26 Şubat 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

194 İstanbulun Antikalar © Halil bey müze müdüriyelinden ayrıldı. Hir ömür demek olan kirk sene müddet emek ver- diği, yaşattığı, büyüttüğü bir biricik mükemmel *Dürk ilm evinden Halil beyin ayrılması, kendi tabiri vechile, artık köşesine çekilip çubuğunu içerek rahat etmeği lınk eylediği içindir. Bir insanın hele ilm ile uğraşan yaritıcı bir dima- ğin yapabileceği, görebileceği hizmeli, hiç fasıla vermeden ve başka işle uğraşmadan tam ihtisas dairesinde yapmış ve başarmış olan Halil bey memleketimizde çok nadir gördüğümüz bir şah. siyettir. O, ilmin, sebatın, ihtisasın, takip fik- rinin, intizam ruhunun bir hüsiunesidir. Halil bey için ne yazılsa azflır; kendisi nümune tutu- lacak, her zaman eli öpülecek ve kıymeti asla unutulmayacak, ismi ilim tarihimizde daima esek mevki tutacak bir Arkeologdur . Halil beyi ben belki müzeye girdiği zaman- danberi tanıtım; çünkü nrüze ile benim garetem arasında, Srvetifünunen kurulduğu 1891 sene- ginde başlamak şartile, tam kirk iki senelik bir rabıta kurulmuştu. Bır rabıta evvelâ Halil beyin ağnheysi ve müzemizin ilk yaratıcı müdürü Hamdi bey yamamnda olmuşdu. 1891 de yani çıktığından bir sene sonra Abdülhamit Servetifü muna alâka göstermiş, beni dalın yirmi bir yaşında bir genç iken saraya çağırtnıştı. Bu vak'ayı <Matbmat Hatıralarım» an birinci cildinde uzün usadiya yazdım; yazdığım sülifelerden Hamdi beye ve müzeye ait fıkrayı aşağıya alıyorum bu satırları okuyunca benimle merlm Hamdi bey ve onun muliterein yüksek kardeşi ve hayırlı halefi Halil bey arasındaki rahıtanın derecesini anlarsınız: Maarif nezaretinile hakkâk İşini yapmak için sadıfazatıi emri, veçhile müze müdürü Hamdi Beyi görmek kiza eyliyordu. Bir sabahı erken müzenin yolupu tatlim, Mlize © zaması Gini köşk İle onun karşıtada, gimdiki Müze methalinin bulun duğu yerde ilacık- Bir binadan ibaret ili. Şimdi Çinili köşkü üç tarafında saran büyük binalar Hamdi Bey sotiradan yaptır. mağa muymifak olmuştur. blmdi Beyin odam “Çinili köşkte idi Köşkten içeri girdim, Karim: gönderimi, Maarif nerareünden ilan tezkereyi almış nlar Hamdi Bey derhal kabul eyledi ve ilk sülal şu oldu: — Siz sarayda kime mensupsumuz ? Hamidi Beyin kaşları çatık, gözlüğü aşik almntn üzerinde, seyrek sakali elindeydi - Ben bu süje ecsüp verecek yerde meselenin kısa bir tarihe gesini yaplım. O dinliyordu, sözümü kesmiyördü ve nihayet 5, Demek “siz resimli gazeteciliğe heves etini; saray sonra sizi aradı ve İradeyişmiye çıktı! — Evet © Ben daha ziymle tafsilata girişim ve « Avrupada ne yördüm isminde yazıp meşreylediğim seyahatiamenin bir elidini kendisine uzattım. UYANIŞ No.1609—İ17 | Müzesi ve Halil bey Bu dakikaları hiç unutmam. Hamdi bey kitabimi görüp geçmiyor, bazi parçalarını okuyordu ve ilâve © : — Seyahatnamenizi Ahmet Mithat efendi ie birlikte gittiğimiz üsteşrikler konpresi vesilesile Ahmet Mithat efendinin. yazdığı yada bir cevelân» dan daha eyi buldum, Sizinle etraflı kö rü e yep nuşma ve görüşmek İsterim, Yarin sahul ban yaliya gelirmi siniz Hamdi Beyle yalıda olan ik mülâkatnı ber şevi hallet. Paristeki hakkik Napyeyi müreye merbut Sanayil Nefise mekte bine malin aldılar. Hafinda dört sant mektepte yeni açılacak nl sınıltoda ders verecek ve sair zamailarını Serveti Fünun hakkâklığına hüsredecekti. Çinili köşkte müzeler müdürü Hamdi bey merhtu ile kırk iki sene evvel ilk görüştüğüm gün onun yanına marin uzun boylu gözlerinden yekâ akar bir zat girmişti ve Hamdi bey onu göstererek ; — Kardeşim Halil! denmişti. Hamdi bey merhum benim ;haya- timda en çok sevdiğim ve adela perestiş eylediğim bir ilim adamı idi, oda beni o kadar severdi; otun için ne zaman Halırlasam yüreğim ezilir ve gözlerim sulanır. Vefatını daima ağladığım Hedi bey erme karşı olan bütün hürmet ve muhabbetimi Sonra kardaşı Halil beye verdim; kendisine hürmetim hadsızdir. İki kardeşin el birliğile kurdukları yüksek Türk üntika müzesinin müdürlüğünü Hil hey şimdi resmi olarak bırakıyor, fakat onun eseri Gülhane parkında ebedidir ve kendisinin ihti- gası olan antika ilminde dalın çöle eserler vücude getireceğinden emini. Halil beyş meşhnr eski ricalden Fihem paşa nın oğludur. Ethem paşanm dört oğlu var ili; Ethem paşa, oğullarının hepsine wüksek tahisil itwrerek zamamım çok faideli adumları yaptığı için O Dürk sadırazanılarının arasinda şünevver evlat yetiştirmekte müstesna bir Şit bırakımış- hrv bunların Odördüde (o babalarının OoOadini yükseltmişlerdir; Halil Bey Ethem paşının hayırlı halefi olarak ağabeyile beraher Mmüzemi- gi kurdu ve yaşattı. Halil Beyelendi * 1969 dn asa bir müddet İstanln! şebreminliği yapmıştı; bütün çalışma hayatı üzede geçmiştir. Ahmet İhsan Üç an erme Gaznterin. kırlara söpeeşi alalağ Smem kürdeşim tahil Bey dana hir peki avağıdaki parçaları iftiharla maki eyiiyenim yüzmede. İle çek düemetli meedalayıkinli Nurum Alımet İhsan hemen hemen. kırk seneye yalandit taniriz. Se vüzlerden masin kilmak ve ayni zamanda ölü teli ettirmek için girpindiğin günler gözümün öğündedir. Memleketimizde bir mez sayanın biliinkili kirik sene devam etmesi görülmemiş bir şeydir. Servetitünün - bizlere her zaman eyl bir arkadaştır. Bize çok şeyler öğretti. 16; Mart 1035 Yıllanmış dostun Finli