24 Aralık 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
€ i 23 Künunuevv Hergün Herkes Ne Yapıyor Biz Ne Yapıyoruz? M. — ZEKERİYA Bütün dünyayı saran ve Sarsan umumi bir buhran var. Her memlekette istihsal fazlalığı Yar, Bu fazlalık, fabrikaların “kapılarıni kapamasına, amele- rin işsiz kalmasına, paranın kaymetinin düşmesine ve sefa- lete sebebiyet veriyor. *Büyük sanayi — memleketle- Hine ham madde veren cemubi Amerika, — Balkanlar, — Asya milletleri gibi ikinci derecede Mmemleketler de bu ham mad- deleri satamıyorlar. Para bu- lamıyor ve buhrandan - kıvra- hıyorlar. Her memleket bu buhran karşısında — kendi bünyesine Röre tedbir almak mecburiye- tinde kaldı. Bu tedbirlerin tetkiki bizim için de faydalı olabilir. * İtalya — iktısadi — buhranın önüne geçmek için şu tedbir- leri aldı: 1 — Büyük, küçük bütün devlet memurlarımın, meb'us ve — vekillerin — maaşlarından (35612-20) — nisbetinde tenzilât icrası. 2 — Dahilde satılan eşya Katlarının indirilmesi ve paha- hlılıkla mücadele edilmesi. 3 — Nafia işlerine ve bina İnşaatına ehemmiyet verilerek işsiz amelenin buralarda çalış- tırılması. Almanya iktısadi buhrana karşı şu tedbirleri aldı: 1 — İçtimal — sigortaların tahdidi 2 — Memur tenzilât icrası. 3 — Yeni ler ihdası 4 — Sermaye üzerine vergi konması, maaşlarında bilvasıta vergi- İngilterde ( Mosley) isminde bir sosyalist, bütün İngilterede mühim akisler yapan şu ted- birleri tavsiye etti: 1 — Sanayiin son derece #srileştirilmesi ve yeni sanayie inkişaf imkânları verilmesi, 2 — Zahire ithalâtının kon- trolü ve zahire fiatlarının kon- trol altında — bulundurularak düşmesine mani olunması, 3 — Hariçten gelen mamul eşyaya karşi ağır gümrük kon- Ması, 4 — Harp borçlarının tehir edilmesi, 5$ — Esnafa düşen vergile- rin kaldırılması. Bu — plânın — tatbiki - için kabinenin yanında nazır salâ- hiyetini Haiz beş kişiden mü- rekkep bir heyet teşkili. * Bizde de iktısadi — buhran var. Fakat biz paranın düş- mesine mani olacak kanun çıkardıktan — sonra — herşeyin balledildiğine kani olduk ve durduk. Şimdi bilâkis hükümet ga- zeteleri açlık olmadığını, bu- günkü hükümetin Türkiyenin şimdiye kadar görmediği ve t#imdiden| sonrada göremiyeceği en iyi bükümet “olduğunu, iktısadi buhran ve açlıktan bahsedenlerin hakikati görmi- yen muhaliflerden ibaret bu- hunduğunu — yazarak — milleti Uyutmuya çalışıyorlar. Fakat herşeyin fevkinde ve herşeyden kuvvetli bir hakikat Var: Memleket iktısadi buhran içindedir. Bu buhran halledi- 1 — İnsan içki — içmiye zaman evvelâ kendisini bir der. Uşakhl;nn Davası Uşakta Görülecek Ankara, 22 (Hususi)— Uşak şeker fabrikası idare heyeti aleyhinde 180 çiftçi hissedar tarabndizi 'çi “dava' Uşukla görülecekttir. Bir Kongre Ankarada 130 Murah- has Toplanıyor Ankara, 22 (Hususi) — Muh- telif etlerden - beklenen 130 murahhasın iştirakile Halk fırkasında bir kongre yapıla- cak, zirai, iktısadi ve tasarrufa ait meseleler görüşülecektir. Mısırda Bir Kâğıt Fabrikası Kahire, (Hususi) — Mısır kükümeti mezruat — artıkların- dan ve kamışlardan bir kâğıt fabrikası yaptırmak için Ber- Ende -(Halbeliof) şirketinin hazladığı makineleri tekik — ettirmiştir. Makineler matluba muvafık çıktığı için yakında — Mısıra — getirilerek faaliyete başlanacaktır. yeni Çiftçiye Verilen Mer'alar Ankara, 22 (Hususi)—Mani- sada Güldere, Adanada Bebeli İstanbulda Uzun çayır mera- larının köylüye dağıtılmasına karar verilmiştir. Ay nihaye- tine kadar tevzi İşi bitmiş olacaktır. Irak Tayyarecileri Bağdat,20(Husust) —Bağdat hükümeti tarafından Beritanyaya tayyarecilik tahsili için gönderilen talebe tahsillerini - bitirmişler- dir. Bunlar nisan içinde hükt- metin İngiltereden satın aldığı tayyarelerle Bağda da döne- ceklerdir. ——eo Bazı Borsaların Talebi Ankara, 23 (Hususi) — Bazı şehir borsaları salâhiyet ve teşkilâtlarının tevsiüni istemiş- lerse de kabul edilmemiştir. imedikçe siyasi- bulrunında bit- mesine imkân yöktür. Halbuki | bir senedenberi bu mesele et- | | rafında yapılmak istenen işler, bu hökümetin bu işi anlama- dığını ve memleketi iktısadi bubrandan kurtaracak tedbirleri bulamadığını ve bulamıyacağını Çünkü - iktısat İşi göstermişi fen, lim ve ihtisas işidir. Son Posta'nın aslan SON POSTA eĞ Ğ İ AİNrani çç Resimli başladığı zanne- koyun baline getirir. 2 — Fakat rakı günden güne insana kükim olmıya başlar ve onu <iradesiz bir 3 — Nihayet içki bir Müydt halini alınca insan bir demuza döner ve burmu yere saplanır. İçkiyi itiyat edinmekten çekininiz. Şeker Davası |Amerika Dağlarında Arap Kabilesi Acaba Amerikayı Keş- fedenlerin Exjâtları Mı? Kahire, 21 (Hususi) — Son zamanlarda Meksikayı gezen Amerikalı seyyahlar dağlar arasında sıkışkmış bir Arap kabilesi | bulmuşlardır. Bunlar arapçâdan başka lisan konuşmuyorlar. Ne | =nyollam dillerinden tek bir kelime bile ile Amerikalı âlimlerle, Mısır tarihçileri yerlilerin ve ne de almamışlardır. Bu arasında mühim münakaşaları davet etmiştir. Münakaşalarda şunlar söyleniyor : 1 — Kadim Mısırlıların Meksikaya bir hamlesinden kalan bakiye. 2 — Kristof Kolmnupla giden Endülüs araplarının bakiyesi. 3 — Kristof Kolombtan evvel Amerikayı keşfedüp te av- | det imkânını bulamıyan Endülüs arapları. 4 — Mısır valisi birinci Saidin Fransa hükümetine yardım için gönderdiği askerlerin bakiyesi. En kuvvetli ve ilmi tahmin bunların Kristof Kolombtan | evvel Amerikayı keşfeden Endülüslülerden bir bakıye olmasıdır. Vasıf Bey Vaziyeti Aydı;ılattı Zeynel Besim Bey Ma-. nen Vefat Etmiştir . “Fakat Hadise Haddızatında Çok Müessiftir İzmirde çıkan “Hizmet, ga- | Besim beyi iğfal ederek dönek zetesi, Beye bir açık mektup yazdı, | bu mektupta Vâsıf beyi iki yüzlü hareket etmekle itham ediyor, gazete sahibi Zeynel | | “Hizmet,, gazetesinde vazife- | İzmir meb'usu Vâsıf | yaziyete düşürmüş gösteriyor ve: — Vadettiğiniz gibi İsmet paseyaiülkelefok atiseki Sevib İster İnan, İster İnanma y Adana, her yer gibi, |çok aldatıcı bir surette bu sene büyük bir buh- vadedilen ran içindedir. rimiz — satılmıyor. şeyler — tatbik Pamukla- | edilmedi. Bilâkis o günden Köylü | sonra şiddet arttı, kin para alamadığı için ban- | arttı, senetler evvelâ pro- kalara borcunu ödiyemi- ! testo edildi. Sonra icraya gitti ve şimdi de tarla, ev, Bunun içindir ki Ada- | *mlâk - haczine başlandı. na çiftçileri borçlarının te- | Yokluk ve perişanlık için- cili için Ankaraya bir | de acı cilveler ile karşıla- heyet gönderdiler, birçok | Yân çiftçi borcuna sadık imzalı bir mazbata ver- | Olmadığı - ithamile diler. Fakat bu müracaat ne netice verdi? Hiç. Ada- nadan bildirildiğine göre hükümetin Adana çiftçi- sine borçlarının tecil edile- | | daha çok hurpalandı. Fakat siz bunları bir defa da hükümete sorarsa- mız alacağınız cevap şudur: Ziraat bankası — köylüye kredi yapıyor. Köylü aç ceği hakkındaki vadi ya- | değildir. Borçlar tehir cdi- pılmadı. Çünkü bankalar — tara- | | lecektir. Vesaire vesaire., Sen artık bu acı haki- fından vekâlete çok tatlı, | kat karşısında bu lâflara: | izabatım, ister inan, ister inanmal l l BUGÜNÜN TELGRAF HABERLERİ Şirket Para Almadan İşe Başlıyamazmış.. Ankara, 22 (Hususi) — Ak- deniz, Karadeniz, Marmara ve Çanakkalede batan vapurları çıkarmıya talip olan ve kendi- J sile anlaşılan şirket işe baş- lamak için İktısat vekâletinden para istemiş, teklifi — kabul olunmamıştır. Düyunu Umumi- KN " çe ye Hâmilleri Ankara, 22 (Hususij— Dü- yunu Umumiye — hâmillerinin hükümetle anlaşmak için mün- feriden temas etmek istedikle- rine dair çıkan haberlerden Maliye vekâleti ademi malü- mat beyan etmektedir. | Maamafih resmi bir tekzip madığına göre böyle bir a ihtimalini de kabul lâzimdır Bomonti Şirketinden Şikâyet Ankara, 22 ( Hususi ) — Bomonti bira fabrikasının bira satışını Türk anasırmdan baş- kalarına inhisar ettirdiği ve Karadeniz i talıkları Gi re werdiği - hakkında vekâletine şikâyetler yapılmış tır. Vekâlet bu şikâyetlerin tahkiki için Tİstanbul Ticaret müdüriyetine emir verm | nizin başına geliniz! diyordu. Bu yazı, Zeynel Besim Bey Ankaradan İzmire — gelirken yolda yazılmıştı. Zeynel Bey İzmire gelir gek mez, — gazetesini, bu yazıyı yazan Damadi Orhan Rahmi Beye kendisi de gazetecilikten çekildiğini bil- dirmiştir. Fakat bu sırada Vâsıf bey cevap verdiği için Orhan Rah- mi bey müşkül vaziyete düş- müş, “Hizmet, i kapamış, baş- ka bir gazete çıkarmıya karar vermiştir. Bu hadiseleri icap ettiren Vâsıf beyin telgrafla aldığımız beyanatı şudur: Vâsıf Beyin Telgrafı — Telgrafınızı şimdi İzmir- de aldım. “ Hizmet ,, sahibi ile aramda taali edilen ve gazete de vaktile neşrolunan mektup- lar münasebetile “ Hizmet ,, gazetesine yapılacak yardım 3000 lira olmak üzere tesbit edilmişti. Bu para verildi. Bu husustaki makbuz ve Zeyne devretmiş, | | mektuplar nezdimde mahfuzdür. Buraya geldiğim zaman tekrar 6 bin İlira istedi, verilmedi. Bu son neşriyatın adi mahiyetini tamamen gösterir. Gazi Hz. nin kendisine emrini Besim beyin el yazısile yazdığı | “Diktatör, Kelimesinin Türkçesi “ Bir çocuk bana sordu: — Diktatör ne demek? Ben de ona anlattım: — Bir milletin başına bir adam geçer, bütün İdareyi eline alır, kimseyi dinlemez, itiraz edenlere ceza verir, istediğini yapar, hiçbir yanlış hareketinden mes'ul değildir, herkes ona ... Çocuk sözümü kestir — Anladım, anladım... dedi, bize mektepte bunu öğrettiler, fakat “Diktatör,, demediler de Türkçesini söylediler. Ben — düşündüm: Allah... Diktatör kelimesinin Türkçesini ben de bilmiyo- ram. Acaba nedir?,, Sordum: — Nedir Türkçesi yım? Çocuk, masum bir itimadı nefisle cevap verdi: — Padişaht Balık_ Hediyesi İtalya Kıralı Feysala Balık Gönderdi Bağdat, 21 (Hususi) — Ke ral Feysal İtalyayı — ziyaret etiği zaman İtalya kıralı tara- fından kendisine ısıtma sinek- lerini yiyen bahıklar hediye et- miştir. Bu balıklar hasust san- dıklarla geçen gün Bağdada getirilmiştir. Sandıklar açıldı- ği zaman en büyük balıkrala beraber birçokları ölü bulun- muştur. Arcak üç tanesi diri kalmıştır. Balıklar çoğaltılmak üzere — kırallık — hastanesine gönderilmiştir. “Allah baka- Tayyareci Fehmi Bey Mühim Bir Alet Keşfetti Bağdat, 21 (Hususi) — Ber- lin- Bağdat havai — postasını yapacak olan Alman tayyare şirketi azası meyanında Fehmi Bey isminde cesaret ve liyaka- tile tanınmış bir Türk vardır. Bu zatın Alman tayyarelerine ilâve edilmek üzere keşfettiği bir alet takdirle kabul ve tatbik edilimiştir. teblig ve İsmet paşa aleyhinde faaliyette —bulunmıya — davet ettiğim hakkındaki tamamen yalan olan isnatları tekrar tekzip etmekliğime, bu çirkin ahlâk tezahürü karşısında artık Kizum var mıdır? Vâsıf Zeynel Beyin Vaziyeti Zeynel Besim bey ise vazi- yeti şöyle anlatıyor: — “ İstanbuldan İzmire dö- nüşümde mali vaziyetimi fena buldum. Ötedenberi tanıdiğım Hacim Muhittin Beye müra- caat ederek yardımını istedim, Bana şahsan 3 bin lira göne derdi. Günde sekiz bin nüsha basan ve iki bin abonesi bu- hman Hizmet 3 bin liraya satılamazdı. Şimdi siyasi hayattan iğren- diğim için çekiliyorum. Artık mücadele yapmıyacağım.,, SON POSTA: Şurasını kaydetmek lâzımdır ki hadise, haddi zatinde çok müesseftir,
