26 Şubat 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

meram anlatabiliyor. Marbi umuminin in bir adam harpten sonra uyansay- 1, kendini İrving'in karibasının ya- ğı bu adamdan daha az yabancı ir âlem içinde bulacak değildi. Rus- Romanol'ların yerlerinde yeller. ğrur Hohenzok- m'ler gitmiş, yerlerine cümburiyet İmiş. Avusturya imparatorluğu par mış, Osmanlı imparatorlüğu ye- "5; yerine milli bir devlet vücü- gelmiş. Harbi umumi Avrupanın) egiliYasi haritasını yeni baştan - çizmiş- ir. Fakat bundan sarfı nazar, devlet- in siyasi teşekkülleri Üzerine olani ha az şümullü ve ehemmiyet li değildir. Muharebeye iştirak eden in iki Avrupa devletinden cümhuri- Yetle idare edilen yalnız Fransa iken, gün Avrupa kıtasını teşkil eden) Piza yakın * devletin 'üçte ikisine hen fazlas eümhuriyettir, Mu: v4 Avrupa devletlerinden İngilte- Te İtalya, Belçika, Romanya ve Bul Şaristan dan maadası eski idare $€- rini muhafaza edermemişlerdir. Öyle görünüyor ki, şimdi cüm- Buriyer devletleri kafilesine iltihak €- Sek olan sonuncu devlet, harbi umu- bitaraf kalan İspanyadır. İspan Yada senelerden beri vaziyet gayri tü bildir. Fas'taki mağlâbiyetler üzerine Mttikçe zayillaşan İspanya hüküme- i, bie müddet Primo de Rivera'nın) Mg vetli eli ile idame edilebilmişti. 923 senesinden geçen seneye kadar ——— 6 ncı sene, No 182 NÜSHASI 5 KURUŞTUR Basmnaknrriri: Siiri Mele ei VE AFETE bakılmayor mü? 4— Ticaret borsasl yancılar arasında çaktı, üncü sabifede; müba Hst 1 - idarei örfiye bir hafta temdit ediliyor 2 - 21 maznun hakkında karar verildi. Nuruosmaniye camli imamı Sadık 5 sene ağır hapse mahküm Dün muhakemede 16 maznun hapis ve para cezalarile tecziye olundular yarısından sonra) — Diye hez 25 gece ve bugün gündüz ve akşam toplanarak muhtelif suçlar e Li er br kişinin muhakemesini. rüyet ve suçları te- beyyün eden on altı kişiyi muhtelif serisi mahküm etmiş ve ört kişinin de beraetine karar vermiştir. iz keme salonu elektriklerle tenvir edilmiştir. Muhake- melere elektrik lâmbaları altında geç vakitlere kadar devam olunmaktadır. MENEMEN, 25 (A.A) — Örtü divanı harp mahkemesi bu- gün öğleden evvel Miralay Ata Beyin riyasetinde toplanarak 4 celse akdetmiştir. Birinci celsede dün öğleden sonra muhakeme leri yapılmış olan ve dini alet ittihaz ederek halkı devletin em- niyeti aleyhine sevkettiği iddiasile mazmun Nuruosmaniye ca- mii ikinci imamı Sadık ve İzmirde Nikbolu camii imamı hacı Ali ve Konyadan Hoca Mehmet Tevfik Etendiler haklarındaki karar tethim edilmiştir. Bu karara nazaran Nakşi namı altnıdaki giz- Ji teşkilâtın seyyar halifelerinden olduğu ve bu teşkilâtın ihya- sena çalıştığı anlaşıldığından Türk ceza kanunun 183 üncü mad- İZMİR, 25 (Milliyet gece emleketi yedi sene eden bu iktatör, dahilde asayişi temine, Fran) kin da yarımile Abdülkerimi teri) yi İle ve İspanyaya harici. münasebi- UNdA itibarlı bir mevki arandım a muvaffak tu, O kadar ki, bir) Aralik, Pakel daimi bir) alık verilmediği için Primo de Ri- Vera, Cemiyeti Akvamdan istifs €t- Pişti. Pakat diktatörlük dalma (ev İ€ zamanlar için tatbik kabul &- den muvakkat bir sistemdir. Primo) Rivera da bizset bunu takdir etti- ia, sindir ki; er vesile ile, diktatör- “ğin muvakkat bir tedbir olup; #âyesinin memlekette tabiiliğe dOğ”) TU gitmek o olduğunu söylemekte İİ. Diktatörün bu sözlerinde samimi hliğuna şüphe olmamakla bere r Primo de Riverla'ya, diktatör İiğü bir tarafa bırakmak nasip olmür ». Diktatör geldi. Diktatöt gitti. Primo de Rivera'yı isil den renguer, İspanyada hali tabiiyi ia- öc için rl la Fakat bütün hüsnü niyetine rağmen, bu zat ta bi- Mu yapamadı. Çünkü Primo de Rive- Titan sukutu üzerine, vaziyet o ka- Sar karıştı ki, bali tabilyi inde etme- Bin, göründüğü kadar kolay olmadı i anlaşıldı. Primo Parise kaçtıktan ve bilâhs- *< öldükten sonra balk keyfi idare Mes'uliyetini yükletecek bir “ormuz tadı. Primo'yu bulamaymez, mes'ulis yet krala yükletildi. Bu da tabii hü- kümdarlığa karşı bir aksülâmel uyan dırdı, Memlekette cümhuriyet taraf: tarları kuvvetlendi. Berenguer, sukut etmezden evvel, bali tabinin iadesi yolunda son ve hramanca bir teşebbüste daha bu- İundu, 1 Martta intihabatın başlıya- Cağım ve 15 Martta da meclisin açı: lacağını ilân ett. Bu, lüzumundan 'ârla seri bir adımdı. Bir seneden be- ti diktatörlükle kanuni şekiller ara- sunda tereddüt eden ve ne bir, ne de “ğer tarafa adım atmağa cesaret © demiyen hükümetin bu teşebbüsü kimseyi mersinun etmedi. Bir defa) üriyetçiler bunu zâf telâkki cs) tiler. Sonra meşrutiyet © taraftarları! dağıtıları fırkalarını, bu kadar kısa zaman zarfında tekrar faaliyete getirerek intihabata iştirak edemiye- <eklerini söylediler. İntibabata boy” kot ilân ettiler. Berengucrde bu gü- rühü içinde yuvarlanıverdi. Şimdi Aznar'ın riyaseti altında liberal ricalinden Romanones ve $8- bik başvekil Berenguer'in de iştira- kile yeni bir kabine teşekicii - et- miştir. Kralın şahsı ve Büküm darlık için tehlikeli addedilen birl takım şartlar kabul edilmedikçe, di. ğer fırkalar kabineye girmek isteme. diklerinden, bunların iştirakleri te. min edilememiştir. Masmafih yenil imet âzami derecede hiberal ha- reket edeceğini filiyat ile de göster miştir, Bütün fırkalara müsavi üc: dele fırsatı verdiği gibi, Katolonya” hn İspanyadan ayrılmasına taraftar “ianların dahi memlekete avdetlerine Büsaade etmiştir. Herhalde yeni hü- Ümet üyerine çok ağır bir mes ui. Yet almıştır. Dünden bugüne atılâ Sim çok uzundur yn, te: ri ne olacak? Burası şimdilik meç bul olmakla beraber, te ki şu muhakkak- rihinin mühim nda bulunuyor. İspanya, nokta İ hesabat encümeninin raporuokurmuş Ahmet ŞÜKRÜ (7,262 lira ve cemiyet esinin birinci fıkrasına tevfikan ve cürmün mahiyeti. itibarile boş sene müddetle ağır hapsine, hoca Ali ve hoca Tevlik Efen- dilerin de bu teşkilâte girdikleri anlaşıldığından 163 üncü mad- genin ikinci fıktası delâletile 313 üncü maddenin ikine fıkrasına tevlikan birer sene müddetle hapislerine ve yirmişer lira ağır €e- zayi nakdiye mahkümiyetlerine karar verilmiştir. İkinci celsede muhakeme edilenler. İkinci celsede dini alet ede-Jmütcü hoca namile maruf Sadr rek halkı devletin. -emniyetini| kın mubakemeleri yapıldı. ihii edecek harekete teşvik ve| Ve heyeti hâkime ikinci top- hükümetin manevi şahsiyetiüi|lanışta kararını tefhim etti. Bu tahkir ve Reisiciümhur Hazret-| karara nazaran, ıl rdan lerine gıyaplarmda hakarette | Âli Rizanın Menemen hâdisesi- bulunmaktan ve hakkı olmadı-|le alâkadar olduğu usulen sa- ğı halde dini kisve iksa bit olmadığından beraetine ve eylemekten ve © (teşkilâtı) fakat merkumun muhtelif za- esasiye kanununu cebren | manlarda ve müteaddit yerler- tagyire teşebbüs © eylemek-|de dini alet ittihaz ederek hal. le o maznun Yeşil hoca namijkı devletin emniyetini ihlâl e le.maruf Somada mukim kap- debilecek harekete teşvik etti- ten Ali oğlu Ali, oğlu Ali Rıza|ği ve Reisicümhur Hazretleri- ve Nakşi namı altında gizli teşjnin gıyaplarında lisanen teca- kilâta dahil olmakla mazmun kö-! ( Devam ikinci sahifede) j5 a : Gayrimübadiller kon- gresi dün toplandı Para tevziatı, bonolar ve takdiri kıymet meseleleri münakaşalara sebep oldu jar ira $$ kuruş mevcut olduğu anla sılıyordu. Bonolar meselesi Müteakiben idare heyetinden bir zat tahsilât ve tevziat komisyonu- nun faaliyeti hakkında £ verdi. Bu sırada bir aza dedi ki: — Bonoların nama muharrer olma i mübadiller cemiyeti senelik si dün saat ikide Türk ocağın da aktedilmiştir. Kongre oldukça ba- raretli olmuş saat dörde kadar de vam etmiştir. 4 Kongreyi evvelâ cemiyet reisi 1s tanbul meb'usu Hüseyin Bey açmış kongre divanın intihabını teklif et- miştir. Bunu müteakip kongre riyase| sı bir çoklarımızın zararını mucip 6-| luyor, İdare heyeti namına cevap veren zat, bonoların nama muharrer değil, hamile muharrer olması için idare he heyetinin teşebbüsatta bulunduğunu söyledi. Bir senelik faaliyet Müteakiben cemiyetin bir senelik faaliyetini hülâsa eden idare heyeti (Devamı 3 üncü sahifede) tne gene Hüseyin B. ve kâtipliklere- Müzaffer ve Cevdet Beyler seçil mişlerdir. Tetkiki hesabat raporu Hüseyin B. riyasete geçmiş ve aza ya teşekkür ettikten sonra tetkiki rapora maazran hali hazırda bankada, mevcut parası kasasında dal tur. Bu cemiyetin Örf i idare Hey'tivekile idaresi | örfiyenin bir haflağ femdidine karar verdi ANKARA, 25 -(A.A.)— Istihbaratımıza göre heyeti Vekilenin bugünkü içtima- ında idarci örfinin bir haf- ta daha temdidine ve key- fiyetin büyük millet mecli- sinin tasdikine arzına karar verilmiştir. Hey'etivekile Dün ecnebi mektep- ler lâyıhasını müzâkere etli i Ecnebi mekteplerde tahsil gören | talebenin türkçesi zaiftir ' ANKARA, 25 (Telefon) — Ecnebi ilk mekteplerinin Türk! talebeye tedrisat yapmamaları! İve Türk talebeleri tahsillerini ibehemehal Türk ilk mekteple- rinde yapmaları hakkımdaki ka-| nun lâyihası bugün icra vekille-| ri içtimaında tetkik edilmiştir. Lâyihanm esbabı mucibesin- de eçnebi ilk mekteplerde tahsil gören Türk tâlebenin orta mek teplerde muvaffak olamamaları Ve bilhassa türkçelerinin çok zayıf olduğü * zikvedümektedir. Bu sene liselerin altıncı sınıfla- rmda bu talebelere yaptırılmış olan türkçe ve riyaziye imtihan larımdaki ademi muvaffakiyetle- ri de ayrıca kaydedilmektedir. —— lade edilecek olan Rum emlâki ANKARA, 24 (Telefon) — Aldığımız malümata .nazaran İstanbulda Rum emlâki metru- kesinden olup da hükümetce va- ziyet edilmiş 80 küsur emlâk 30 haziran tarihli itilâfname muci- bince Cümhuriyet < pasaportile memleketten ayrılmış olan Rum lar'a iade edilecektir. Bu meyanda Türk muhacırla- rma batapu tahsis edilmiş olan- lar varsa bunlarında kıymetleri etabli Rum sahiplerine tesviye edilecektir. Emlâki milliyenin taksitli satışları ANKARA, 25 (Telefon) — İstanbul ve İzmir ve diğer bü- yük şehirlerde emlâk fiatlarınn sukutu emlâki milliye satışlarm da da tesirini göstermiştir. Bu tesir neticesi emlâki milliyenin Sekiz sene taksitle satışmn müş teri bulunmaması ve fiatların düşkün olması noktai nazarın- dan 12 seneye iblâğı düşünül. mektedir, —.— Münhal sefaretler Haber aldığımıza göre mün- hal bulunan bir büyük sefirlikle üç orta elçiliğe kimlerin tayin olunacağı heniiz kat'iyetle ma- lüm değilse de Bükreş sefareti- İne hariciye vekâleti birinci dai- resi reisi Esat Beyin tayini muh temeldir. Esat Beyin yerine de Varşova maslâhatgüzarı Vasfı eyin getirilmesi mutasavver- dir. Hariciye mesleğinden meb'- usluğa geçmiş olan Şevki Beyin bu sene tekrar meb'usluğa nam zet gösterilmiyeceğine ve diğer idareciler gibi hükümet hizme- Günuük matlübatı Tahsili emval imei tevfikan tahsil edilecek Gümrük idaresine, matlübatı hususunda tahsili emval kamı- nu mucibince hareket etmek sa- lâhiyeti verilmiştir. Bunun üzerine Rüsumat, gümrük resmini noksan veren- lerin emvaline haciz koyacağını alâkadarlara bildirerek kendile- rine borçlarını ödemek için 15 gün mühlet vermiştir. Bu suretle mevcut 200 mua- mele sür'atle tasfiye olunarak gümrüğün matlâbatı mahakime intikal etmeden tahsil olunacak tır, Bu muameleler noksan ta- hakkuklar, manifesto açıkları ve yeri Gümrük U. Müatrü Ihsan Rifat B. muhtelif cezalar gibi tahsili lâ- zım para işlerine aittir. Rüsu- mat bundan sonra tahsilâtı içi mahakime müracaat etmiyerek doğrudan icra vazifesini yapa- cak, alâkadarların emvali men- kule, gayri menkule ve icar be- dellerine haciz koyacaktır. Haciz konacak mevat doğru- dan doğruya gümrükçe satılığa çıkarılacaktır. Gümrüğe verilen bu yeni salâhiyete müteallik i- zahname dün gelmiş! Gene kabul etmedi Başpapaslık tebliği kabul etmediğinden zabıt tutuldu Fener Rumtortodoksları Baş papaslığının, adliye tarafından | gönderilen tebliği kabul etmedi ğini o yazmıştık. Böâşpapaslık, kendisinin patrikhane olduğun- da el'ân musırdır. Adliye dün de / ikinci defa tebligat yapmıştır. Tebliğ tezkeresini götüren mübaşir Ömet Ef, dir. OÖmer EF, dün Başpapaslığa gitmiş, o esnada Başpapaslığı temsil et- | mekte olan memur Gabriyel ef. ye adliyenin celbini vermiş, fa- kat Gabriyel E£.:, “burası Baş- papaslık değil patrikhanedir” id diasile tebliği kabulden istinkâf etmiştir. Bunun üzerine müba- | şir Ömer Et, zabıtaya müracaat la memur istemiş ve 2041 nu-| maralı polis memuru Hüsnü Ef, ile birlikte tebligatın ifa”olundu ğuna dair zabıt tutmuştur. Kütahya - Bahliesir hattı ANKARA, 25 -(A.A.) — Kütahya - Balıkesir hattının inşaatı ikmal edilmiştir; Aldığı muz malümata nazama hattın! tine alınacağına nazaran bir se- farete ve ağlebi ihtimal Sofyaya İgönderileceği rivayet olunuyor. i işletmeğe açılma merasimi tak- viye ameliyatınm ikmaline inti- zarenmartta yapılacaktır, Belediye reisi Mahiddin Bey koridorda âza ile görüşüyor Şehir meclisinde... Elektrik, havagazı üc- retlerine zam yapıldı Umumi mecliste dün heyecanlı ve gürültülü bir içtima yapıldı Şehir meclisi dün birinci reis veki li Sadeddin Ferit B. in riyasetinde toplandı. Gene oldükça heyecanlı mü zakerelere sahne oldu. Encümenler. den mevrut bazı mazbatalar kabul © dildikten sonra hesabı kat'i rapor: nun devamı mözakeresine başlandı. Gazi köprüsüne temas eden fasılda fen heyeti müdürü Ziya B. izahat verdi, R — Proje hazırdır. Yalnız 240 bin İngiliz liralık bir kambiyoya ihtiyaç vardır. Bunun için müsaade istenmiş tir. Alınır alınmaz inşaat münakasa- ya konacaktır. Köprü, dubâlar üze rinde, kaldırımı, ahşap,maamafih kâra köy köprüsünden daha sağlam bir) İ şekilde olacaktır. Dedi Bunu müteakip söz alan Ha Bugün de kar yağması ihtimali vardır Karaburunda iki vapur karaya düştü. Edirnede kar yağıyor Evvelki gün poyrazdan esen hava | raret azalacak, kar tutacaktır. Yarın dün öğleden sonra karlamıştır. | da karın devam edip etmiyeceği dün Sulu şekilde. bap- akşam tesbit layan kar, akşama Karın yarın devam edip etmeyece doğru daha kesif Zi bugün anlaşılabilecektir. yağmağa, başlamış. Diger taraftan Yeşilköy rasat mer tur. telefonla şu malâmatı ai. sacı Adü ve İsmail Şevket beyler & Adü Bey de: — Hesabı kat'i raporunun masraf (Devamı 2 inci sahifede) ki dık: Fırtına dinerse'kar da: diner.. Dün Rüzgir Kandilli rasathanesine göre mutavassıt şiddetle rüzgâr sür'ati saniyede yirmi met simalden esmiş sür” reye kadar çıktığı tesbit edilmiştir. ati saniyede on met Saat on sekizde saniyede sür'ati on reyi bulmuştur. Gene Kandilli ra- beş metreye düşmüştür. Fırtına kara yeklen gelmektedir. #athancsinden aldı Edirnede de kar yağmaktadır. Kar ımız malâmata şehrimize Trakya üzerinden gelmek- göre dün en çok haTehlikede bulunan | tedir. baret 5, en az 1 de- vapurun Karadenizde de Yıldız kara 'yel fır- rece idi, M. Parker tınası evvelki geceden beri giddetle Rasatahanenin tahminine naza. | hükümfermadır. Fırtına ile beraber (Devamı 2 inci sahifede ) ran kar bugün de devam edecek, ha: Tahsin Paşanın hatıratı Tahsin Paşanın hatıratını neşre yakında baş- layacağız. Abdülhamit devrinin ve Yıldız Sara- yının iç yüzünü bütün hakikatile ihtiva eden bu hatırat karilerimiz tarafından büyük bir merak ve alâka ile takip olunmuştu. Bir aile #elâketinden dolayı muvakkatten teehhüre uğrayan bu hatırat şimdi Yıldız sarayının meşrutiyete tekaddüm €- den zamanlardaki esrarını, Abdülhamidin meş- rutiyeti niçin ve nasıl ilân ettiğini, meşrutiyet ip- tidalarında Hünkârın nasıl bir siyaset takip ey- lediğini ihtiva edecektir. En mevsuk malümata istinat eden bu kısım hatıratın daha büyük bir alâ-