9 Kasım 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

ERİŞ ln Sedir Muharriri: Emil t Üçüncü fasıl Ferdi hürriyet Hürriyetler hakkında, yani Devlet hakkının makul hududu hakkındaki tetkiklerimize ferdi hürriyetten başlamak lâzımdır. Zira bu asıl hü; ü riyet gibidir ve diğer bütün hürri- yetler bunun teşmilinden, daha doğrusu tatbik ve temininden ibarettir. Ferdi hürriyet benim istedi- im gibi yaşamak ve kimseye fenalık yapmamak, kimseyi ra- hatsız etmemek şartile istediği gibi hareket etmek hakkımdı: “ Ciddi olârak ,, kelimesini ankastin kullanıyorum. Zira kul- lanmasam, hürriyet büyük tehli- keye maruz kalır. Alelâde bir şekilde yaşamadıkça ve hareket etmedikçe yaşayış ve hareket tarzımla ötekini : berikini, hatta ek çok kimseleri izaç ederim. neler hemen “her tarafta ve bilhassa Fransa gibi memleket- lerde ferdi. hürriyetten, yani şahsi hareket temayülünden nef- ret ederler. Böyle hareket eden kimseleri fena gözle görürler ve hareket tarzı kendileri için bir sıkıntı ve âdeta bir ıstıraptır. Filân sınıftan bir adam, filân devirde başka yerde değil bu- rada olmalıdır, başka şey değil, Şunu yapmalıdır. Kalabalıktan ayrılan her şahıs garip telâkki edilir, garip olan acaip olur, a- caipler müstakil addedilir ve müstakil olan her şahıs ta yek- nasaklık aşıklarına, yani ekseri- yete ıstırap verirler. Fransada ferdi hürriyet sade- ceâdat ve itiyadat tarafından ihlâl edilir, fakat güzel ihlâl edi- lir. Fransız iki şeyi asla kabul edemez. Evinizde kalmanızı, ve evinizde kalınca, kendi evinizde serbes olmanızı. Can sıkicı bir şa- his olmamak için, onlari taciz et- meli, ziyaretler yapmalı, dışarda yemek yemeli, kibar alemleri zi- yaret etmeli, sabahtan kadar huzurunuzla herkesi bi hu- zur. etmelisiniz. Aksi takdirde insan kaçkını olursunuz. Mütecessis olmıyan adam in- san kaçkınidır. Hakikaten öyle. Fransada tecessüs bir meziyettir: Eğer damdan işleri ve karı- sının tabiatı: hakkında malümat sormazsanız hakkınızda fena fi- kir beslenir. “ Bana Hiç benden bahsetmediğinize göre, demek ki beni sevmiyorsünuz? hiç gelip te benim işime mani olmadığınıza göre; demek ki beni sevmiyorsu- nüz? , Fransızlar kendi evinde kalan adamı sevmezler. Diğer. cihetten, kendi evinde kaldığı halde, mütemadiyen zi- yaret kabul etmiyeni de sevmez- er, Fransızın kapısı herkese her daim açık olmalıdır: Sabah iş için, öğleden sonra sır tevdii için. akşam © eğlence | için Tabiten , yahut o çalışkanlık #aikasile, yahut tenbellik yüzün- den, yahut ailesini beslemek için bu daimi istilâya katlanmıyanlar pek fena görülürler, fena itiyat- ların şüphesi “ altında kalırlar. İşte bunun içindir ki. şahsi hürriyeti“kimseye fenalık yapma- dan ve kimseyi ciddi snrette aç etmeden herkesin istediği pi yaşamak ve hareket etmek akkı,, diye tarif ettim. Ferdi hürriyet 1789 ve 1793 “Adam Hakları beyannamelerin- de , diğer haklardan ziyade 1s- tırarla kaydedilmiştir. Şuna dik- kat etmek lâzımdır ki bazi hür, yetleri tanımış olan eski cemiyet, şahsi ve ferdi hürriyetlerden ziya- de teşekküllerin ve cemiyetlerin hürriyetlerine riayet ederdi. Yeni cemiyette bilâkis ferdi hürriyet- lere nispeten hurmet edilmesine şey hakkında derin bir emniyet- sizlik beslenir. Evvelce zecir ve tecziye için idare vardı: Polis ve adliye. Bu denaetkârane idi. Merkezi kuvvet, ihtiyacına veya arzusuna göre bir şahsı bu iki idareden birine veya diğerine gönderirdi. Mücrimin tecziye edil- mesi veya edilmemesi onu alâl dar etmezse, adliyeye | verirdi. Mahküm ettirmek istediği ada- mı ise zabıtaya, yani kendi ken- dine havale ederdi. Bir adam merasimsiz tevkif & edilebilir. Ve muhakemesiz — hapsedilebilirdi. İdaredeki bu ikiliğin sebebi ba- sitti: Adliye müstakil “olduğun- dan hükümet sevmediği adamla- ri mahküm ettirmek için ona bel bağlıyamazdı. Halbuki nizamlı bir cemiyette hükümetin hoşuna gitmiyen şahısları tevkif edebil- mesi elzemdir. Bunun için adliye- ye muvazi olarak, sırf kendisine tâbi bir cezai idare tesis etmişti. 1789 inkılâbından sonra bu ikilik tabii zail oldu. Adliye hükümete tâbi oldu ve polis ile aynı vaziyete girdiğinden, hükü- metin ikinci bir cezai teşekküle lüzum kalmamıştı. Birisi kifayet ediyordu. Bizim zamanımızda cezai ida- rede vahdet vardır, zira adliye hükümete tâbidir ve polisin. bir şekli diğeridir. Daima terfi ü dine bağlı olan, terfii ise hükü- metin elinde gören, diğer cihet- ten daima umumi bir tasfiye tehdidine maruz bulunan Adliye itaatte menfaattardır ve ekser ahyalde itaat eder. İtaat etme- diği zaman, umumi hayret uya- nir ve aynı derecede umumi olarak yeni bir tasfiye talepleri yükselir. Muhakkaktır ki ya hâkimle- rin daima itaat etmeleri, yahut kükümetin keyfi hüküm hakkını haiz olması lâzımdır. İstibdatçıları, teskin için şunu da ilâve edelim ki, hükümet tara- fından tayin (o edilen, hükü- met tarafından tediye olu: nan, hükümet tarafından | terfi edilen veya yerinde. tutulan ve daima bir tasfiye,. yani tehdidine maruz bulunan liye ile hükümet 14 üncü Lui za- manından ziyade ferdi hürriyete karsı mücehhez ve müsellâhtır. Şimdi gerek 1789, gerekse 1893 “ Adam Hakları Beyanna- melerinde ,, şahsi hürriyetler hakkında niçin bu kadar ıstar edildiğinin manası anlaşılır. Se- bebi şu ki, ferdi hürriyet bütün hürriyetlerin kaynağıdir ve eski idare esnasında en'az “riayet edilen bir şeydir. Muhacir : ve askerliği İskân kanununda bir muvak- kat madde vardır. Bu madde muhacir ve mültecileribu kanu- nun neşri tarihinden itibaren sı- nıflarına göre muayyen müddet- ler dahilinde tescil nüfusa müra- canata mecbur tutar, Binaena- leyh muhacir ve mültecilerden muayyen müddetler “dahilinde müracaat etmiyenler yerli ar- kadaşları gibi muameleye tâ- bi tutulurlar. o Bu “maddede mübadil tabiri yoktur. Müdafa- ai milliye verdiği bazı emirlerde bu maddenin mübadillere de şü- mulünden bahsediyer. — Halbuki Dahiliye vekâletinin mübadiller hakkındaki tescil emirleri ve ta- limatları o muvakkat O maddenin bunlara da . şümulünü göstermi- yor. Mübadiller ancak İskân ida resinde verilecek olan musaddak künye defterleri üzerine “testille Tescil meselesi .. | mübadillerin meselesi caatı mutazammın kanuni bir hüküm görülemiyor. Şu hale gö- re mübadillerin İskân idaresi tarafından defterleri verilinceye 'kadar askerlik o muameleleri di- ğer muhacir ve mültecilere kı- yas edilmiyerek bir istisnaiyeti haiz olmak icap ediyor. Bu su- retle iki vekâletin emirleri ara- sında görülen bu mübayenetin ve mübadillerin muvakkat mad- de şumulüne dahil olup olmadık larının istizanına vilâyet idare heyetince lüzum görülmüştür. Lozan muahedesinden evvel gelmiş olan bilümum muhacir ve mülteciler muvakkat madde ah- kâmı dairesinde tescil müracaa- tında bulunmamışlar ise hemsin- lerinin gördükleri muamelelere göre cezalı askerlik yapmaları icap etmektedir. Bu gün keyfiyet Dahiliye ve ri yapılmak lâzımdır; Binaena- leyh bunlar için macburi müra- Berlin — Avrupada bir devir seyahatı yaptıktan şonra Atlan- tik” denizini cenup cihetinden şarktan garba katedecek olan muazzam D. (İks) tayyaresinin yakında hareketi için hazırlıklar faaliyetle devam etmektedir. Şimdiki halde mütehassıslar bu cesim deniz tayyaresinin tel- siz telgraf makinalarını kurmak“ la meşguldurlar . ve tayyarenin bir kaç güne kadar hareket a- debilmesi hazırlayor- lar, İçinde 160 yolcu olduğu hal- de Kostans gölü üzerinde ilk yaptığı tecrübe uçuşundan sonra uçan vapur namını âlan tayyare- nin seyahatı bir ispat ve Avrupa milletlerine takdim seyahati ola- caktır, Takip edeceği yol Amester- dam, İngilterede Alshot, Havr ve Lisbon limanlarıdır, Bu şon şehirden deniz tayyaresi Âsor adalarına uçacak ve burada bir müddet tevakkuftan. sonra 'Ber- mut adaları tarikile Amerikâya gidecektir. Yolcular için hazırlanmış olan 24 metre uzunluğunda, 2 metre İrtifainda ve metre 20 ge- nişliğinde ki muazzam salon içine tayyarenin * uğrıyacağı şehirler için hamle ve posta yerleştiri- lecektir. Amerika seyahatinde tayya- imkânını — Bitmedi — mukabil cemiyete benziyen her redeyalnız 10 kişi bulunacaktır. üttehem. kalkınız MÜDDEİ UMUMİ HAKİME HİTAP EDİYOR : Bu Kadın Katildir... Yalan söylüyor Fakat biz muhterem müdavimlerimize hitap ediyoruz: Bu derece güzel bir film henüz görülmemiştir. mat abidesini görmek için herkes bugün ELHAMRA idaresinde Milli Kütüphane Müdafaai milliye vekâletlerine yazılarak sorulacaktır. 167 yolculu tayyare Yakında Avrupayı dolaşacak ve Amerikaya gidecek Bunlar, tayyarenin kumandanı yüzbaşı Kristiensen, Alman tay- yareci, birinci pilot Merz, Ame- rikalı tayyareci, ikinci pilot dhawer, bir dümen zabiti, telsiz zabiti, makine mühen- disi, üç makineci ve muazzam tayyarenin banisi olan M.Dorni- er'dir. Mumaileyh Lisbonda mev- kini kardeşi Morise bırakacak- bir. Kalın kanat altına seri ha- linde yerleştirilmiş olan her biri 600 beygir kuvvetinde 12 moto- run benzin ve yağ sarfiyatı ka- tedilecek merhalelerin ; ehemmi- yetine göre değişebilecek ve 20 bin litreye kadar çıkabilecektir. Bu mahrvkat tayyarenin ambar- larında bulunacak, zemin katı yolcularla emi birinci katta pilotaj. seyrisefer, makine “ve telsiz memurlarına tahsis edile- cektir. Bütün bu moterlerin yarina uçuş halinde gitmek ve seyahati durdurmadan ehemmiyetsiz katlıkları tamir etmek mümkün- dür. Merhale yapılacak her şehir- dedeniz tayyaresi 48 salacaktır. Bununla beraber bu mevsim Manş, denizi üzerinde hüküm süren sis hasebiyle İngilterede tevakkufun hafzedilmesi muhtemeldir. Zira tayyareciler çok itina ile hazır- lanmış Olan seyahat saatleri koşmalıdır. en kaybetmek istemizorlar. ANN zisavat temin edilmiş ve reis inti- iz lerle * tamamile Seı sütün: aklı sualler.. Serbes Cumhuriyet ga- zetesi müdüriyetine Efendim ; 11/9/930 tarihinden itibaren mevkii meriyete “konulan yeni memurini belediye nizamname- sinin 20 inci maddesinin memu- rini belediyeye tatbik edilecek inzibati cezaları dört kısma a- yırmıştır. Bunlar da tevbih, aylık kesilme, sınıf tenzili, memurlük- tan çıkarılmaktan ibarettir. Kanun. şeklini iktisap etmiş bu, nizamname ihracı mucip ah- vali şöyle gösteriyor: | Muayyen terfi müddeti zarfında iki sınıf tenzil cezasına uğramak, memur luk şeref ve haysiyetine uymı- yan kötü hallerde bulunmak, müçtemian vazifeyi terketmek, kumar oynamak, sarhoşluğu iti yat edinmek, âr ve hicabı mu- cip harekette bulunmak, harp, , isyan fevkalâde ah- bilâe: ve bilâzaruret valde vazife memuriyetini terketmek, memuriyetine ait mahrem dosya- lar münderecatını ifşa etmektir.) Evelemirde * şunu. arzedeyim ki. yazılarımı © garezkârlığa | ve şahsiyata hamletmeyiniz. -Bahse- deceğim adam ne dostumdur, ne de. düşmanımidır. Yalniz şu zavallı “İzmirin efkârı umumiye- sinden hiç çekinmiyen, korkmi yan bir zümre vardır ki bunlar- da utanmak namına da bir şey kalmamıştır. Bahsedeceğim adam Fabri beydir. Bu ismi garaza hamletmemenizi tekrar rica e- derim. Bu adamın yaptıkları altını çizdiğim: kanuni cürüm- tetabuk eder zannediyorum. Nasıl oluyor da belediye yazı işleri müdürü hâlâ bir cezaya” çarpılmamıştır ? Sebebi malümdur: Sabahlara kadar intihabatı teşevvtiş. için Şlişan bir şahsi “bugünkü beles! diye reisi “tabiatile tütacaktir. Fakat bari” siz tutmayınız, bir iki defa yazmakla Kalmayınız, kanuni şekillerden yürüyünüz. Çünkü belediyenin şahsiyeti ma- neviyesine sürülen bu lekeleri temizlemeğe gayret ediniz. Dahiliye £ vekiline sorunuz, meclis rına sorunuz. Bu adam yerinde bugün nasıl du- ruyor, deyiniz, Bakalım ne diye- cekler? Onların diyeceklerine göre, ben de size çok şeyler yazaca- Zum, hürmetler. 1/11/930/ Karilerinizden ve eski! Muallimlerden : TARIK Pek yakında Moris Şövalye | şk Resmi GEÇİDİ Dik intihabat Belediye reisi nasıl seçildi Dikili 5 6:(8.0) — “Belediye intihabatında fırkam 2 ekseriyeti eşkil ettiği halde arkadaşları- mızdan birisi karakola celp edi- lerek her hangi bir suretle halk ırkasına çevirmek suretile mü- «bında müsayat üzere kalın uştır. Halk fırkası azaları gı -abımızda yaptıkları içtimada endi aralarından Necati. beyi gayri kanuni olarak reis intihap etmişler 7e müttefikan. kelime- sini ilâve ederek Anadolu gaze- tesinde neşretmişler. Hilâfı ha kikat mezkür fıkranın tekzibini, rica ederim efendim: kışladı. Muarızları bunu beğe, mediler: Halkçılar tekrar telâşa düştül,, ediyor: Komüni kından görmek istedi. İçerile, ç köylere kadar gitti ve bu def, lideri köylüler. çiftçiler alkışı. dılar. Yine bir hoşnutsuzluk sa, dası yükseldi: Halkın tasvibine mazhar olmas, Uğleden öğleye Boş bir kâdro Fethi beyi İzmirde halk gi, — Sokak politikacısı dedi, Fethi beyi işçiler alkışladılar — İşçilerin alkışlarını kabı; dediler. Fethi “bey. milleti daha ya, Bu adamı köylüler alkışlıyor, Mürtecil., Hulâsa, Serbes Fırka lideri; kendi dediklerinden “dolayı de. gil, bu dediklerinin şu veya b tarafından beğenilmesinden de. layı tenkit ve ittiham ettile, nı bir. cinayet addeylediler nihayet bunu açıkça da söyledi. ler: — Fethi bey fırkasını yapa ken teşkilât yapmıyacağını si lemişti, Halbuki halk arasın girdi. Bu, oyunun kaidelerin muhaliftir. * Yani bu efendiler, Fethi be. yin bir mühalefet fırkası yapı sini pek âlâ istiyorlardı. O şart. la ki bufırkaya kimse girmesin ve imse alınmasın. Fırkanin bir re. i olsun: Fethi bey. Ancak, fırka: nın azası olmasın. Yani vücutsu bir baş, kolsuz, bacaksız bir kafı Hükümetçilerin istedikleri mu halefet fırkası işte bu idi. — Millete söz verilmesin, sö ayağa düşmesin, sokak politikas yapılmasın, işçiler dinlenmesin köylüler işidilmesin , hükümet tenkit olunmasın, yolsuzluklar w idaresizlikler göst: esin, inti- habata girilmesin, fakat muhal fet var olsun. Halk fırkasının he kadar Ii İberal olduğu her gün daha oi görülüyor. Onlara göre ihilletir reyi; arzusu daima hatalarla de ludur. Vatandaşların samimiye tine itimat edilemez. Cumhur yeti alkışladıklarına bakılmasın. Kalplerinde irtica ateşi yanıyor Yahut pek” fazla“ inkılâpçıdırlr da ta komünizme “kadar gidiyo lar. “Memlekette * Cumhuriyeti vikaya edecek halk fırkasını üç: beş mutemedinden ba: kimse yoktur. Onun için mubr lefet fırkası halka dayanan bi fırka olursa irtica fırkası olur şüpheli fırka olur. Hayır, Halk firkası efendileri muhalefet * olmasin ( demezler; Olsun, yalnız bu muhalefetin ts raftarları olmasın. Yalnız, bu mw halefetin * sesi yükselmesin. Kat rosu hâzır bulunsun amâ, içinde bir şey olmasın. İşte halk fırke/ inüyoruz. Biz, kadrodan ziyad! indeki lâvhaya' &hemmiyet ve iriz. Bizim için muhalefet, mer leket nefine mücadeledir. Bı mücadeleyi biz halk için yapanı) ve halkla yaparız. İşte aradaki fark, B.A. Telefon numarası - 2697 Telgraf adresi - İzmir Serbes Abone şeraiti Senelik: o 10 li Alti aylık: 6 lira Ecnebi memleketler için: Senelik: © 25 lira İlânat sayfa: Satır 100 kuruş 50 Üçüncüsayfa: 20 Dördüncü sa: O, 10 Daimi ve aylık ilânat ay) rica pazarlığa tâbidir ve 0717 i teshilât gösterilir. İHTAR: Abone ve ilân üc ES... NANA S. GC. F.DIKIlI ocağı leri bilâistisna peşindir.