4'İ İstanbul Matbuatı I GAZETELER NELER SÖYLÜYORLAR? N Ziraate Döneceğiz * CUMHURİYET ,, te ( Yu- nus Nadi) B. bu serlâvha al- tında diyor ki: Bütün dünya büyük bir ik- tısat buhram geçiriyor. Biz bundan hariç değiliz. Fakat içinde bulunduğumuz pek mü- sait şerait itibarile - bizim için buhranı muvaffakiyetle atlıya- rak bütün dünya içinde belki vaziyetine en hâkim bir mem- leket halini almaklığımız im- kânı elimizdedir. Pek iyi bile- lim ki bize imkân verecek yol da tiraat yoludur. Eğer bu memlekette bir zaman sanayün dahi inkişafı mukadderse bu inkişaf dahi ancak ziraatin yavaş yavaş teraküm ettireceği servete is- tinat ederek tahakkuk ede- cektir. Binaenaleyh şimdi an- laşılacak hakikat şundan iba- rettir: Evvelâ ziraat! İstanbulda.. * MİLLİYET ,;te Falih Rıfkı Bey bu serlâvha ile yazdığı mâkülede diyor ki: Reisicümhur Hz. çarşamba günü İstanbulda bir kösele, bir. konserve, bir iplik, bir mensucat, bir çimento, bir de çorap Ffabrikasım gezdiler. Bu dolaşmanın Reis Hz. üzerinde iyi tesirler bırakmış olduğunu ajans haberinden anladık. İşittiğimize göre, — rasgele gidilen bu fabrikaların hepsi Cümhuriyet hükümetinden, onun tedbir ve kanunlarından. “memnun olduklarını, işlerinden kazandıklarını ve inkişaf yö- lunda bulunduklarını söylemiş- lerdir. İyi gitmiyen birkaç iş arka- sından bütün memleketi kara görmek, oturduğu yerde, ge- lişi güzel Büküm vermiye alı- şan poe'ikacıların san'atıdır. Asıl san'at, bir memleketle iyi giden ve gitmiyen işleri toplamak, —aralarında — kıyas yapmak, ana sebepleri araş- tırmak ve bunu gündelik bir poletika oyunu değil, bir mem- dekek meselesi gibi görmek- tedir. Borç Hapsi “HALK DOSTU,, bu ser- ilıvha ile yazdığı başmakalede borç için hapis cezasımıım iade edilmemesini müdafaa etmek- tedir. Diyor ki: Unutmamalıdır ki hapis iade zdilirse, Lozan muahedesi mu- cibince ecnebilere tatbik edik miyecektir. O vakit bir ecne- biden alacaklı olan Türk, onu hapsedemiyecek, fakat ecnebi alacaklı olursa, Türkü hapse- decektir. Buna hangi vicdan tahammül edebilir ?!. Selâmet Ancak Tabii İdarededir... “HÜR ADAM,, bu serlâvha altında, Sürt meb'usu Mahmut Beyin Yugoslavyada diktatör- lük idaresini teşrih eden bir makalesini mevzubehis ederek diyor ki: Zaten, Mahmut Bey dahi diktatörlüğün her çeşidi fena İSTANBUL DENİZ TİCARETİ F EDEBİLİR? Ticaret odası — tarafından Gazi Hz. me verilen raporun bugün — deniz ticareti kısmı başlamıştır. Şayanı dikkat nok- taları ihtiya etmektedir. Nasıl Tedbir Alınabilir? 1 — İstanbulda gemi tami- ratı Pire gibi civar ecnebi li- manlarına nazaran pâhalıdır. Bunun sebebi tamir malzeme- sinin rakip limanlarda gümrük resminden muaf tutulması, biz- de ise rüsuma tâbi olması ve birçok müşkülât bulunmasıdır. Gemi tamiratı ile iştigal eden | müessesatın teşviki sanayiden istifadelerinin teshili bu bapta alınacak tedbirlerin en mühi- | m r Limanımızda mevzubahis yenalılık kaldıkça şimdi olduğu gibi gemi tamirat işlerinin, tamire muktazi tertibat ve ve- saitin kâfi miktarda bulunma- sına rağmen, Pire ve diğer limanlara gitmesine mani olmak mümkün değildir. 2 — Vapurcular — arasında Hzun zamandanberi gayri meş- ru bir rekabet vardır. Bu, deniz ticaretinin inkişafına ma- nidir. Vapurcular arasında bir itilâf husulü şimdiye kadar kabil olamamıştır. Bu rekabeti kaldıracak tedabirin — âcilen ittiham elzem ve zaruridir. Kömür Meselesi ASIL İNKİ 3 — İstanbul limanında ve ! olduğunu itiraf ediyor. Gazi gibi, bütün kuvvetle- vini / hadiselerden — toplamış maddi, manevi büyük nüfuz sahibi bir Reisicümhur, esasen 1 bizi her türlü diktatörlerden | müstağni kılmaktadır. Bizim dört el ile sarılacağı- mız ancak tabii ve samimi halk idaresidir. Bunda muvaffak - olamayıp başka şeyler düşünmek, sakin denizde yüzdürülemiyen bir gemi için şiddetli hava aramı- ya benzer. Hatadır, husrandır, felâkettir. * SON e Istanbulun Deniz " Ticaret Faaliyetine Bir Bakış Zongüuldakta hiç- ticari mua- mele yapmadan transit yeçen gemilerin Türk kömüründen ihrakiye ve su almak istedik- leri' takdirde bilcümle resmi muamelelerden muaf kılınıma- ları şayamı temennidir. Bu esasa göre de Türk kö- mür depolarındaki — gümrük muamelesinin tarıının da bu muafiyeti temin etmek üzere tadili tahtı vücuptadır. Prim Verilmeli 4 — Ticareti — bahriyemizi inkişaf ettirebilmek için ecnebi sularına çalışacak Türk gemi- lerine prim itası usulü tatbik olunmalıdır. 5 — Memaliki ecnebiyeden satın alınan gemilerden güm- İ'“" resmi alınmadığı halde oktruva resmi alınmaktadır. Oktruvanın da kaldırılması fay- | dalıdır. 6 — Türk gemilerinin 1c- nebilere — satılması — hakkın- | daki memnuiyet gemilerimizin tebdil — ve e imkân bahşetmemesinden dolayı refe- dilmeli ve yalnız bu busustaki müsaade, reften beklenen mak- sadı teminen bazı şeraite tabi tutulmalıdır. Balıkçılık 1 — Soğuk hava depoları- nin — bulunmaması — balıkların muhafazasına mani olmakta ve buda >fazla sayıt' takdi- Hazırlıklar Ankara, 20 ( Telefon ) — Burada toplanacak ziraat kon- gresi için bütün vilâyetlerde murahhaslar intihabıma — baş- lanmıştır. Konya Meb'usunun ocukları Ankara, 20 (H.M) — Viya- nada — vefat eden — Konya meb'usu Musa Kâzım beyin çocuklarının parasız okutulması için maliyece hazırlanan lâyiha heyeti vekileye sevkedilmiştir. rinde satılamıyan balıkların ! iraat Kongresi İçn |V MA eee Ziraat Kongresi İçin bey O M l cinde Atılmasını zarurt — kılmaktadır. | Bahk piyasasılın tanzimi yani ne . fazla sayıt . takdirinde fi- atlârda fazla ucuzluk ve ne de; sâydın azaldığı sıralarda Hatlarda “Büyük bir terelfü ol- mamaği için soğuk hava de- polarına ihtiyaç Aşikârdır. “* Nakliye - Vaziyeti — Saydedilen — balıkların emlekette şeraiti lâzime da- de ucuz olarak nakillerinin in tedilememesi balıkçılığı- imkişafına mani olmakta- dir. Bu itil şixendilfer i- darelerinin ( izoterme ) vagon bulundurmalarına ve Seyrise- fain idaresinin de vapurlarım- da muktazi tesisatı yapması- na, gene ayni maksatla soğuk hava tertibatı ile mücehhez birkaç adet motörbota ihtiyaç vardır. 3 — Balıkların fazla tutul- dukları vakit taze olarak mu- hafaza - edilmelerini mümkün kılacak havuz tertibat ve usu- lünün tatbiki. Tuzlamacılığa Dair 4 — Balık — tuzlayıcılarının ucuz fiatla tuz bulamamaları ve alamamaları balıklarımızım tuzlu ve konserve olarak dahil va hariçteki sürümüne tesir eylemektedir. Balık - tuzlayıcı- larına ve balık konservecile- rine tüzun resmi mirisile veri- Mmesinin filiyat ve tatbikatta temini. Türk İtilâfnamesi Münakaşa Ediliyor Dün Yunan meclisi Türk itilâfnamesinin — kat'i surette tasdiki için ikinci defa müna- kaşaya başlamıştır. Mazbata muharriri Mösyö Argiropulos bu muahedenin sulh ve sükün içinde yaşamıya ka- rar veren her iki devletin de menfeatlerini — temin — etliğini W 5 — Harice taze veya tuzlu bahk ihracında evvelce alınmış balık resminin iadesi, istihlâk resminin -kaldırılması ihracatı teshil edecek çarelerdendir. 6 — Masdariye resminin ve mümkün olduğu takdirde im- rariye ve saire gibi harçların kaldırılmaları şayani — temen- nidir. 7 — Babhkanede tahliye, müzayede |ve tahsil usullerinin ıslahı Tâzımdır. Kredisizlik 8 — Balıkçılığımız, kredisiz- likten muztarip ve müştekidir. Bundan dolayı balıkçılarımıza az faiz ve uzun vade ile ikra- zatta bulunacak bir kredi müessesesine ihtiyaç vardır. 9 — Balık konserveciliğinin terakkisinin — balıkçılığımızın inkişafında — müessir — olacağı malüm — bulunmasına binaen Sanayi ve Maadin bankasının iştiraki veya hükümetin suveri diğerle yardımı ile balık kon- serveciliği için büyük bir şirket tesisi. 10 — Balıkçı motörleri için iktiza eden gazın ucuz olarak alınmasının temini. Yunus - Balıkları H — Yunus - balıklarının imhası - hem elde hem de edilecek balıklar — dolayısile balkyağı sanayü için faydalıdır. Müskirat İçin Z Talebe Gidecek Müskirat idaresinin Avrupa- ya müskiratçılık — tahsili — için talebe göndereceğini haber alan eski amillerden müracaat eden- ler olmuştur. Bunlar — gönde- rilecek talebenin müsabaka ile seçilmesini teklif etmişlerdir. söylemiş, meb'uslardan Kolom- baki Çiğdem oğlu ise mua- hedenin aleyhinde bulunmuş- tur. Vakit geçtiğinden müza- kere bugüne talik edilmiştir. ——— | makla (bile anlaşılacağını GAZİYİ GÖRE BİLSEYDİNİZ... Hangi Dert Ve Müşküllerden Bahsederdiniz? Herkesin mersleket için İ — derdi, bir düşüneesi vardır. Fi bunu, bizzat Gazi H. nin kendi” sine söylemek herken için müti” kün değildir. Bu itibarla düşünct” — lerinizi, umumiyet çerçevesi içind? bizd yazınız, — sesinizi “işittirmil — olursunuz: Gaziye şunu arzederdim! İskân işleri, birçok kanunvv yapılmış olmasına rağmen dak ma aksaklığını muhafaza etmif ve bir türlü iyi yürüyememif” tir. Hükümet bu işlerin iyi yürümesi için yeni yeni W mütemmim kanunlar yapı suretile muhacir ve mübadilleri memnun etmek gayesini istil” daf ettiği halde buna bir türlü muvaffak olamamıstır. Bunlar!f hiçbir. mes'ulü yok ıııudul7 Bence bu işlerle alâkada! butün memurlar. sorguya ç& kilmelidir. Mes'nllerle — gayfi mes'uller ve ihmalkârlar anlı” şılmalıdır. Samsam Kobakoğlt £. Hakkı * Gazi Hz. ile görüşsem şöylt söylerdim : Dört senedenberi İktısâİ vekâleti ufak mikyasta ormaf satışını menetmiş, bu. yüzdef — küçük sermayelerle memlekei iktısadıyatı büyük — zararlart uğratılmış, kereste kaçakçılığ! çoğalarak binnetice hazine d? mutazarrır olmuştur. Şimdi $4 tışa müsaade edilmiştir. F şartlar çok ağırdır. Bu şer! dairesinde hiçbir. ormancın!f muvaffak olacağını zannet yorum. Binaenaleyh bu şartlöf hafifletilmeli. Eğer bu şartlâf koyanlar ısrar ederlerse; keff dilerine bu şartlar dahilind” bir orman verilerek işletmi lerini ve muvaffak olamazlari” bütün — zararlara — tahamı ettirilmelidir. Adana 306'Ne ” Rüştü Gari Hazretlerine maruzatıf şunlar olurdu: — Memleketin fıkrüıefllJ meydanda iken hükümet $f zetelerinin şu hali görmek ist meyip her tarafı gül gülisti” göstermelerinin ve hüküm her icraatını methetmeleri' hakikatle asla tevafuk et diğini, 2 — Gene bu gııe*dd İzmir — nümayişlerinin ıerj tabakadan birkç kişi tarafif dan icra edildiğini yıımı'"w. Tezahüratın çok asil ve 'J muhterem binlerce halk * & fından — yapıldığını lıerşcirl Gvvel b nikmayişlelü ge:;'; lerde çıkan resimlerine | netice olark ta halkın h"; retle memnun edilemiyect! arzederdim. I Müncadif Lütfü İ a