7 Eylül 1939 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 10

emi | No, 2246—3561 UYANIŞ 29. Balkanlardaki pürüzleri temiz- lemek, Akdeniz kıyıları, yakın şark yoluyla Bağdada vasıl olmak, Hind okyanusu kıyılarından geniş Hind ülkelerine ve şarka yayılarak, ci- han İmparatorluğu kurmak! Londra zevahiri kurtarmak ve harbı önlemek için Sırblılara: <Ültimatomun ihtiva etuiği ta- leblerin mümkün mertebe en $0- gunun kabulünü> bildirdi. İngilterenin bu işe şu şekilde müdahalesini Rus Çarlığının sefer- berlik yapmaesile aldığı fi'li vaziyet , takib etti. Bu ciddi hareketlerin Avustur- yalıları ve onların arkasında faal bir Tol oynıyan Alınan Kayseri Vil. helmi itidale sevk edeceği umulu- yordu; fakat hiç de böyle olmadı. İngilterenin bir konferans akdi ve yen Hitler ihtilâfın burada görüşülmesi hak- kındaki teklifine: * «Milletimizin şeref ve haysiyeti mevzubahe olan meselelerde baş- kalarile istişare edemeyiz, cevabı Vaziyet bukadar nezaket kes- bettiği, Rusyanın seferberliğini A- vusturyanın ve Almanyanın ve onu da Fransanın, İngilterenin, Sırbistanın askei hazırlıkları takib ettiği halde, bütün dünya henüz bunların başlıyacak kanlı bir haile- nin ilk kat'i safhaları olduğunu hatıra bile getirmiyordu. Her tarafda sulhun muhafaza edileceği umuluyordu ve hiç kimse diplomatların gizli gizli harb im- di” 1914 de Almanyayı harbe sürükliyen Kayser Vilhelm il kânlarını artırmağa savaştıklarını tahmin etmiyordu. Nihayet 28 Temmuzunun Saat ilinde Avus- turya - Macaristan İmparatorluğu Sırbistan Krallığına harb ilân ede- rek, Belgrad üzerine doğru yürüdü. Almanlar için yapılacak şey ta- ayyün etmişti: Başkalarının müdahalesini ber- taraf etmek! Fakat Petresbürg hükümeti ha- rıl harıl asker topluyordu. Çarlık ordularının hududa tahşid edip A- vusturyaya yüklenmesine imkân bırakmamak lâzım geliyordu. Rus- yaya verilen bir nota ile Almanya seferberliğin durdurulmasını istedi ve Rus hariciye nazırı Sazanofun bu teklifi reddetmesin müteakib de Almanya da Rusyaya harb ilân etti. Almanya düşmenlar hazırlan- madan işini bitirmek azmindeydi ve Fransaya da çullanmak emelile Belçikaya da bir nota vererek «or- dularının Belçikadan serbestçe geç- mesini» istedi. Artık patlamış olan harb, her dakika şumul dairesini genişleti- yordu. Bunu Fransanın seferberliği ve onu da Almanyanın ilânı harb notası takib etti, Şimdi Almanyanın bütün gay- reti İngilterenin bitaraflığını temi- ne matufdu. Bu aralık Avusturye- lılar Belgradı almışlardı. İngiltere Avusturyalıların durdurulmasını Al manysdan istedi ve bu teklif red edilince İngiltere, Belçika ve Fran- danın İngilterenin namus ve menfa- ati hesabına müdafaası lâzım gel- diğine karar verği. İngiliz Başvekili Asküvit; «Şarki Avrupanın, bir tek dev- letin ceberutına kurban edilmesine muvafakat edemeyiz. Beşeriyetin tahakkümlere boyun eğmesine ve küçük devletlerin istiklâllerinin çiğnenmesine göz yummayız.> dedi ve İngiltere de harb ilân etti. Bundan sonrası karışmıştır. Al. man ve Avusturyalılara Osmanlı — Devamı 25iinci sayfada —