10 Kasım 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

10 Teşrinisani e SON POSTA ; İk; ; y g7 o oygnciymeemyiişinif — > ttihatçılar Divanı Âlide Hesap Veriyorler..| s #öugünün Meselelerinden * | stikraz Komisyonu Konuşulurke» Yıne Cavit B. Oldukça Telâşa Düşmüştü vw “Hayır... Hayır; Bunun Aslı Ve Esası Yoktur!.,, Eki, Harp taraftarları ar- il muratlarına ermiş e Zavallılar, di- iler, uğraştılar. Bin türlü renkli dolaplar çevire- vleti, muharebe denilen, irtnasının içine af, bb biler. Fakat iş im noktası muharebe ii körükliyebilmek için olan altın körüğü bul- Raman içinde Almam Yol, vüracaattan başka çare Aden, Ye oda yapılarak gizli eg, lanlar memlekete ge- Bu P, e ayerin haberi olma- zli kapakli bir tarzda İlan bir istikrazdı. hap Maliye nazını Cavit haa izi istikraza ait gizli bey, eri o anlattığı ozaman Ma biz hayret ettik. E Badı beraber hiç te yadırga- Me Çünkü “ İstikraz ,, de- kk, Sun'i teneffüse bu mem- ui, Yoktan alışmış, alıştırıl- erim asil merak ettiğim » Stikraz müzakeresini ya- Klan aldıkları o komisyon kimdaki rivayetlerdi. Nete- vit B. hakkında da bu Koy hayli rivayet ve dedi- ey Yol almıştı. Bu münase- ta bunu da anlamak müm- vlabilecekti, kı bunu düşünürken Ku- R, yyl evvel davrandı ve pi eeleyi ortaya attı, Ra- Şöyle sordu: er takmaz aktedildiği zaman Yeiiz olana bir komisyon * Acaba Almanlardan bu tp | © Yapıldığı zaman tahsi- çiş midir ? üyor ki Ragıp bey yi biraz kapalı geçmiş Üy İni de hayli lâstikli ter- iti. Halbuki ben işi Sormak taraftarı idim. Uyu onla beraber bu beklen- al karşısında hafifçe 1 Cavit Bey sadece: day Gyebildi ve bürme —k | sonra ilâve etti: Ni İyen böyle birşey B, aa soğuk kanlılıkla bir tarzda tekrar “tin, 8 son sual sabık Maliye Sir, Çün endirmiye kâfi gel >H ü Cavit Bey sertçe: Na Diye başlıyan İli değildir. Bu me , meşru — olduğunu Ün? Kat'iyen meş- a, ark yoktur. Ko- mak hazineden para te ur irtikâ de .ve (o irtikâp yl denilir. ebe Mey, Söyle tamamladır NO er. Ve bunun hırsız- © Bunun her şekli İn bu telâş karşısın- din kanlılığını Şüphesiz bir istikrazdı. | meb'usu Ragıp Nişaşibi | ları istikaz yaptıkları vakit Klee ADRİAE- Cavit Boy-— Avrupada böşlü itiyat olduğ dü ! bir mevcut da değildir. sen komisyon olarak alınacak İ para netice itibrile hazineden olarak hazineye girecek para da bu nisbette azalır. Ragıp Bey — Ben böyle işittim de... Dedikten sonra Cavit Bey şu cevapla muka- bele eti — Hayır, OHayır.. Böyle birşey kat'iyen yoktur, ve bu, bizim memlekette bilmem hangi devirden kalmış asılsız ove €sassız bir şayiadır. Erzurum meb'usu Hüseyin Tosun Bey de bu münakaşayı şu sözlerile tamamladı: — O, Mahmut Nedim paşa zamanından kalmıştır. Beni Tenvir Eder Misiniz? GAYRİ MÜSLİMLERİN EM- LÂK ALIM VE SATIMINDA FARKLI BİR MUAMELE I — Rum serbes emlâk satıyor. Emlâkin vaziyeti em- vali Ometrukeye ( sorulduktan sonra takrir veriliyor. 2 — Musevi ve Ermeni hakkında büsbütün değişiyor. Defteraneden evrak emvali İ metrukeye gönderiliyor. On- dan polis müdüriyetine, Po- lis o müdüriyetinden İ ikamet ettiği | polis | kezinden miyor. Ondan sonra Polis müdüriyetine gönderiliyor ve 4 üncü ve 5 inci şubeleri dolaştıktan sonra tekrar em- vali metrukenin kararile tak- rir veriliyor. Bazı Ermeni Museviler çaresini bulup sade bir ma- halle. tahkikatile (işlerini bitiriyorlar. Lütfen bana bu farklı mu- amelenin sebebini anlatırsanız beni çok İmemnun edersiniz, Şunu da ilâve edeyim ki Dahiliye vekili B. bu farklı muamelelerden haberdar olsa idi mutlaka menettirirdi. Hendekte M. Levi satıcının mer- tekrar | ve Barem Kanunu Ve Odacılar... Barem kanunu memurların Esa- | çıkar ve bu takdirde istikraz | | tahkikat icra kıl terfihi için çıkarıldı. Bu kanu- | na göre devlet işlerinde çalı- şan berkes asgari kırk lira alacaktı. Bendenizde hükümet dairesinde fazlasile hizmeti sep- keden ve sabah her memurdan evvel gelerek akşam en geç giden bir (o kapıcıyım. Bu zamanda esgari geçinme dere- cesi kırk lira olduğunu düşünen makam bizleri biç aklına ge tirmemişmi? biz de çoluk çocuk sahibiyiz . | Lütfen yeni bütçede alâka dar makamın bu bususu nazarı dikkate almasını rica ederim efendim. | halk Bu hararetli münakaşa da ! İ şekilde sürüp bittikten sonra Tekirdağı imeb'usu Harun Hii- mi Bay asıl mese'e i ve bunun için de Cav mufassal suali tevcih etti: — Almanyadan borç alınan paradan ne kadarı harb; İ mühimmatın bedelleri ne gibi Beye şu ye sarfedilr vasıtalarla o tesbit edilmişlir? Eğer bunların krçılıkları öde i miş ise devletin her cephede ifa ettiği hizmetlere karşı he gibi faydalar temin tur? Cavit Beyin mesele etrafındaki ocevabını nakletmeden evvel, derhal ret edeyim ki Bey bu sualile çok esaslı bir olunmuş- bu mühim ve fırsat vermiş oluyordu. Stadyumun Yeri Münasebetile... Stadyumun İstanbulda Çu- kurbostanda yapılacağını ga- zetelerde o hayretle Birçok o wnstalarla halini İstanbulda daha iyi bir yer mevcut değil midir? Meselâ Şişli tramvay durak mahallinde Şişli Etfal hastanesile Şişli Fransız hastanesi arasında bu- Tesan Bir yek vardı Bulüçil tercihi sebepleri şunlardır : okudum, stadyum Meselâ: İstimlâki için para verilmez çünkü; çiftliğine ait ayni zamanda hü- kümetindir ve stadyuma elve- Balmumcu olmakla beraber tramvay te- vakkuf o mahallidir. (o İcabında istediği zaman derhal gelebilir. İşte milletin parasını tasarrufla kullanmak vazifesini deruhte eden hükümetin bu müsait yeride nazarı itibara almasını bilhassa rica ederim. Cevdet Cevaplarımız Mektepaizlikten bahisle matbaamıra müracaat eden Haliç Fenerinde mukim Küçük Recep efendinin matbasmıza İ uğraması İüzimdir. kâye Müddeti Müsabakalı hikâyelerimi- İ zin bu serisi de bitti. Ce- vaplar teşrinisaninin İf inci günü akşamına kadar ida- remize vâsıl olmuş bulun- malıdır . Geciken cevaplar muteber değildir. Çünkü teşrinisaninin (e İ2 inci günü biz bu hikâyelerin doğru cevaplarını neşredeceğiz ve karilerimiz bize ondan ev- vel göndermiş olacakları cevapların doğru olup ok madığını bu suretle anlıya- caklardır . Cevaplar (15) Fatih Haydar mabalesinde İl satın geçmiyecektir. Abdülkadır Haron Hilmi düğümün çözülmesine meydan | | , İ k i alabilecek bu yerden | rişlidir. Şehrin en kibar yeri | Serbes Fıirkanın prensiple- rinde mi kusur görüldü? Fakat prensip veyahut mu- terizlerin iddiaları mucibince prensipsizlik nokti nazarından dahi hiç birşey değişmiş de- ğildir? Ohalde fırkaya karşı vazi- yette ki tebavvülün (o esbabı İ nedir? Bu derin ruhi, iktisadi hadisenin tetkik ve hallini Viyanaya gittiğinden- eri. ilme" büyük bir kıymet vermiye - başlamış olan muh- terem Yunus Nadi beyin irfa- içtimai ve vermek İ Diyorki; memlekette anarşi varmış! ve bu anarşiye de se- bep yeni fırka olmuştur! i İddia Tam Esasından Çürüktür, Yalandır. Memlekette © he amargi ve ne de manarşi! bugün memle- ket ve bugün millet büyük ve onların arkasınca yürümek- tedir. Fakat Hakikaten Bir Anarşi Vardır Bu anarşi de ötedenberi mu- ayyen itiyatlara ve vaziyelere alışkın olarak bukere bu: iti- ve vaziyetlerin kontrol ve kabe tesiri ile yıkılmak esi karşısında tetreyen, müvazenesini oOkaybeden di- | mağladadır. Yılın ve yıkılmıya maruz | kalan bu itiyatlara ve vaziyet- lere alışkın olan dimağlardır ki mütemadiyen anarşiden, irti- İscadan, yeşil bayraktan veya İ yeşil sarıktan bahsederek nara atmaktadırlar! Bu zavallılar bozulmuş olan İldimağı müvazenesizliklerini ve kafalarında taşıdıkları anarşiyi önlerinde canlanmış, (bütün memleketi kızıl alevler sarmış gibi görüyorlar ve pür heye- <an “zangın varl, diye bağır- | maktadırlari Eirafınıza Bakınız! Yangın Nerededir? Edirneden Samsundan Adanaya kadar te- madi eden bu vasi memlekette isen ufak bir ahenksizlik müşahe- de ediyor musunuz? Bu ahenk ve intizam hususunda- bu mem- leket kadar dünyanın hangi | tarafında emniyet ve asayiş vardır?. Fakat bu demek değildir ki memlekette anarşi çıkarmı- ya müstait, yeşil bayrak, veya yeşil sarık ve arap bhurufatı taraftarları yoktur! Hayır! hayır! bu kadar ba- riz bir gafleti irtikâp edecek kadar basiretsiz değiliz. Memlekette henüz menfi unsurlar vardır ve bu unsur- ların yeni fırkaya girmiş “olm- ları ve girecekleri ihtimali de mevcuttur, Nasıl ki Halk fır- kasına da mebzulen girmişler- idir ve atide de girecekleri ih- timali vardır! Fakat her iki fırka Cüm- İ| huriyet, layiklik ve milliyet- | perverlik O esasları (o üzerinde müşterek olduklarından © ve binaenaleyh bu menfi unsur- lar ile mücadele hususunda aynı vazife ile mükellef iken, Yakında: evmi, Siyasi, Fırkasız Muhalefet Gazetesi İ kındaki rehberlerinin - etrafında toplu İ beyan etmiştik; bu kere ilâve Karsa okadar | | bunun ne ehemmiyeti vardır? Netekim yeni fırka teşek- i kül ettiği zaman bu böyle | düşünülmüş ve müşterek vazi- fenin müştereken icrası da takarrür etmiştir. O halde yangın naralarına ne lüzum vardır? Neden bu menfi unsurların Halk firkasma mensubiyetleri yangını, anarşiyi mucip olmıyor- da, yeni firkaya (o mensubi- yetleri oluyor? İşte bir muammaki içinde vakur mantık kaybulup gidiyor. Viyanaya' kadar Yunus Nadi Beyi takip ederek orada dahi rahatsız eden âmil gene bu mantıksızlık olacaktır, hassa bana karşı evelce beyan buyurmuş olduğu şeamet ve prensipsizlik ittihamı üzerinde ısrar ediyor ve her hangi bir behemehal ortadan kalkmasını o memleketin selâ- meti namına tavsiye etmek lâtfunda bulunuyor. Prensipsizlik ve şeamet hak- fikirlerimizi (o evvelce fırkanın edecek birşeyimiz yoktur ve yalnız bir defa daha uzun uzadıya güldüğümüzü kendi- lerine arzederiz. Emirle oteşekküle gelince; - mirimize arzederiz ki “Serbest fırka,, emirle değil - kendisine derin ve kırılmaz bir iman bağı ile bağlı olduğu bir necat ve felâh menbamdan aldığı yüksek bir ilhamın verdiği aşkile teşekkül etmiştir. e bu ilam" ve âşlım" Ver diği azim ve metanettir ki ona her türlü tezyif ve tahkirlere, iftira ve isnatlara göğüs ger- mek kudret ve kuvvetini ve- iyor. Ve yine bu yüksek ilham kin iledir ki “ Serbes fırka, İ memlekete nifak ve şikak, hu- sumet ve adavet tohumları saçmak için değil, kardeşlik ve birlik, mütekabil hörmet | geldiği kanaatindedir. Cümhuriyetin inkişafı ve ta- alisi için buna mübrem bir ihtiyaç vardı. Binaenaleyh cüm- huriyetin yüksek menfaatlerini herşeyin o fevkine cek kabiliyette bulunan ber vatandaş yeni fırkanın ortadan kalkmasını değil - hergün di ha ziyade kuvvet Halk fırkası ile yaşamasını Zaten mübrem bir ihtiyacın mevludu olan bu müessese ötekinin, berikinin ve herhangi ferdi iradenin arzusu ve tavsi- yesi ile ortadan kalkmaz ki! Onu doğuran ihtiyaç ve hayat meydanda iken o da mevcut- tur v herşeye rağmen hergün inkişaf etmiye namzetlir; Cüm- huriyetle tek fırka mefhumu yan yana gelmez; sun'i olarak getirilirse işte bildiğimiz vazi- yet hasıl olur! Bu vaziyet bazıları için sa- adet addedilebilirse de nefsi yah yana dilmesi lâbüttür. Cümhuriyeti bu şeametten kurtarmak ( içindir ki (ikinci fırka vücuda getirilmiştir. Bi- hüriyet gibi ebedidir, İâye- muttur. Mirimiz Serbes fırkaya ve bil-| emirle teşekkül etmiş olan bu | ve aşk menbaından aldığı tel- | ve muhabbet ve yüksek bir | İ ahlâk esaslar kurmak için çıkarabile- | bularak | arza etmelidir. | cümhuriyet için meş'um adde- naenaleyh ikinci fırka da Cüm- Prensip Meselesi Yunis Nadi bey makalesi- nin sonunda bizi güya kendi lerini efkârı umamiyeye Jura etmekle ittiham ediyor. Ağaoğlu Ahmet jur- nal yamzaz; hakikati ya- zar; hakikat Yunus Na- di Beye jurnal gibi ge- liyorsa - kabahat bizde değil ya hakikattedir ve yahut Yunus Nadi Be- yin kendilerinde. Haki- kati bertaraf etmek - ne | Benim ve nede Yunus Nadi Beyin elindedir. İş | kalıyor Yunus Nadi B. in kendisini islâh bu- yurmalarına ! Ağaağlu Ahmet . Bir İzah “Son Posta, da neşretmiş olduğum o“ Mal irade bu mudur?,, unvan h makalemdeki bir Okeli- menin (Milliyet ( gazetesinin muhterem sermuharriri Mah- mut Beyi rencide etmiş ok duğumı işittim. Bu kelime “sergerde, ta- birinden ibarettir. Anlaşılıyor ki bu kelime İ halk arasında tezyifi ifade eden bir manayı baiz inişi Senelerce beraber çalışmış ve kendisine daima derin bir bissi hürmetle merbut olduğum arkadaşımı temin ederim ki bu mkelimeyi kulanırken onu sırf lügavi ve edebi manasında aldım İ ve bir tek saniye bile onun tezyıf fade edebileceğini batır İ ve hayalime getirmedim. Bili- hare kelimenin bu ikinci ma- İ mada dahi alınabileceğini iştti- ğim zaman çok mütessir ve mahçup olduğumu kendilerine samimiyetle beyan ederim. Aağaoğlu Ahmet pe Resimli Ay Resimli Ay mecmuası bu ay neşredilmemiştir. Çünkü yedi seneden beri fasılasız bir surette intişar etmekte olan (Resimli Ay)ı şimdi yeni bir tarzda çıkar- mak için hazırlık yapıl maktadır. Şimdiye kadar yaptığı- İİ miz tecrübe (Resimli Ay)ın | İİ bugünkü şeklinin artık ih tiyarladığını, bugünkü kari- lere cevap vermediğini gös- termiştir. Bunu nazarı dik- kate alarak (Resimli Ay): yeni ihtiyaçlara ve son mecinuacılık £ inkılâplarına cevap verecek surette 1s- laha ve mükemelleştir- miye karar verdik, bu te- kemmülü temin için şimdi İİ hazırlık yapmakla meşgulüz. Karilerimiz yeni şeklile ( Resimli Ay)ı gör“ükleri kalacak- İİ zaman memnun lardır. 1 kânunusani tarihini bekleyiniz. O vakte kadar mecmuamızım intişar haya- tında ilk defa vaki olan İİ bu önzadan dolayı karile- rimizin bizi mazur göre İİ ceklerini ümit ederiz. Sabiha Zekeriya ! M. Zekeriya İdarehane: Ebussuut Caddesi (40) - Tel, : İst. (385)