4 Temmuz 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
Hergün Matbuat Kanununa İhtiyaç Var Mıdır? —.. M. ZEKERİYA Gazeteler arasındaki müna- kaşalar, Matbuat Kanununun tadili ihtiyacını tekrar ortaya şıkardı. Hükümet bu kanunun cümhuriyet prensiplerine lâyık bir tarzda tadili için bir heyet teşkil etti. Bu heyet yakinda aaliyete geçecek ve kanunda mühim tadilât yapacaktır. » Bugünkü Türk Matbuat Ka- nunu 65 sene evvel yapılm Meşrutiyetten sonra 325 te bir defa tadil edilmiş eski ve iptidai bir kanundur. u kanun, yapıldığı zamana ruh ve kanaatlerinden mülhemr- dir, ve o vaktin rejimini koru- yacak tarzda tanzim edilmiştir. Bu sebeple matbuat hürriyetini tahdit ve takyit eden birçok Yayitlerle doludur ; Gazete çıkarmak için hü- kümetten müsaade almak, âli tahsil görmüş olmak, 500 lira depozito yatırmak lâzimdir. Bir sahibi imtiyaza, bir de mes'ul müdüre ihtiyaç vardır. Hükümet, Vekiller Heyeti ka- rarile (gazeteleri (o kapatmak hakkını haizdir. Ve saire ve saire... Bütün bu takyidat, cümhu- Eğer ve Gi rejimi ile telifi müm olmu > dir. Nitekim son çikan” Gezi Kanunu, Matbuat Kanununun dörtte üç kısmını mefsuh ve manasız bir hale getirmiştir. Cümhuriyet “ve o demokrasi içinde böyle bir kanunun de- vamı, rejim için affedilmez bir batadır. * Sekiz sene evvel teşehhüt miktarı Matbuat Umum Müdür- lüğü eti » O zaman dahi Matbuat Kanununun tadili dü- şünülmüş ve bu iş bana havale edilmişti, Esası birşey yapmış olmak için bir taraftan Türk muharrirlerinin fikirlerini sor- muş, bir taraftan da demok- rasi ile idare edilen memle- ketlerin Matbuat Kanunlarmı getirtmiye teşebbüs etmiştim. O sırada Amerikalı gazete- ci dostlarımdan Dr. Bing (Şim- di Berlinde 1500 gazeteye ha- vadis veren bir Amerikan ajansının Avrupa müdürüdür) Ankarada bulunuyordu. Ken disinden o Amerikan Matbuat Kanununu getirtmiye delâlet etmesini rica etmiştim. Amerikalı dostum ere! yüzüme baktı, e — Alay mı ediyorsun? Dedi. — Niçin? dedim. Cevap verdi. — Demokrat bir memleket te Matbuat Kanunu olur mu hiç? Matbuat ile yapılabilecek cürümler Ceza Kanununda ve- ya diğer kanunlarda münde- miçtir, Matbuat için bususi bir un, ancak istibdat ile idare a ve malbuat hürriyeti e yerlerde bulunabilir. Filhakika Amerikada, İn- gilterede, Fransada, İsviçrede söyle bir k öğrenir anun bulunmadığını * Bizim Matbuat Kanunumuz da *stibdat sejiminin mahsulüdür, Eski Ceza Kanunumuz, mat- buat cürümlerini ihata eden Şamil bir kanun değildi, fakat gün cümhuriyet ve demok- rasi rejimi içinde yaşıyoruz. Ceza Kanunumuz, fertlerin, hükümetin, devletin haklarını müdafaa ve muhafaza İçin ber türlü ihtimalleri nazarı dikkate $ ve masuniyeti temin et- miştir. Artık ayrıca Matbuat Kanu- on Posta'nın Resimli Makalesi İE i 3 1 — Birçok kimseler, yaş genişleme onu tatmin eder. BUGÜNÜN BiR HAKİM Rüşvet İddiasile Mah- kemeye (Verildi Cebelibereket, ( Hususl ) — Bahçe kazası hâkimi Burhan Efendiye Adliye Vekâleti ta- rafndan işten el çektirilmiş ve iİrlişa ocürmile omaz- nun olarak bura Ağır ceza mahkemesine verilmiştir. Ya- kında muhakemesine başlana- “Şikayetçilein id ikâyetçilerin iddiasma göre a yele vi müddet ( zarfında burada birçok halı ve kilim sahibi olmuş, bir hayli de koyun almıştır. Burhan EF, işten el çek- tirildikten sonra 25-26 haziran gecesi sarhoş olarak tabanca- sını çekmiş ve eşraftan Küçük Ahmet Ef, nin evine de taar- ruz Been EY Gayri Mübadiller Bonolarını Ağustosun Birinde Alacaklar Ankara, 3 - (Hususi) — Gayri Mübadillerin Yunanistanda terkettikleri emlâk ve arazi kıymetlerinin takdiri için giden heyetlerden bir kısmı dön müştür. Bu heyetlerin | koydukları kıymete göre gayri mübadiller Yunanistanda bıraktıkları em- lâk ve arazinin kıymeti yekünu 6 milyon liradır. Buna nazaran gayri omübadillere (verilecek bonolar yüzde 20-25 arasında olacaktır. Bonolar ağustosun birinden itibaren dağıtılacaktır. Devlete Ait Mallar Ankara, 3 (Hususi) — Dev- lete aitolup ta gizli kalmış olan malları veya alâcakları haber verenlere ikramiye da- ğıtılması için bir kanun İâyi- hası hazırlanmaktadır. ——— Adanada Bir Cinayet Adana, ( Husus! ) — Seyhan nehrinde bir kadın cesedi bulundu, o Cesetin boynunda ağır bir taş vardır. Hadisenin bir cinayet eseri olduğu anla- gılemiştir. nu yapmıya kalkmak, istibdat #ihniyetinim devamını gösteren bir vesika (hazırlamak de- mektir. Matbuat hürriyetini tesis ve temine (o çalıştığını — söyliyen İsmet Pş. Hükümetinin böyle bir vesika vermekten içtinap edeceğini ümit ederim. ileriledikçe kendilerine mevki ve servet yapar, masra- hını çoğaltır, evini büyültür, ve bu #addi SON POSTA etmeyi düşünen bu a ve manevi hayatlarını mezler ? — Fakat maddi hayatına refah temin Ufukları yine dar çocukluktan kurtulamazlar. mlar, ekseriya fikri | gınır, | tabammöl mın maddi genişletmey! düşün- kalır. Kafaca | Ta akrir Verildi, Meclisi. rir Verildi, Meclisin Pazar | | İz timaı Çok Hararetli Olacak | Hap; Olacak | Ankara, 3 (H.M. ) — Gazetelerdeki son neşriyat, bilhassa | muhalif gazeteler meselesi geçen salı günü Halk Fırkası Mec- lis Grupunda müzakere ve münakaşa edildi, Bu mesele > dün- den itibaren Elâziz Meb'usu Fazıl Ahmet ve Aksaray Meb'usu Süreyya Beylerin verdikleri müşterek bir takrirle Millet Mecli- sine intikal etti. Takririn metni Takririn Metni “Bazı gazetelerimizin takip ettikleri (o muhataralı O istika- met, (vatandaşların siyasi iz'an ve medeni vicdani üze- rinde sarih bir fikir şekaveti icra ederek masum ruhları tamamen zehirliyecek omahi- yetler almıya başladı. Hele hiç- bir faydası olmadığı gibi ati- ye de birçok vahamet ve zarar bazırlıyan bu felâketli cerayan karşısında hökümet ne düşü- nüyor. Milli varlığı istilâya başlıyan şu zehirli havadan âmmenin vicdanı pek muztariptir. Bina- enaleyh Büyük Millet Meclisi- nin vaziyeti mütaela ile bu bususta bir karar vermesini | elzem görüyoruz. ! Tebessüm Ettiren İsim Ankara, 2 (H.M) — İkdam azetesi sahibi Ahmet Cevdet eyin damadı Hariciye memur- larından Şemsettin Arif Beyin bir oğlu olmuş, ismini Faysal koymuştur. Hariciyede bu isim- den tebessümler bahsedilmek- tedir Amerikanın Bir Kararı Amerika hükümeti zeytin yağından aldığı gümrüğü bir mikter 54 iğini hükümeti- mize bildirmiştir. Ki : ; N İster İnan, İster İbreli Apartımanların o resim lerini weşre Daşlayınir.| hükümet. gazetelerinin ho- şuna gitmedi. Derhal bir ağızdan hücuma geçtiler. Ne cürümler, ne gü nahlar işliyormuşuz. Mem- lekette para kazanmayı, apartıman yaptırmayı fena gösteriyormuşuz. Bunlara karşı fakir halkın garezini uyandırıyormuşuz. Hulâsa vatana hiyanet ediyormu- guz. Halbu ki “haniya apar- | şudur: Hükümettet Soruluyor Cemiyeti, matbuatın sulis- timallerine karşı müdafaa için şimdiye kadar müracaat edi- len tedbirlerin kafi olmadığı meydandadır. Binaenaleyh key» fiyetin bükümetten istizahını teklif ederiz. ,, Takrir Meclisin yarınki çek sesinde okunarak ruznameye alınacak ve pazar günü tekrar toplanılacaktır. Pazar içtimamda © birçok meb'usların söz söyliyeceği ve guhalif gazeteler | neşriyatının şiddetle tenkit edileceği ve bir kelime ile bu içtima çok bücumlu olacağı anlaşılıyor. Takrirde sorulan suale Baş- vekil İsmet Pa. uzun bir cevap verecektir. Ceza Muhakemeleri Usulü Ankara, 3 (Hususi) — Ad- liye Encümeni Ceza Muhake- meleri Usulü Kanununun bazı maddelerini tadil için müzs- kereye devam etmektedir. Dün Akşamki İçtima Vali, Polis Müdürü ve Müd- deiumumi dün akşam topla- narak asayiş meselesi etrafında görüşmüşlerdir. e Söylendiğine göre Dahiliye Vekiline veril- mek üzere bir rapor bazırla- mışlardır. tımanlar (o serisine (o niye büşlamıyorsunuz ?,, Diyen ve bizi ikide bir tehdit eden yine onlardı. © Apartıman hoşlanmıyanlar ( içlerinde korkuları “olanlardır. Ne- den filân veye falan va- tandaş böyle bir korku izhar etmiyor. Artık apartıman seri- sinde bize çatanların söz- lerindeki o samimiyete ve içlerinde korku bulunma» dığına, serisinden İster. İnan, İster İnanınaf * Hakiki Refah » | 3 — Kendisile iki kelime sözlerine demediğiniz görüş Hakiki re TE LGRAF HABE RLANR konuşardadı- ve kaba düşüncelerine dar bir ada sizi cezbetengmelidir. h, manevi refahtır e / YESEM TASARAUF Bütçe Eocümeni Tet kikatına Devam Ediyor Ankara, 3 (Hu ıs) — Büt çe Encümeni dünden itibaren mülhak bütçeleri tetkika baş- ladı ve ilk olarak Devlet De- miryolları (o bütçesini gözden geçirdi. Encümen bu idarede memur- lardan tasarruf yapılmasını ileri sürmüş, fakat bunun mümkün olmadığı cevabını aldığı için yüksek maaşlardan tenkihat yapmıya karar vermiştir. Kü- çük memurların maaşına do- kunulmamıştır. Encümen kam maaşlarını şöyle etmiştir: Umumi Müdür 600, muavini 500, umumi kâtip 250, evrak müdürü 150, muhasebe umum müdürü 400, umum! müfettiş 550, ticaret, müteferrika hasılât riyaseti 400, hareket riyaseti 450, malzeme riyaseti 400, yol, haber, atelyeler reis- likleri 250 şer, sıhhat işleri mü, dürülüğü 250, zat işleri müdür. lüğü, 230, Müfettişler muhtelif derecelere ayrılmış, birinciye 300 ikinciye 250, üçüncüye 223 ve dördüneüye de 200 lira maaş tesbit edi'miştir. Müfettiş Mu- avinliği 150, ticaret müteferri- ka ve hasılat dairesi Müdür Muavinine 300 lira maaş kon- muştur. Encümen gelecek hafta t0- tün ve müskirat (inhisarları bütçelerini tetkik edecektir Bu iki inhisar idaresinden 700 bin lirahk tasarruf temini mukarrerdir. JMillet Meclisinde Pansiyonlar | Lâyihası Tehir Edildi Ankara, 3 (Hususi) — Millet Meclisinin dünkü içtimaında mühim kanunlar (o müzakere edilmedi. Ruznamede lise pan- siyonlarına ait lâyiha vardı. Fakat Kemal Zaim Beyin tek- lifi veçhile bu lâyihanın 931 Maarif bütçesile birlikte mü- zakeresine karar verildi, irak Kıralı Memleketimizde Kıral Faysal Hz. 6 temmuz pazartesi saat lde Ankaraya muvasalat edecektir. Muammer Raş Raşit Bey Darülfünun Emini Muammer Raşit Bey dün Paristen şehri- mize A tesbit Sözün Kısası Bir Bardak Suda Fırtına — Sizin nazarnızda Arif Oruç nedir? — Sözlerinin hiç ehemmi- yeti olmıyan serserinin biri, — Merhum “Yılmaz,ı çe | karan Ahmet Kadri nedir? İ — Gene sözlerinin hiç ehem- | miyeti olmıyan bir çocuğun, | bir mektep vi biri. — Anadoluda çıkan muha” | lif gazetelerin sahipleri? — Onları bütün bülün ge | çiniz, irapta mahalleri yok, — Türkiyede muhalif gaze teler büyük satışlar yaparlar mı? j — Asla.. “Yarın, gazetesi düne kadar petrol ışığı altında çalışıyordu. Hükümet gazeteleri ona biraz çattı da satışı yüks seldi. “ Yılmaz, hiç satılmısö Hele iptidal yordu, nihayet kapandı. Anadoludakiler o çok şeylerdir. — Pek güzel. Anlıyamadı- ğım bir nokta var: Nasıl olu- yor da, gazeteleri satılmıyan, sözlerinin hiç ehemmiyeti ok mıyan bir serserile, bir mek- tep kaçkını, sizde bu kadar tesir yapıyor ve nazarınızda ehemmiyet kazanıyor? Bir hiç için bu gürültü, bu kızılca kıyamet, bu asabiyet nedir? Farzediniz ki Arif Oruç ve Ahmet Kadri, matbuat bürri: yetine konmuş iki piredir;! pire için yorgan yakılırmı? Ehemmiyeti olmıyan şeylere hücum ederek (o ehemmiyet- dl lerini © çoğaltmıyor musunuz? Hücumlerınızla onların satiş- larını yükselterek © propa- . gandalarının hududunu geniş letmiş olmuyor musunuz? Bir serserile bir mektep kaçkını için Başvekilden (ve Meclis ll reisinden odacıya kadar teşril” ve İcral bütün kuvvetlerin ha- | rekete gelmesine lüzum var İl wi? Buhrana kızıp muhalefete bücum ediyor gibisiniz. Öfke- 1 niz hedefini şaşırmışa benziyor. | Hakiki düşmanımız unutmıya İİ lım. Biz, ineir çekirdeği dek Gl durmıyan şeyler için boğuşur- ken, bütçe, müvazene biliyor. Tekme Yüzünden ii Bir Adam Hiç Yoktan | Ölüme Sürül üklendi Beşiktaşta Necip isminde bir çöpçü iki gün evvel arka» daşı Hasanın karnına bir tek- me vurmuş, Hasan bu tekme yüzünden dün hastanede ök müştür. Necip break. Şilt Maçı ( Baş tarafı 1 inci sayfada) Galatüniriy ve Fener kun löpleri bugünkü şilt maçın tehir için mutabık kalmışlardı | Fakat futbol heyeti bunu ka bul etmemekte ve maçın bu- | | gün yapılmasını israrla iste- fl mektedir. Bu sabah Galatasaray kw Mibüne müracaat ettik, fakat kat't bir malümat alamadık. | Bu vaziyete nazaran bugün Galatasaray ve Fenerin müsa- baka yapıp Oo yapmıyacakları “ henüz belli değildir. Fakat futbol heyeti bugün şıkmıyacak olan kultbün hak- © kini daimi tohliğ ote 1
