4 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

e SN, asıl Yıkıldı Mer hakkı mahfuzdur. Yazan: Son Yemen valisi Mahmat NEDIM Suriye ihtilâlci ve iftirakcılarına kimler ele başılık etti Kısırda kurulan merkez—Genç Türklerin elden ee colaşan kitabı — Gafil avlanma sırası 10 — Yalnız bununla iktifa et memişler, bunların kadm, çocuk, erkek ne kadar akreba ve taallü- kâffesini teb'it ve bü- yağma ve emlâkini zapt ve müsadere etmişlerdir. li Emir oAbdülkadirülceza- irinin kabrini de yıkmışlardır., Hüsnü niyet sahibi bir Şerif Hü- kr meşe gray kâ- sebepler ir. Öyle olduğu- nu kabul “tmek safderunluğunda, “rg ha'dı olarak sorulabi- O balde Şerif Hüseyin neden « samana kadar beklermiş, devle- #in en buhranlı bir vaktini intihap Çünkü bu bahsettiği sebepler, Harbi umumiden evvel de vardır. Eğer bir ictihat mocmuası için, ya- hut iki üç paşanm keys Fimayoşa etmesini kabul et- wemek için, şeriat ar alim ria- yet edilme: için kalkıyorsa bu- nu daha evvel yapması lâzımdı. Müvazenesi yerinde olmıyan bir kafanm mahsulü olan bu (esbap) Şerif Hüseyinin bir & maskesi idi. Esasen neşredilen vesaik onun ha- kiki çehresini göstermeğe bir par- ça yardım eder. Bir parça deyişi- min sebebi ise Şerif o Hüseyinin her şeyden evvel hırsına zebun o- luşunu anlatmak içindir. Arap im- paratorluğu, Arap hukuku iddia- İarı bile nihayet bir başka maske- dir, Çünkü onun bu kadar gafil olduğumu kabul etsek bile arel da biraz gözünü açabilecek adı lar da yek değildi. O bunları hiç bir şey için dinlememiş olsa bu hususta o dinlememek le gelemezdi. Atmak hırsı, gözlerini bürüyen hırsı akıl ve mantrka ga- lebe çalmıştır. Bir zamanlar, ya- ni meşrutiyetin ilânı üzerine İstan- bulda toplanan ve muhtelif nam- lar altnda çalışan Arap rüesası- nın çoğu Aliye divanı harbinin hü- kümleriyle idam edilmişlerdir. Bunların cürümlerini isbat eden vesikalarm çoğu da Harbi urmmi başlangıcında Şama Fransız kon- #ö'ashanesinde bulunarak dördün- cü ordu kumandanlığının eline geç- mişti, “arbi umumiye kadar İstanbul- daki Fransız sefaretinin Arap if- tirakçılarmı idare ettiği bu suret- le meydana çıkıyor. Bu vesikalar- dan biri de Fransızları endişeye düşüren İngiliz mesaisini gösteri- yor. Esasen aralarında itilâf ol. makla beraber Fransızlarla İngiliz. ler o Arabistan mesailinde tam mânâsiyle bir türlü anlaşamamış- bardır. Suriye iftirakçılarına Harbi u- mumi canasında olduğu gibi daha evvelleri bilhassa Sultan Hamit Tae bilhassa Mısır merkez- etmiştir. O zamanki Arap iftirakçılarının düşünce ve emellerini Sultan Ha- şitten ve Ebülhüdadan yüz bula- maadıktan sonra Mısıra giden Ha- lepli Abdurrahman Kevakibinin <€ msilikere) ismindeki aama anlattığını yazmıştım. ların Sultan Hamide karşı Arap iftirak- çwığmı nasıl feda (ettiklerini ve | ihasra Arap âlemine karşı nasıl kendilerini izah ettiklerini anlat- mak maksadile (Ümmülkura) dan hazı satırlar almak isterim. Üm- mülkura) Mısırda bundan tam o- tuz sekiz sene evvel basılmıştır. Jon Türklerin o tarihlerde elden ele dolaşan o (Mahkemei Kübra) isminde bir kitapları vardı. Bu ki- tapta Sultan Hamit muhakeme e- ğa Ümmülkura da (Mah- kemei Kübra) dan ilham almıştır denilebilir. Abdürrahman Keva- kibi Mekkede muhayyel bir İslâm kongresi topliyor. Şamlı, Kudüs lü, Mısırlı, Yemenli, Basralı, Ne- citli, Medineli, Mekkeli, Tunuslu, Faslı, Kürdistanlı, Tibrizli, Kazan- lı, Efganlı, Hindli, Çinli, Tatar ve Türk murahhaslarından mürekkep bu kongre söz de İslâmiyetin in- bitatı sebeplerini konuşup bu su- kuta bir çarevarayacaktı. (1) Ab- ha. 'dürrahman Kevakibi bu murah- hasları konuşturmadan (evvel ki- tabına şöyle bir mukaddeme yap- “Bu müzekkereye muttali olan- lar onu souna kadar okumalıdır. lar. Çünkü bu çok mühim bir ki- taptır. Bu öyle bir beyennamedir ki dinini, vatanını, (o milletini se- ven bir ferdin onu ihmal edebil- mesi mümkün değildir. Bunun bir harfini gözden kaçırına. İslâmiye- tin ne dereceye kadar sukut ettiği- ni ve bu sukattan kurtulmak için İ neler yapmak lâzumgeldiğini an- lamalısın. Bu cemiyetin oObundan sonra Kureyş sayfaları ismile neşroluna- cak diğer mukarreratı da elinize geçtikçe dikkatle okuduktan son- ra onları arkadaşlarınıza da verip okutun, neşredin ki Müslümanla- rın kıyamı ve ittihadı biran evvel SRMN yl neticelenebilsin. Ayni zamanda da bunları mümkün olduğu kadar mahrem tutmağı ih- mal etmeyiniz!,, İngilizlerin ve Mısır Hidivleri- nin emir ve yardimiyle © çıkan bu kitabın o zaman (Sultan Hamidi çileçlen çıkardığını, muharriri Ab- dürrahman Kevakibiyi İstanbula celp için birçok paralar ve man- saplar vadedildiği halde muvaffak olunamayınca bu adamın idamma bükmedildiğini de biraz evvel kay- la riyasete intihap ettirdiği Mek. keli murahhasa evevlâ şu sözleri iyii İslâmiyet bin seneden faz- la bir zamandanberi inhitat edi- yor. Fakat Arap milleti diğer mil. İetlere nazaran mevcudiyetini mru- hafaza ediyorsa da emin olunuz bu da devam edemiyecektir. Çün- kü felâket nihayet Arapların kal- bi olan Ceziretülâraba doğru dev adımlarile yaklaşıyor. Tehlikeyi görmek zamanı gelmiştir. Bu sebeple büyük mücahedeye hazırlanmalıyız. Vâızlar, kitaplar, risaleler ve beyannamelerin bağır- dığı bu hakikate kulaklarımızı aç- malıyız. Fakat iş sade sözle de ol- maz. Kuvvet ister, kuvevtimiz var- mı, bunu düşünmeliyiz. Allahtan dilerim ki bizim bu cemiyetimiz lâzrm olan bu kuvveti o bulmağa muvaffak olsun. Arap rücsasının fikrine göre, bugünkü felâketlerin sebeplerini, ayaklandıracak olan- lara açıkça anlatmak lâzımdır. Onlara bu gidişle mahvolacağımı- zı, mutlaka harekete geçmek icap | ettiğini bildirmek lâzımdır. Âkibe- miz tahmin edemiyeceğimiz ka- dar fenadır. Bu fecaati bütün göz- lerde canlandırmak vazifemizdir. Ayni zamanda bugüne kadar su- san Müslüman büyüklerine sitem etmek te hakkımızdır. Çünkü şim- diye kadar çoktan kıyam etmeli i- diler. Bu kıyam zor, müşkül bir iş değildir. Vakit gelmiştir, faz- la bekliyecek takatimiz yoktur. Şimdi biz bu hastalığı teşhis edip, mikroplarını ve devasını bul- mak için burada toplanmış bulunu yoruz. Ancak bu işi başaracak o- İan cemiyetimiz bir müddet me- izli O tutmalı ki neticeye n ortalık bir şeyden ha- berdar olmasın. Bizim için riya, korku yoktur. Hasta son nefesindedir. Bu felâ- ket karşısında tereddüt ve korku bizden uzaktır. Mezhep ihtilâflarını da unutu- , unutmak o mecburiyetinde- yiz, yoksa hiç bir neticeye varama- yız. Yalnız ve sadece | İslâmiyet mevzuubahistir. Kâbenin bulundu. ğu mukaddes toprakta bulunuyo- ruz. Ceziretülârapta yedi sekiz milyon Müslüman var. Din zaten buradan çıktı. Dünyaya yayıldı. Onu kurtarmak için gene burada toplanmış bulunuyoruz. (Bitmedi) (1) Gariptir ki 1926 da da kral fbais- suudun davetile bütün islâm memleket- lerinden gelen murahhaslarla Mekkede böyle bir kongra toplanmıştı. 'HARİCI HABERLER Amerikada silâh tacirleri Bir harp vukuunda derhal Ki alınacak ya YAŞINGTON, 2 AA. — Aran gelecek haiz Şarataği Kaz Mya ie > rini bitirmiştir. Bu projede ezcümle de- nilmektedir ki: kii “Amerika tâbi ber kimse, ikanın dabil olacağı bir harpten hiç bir istifade etmiyecektir. şirketleri idare © bulundukları yerde kendilerine birer rüt be verilecektir. Bunu reddettikleri tek- dirda, muharip kıtalara Harp vykuunda, devlet, yüzde 6 kâr vi Feçmiyen sanayi varidatının yarısını, Fazla ki edenin bepali hacsedecektir.. ae Pöyük sanayiciler, herk gbi âh altına aloncallar, ve herkes gibi ya ei- erlere gidecekler ve yahut ulusal yeli ret uğruna kendilerini feda 5 dir, Bugün ferdi varidat üzerine, 10,000 dolara kadar yüzde 4 olan vergi, harp Tunusta Bir kışlada yerli Süvariler kanlı bir Hadise çıkardı. ar TUNUS, 3 (A.A.) — Tunusun şi Ver taşlar ve sapar Sky bir miro» ye hücum etmişlerdir. Müfreze, dipçik ile mukabs'a etmiş iki taraftan her larm arasmda bin tiyatlardan bir yerli aldığı yavalardan har Sükünet ve intizam iade edil- © Hima' a'ayada Bir İngiliz ilepi Everstin tepesine çıkaçak NEVYORK, 3 (A.A.) — Ingiltere hükümeti, bir ingiliz heyeti seferiyesi. nin, 1933 - 36 yıllarında Everest tpe sine çıkmak için teşebbüste bulunma - sna muvafakat etmiştir . Everset komitesi, 1933 heyeti sefe- riyesi reisi olan Bay Ruttledgeyi, bu yo ni heyete riyaset etmeğe çağırmıştır. Bay Ruttlodge, bu daveti kabul et- miştir Ee ai Yeni İspanya kabinesi MADRIT, 3 A.A. — Radikal fırka- # reisinin teşieil etmiş olduğu kabine şu şekildedir: Başbakan B. Lenroux, sanayi ve ti- caret B. Potela Vallederes, Bahriye B. Yavier de Sallas, Ziraat Bay San Yose Bonaya, Münakalât B. Yabon, Mesai B. Vacuero, Maarif B. Rannon Trieto, Na- En B. Raphael Guerra Delrio, Maliye B. Alferdo Zabala, Adliyo B. Vincente Cantos, Harbiye B. Carlos Masuellst. Bahriye, maarif, ve maliye bakanlıı- ları hariç olmak üzere bütün bakanlık. lar radikallerin elinde bulunmaktadır. Hükümetin bilhassa sağ cenah mensup- bırı tarafından böyük bir muhalefete ma iaz kalacağı ve iktidar mevlcine uzun müddet kalamıyacağı söylenmektedir. Kortezler MADRIT, 3 (ALA.) — Neşredilen bir kararname, Kortezlerin bugünden itibaren bir ay müddetle tatilini na - tk bulunmaktadır. Tahlisiye teşkilâtı Buyıl bütçesi ile daha genişletilecek Tahlisiye idaresi genel müdürü Bay Necmi, idarenin 935 yılı bütçesini tas- dik ettirmek üzere Ankaraya gitmiştiz. Oğrendiğimize göre tahlisiye terki- litmın, 935 bütçesinde © genişletilmesi kararlaştırmışlardır. Bu münasebetle fener, ziyalı şamandıra ve sis düdüğü gibi yeniden bazı tahlisiye aletleri »lı - acaktır Bunlar için bütçeye konan tahsisat encümen tarafından kabul edilmiştir. Bay Necmi bir kaç güne kadar çehr'mi- ze dönecektir. 935 yılı hazirandan, baran de yeni bütçe tatbikatma geçile- celetir Diğer taraftan Sinop limanına ko- nen yeni sis düdüğü dünden itibaren faaliyete başlamıştır. Bu düdük, sekit den mili uzaklkan işitilmektedir. vukuunda yüzde 6 olacaktır. 10.000 dolardan fazla © varidat için vergi yüzde 94 olacaktır. Reisicumhur ticaret hesaplarını ka» fiya''arı t »bit cine, .anayii ve sika usulüne raptetmek halkıma da ma» ömisyon ba ing ç « rmaye olarak yar rm milyar slan harp sanayiine serma- ye verecektir. Spekülâsyon yapanlara 100,000 do- isra kadar yükselen para çozaları veri- lecektir.,, Harp ihtimaline karşı VAŞINCTON, 3 A.A. — Kongre a- zalarmın örn İber verdiğine re, Amerika harp imalâtma lâzım olan mü- him miktarda manganez, kalay, tungs - ten v o aha başka * »ler alacaktır. Bu madenler, stok halinde, bir harp ihtimaline saklanacaktı va Bahriye bütçesine, bu mübaynat için mektedir. Habeş meselesi Londradaki Habeş sefareti tecavuzkârbir dil kullanıyor LONDRA, 3 (A-A.) — Deyi Tele- grafa göre, Londradaki Habeşistan 8e- aretinden şu beyossita bulunulmuş - Serendipte ma'aryadan ölenler KOLOMEO, 3 (A-A.) — 1934 sen ri Serendip adasında Me. larya hastalığından ?" verin sayısı 54 bin kişi Yeni bir top 20 kilometre ilersini döve- bilecek bir top yapıldı VAŞINGTON, 3 A.A. — Vaşington tersanesinde yeni bir top yapılmaktadır. Bu top hakkında hiçbir malümat yok- tur. Ve bahriye bakanlığı yapılışını pek gizli tatmaktadır. Söylendiğime göre, t0p boş pusluk kalibrededir.. ve uzunluğu tahminen 15 kademdir. iye menzili 20.000 metredir deniliyor. ne yapmaktadır. 1933 senesinde 3000 iş- d kullanan tersanede sindi BOD işçi ver dır. Ve bunlar deniz programınm ta - bakkulu için 1937 senesine kadar çalışa caklardır. Deniz silâhları Amerika, Almanyanın da konferansta bulunmasını istiyor VAŞINGTON, 3 A.A. — Bahriye Svanson matbüat kongresi Litvanyada Alman aleyhdarlığı — Başbakan B. 'basılmı dö Fransın mahzenlerinde de dört milyar oltın frank bulunuy. “du. Mülhak bütçeler görüşülüyor ANKARA, 3 (Telefonla) — Yarın Kamutayda mülhak bütçeler- den Van gölü ile Evkaf idareleri bütçeleri görüşülecektir. Ankara imar idaresi ile tahlisiye idaresi bütçeleri encümenlerin- den çıkarak basılmış, üyelere dağıtılmıştır. Bakanlar heyeti dün toplandı ANKARA, 3 (Telefonla) — Bakanlar heyeti bugün saat 16 da toplanmıştır. Bu toplantı geç vakte kadar sürmüştür. Başbakan Cumaya şehrimize geliyor ANKARA, 3 (Telefonla) — Başbakan İsmet İnönü'nün bir kaç gün kalmak üzere cuma günü İstanbula gitmesi muhtemeldir. Ekonomi Bakanı Kütahyaya gidecek ANKARA, 3 (Telefonla) — E konomi Bakanı Bay Celâl Bayar bu- günlerde Kütahyaya gidecektir. Bay Celâl Bayar Kütahyada sanayi iş- lerini gözden geçirecek, bir gün kaldıktan sonra buraya dönecektir. Cezalandırılan gümrük memurları ANKARA, 3 (Telefonla) — İkinci kânun, şubat, mart aylarında muhtelif cezalarla cezalandırılan gümrük memurlarının adedi ile me- muriyet ünvanları ve aldıkları cezalarla sebepleri birer liste halinde vekâlet tarafından gümrüklere bildirilmiştir. Bu aylar zarfında muhtelif cezalarla cezalandı ermiş memurlar 156 dır, Bunların içinde 119 ihtar, 17 tevbih, 3 maaş kat'ı, dört sınıf tenzi- li, 4 işten men, 6 vekâlet emrine alınma, 3 ihraç cezası vardır. Kutu kerestesi çıkarmak için ANKARA, 3 (A.A.) — Ekonomi Bakanlığından tebliğ edilmiştir. Bazı kutu fabrikaları sahipleri İktisat vekâletine müracaat ederek ellerinde büyük katiyat rahsatnameleri mevcut orman şirketlerinin ken dilerine ihtiyaçları nisbetinde kereste vermemekte ve yahut yüksek fiat istemekte olduklarından şikâyet etmişlerdi. Ziraat Bakanlığile aşağıdaki esas dairesinde mutabık kalınmıştır. Kutu kereste işliyecekleri İktisat vekâletince tasdik edilecek fabri- kaların ormandan yalnız kutu kerestesi çıkarmak şartile ve müzayede suretile köner katı müsaadesi verilecektir. Alâkadarların nazarı utalar- na vazolunur. B. Eden dün Prag'a gitti VARŞOVA, 3 (A.A.) — İngiliz sefiri Bay Edenin şerefine bir siyefesi carmiiş ve Bay Eden, sani İTO Gy müteveccihen e ket etmiştir, Alman ve İngiliz hava kuvvetleri LONDRA, 5 (A.A.) — Sir Con Simon, Avam kamarasında bir sua- le cevap vererek demiştir ki: el? Hitler, Berlin mükâlemeleri esnasında Alman hava kuvveti- nin, İngiliz hava kuvvetlerine muadil bir dereceye erdi Sir Con Simon, diğer bir suale verdiği cevapta: milan maş “Siresa'da ne cereyan ederse etsin, uluslar kurumu konseyinin gele cek toplantısında tetkik edeceği mevzuların serbest ve tam bir şekilde münakaşasına mâni olmıyacaktır.,, demiştir. Adanada yeni bir ilk mektep ADANA, (Milliyet) — rika büt ayrılan 40,000 bira namızın en güzel ire Yeni istasyon caddesinde modern bir ilk mektep inşasına karar verilmiş ve mektep münakasaya konulmuştur. Mektep binası eylül ayında ikmal e- dilmiş bulunacaktır. Şehrimize bağlı kaza ve köyleri - mizde de halk yeni mektepler yaptır- maktadır. Gelecek ders senesine ka - dar bu yeni yaptırılan metkeplerin Kn 20 yi geçeceği haber verilmek. edir. Yılan mı, yalan mı? ÇANKIRI, (Milliyet) — Ağızdan ağr ya dolaşan garip bi rivayet - Hanımın karnımda yılan varam Belodiye derhal işi o anlamak ve su baklımda kalka emniyet verebilmek için deposunu boşalttı, fakat yılan namma ME sizl emme Nakiceyi > dü bale a bildirdi. Karında yılan oldeğunu. söyliyen kadın tedavidedir. Bakalım, taya yılan mı çıkacak, yalan mu? Adanada bayındırlık ADANA, (Milliyet) — Şehrin en iş lek ve güzel yerlerindeki hara ve çir- kin dükkân ve evlerin yıkılmasma de vam edilmektedir. Bunların yerine a8- ri binalar yaptırılmakta, caddeler ge- Gümrükler idaresinin tamimi ANKARA, 3 (Telefonla) — Güm- rükte muamele takip eden /komisy. oncu Gü N hara bill 72 YAZ i Adanada ilk mektepler ADANA, (Milliyet) — a dahilinde Bi Sk meliep Terk ve ba mekteplerin bütün mevcut talebesi “| kez ve erkek 5600 ü geçmektedir. Bu mekteplerde 1Zi muallim ders ver - mektedir. izmirde at yarışları IZMIR, 3 (A.A.) — Ilkbahar at yarışlarına önümü İst" cuma günü bag Innacaktır. Şimdiye kadar koşulara İş- törük etmek üzer 39 hayvan kaydedil- miştir i Hava raporu Sıfır bararct derecesine ve deniz s6- viyesine indirilmiş bs “metre bu sa - bah: saat 7 de 761, 14 te 782. Hararet derecesi saat 7 de 6,5, 14 te 12. En yun i 177, on aşağı ha- Rüzgür ekseriyetle lo: <a emiş- vir. a eğe retre- ye kadar çıkmıştı. Azhinda hemi ANKARA, 3 (Telefonla) — Kar dün gece sabaha kadar devam etmiştir. Bu- Si bara plani, kaslar gelir, Emektar gazeleri ve yazıcı Vartan dün son ei bırakıldı. Resmi” hastahanedenkaldırılışını şöstermektedir