (öldürülmüştür. Ay- rica mücadele reisi Kâşif Bey tarafından tertip'olunan bir sürek avı neticesinde ( 30 ) kadar kurt ve sair muzır hayvan itlâf edil- miştir. IIktısadı Haberle Taze Meyvalar Toz Halinde Satılacak Hamburg ( Hususi ) — Kat Hessel isminde bir Alman, yemişleri, lezzetlerine ve gıd vasıflarıma halel getirmeden, t haline ifrağ için bir usul keşfet' | miştir. Bu usul sayesinde, çürü* meğe mahküm olan bir çok mey* valardan istifade temin edilmektt ve tatbikatına geçildiği takdirde meyva müstahsilleri için bir çol kârlar tahassül edeceği ümil olunmaktadır. Alınan " malümatâ nazaran, Karl —Hessel elyevm yemişlerin bilfiil toz haline ifrar ğile meşğul olmak Üzere Berlin' de bir şirket teşkil etmiştir. Yar kında faaliyete geçecektir. Odundan Şaker - İstihsali Bir Alman kimyageri tarafım dan keşfedilen bir usul üzerint odundan şeker istihsali maksadı ile Almanyanın Holştayn eyaler tinde Torneş şehrinde ( 500,000) mark sermaye ile bir anonim şirket —tesis edilmiştir. Cihat şeker piyasasında farla istihsar lâttan şikâyet edildiği bugünkü günde yeni usulün tatbikine başr lanması bazı mahafilce hoşnuts suzlukla karşılanmıştır. Bulgaristan Tütün Mahsulü 1931 senesi Bulgaristan tütüs mahsulü —hakkında Berlindeki Alman - Bulgar Ticaret Odası şu malümatı vermektedir: Bulgaristanda 1931 senesinde tütün zer'iyatı 349,700 Dekar (geçen sene 320,629 Dekar) tuts muştur. Zer'iyat sahasının tevcs- süü Şimali Bulgaristanda tütün ekik mesinin bir neticesidir. Umum mahsul 32 milyon kilodur. Geçeti seneki mahsul 26,8 milyon kilo idi. 1931 senesinin ilk V1 ayı zar- fında 2. 373,3 milyon Leva kıy- metinde 22,6 milyon kilo tütün ihraç edilmiştir. Geçen senenin ayaı müddeti xarfında ihracat 2.353,8 milyon Leva kıymetinde 19,6 milyon kilo tutmuştur. Diğer taraftan Bulgar milli bankasile Avusturya devlet banı kası arasında aktedilen bir mur kavele mucibince, Bulgar tütün- lerinden bir partinin Avusturya sınaf mamulâtı ile mübadelesine müteallik bir anlaşma husule gel miştir. Bu mukavelenin teferruati henüz malüm değildir. Bu Sene Rusyaya İhracatımız İhracat ofisinden verilen mar lümata göre 1931 senesi zarfında Rusyaya vaki olan ihracatımız aşağıdaki rakamlardan ibarettir, İncir 1,679,828 kile Yapağı 1,443,585 Tiftik 100,000 », Kösele 15,000 . Ulak de 30,000 adet 60,000 », 2,702,428 kile 36481 » 41,484 » 12,354 res 35,476 »« 90,137 kile 38,153 « Palamut hulasası Marı Hayvanatı bakariy e Agnam Peynir Tereyağı Vesaire. Bu rakamların ifadesine nar zaran pamuk, yapağı ve incir ihracatımızda Rusya bizim için kuvvetli bir müşteri olmıya baş- lamıştır.
