28 Kasım 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

Fen sütunu ö di ikleri sınai suikast ame BiRi vi ee A a ç ( Penceresiz hinal Halk fırkasının teşkilâtçı meb'us-| Maznunları ibtilâl teşebbüslerini ları değil yenidoğacak müraka' e| itiraf ediyorlar - Fransa ve ingil- Aydınlık ve havalardırma tekniki fırkasının liderini yeni mücadele terenin müdahaleleri büyük bir inkılâba doğru gidiyor güneşini bekliyorlar Morkoya 26 (AA ) — Âli azası müdahalenin hariçte ve) Binaların pençeresiz yapılasırın yakınlık veya yükseklikleri; a pe i cağı bir zamana mı geliyoruz.) ne, yakında ağaç olup olmama» yi 3 ; ' Bicer AE Ay Pe koni, mizden İlini alanda a e mile Döne bn şeylere tâs Vediyorlar ki: «#ğer bizi yakalıksız|cılarının mahkemesini rüyet et-)ihzarında ısrar ediyorlardı. Ko- 0k ia ANİ ke SAN eat Pölak yük bir ol oynyan aydınlatma |bidir. Bundan başka dışarıda kravatsız, papuçsuz görürlerse haka-|iiir yş 7000 adesinle Me aba elişi esnada ere, havalandırma tekniki mütehesıs-Jaydınlığın en muntazam, olduğu retle değil hürmetle baksınlar» Kendimi üdafan etişek yan eden müzakereler hakkında larının fikirleri bu zamanm ya-| zamanlarda bile bina, dabilimle r d irmetle istemiyorum Çinli hainane th: (zahat vererek Polnkaranın Sov. kn, olduğu merkezindedir. Bir| aydınlık biç muntazam değildir İzmirde teşkilâtla hummali fa- niyeti ifade seden yakalık vel. vr. çin aşikârdir. Bu mu-/yet Rusyaya karşı müdahale ha nesil sonra evlerden değilse bi-| pencerenin önü. çok aydınlık e AL 7 İle fabrika, Hicarellane, , renni| olduğu, file “oni KENE bükemenin moticeşiile Makkabil| zıddı Piriii'tim bir saki) ii binalarından pen: taraflar plabocon Lar ine fırkaları he- | karşılarında tesadüf edeceleri |ibtilâl teşebbüslerinin ne kadar|miyetle telâkki etmekte oldu- ek il an di ei İh londanda bir rel iii Aydın ye havalin farkları he: aralarında e çel İbeyhude olduğunu meydana gama ve ba müdahalenin Fran geren kalkacağına delilet ©) z resmi dairede sabına kuvvetli bir teşkilât mey |köyiülere hakaret ve irtihal) ane ve mühendislerden birl erkâm barbiyesi tarafından ha,|den alâmetler şimdiden görün-|yapılan pencerenin inada dana getirmek üzere gelecek, değil hürmet ve güleranla bak), Lada Sovyet Rusya: zırlanmak üzere bulunduğu Po-)rneğ? başlamıştır. paysanın. rare, gelene lerini öğreniyoruz. İzmirdeki | maları icap & er. ” iman sosyal kuruluşuna karşı |inkaranın bir taraftan müdahale çok binalarda dahili havanın odanın. bir öşesini MA teşkilüten Halk fırkası hesabına) Vazifesini herleeter | erveli ay e ybalefetin. artık (kat) hazırlanırken diğer taraftan Sov.|tanzimi pencerelerin vazifesi ok ik KAŞLAR icimi bizim © İçin düşüm ereyden evre Blyen, Türkiye olrak nihayet. alması it-|yet Rusyada tabip faliyetinin aka SR, al leceği - i il Gi mek bile zaittir. Yalnız giydin Günbüriyeti kailarda ii er me ARA A eli be hareket - ettirilm deği genşere, kullanma ay iptidai ve havali yakinen a az b ir dil kali m Yİ lan ettiği mühendisler möfke- hükümet her an değişebilece-| 2€Sİ» rutubetlendirilmesi, i uru- M7 ir; ya ai mas- ve Bildiğimiz için buralarda İlalel'ere karsı milet küreletnde ya.) in teakilatını izah etmiş © ve|ginden Fransız hükümetinin mu, |tulması, işin çok teferrüatlı man raflıdır da. Bazı emi km yenii vaar m anlat e tartan Para Jvenetie itine een Geri kreer Kulan. ere masraf gem üydenleimez b m di alilminde e Gl Ri Salim aney te beyaz Ruslar tarafınden tesis istikrarı hakkındaki şüphelerimi| en yakin haa biraya en daha pahalıya. mal olmak- gi ka as seç ci söyle giyerken sügesen in ge rain, MD le eği takan iyce bifade. edeimiyecek alan), ye diğer tarafla © za) © Komi telsi've azam Poipiübet verici bir pkürme ale), Pençeleri masraf amiri Çor. Halk frkasının. Şi eşkilitçe mebtuslarn geride ka-| anlar 1928 senesi iinde der |kara ve Brtandın çok nüfuzlu nden geçiriyor. sonra brür| mütemdltr. Birinin pençere- çüye kadar sakanat gevirlerir elan vatandaşlardan da görecek-| giç edilmekte olan müdahale |olduklarım ve mevkii iktidarda larla binanın mulitelif kısımları |lerin inşası düz dıvarın inşasın- hüküm süren zimamdaranı #ef&-İleri — kabulün © mahiyetini de) plânları hususunda! Fransız. hü-|kalsalar da kalmasalar da mese-/D* gekolumuyor. kapidan Gok pahalıdır, pönçereli hek VE ZMENERİ ÇİRİR ÇAEA gyşky orlee İlmek <edhbafık siümdeediiii; İle lenin devam öleceğini suüdaha- avnın böyle bir mihaniki bir dam yapmak da“ düz damdan vatandaşlarını tazyik ve şiddet n : S Surette tanzimi yeni birşey dez) daha pahalıdı dap Gönüle da ikleri gibi ye-| | Türk (milleti hem muasır/temasa geldil sonra nasılleyi hazırlamak üzere Ceneral|“U'*' i “İdaha pahalıdır, camlar temiz a ani anlatarak de-| Janinin riyaseti altnda Fransız |Zildir. Bu yirmi beş sendenberi niden süslenmesi vaitlerile bu| hükümetlerin fertleri gibi me- yete geçti Me a “biniyor eliyme de yalmış maji zümre üzerinde başka başka)deni ve mütekâmil kanunların |miştir ki: Müdahale fikrinin inlerkâmı barbiyesinden | hususi), hür rulubağ ercezeini “e > şahıslar ve şekillerle kudret ik-İrefah ve saadetile hürriyet aş- kişafı ticaret ve sanayi komi ir ki ii e e tiyaç gösteren tütün, şeker, fo- letmek masrafı epey bir ye- dani ecele bali kala sinden ziyade Fransiz ve İngiliz olduğunu İngiliz erkânı abiye“) oğraf filmi, yiyecek sanayiinde |küna © baliğ olur, | pençe lehine telkin , yapmaları gayri) maları pek tabii olan bir devir. pükümet mabafilinin — eseridir.Sinin ds le kullanılıyordu. Bugün ise dahili)relerin kenarından sizân hava vasi de acaba Türk münevverinin SepaYi , Komitesi o azasından| “XX SL, e otesin. |bavayı bu surette tanzim etmek|teshin masrafının üzerine epey- Her şeyden sonra zaruretle-| aya“ giyasisinden © tamamen); <deotf ve Sitnine'in seyahat.|miralay Yoimille. ve komitesi) erolarda mekteplerde, hastaz|ce bindirir rinin ve ıstıraplarının hakiki bi m ”İları esnasında ticaret ve Sanayi|de miralay Richard vasıtasile) 5. tellerde ve devairde| | Cam kırılması diğer bir mas- ifadesi olan 5. C. Firkasının zu-|radum bırakılması ve cumburi-| omitesinin müdahalenin ihzarıerKâmibarbiye ile temasta bulum-| oc ”te. nam etmektedir baret teşkil edör Güneş ziyan huru bu. vatandaşların. ruhuna|vetin tek fırka halinde müra, duklarını » bildirdiler. Müdabale) oy gina dahilinde bulman in-|ogyayı soldürur ve çürütür Mas ve kalplerine biraz inşirah ve) kabesiz bırakılması tabii midir 2 sanların rahatını ve sıhbatini|rafın en büyüğü binaların her serbesti vermişti. Sönen ümitle- vatanda doğan bu. vata ai ğ temin hususunda çok eyi neti-| tarafını lâyıkile aydılatabilmek rinin parlayacağına iman eden)nin ekmeğini yiyen suyunu içen) © Ayni sene içinde ben ve La. jmüselâh kuvvetler ey Bile Şamli kle avlelar md MİLE kardeler şimdiye kadar, biri vebavasın tef an ber mü. | etmene mesaerinn ger İk bir İtimal dahilinde de.) Hava tanzimi tertibatının en)lalarak ziyan edilen yerdir. Top- | tirdikleri . servetlerinin son se-| nevver geride zavallı kalmış köylü| Fransada, gerek İngilterede cid-|P* © gönderi mükemmeli geçen sene Vashing-| rağıh “ pahalı “olduğu * bir yerde neler zarfında harpten sonra ye-| kardeşinin refah ve saadetini|di bir surerte mevzuubahs oldü- Ky ANİ a meclis binasında ahiren baya sehirler bt çok büyük niden refah ve şaadete kavuşa-|düşünmesi, onların, yüksek hak-| ğunu tevsile ettik. Daha 1928)“. deri Lehistan, de Amerika riyaseticumbur ko-|bir masraftır. <aklarına eski aile yuvalarında|larına kanun çerçivesi içinde| Senesi | bidayetinde Fransanih ie ve söyl Rusyaya nağında vücuda — getirilmiştir.) © Gün ışığıninbu mahzurlarına ba e müzahir olmayı bir borç biliyor.) Moskovadaki adamları vasitasile| mücavir diğer devletler ve bu Haya i Mein el bir) mukabil suni ışık her gün biraz mit etmişlerdi. İşte bu sebepten, | «Pir münevverlerin Cumh kli ri > an e meyanda ecnebi memleketlerde binada kışın daima şikâyete 8€-| daha tekâmül etmekte ve daha d . isnayi kö dir bi 5. C. Firkasınn doğuşun |Yetten bekle reetimizi raret ve senayi Ke-| bulunan beyaz Rus ordumu baki- bep teşkil dan haşapın kuralağı| a ade ki ii | aliyetler sarfeden Halk fırkası kravat © göremezlerse, © yamalı heyetinin biraz ozaman sonra pantalonu ve yırtık gömleğile tulmazka kâfi aydınlık girmez; büyük binalarda pençere temiz- kile yaşamak hakkına sahip ol- hususunda Poincare ve | Briand ile yaptiğı müzakereler hakkın- da malümat almadık. plânının tatbiki hususunda ve- rilen izahata nazaran Fransa imiz gaye, mat- desine bir terceman bula: eri için onlar prensipleri- rliğile. sarılmışlardı. Kalplerde bu ümitle yanân kandilleri fırkanın ani ve saikavi feshi yine söndürmemiş ayni sa: mimiyet ve muhabbetle hürriyet aşkına tapınan cumhuriyetin yük- sek haklarından “doğacak yeni bir-siyasi mücadele güneşine ka- vuşmak: için bekliyorlar. Münev- ver zümrenin düşündüğünü va- tan ve millet hürriyeti için be- sediği gayeye sadık kalan bu vatandaşların çok samimi ve temiz olan duygularını Gazi hâz- retlerine. iblâğ etmek suretile yeni bir murakıp fırka liderinin zuhurunu en tabii ve cumhuriyet kanunlarının Türk milletine bahş- ettiği bir hakla arzu etmekte olduklarına şahit oluyorum. $. C, fırkasının teşekkülüne dahil olmadan kalbi rabıtalarla bu fırka prensiplerine bağlı olan hemşehrilerimin belediye intiha- bında tecavüzden masun olması tabii olan reylerini istimal eder- ken gördüğü müşkülât ve feshe- dilen fırka içinde çalışırken hak siz yere hapsedilen © kurşunla tehdit edilen arkadaşiarının gör- düğü haksızlığı en küçük kö- yüne ve köylüsüne kadar haber alan ve unutmıyan bu aziz kar- deşlerin ıstırapları henüz din memiştir. Yapılan haksızlıkları da affedemiyecek bir. vaziyet- tedir.Istırabın ifadesini yüzlerinde okumağa gelecek olan Halk fır- ası meb'usları bu vatan yavrn- larımn © © ayaklarında © papuç buat hürriyeti, kelâm hürriyeti, ve saadetin biran evel doğması ve sonu gelmiyen ıstı- rapların. sönmesidir. Cumhuriyet devrinin bugün- kü meb'usları” bu vazife ve me- yükünü kudrette çalışabileceklerse evvelâ milletin süliyet edecek ıstırabını haksızlıkları orta- dan biran evel kaldırmaları lâ-|; zımdır. Çünkü Türk milleti ve dinlemeleri, münevveri kendi toprağında bu hürriyet aşkının doğmasinı ve yaşamasını en tabii bir şekilde istemekte çok haklıdır. Doktor m Vessat doyunlarında — güya © mede- Pariste Stlaza; maa: rel verdik. Ticaret ve AŞKR Bu filmin. iraesini güni dan da Vikers kumpanyası mü: dürü mühendis Simon vasıtasile| zırlamak (ve harekete iştirak re İstasyonu ci rında Terminus oteline ineceği-İratı bitirebilmek için müdahale- mizi haber verdim. Parise mu- vasalatımda ben ve Larecef den icaret ve senayi komitesi| müdahaleyi Deninsof azadan Raibucins ki Nobel Gukassof Mecerski Ka- iç ve Mantesef harbiyesini konferans vu-|ben ve Laricef müdahalenin1930 ku bulmuştur. Ben ve Laracef) ortalarında icrası Sovyet Rusyanın vaziyeti senayi| Ve bizim Fransız erkâniharbi komitesinin faaliyeti ve bilhassâ petrol sanayii hakkında izahat| görüşmemiz tekarrür etti, sanayi komite Moris Şövalye Sinema operetlerinin en şuh ve şakrağı olan ESMİ GEÇİDİ Filminde Görmek ve tekrar tekrar görmek istiyen ve müşterilerinin| arzu ve talebi üzerine ELHANRA İ Milli Kütüphane bug a ve yarınki Cuma ü temdide karar iştir yesi kullanılacaktır. Komite aza- Si ecnebi efkârı umumiyesi: edecek olan devletlere müzake- ye 1930 senesinde tasavvurunda bulunmaz, yzın ise en sicak günde bile hava daima kâfi de- recede serindir. Dışardan toz girmesine imkân olmadığı gibi de toz kalmamsına: mani Nihayet, icap ettği takdirde pi: idiler. Bu konferans neticesinde başlıca Fransanın idare ettiği ve meselenin tek- ve kokulu bir havanın da bilkim- ya tasfiye edilmesi kabildir. Bir hava tanzimi tesisatı pen- nik hususunda Fransız erkânı deruhte ettij teklif ettik. cereler daimi surette kapalı tutulmadığı takdide azami mik- tarda müfit olamaz. yesi ve jeneral Lukonofiski ile Muhakemeye yarın devam olu- cakt Sineması kapalı bile; tutulsalar pençe- reler hava tanzimi. sistemi bir zâf menbaı teşkil ederler, çünki pencere ne kadar eyi ka- panırsa kapansın "aralıklarından hava sızmasına mâni olmak kabil değildir. St. Lovis şehrinde A- merika aydınlatma ve havalandır- ma mühendisleri tarafından yapı- lan bir tecrübe bu sızıltının ne ka dar fazla olduğunu göstermiştir. Pençerelerin yakınına konu- lan hassas rüzgâr ölçme aletleri dışarda hafif bir rüz; zaman beher pençerenin kenar- larından “odaya dakikada 60 kadem mikâbı hava girdğini kay- detmiştir Modern bir binada havalan- dırma için pençereye lüzum ol- madığı tahakkuk etmiştr, şimdi mesele aydınlatma ii relere ihtiyaç olup olmadı dadır. pençerelerin verdiği ziya, bit- tabi, yalnız gündüze inhisar et- mekte, ve bu mahdut zaman zarfında bile pancereler munta- zam bir ışık vermemektedir. Pen- cererden gelecek ziyanın azlığı veya çoğluğuna, güneşin ufuktan yükseldiğine, semanın berraklı- ğına, havanın temizliğine, bina- bir faydası da kesafetinin kont- rol edilebilmesidir. Syn'i ışığa istenilen kuvvet ve istenilen renk ve donukluk verilebilir, | Sun't ışık gözler için de çok daha sıhhidir. Bundan başka sun'iışik vü- cut için bir tedavi ve' sıhhat va- sıtası olarak ta kullanılabilir. Gelecek nesil belki pencere- leri kaldırarak toz, duma, ses rüzgâr - gibi o rahatsızlıklardan kurtulacaklar, evlerine doktor- ların tavsiye edeceği lambaları koyarak sıhhi ve muntazam bir aydınlık elde edecektir. Havaya gelince pencereler binalarda in- sanlara tabiatın verdiğinden da- ha sıhhi bir hava teneffüs ettir- mek kabil olacaktır. Yüzde 70 orgon ve 25 oksijenden mürek- kep bir havanın teneffüs ettiği miz havadan çok daha eyi oldu- ğu tecrübe ile sabit olmuştur. Gerek hava ve gerek ışık cihetinden pencerelerin lüzum- suz hatta zararlı olduğu muhal kaktır. Fakat pencerelerin üçün- cü bir vazifesi daha vardır; Dı- şarıyı görmek. Kalabalık bir şe- hirde dışarıda görülmeğe değer ne manzara vardır? Pencereler- den bakmak insanları işlerinden alıkoyduğu için, hatta zararlıdır. Penceresiz . binalarda bilhassa daktilolar daha eyi çalışacak- lardır. ğ Serbest o Cümhuriyet Altın piyangosu nın vaziyetine etraftaki binala- Kupon No 30