19 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7

Kadınlar Kongresi Dün Açıldı AMA” Baş: | inci sahifede Men tutulmuştu. Son gelenler ayakta du.aruk yer o aramakla meşgul idiler. Bayanlar kâmilen yerlerine oturunca ütün gözler bir noktaya dikildi: Ie ra komitesini teşkil eden bayanlar a - rasında bir erkek çehresi belirdi: Ulus lar kurumu mesai bürosu namına kon- #rede bulunacak olan Bay Mavrette Yerini işgal te idi, - Bire w mwmi bir hareket oldu. Bütün nazar lar kapıya teveccüh etti. Vali Bay Ma hiddin Üstündağ, yanımda kongre baş kanı Bayan Corbett Ashby bulunduğu halde salona girdi. Ve beraberce kür süye çıktılar, Sesler kesildi. Kongre a- şılıyordu. Vali Muhiddin Üstündağ alkışlarla karşılandı. Ve sükünet avdet edince açılış mutkunu fransızca alarak oku » mağa başladı. Valinin nutku war, Baylar, Utaslararası Kadınlar Birliğinin 12 nci kongresini açmak gibi büyük bir şeref bana teveccüh ediyor: Bu zevk- li vazifeyi büyük bir memnuniyetle ifa ediyorum. Sizin gibi mümtaz ve münevver bir samiin kütlesi huzurun- da milletlerin hayatının bütün teza - hürlerinde kadına raci olan rolden bahsetmek cesaretinde bulunacak de Bilim. Muhakkaltır. ki rolün takdir e- 'dilmemesi beşeriyetin terakkisine en - gsi olur, Kız kardeşlerimizin her yer- de pek meşru olarak istihsaline çalı” temini için sarfedilen bir alâka ve en canlı kibe şa; li kı mesel hesinde bülunan bugünkü cemiyet, ka dının içtimsi ve siyasi faaliyet sahası na tamamile iştirak etmesinin tahak- kuk eylemesiyle herhalde müstı lacaktır. Bu mesai iştirakinin daha s- kı ve daha müessir olmasına yardım edecek herşey milletlerin mukadde - ratı üzerinde ve sulh ülküsü için an- cak mes'ud bir tesir hâsıl edebilir. Bunun içindir ki Cümhuriyet Hüküme ti kadınm hak ve temayüllerini teba- rüz ettinmek maksadiyle yapılmış o - lan bütün tezahürata büyük alâkasını izhar etmek hususunda hiç bir fırsatı kaçırmış değildir. Bunu huzurumuz - da, dünyanm en mühim kadın teşek- küllerine mensup mümtaz mümessil- lerin müv ir beyan etmekle müf- tehirim. Zaten, büyük önderinin da hiyane ilhamile Türk milleti şevk ve heyecan ile Türk kız kardeşleriniz teşrii faaliyet, ak ettirmiş deği midir? İşte bu suretle Türkiyede bü- sahalarda kadın ve erkek arasın- ü temin edilmiş bulunuyor. senin yaratmış olduğu hassaten müsait muhit içerisinde; Ba- yanlar, Baylar, sizlere Cümhuriyet hü kümeti ve İstanbul şehri namma hoş geldiniz der ve mesainizde muva/fak olmanızı bütün samamiyetimle temen- ni ederim. Başkanın teşekkürü tuk bitince şiddetli bir alkış tu. tanı koptu. Kongre başkanı Corbett Ashby , tekrar yerine geçti ve vali Ustündağa dönerek söylediği nutuk - tan dolayı evvelâ İngilizce teşekkür sili ve mevkie ve vaziyete göre bir ne- eaket eseri olarak © ayni sözlerin türk- esini okudu: — Sayın Bay, otuz yurdun kadınla- rını burada toplayan bu kurum namı na yüce misafirperverlik ve candan karşılanıştan olduğu kadar teşvik yol- hu sözlerinizden ötürü size derin teşek sunarım. Lâtife Bekir Işığın nutku Başkan, Türk murahhas heyeti rel- si Lâtife Bekir Işığa söz verdi. Türk murahhas Başkanı alkışlarla kürsüye i ve nutkunu fransızca olarak tad olan teamülün dışına çıktı: Bayan lar, Baylar demedi. Bir kadın toplan- tısında erkeklere fazla bir paye verir gibi bir tavır takındı: "Baylar, Bayan lar!,, hitabile söze başladı, Nutku bir Ea yerlerinde sürekli alkışlarla kesil iz keklere münhasır bir imtiyaz sayılan her türlü sıyasal ve medeni haklara, büyük önderimiz Atatür'ün inisiyatifi sayesinde kadınların da mail olduğu bir ulusun mümessilesi sfatile, karşınızda söylemek vazifesinin bana düştü- ğünden çok bahtiyar ve mütehassisim.,, Hatibe, kongre azasına hoş geldiniz diyerek Türk kadınlığından şöylece bahsetmiştir: “Kadını, harem dışında içtimai de- ğerden mahrum ve görülmez bir şey haline getiren çok eski an'anelerin tiştirdiği Türk Bayanı, kendisini be « Zan pençesini atmağa Ve erkekler ya- nında lâyik olduğu mevkii almağa A- tatürk tarafından davet edilmiştir. Artık Türkiyede feminism meselesi k tar; burada, kadın ve erkek, memleketin iyiliği için tele bir şel daresi altnda çalı dır. Bize, doğ Tudan verilen haklara karsı, Atatürk'e minmettarlığımızı göster - Mek için on ikinci feminist konar Bin İstanbulda toplanmasını teklif et- ük. Türk kadınını, bir batında, hare- min kafeslerinden parlamento kürsü- #üne çıkaran siyasi ve içtimai alanda- ki terakkilere karşı da şükranımızı Göstermek istedik. Bu davetimizi kabul ettiğinden ötürü arsrulusal kadılar birliği hararetle teşekkür etmeği rç bilürim.,, (Şiddetli ve sürekli alkışlar) teşekkür ediyor Kongre Başkanı Corbett Ashby bu Lâtifo Bekire evvelâ fransızca gilines #onra da türkçe teşekkür dedi ki: Sevgili Başkan, şu kısa ziyareti” çi ee I | takdir ve muhabbet ( hissetmeğe (o baş- ladık. Nâzik sözlerinizden dola; Kongre başkanı, bundan sonra kon namma Türkiye Cümbur Başkanı Kani Atatürke şa telgrafın çekilme sini teklif etti, Alkışlarla kabul edilen bu telgraf şudur! Ankarada Cümur Başkanı Kamal Atatürk'e Arsmılusal 12 inci kadınlar kongre- i ö liğiniz teveccühten do- layı, en samimi teşekkürlerini ve Türk kadınlığına bahşettiğiniz serbesti için sevincini arzeder. Corbett Ashby Kongre Başkanının nutku Sıra konire başkanı Corbett Ashby” nin nutkuna gelmişti. Başkan evvelâ fransızca olarak söze başladı. Bir müd öyledikten ingilizcesi almancasmı tekrar eti Ve nutkun diğer kısmını da ayni su- retle her iki lisana naklederek tekrar etti, Birçok yerlerinde alkışlarla Icosi- len bu mutkun metni şudur "Burada toplanmış olan otuz mem leket kadınları, vazifelerini yapmağı tekrar ederler. Bu vazife (o kadınlar için hürriyet ve insanlık için barış söz lerile hülâsa edilebilir. Biz, kadınlığın haysiyet ve Kadı dınlığın, kahramanlığını, fedakârlik ve fezilseii ve inanılmıyacak kadar bü- yük sabrını, mazi, bi: k misal İerle göstermiştir. İstikbal ma Jümatlı, hür ve mes'uliyetini müdrik kadınların yaratıcı kudretini göstere cektir. Biz, bilmemezliği , ateleti, har i ve hastalıkları ve dar kafalı harb h yarış - yardım ederek daha sağlam, daha zeki, daha güzel bir ırk yaratacağız. Heykeltraşlar, ressamlar, mimarlar, yahud musikişinaslar arasmda hiç bir kadın dehası çıkmadığını erkekler id- dia ederler. Buna verilecek cevab şw- dur: Kadınların yaradıcı kudreti, mer mer veyahud taşlara, boyalarla, âhenk lerde tezahür etmez, ancak içtimai tec rübeler ve teşekküllerde sabit ol Hatib, kadınlığn | haklarından sederek demiştir ki: "Biz, kadınlığın tam ve hür bir şe - kilde inkişafını istiyoruz. Biz, ister ye ni, İster eski olsun, bütün engellere karşı çarpışacağız. Müsavi ve hür bir terbiye istiyoruz. Bununla beraber, bu terbiye, her iki cins için ayni olma ilir. Biz, kanun ayni mev. kii, ayni iktrsadi ve mesleki hürriyeti is tiyoruz. Böylece artacak sılâhiyetleri mizi ailenin hayır ve seli yanin sulhüne hasredec: ânevi anlaşma, ahlâksal barış, kar şılıklı müsamaha, ancak annelerin ku- cağında öğrenilmelidir.,, Hatib, sonra, kadınlığın sulh işle rinde yaptığı büyük hizmetleri say - mış, eski ve yeni çalışma program» na geçerek demiştir kit ”Muvaffakıyet ve zararlarımızın bi lânçosunu yapmak güçtür. Berlin kon gremizden beri, en büyük muvaffakı- yetimiz, bizi bugün kabul eden Tür- kiyede kadınların saylav seçilme ve soç- mo hakkına malik olmalarıdır. Ayni hak kadınlara şu memleketlerde de verilmiştir: Brezilya, Urüguay, Cenu bi Afrika, Seylân, Siam. Bundan baş- ka Portekizde ve Hindistan Behar eyaletinde kadınlara, bazı şekillerde seçme hakkı verilmiştir. Yunanistan, Şili, Peru, Romanyada, kadınlar, be- lediye intihabatında seçme hakkını ka- zanmışlardır. Jamayikde belediye ase- sı seçiliyorlar. Belçika, Brezilya, Sey- lan, Ter-Nör, Norveç, Yeni-Zelanda ve Conubi Amerikada ilk defa olarak kadın saylavlar seçilmiştir. Son kon - gremizin toplandığı tarihte 1929 Al - manyada otuz dokuz, İngilterede 15, Fenlandiyada 14 ve Dai i kadın saylav vardı. Burmahe ve Kana- dada kadınlardan âyan azası seçilmiş- tir, Avusturya âyan mecli b “ nı bir kadın olduğu gibi İsveçte âyana kadınları kabul EE zi Hür İrlanda devleti, Ispanya, Brezi! ya ve Ekuatör kadın ve erkek bera - berlii il m etmişler. dir. Birleşik Amerika devletlerinde ilk defa olarak bir kadın bakan olmuş ve mesai nazırlığını yapmıştır. Diğer bir kadın da hazine mui i il başkası da para işleri direktörü ol - muştur. Şili, Fenlandiya ve Birleşik A- merika devletleri konsolosluk ve dip- lomatlık vazifelerine kadınları kabul etmişlerdir. Lehistan ve Danimarkada kadın hâkimler vardır. Bayan Corbett Ashby kadıların, türlü memleketlerde kazandıkları da ha birçok haklardan ve muvaffakıyet lerden bahsettikten sonra kadınlığın son köngreden beri 1929 uğradığı za- rarları da sayarak demiştir ki: "Birçok memleketlerde kadınlar par Iamento hayatında cpey yer kaybetti- ler, Belediye meclislerindeki mevkile- rinin ve birçok müesseselerdeki vazi- yetlerinin de sarsıldığını gördüler, Arsrulusal ticaretin düştüğü karga- şalık, paraların kararsız! könten » jan ve tahdid usulleri, paranın düşük lüğü ve işsizlik, devletlerin iktisadi wiliği için ezici bir tehdit hük - irmiştir. Almanya ve İtalyada insanın çalışma hakkma kar şı yapılan taarruzl: çalışma hakkında 'han verilmesi) bir prensib haline getirilmek istenmi;- il Ibuki, İngilterede yapılan son is 2 e REM etine ve dün| (yani erkeklere | hayatmı kazanmak için çalışmak mec buriyetindedir. Bunları, srnai teşek - küller dışına atmak, tanayiin düzeni- ni bozmak demek olur.,, Nihayet, hatib şu sözlerle söylevini "Kadınlığın; sulha, adalete, müsa - mahakârlığa ve karşılıklı anlayışa kar şı beslediği hararetli isteği burada tek rar etmek İsterim. Bu kongrenin her sözü, her jesti, sulha yardım etmelidir. 1932 de on sekiz milyondan fazla âhların bırakılması için veri- imzalarını koymuşlar - ransız, İngiliz, Japon ve Amk ka kadmları beş devletin yaptıkları iz konferansına gönderdikleri isti- deniz silâhlarınm azaltılması nı istemişlerdi, Hakem usulü, karşılıklı zaman altın- da emniyet, münazaalarm sulhan tes- azaltılması gibi işler birtakım esrarlı meselsler değildir. Bunlar esaslı meselelerdir ki halli için kardeşleri - miz erkekler kadar biz de açık ve dü- günceli bir ruh ile çalışmalıyız. Ortalığ'n bel yoksulluk, kor ku vo hırs, ancak birlik, sulh, iyi niyet sahibi erkek ve kadınların fedakârlığı, yorulmak bilmez bir çalışma ve ölmez bir ülkü ile izale edilebilr. İşte, sevgi- li refikalarım, bu sözlerle sizi iş başı- N i Kadınlar Birliği müessisinin mektubu Başkan, arsulusal Kadınlar birliği | milessiz ve fahri başkan: olan Bayan İ Carrie Chapman Catt'ın kongreye gön derdiği mektubun okunacağını söyle. di. Ve Bayan Sehreiber'e söz verdi. 4 yan Sehreiber kürsüye gelerek me.- tubu okudu. Bayan Catt mektubunda hastalığı dolayısile kongreye gel, diğinden dolayı teessüflerini bildire - - İ rek diyordu ki: Türk kadınını takdir — Biz 1901 de işe başladığımız za- | man Vaşingtonda yaptığımız ilk top - | lantıya yalnız «'tı teşkilât iştirak et - mişti. Fakat kilâtı birliğimize dahildir. İ © İşe başladığımız zaman Türk kadı. nı kapalı kapılar arkasmda yaşıyordu, ve emellerinin ne olduğundan kimse haberdar değildi. Fakat bugün rey ve riyorlar. Parlamentoda bir mevkileri vardır. Bumu son bir asır zarfında ce- reyan eden en büyük hâdise olarak te Bâki ederim. Türk kadınlarını yeni ka- zandıkları haklardan dolayı tebrik €- der ve onlara bu serbestiyi veren bü- yük şef Atatürke samimi şükranları- ini sunarım.,, Bayan Catt kadın hareketinin bun- dan sonra da birçok muvaffakıyetler kazanacağından emin olduğunu bili rerek kongreye muvaffakıyetler & menni etmekte idi. Bunun üzerine baş kan, Bayan Catt'a bir telgraf çekilme- viyesi, karşılıklı muvafakatle silâhlarm' i otuz fazla kadın teş| sini teklif etti. Bu telgraf müttefikan ve alkışlarla kabul edildi. Uluslar karamu murahhasları Bundan sonra Uluslar kurumu mu- rahhaslarma söz verildi. İlk defa kür süye Arsrulusal kadın teşkilâtları ara sında irtibatı temine memur olan ve uluslar kurumu filri teşriki mesai şube- si azasmdan Prenses Radzveill gel miştir, Prenses nutkunda uluslar Tumunu ve umum kâtibliğini temsil et tiğinden dolayı memnun olduğunu söy liyerek dedi ki: — Kadın hukukunun temini için 30 memleket kadınları o burada toplanır. ken biz de Cenevrede uluslar kuru - munda Türk murahhasının başkanlığı altnda toplanıyoruz. Her iki toplanti da sulha hizmettir.,, Hatib bundan sonra kadının cemi « yetteki rolünü izah etmiş ve çok alkış rosu müdür muavini Bay Maurett gelmişti. Bay Muarette kongredâ söz söyleyen yerâne erkektir. Bay Maurette sö başlarken evveli ve sonra gülerek etrafına bak ğer varsa Baylar.” dedi. Bay Maurette nutkunda dedi kit Kadınlar niçin erkeklerle müsavi olmasın? — Şimdiye kadar yaptığınız toplan- tıları takib ettik. Kongrede söylediği. niz nutukları dinledim, Bütün hatibler kadınların sulh istediğini açıkça söy- lediler. Emin olabilrsiniz ki bu gayeyi takib ettikçe Arsrulusal mesai bürosu daima sizinle beraber olacak ve daima size yardım edecektir. İşsizlikten şi kayet ediliyor. Halbuki istatistikler er kek işsizlerin kadın işsü; çok olduğunu gösteriyor. Bununla be- ber büromuz çalışan kadmların va- zişetlerini lah için elinden geleni yapmağa daima hazırdır. İş sahasın- ü iyen kadınlara bü: rardım edecektir. Fikri sahada kadm lar mümtaz mevkiler elde etmişleridr. Comtesse de (o Nosilles'ler ve Madam Curie gibi âlimler yetiştiği halde di- ğer sabalarda kadınlar niçin erkekler le müsavi seviyelere yükselmesinler... Günün en büyük meselesi iktisadi bukrandır. Amerikada Bay Ruzvelt bir| tecriib: yapıyor , bu tecrübenin mu- etle neticelenmesi dünya iktisa- di vaziyeti için hayırlı olacaktır. A- merikada bugün mesai işlerini idare e den bir kadındır. Bu kongrenin başm- da da Madam Ashby gibi kıymetli ve değerli bir kadın oldukça siz de her- halde muvaffak olacaksınız » Yalnız o bunda bütün kadınların da teşriki mesaisi lâzımdır. Bu itibarla kadınlar kendi memleketlerinde de çalışmalıdırlar. Kongrenizde hazır bu lunan 17 Türk saylavından kadınlığın yükselmesi için çalışmalarını rica ede- riz. Cinslerin müsavatı cinslerin müsavatını te- mine calitmağı sulha hizmei ti diyoruz. İçtimai adalet cinsiyet tanı « maz. Hep ayni gaye Başkan erkek murahhasa da ayrıca kongrenin teşekkürlerini bildirdi ve | Arsrulusal kadınlar konseyi murahba sr Ogilivie Gordon'a -öz verdi. Bayan Gordon, Arsulusal kadın kon seyi de ayni gaye için çalışıyor. 1904 de ancak beş altı memlekette kadın serbestisi elde edilmişti. Bugün Avru. p&da ve şarkta ve ayni zamanda Hin - distanda kadmlara hürriyet verildi. Kadın ara n hakkım veren Türkiye Cümhuriyeti hükümetine takdirleri - mizi sunalım ve müvaffakıyctler te - | menni edelim. Diğer memleketlerde de tam hürriyet verileceğini ümit ede | lime Yeni giren cemiyetler Başkan Bayan Ashby bundan son ra Arsulusal kadınlar birliğine gir - mek isteyen ulusal cemiyetler namına Bayan İngeberg Valine söz verdi. Ba- yan Valin nutkunda Iran, Italya, Arab, | Irak, Hindistan ve Filistin kadın teş; kilâtlarının da birliğe girdiklerini mem nuniyetle bildirdi. Başkan bundan son ra kongre icra komitesi azalarını kon- greye iakdim etti. İsmi konanlar aya, Ba kalktı ve alkışlandı. unlar arasında alkışta iltimas bar olanlar da vardı. Meselâ Munir mo rahhası Bayan Şaraui Paşa, Lâtife Be kir Işık, Jamayik murahhası Marson en ziyade alkışlananlar arasmda ler. Bundan sonra kongre kadınlar konseyi azası takdim edildi. o Takdim edilmek sırası sureti mahsusada kon - greye davet edilmiş olan Türk kadın saylavlarına gel Lâtife Bekir i leri birer birer okudu. Ve saylav- arnuiz kürsüye kadar gelerek heyeti selâmladılar ve... sürekli suretie al - kışlandılar. Takdim edilen saylavları mız şunlardır: Mihri Pektaş, Huriye Oniz, Ferruh Gübgüb, Mediha Ulamış, Behire Be- diz, Esma Nayman, Nakiye Ergün, Mürvre Günenç'dir. Diğer saylavlar gelmemiştir. Kongre başkanı kanların söz verdi Siyasi müsavat Bu komisyon başkanı Fransız mu - rahhası Brunchvicg komisyonun siya- si mütavat hakkında hazırladığı karar sureline dair izahat verdi. Bu karar su retine göre her memlekette kadınlar erkeklerle müsavi — haklara malik ol. malıdırlar. İktisadi müsavat Madam İngeborz Walin iktisadi mü- savat hakkındaki karar projesini takdim etmiştir. Bu projede evli olsun olmasın kadının mesairine- katiyen müşkülât gösterilme- mesi afzusu izhar edilmekte ve erkek gi- bi ayni işi yapan kadına ayni ücretin ve rilmesi ve ayni â imkânlarının kar bulü talep olunmakta idi. Bu karar ka- ia ei komisyonlar © baş mektedir: Kadın satılıp alınabilen bir mal gibi dei edi lir, Tenasüli sahada esaret olmamalıdır. Fuhşa karşı voya bir sıf kadınlara kar şı alınmış olan hususi tedbirler ilga 6- Bilmeli Tenasüli hayatta daha iyi şerait te- mini lâzımdır. Eğer sıhhi bir mürakabe lâzımsa bu mürakabe hem erkeğe bem kadına karış tatbik edilmelidir. Cinsi karışıklığa bir nihayet verilmelidir. Bu karar dahi eller kalkmak suretile kabul iştir. Evli kadınların istikldki Fransız murahhas Madam Marin Ve- rone söz alarak hukukta evli kadınların tam bir istildüle sahip olmalarım istiyen karar suretini teklif etmiş ve şu beya « neşredilen bütün beyannameler insan mahlükunun hukuku olmalıdır. Ayni zamanda a Sn li ve ona tasarruf edebilmelidir. Tabii. yetini muhafaza etmek veya değiştir . mek hususunda erkek gibi ayni hakka sahip olmalıdır.,, Madam Marin Veror'un yukardaki beyanatını ihtiva eden karar ittifakla ka bul edildiği gibi sulh komisyonu başka Bi ve Amerika murahhası Malle Josephi- Deschain tarafından © (kadınların barış işin mesaisi) lehinde ileri sürülen karar sureti de kabul edilmiştir. Bu son karar- da şöyle denilmektedir. Muharebe kalkmalı “Kadınların siyasi hayata © girmesi lizmmdır. Hükümetler muharebe ve, barış hakkında & karar vermektedir Muharebe yerine umumi bir hakemli usulü, şiddet yerine de müslihane bir ha reket kaim olmalıdır. Kadn da bu işlere faal surette iştirik etmelidir... Bütün bu karar suretleri başkan tara- fından reye kondu ve cümlesi | ittifekla kabul edildi. © Bundan sonra arsinlusal kadınlar bir- | da toplanmıştı. Müzak, dildi. Umumi kâtip Emilie yapı. lacak tadilât hakkında izahat verdi. Ve tadil edilecek maddeleri okudu. Saat 12,30 olmuştu. Başkan o Ashby, celseyi kaparken, öğleden sonra sulh ve çalışma şeraitinde müsavat komisyonla pi ayrı ayrı toplanacaklarım söyle » Salon yavaş yavaş boşalmağa başla #mıştı, Sarayın büfe salonu bir anda dol. muştu. Oturmak şöyle dursun, büfeden yiyecek bir şey almak imkânsız bir halo gelmişti . Oğleden sonra Oğleden sonra sulh ve uluslar kurus mu komisyonu Am murahhası ba yan Josephine Schsin'in ve çalışma şe raitinde müsavat komisyonu toplanmıştır . Sulh kor Bu komisyon umumi içtima salonun- <renin mevzuu u- mumi alâka uyandırdığı için, müzakere yi dinliyenler © çoktu ve murahhasların mühim bir kısmı da salonda idiler. Celse açılınca reis evveli yoklama yaptı. Sonra Fransiz O murahhası Mala- terre - Sellier, komisyonun arsıulusal ka- | dınlar konseyi ile birlikte hazırlamış ol- duğu karar süretini okudu. Uç sahifeden ibnret olan bu kararda hülüsa olarak, sulhun temini için kadın- lar larafından sarfedilecek — gayretlerden bahsedilerek bütün dünya derek her ne pahasma olursa olsun, sula hün temin edilmesi talep edilmekte idi. Karar ayni zamanda bu maksadın te- i protesto ediyordu. Gayeye vusul için uluslar kurumunun fileri teşriki mesai komitelerile | birlikte çalışılmasını tavsiye ediyordu. On iki milyon imzalı mazbata Bu karar etrafında bir çok murahhas» lar söz söylediler Evvelâ daimi silâhsızlanma kadınlar komisyonu başkanı Dingman, komilenin faaliyeti hakkında izahat verdi. Bu teşki- lâta 45 milyon kadın — temsil eden 14 muhtelif kadın cemiyetinin bağlı olduğu- mu söyliyerek 1931 de Cenevrede topla- nan silâhsızlarma konferansı esnasında sulh lehine 12 milyon imzalı bir mazba- tanın konferansa verildiğini ve bu maz“ batanın iki kamyonla naldedildiğini ak kışlar arasında anlattı, Kadının elinde kuvvet vardır Uluslar kurumu mümessili olan pron- ses Radzweilla, uluslar kurumile kadın teşkilâtlarının teşriki mesai şeklini izah etti ve dedi ki: — Kadınm elinde kuvvet vardır. Bu kuvvet te bütün dünyaca tanınmıştır. Fa- kat kadın bu kuvvetile kongrede alınan kararları dünyaya kabul ettiremez. Fa» kat sözlerimizle sulh filerini inkişaf et4 tirebiliriz.,, Prenses, bu gayeye varmak i- çin sinemalarda propagandalar yapılması ni ve her memlekette heyetler teşekkülü. nü tavsiye etti, Söz alan Bayan Dreyfus Barney, yar- dımcı teşkilâtların selâmlarını kongreye bildirdi. Ve komitenin bu sene iktisadi buhran ve işsizlik meselesile meşgul ola- cağını, komitenin bu (maksatla mesai bürosuna bir proje vereceğini söyledi ve ros ye Bayan Malaterre - Sellier'ye ver- hası, Şark memleketlerinde ezcümle, Mi- sar, Filistin, Suriyede bir seyahat yap» mış ve bu kadmlar teşkilâtı. mn İstanbul kongresine iştirâklerini te min ti Malaterre - Sellier, şark sulhsever olduğunu ve birliğin ise harp aleyhinde ve sulh lehinde olduğunu söyli- yerek, in şark ve garp kadınları arasında hakiki bir teşriki mesai vücuda getireceğine kani olduğunu söyledi. are Corbett Ashby, karar inin edilmesini teklif etti ve karar da bazı tadilat ile kabul edildikten sonra, celse adı, Temenni mahiyetinde olan bu karar yarınki toplanacak olan heyeti umumiye. ye tevdi edilecektir, , Mesci komisyonunda Mesai komisyonu da saat 15 te aleni toplantısmı yaptı. Bütün milletlerin mu- rahhasları bulunuyordu. Riyaset İsveç murahhası Bayan Valinde idi . Bu komisyonun toplantısında bütün milletlerin murahhasları kendi | memle. ketlerinde, kadınların çalışma şeraiti hak lmmdni vermişlerdir.» ransız kadınlarınnı çalışması Fransız murahhası, Fransa kadınları nin #eraitinin umumiyet itibarile İyi olduğunu, bankalarda, postanelerde, kadın memurlar bulunduğunu, fakat işsiz kadınlar da mevcut olduğunu ve kadın- maaşların © erkeklerinlcinden az olduğunu söyledi. Mısırda acaba nasıl ? v li da işlerine devam eylediklerini anlatı. Amerika murahhası, ların ücret- lerile, erkeklerin ücretlerinin müsavi ol- ması yolunda bir temayül vücuda geldi- ğini ve bunun yeni kalkınma hareketinin bir parçası olduğunu söyledi . ç, Bünunla beraber, erkeklerin umumi islerde daha çok kullanıldığını, kadınlar için iş icat etmenin güçlüğünü anlattı. Kadınlar daha az para alıyor Avusturalya murahhası, kadınların er- keklerden az para aldıklarını bildirdi. Avusturalyada bankalar, erkeklerle adınlarım ayni işi yaptığı takdirde ay- Bİ parayı alması prensibini kabul etmiş- Verse de, ayni işi kadınlara vermediklerini anlattı. Yüksek mevkilerde erkeklerin bulunduğunu ilâve etti. Çekoslovakya murahhası, hükümet ta- rafından hiç bir muarıza görmedikleri mekteplerde bir kadından boşanan yere kadın tayin etmekte de muvaffak olduk” larını izah etti, , Türk murahhası, Bayan Safiye Hüse- leri pek âlâ muhafaza ettiklerini ingilizce ye fransızca olarak anlattı ve çok İlim landı, Evli kadınların işten çıkarılması ms89 lesi olmadığını söyledi. Ucrette müsavat Bu sırada, Türk murahhaslarına Bİ sual soruldu: — Sanayide çalışan kadınlar masildif. Erkeklerle öyni ücreti alıyorlar ms? Buna diğer murahhastımız Bayan Ne cile Tevfik şöyle cevap verdi: izde erkeklerle kadınlar ayni pe rayı alırlar. Fakat her ikisi ayni işi yap mıyor. Kadın daha az iş yapıyor. Ban dan başka, memieketimizde sanayi yeni başlamıştır. Ve kadınlar da ayni sevi yede yetiştiriliyor. Bayan Necile Tevfikin kadınlarını yetiştirme hakkındaki tatminkür ceva * br yine alkışlandı. Yunan memnun değil Yunan murahhasına söz verildi. Yer nanistan murahhassı, erkeklerin tabi” tile yüksek mevkileri muhafaza ettiğin” den ve kadınların bankalarda büyük iŞ piyasada küçük ünvanları — olduğundan bahsetti, Romanya murahhassı Romanyanı da Fransa gibi kadına hürriyet verdiğini fakat siyasi hak vermediğini söyledi Bununla beraber, iki sene önce Rama tiğimi söyledi. Yahudi mahafilinde kadınların ayni iş için erkeklerle müsavi ücret alacak olsalar da daha aşağı mevkilerde kullar nıldığını anlattı. Bununla beraber, ka * dın doktor, kadın hökimleri olduğumu söyledi. Cenubi Afrika murahhassı, kadınla, erkek arasında ekonomik müsavat ol * duğu halde bazı işlerde bunun büküm sürmediğine işaret etti, Meceli tabı İş” lerinde ve madenlerde kadın çalıştrıl » mamaktadır. Muallimlikte de evlenince kadının iğ ten çıkarıldığı anlattı. Kadının sıhhati Bu sırada Avusturalya murahhassi © Jan Bayan Rişbiç ih hitaben söyledi, Reis a Walin, ka- din için her iş tehlikeli olabilir veya © lamaz, Fakat biz, şu voya bu muayyen işin bize dokunduğunu hesap ederek mevzuumuzu dağıtamayız. Şu iş kadın lara uyar, bu iş uymaz olamaz. Bu Gİ dişle, ev işinden başka iş yapamayız m ücesine varırız diye cevap verdi, İsviçre kadınların çalışmasını istemiyo» yan sindikası federasyonu da bu mesele ile meşgul olmalıdır. Annelerin evleri" pe dönmesini twin edecek olan evli ınların yerine da diren Bugünkü toplantı e an küç ğe liği 'nin içtimai örfler ve kadınlara müteallik ka nunlar meselesi müzakere edilecektir. Saat 18 de Türk kadın birliği tara fından Dolmabahçe sarayında murah - haslar şerefine bir çay ziyafeti verile » cektir. e Abideye Dün saat 14 te Suriye murahbasi Taksime giderek âbideye bir çelenk bı- rakımışlardır. z Dün akşamki ziyafet Dün vali ve belediye reisi Bay Muhiddin Ütündağ ve refikası tarafın - dan kadınlar kongresi raurahhasları şe- refine Pazapalasta mükellef bir ziyafet iştir. Ziyafet çok sicak bir hava inde devamı etmiş, hoş santler ge-