8 Şubat 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Her hakkı mahfuzdur. Yazan: Son Yemen valisi Mahmut NEDİM Yemen mebusları ile Bay sadık başbaşa karar veriyorlar Yemenin istediği muhtariyet - Bay Sadıkla Yemen mebusları arasındaki kararsızlık « Muhayyel Yemen! Kısa bir hoş beşten sonra, söz he- men fırka işlerine, Arabistan bah- sine geldi. Ben, arkadaşlarla söz birliği etmeği, ve Sadık beye karşı bir fikirde görünmeği istememiş- tim. Çünkü esasen bu işe ciddi bir nazi bakmayordum. Hürriyet ve İtilâf fırkasmın sağ- lain bir temele yaslandığını göre- miyordum. Asıl korktuğum ve asıl ümidimi kıran, daha ilk kademede hırsın, mevki hırsınm ilk önde gi- dişi, ve ne olursa olsun, ekseriyet teşkil edebilmek için gidilecek yol. ların, uzun uzadıya seçilmesinden ziyade, çabuk varabilmek için her çarenin mubah addedilmesi idi. Acele ediyorlardı. İşte meselâ, Yemen O mebusları bir ağızdan “Yemene muhtariyet verilmelidir,, deseler, Sadık bey — Verdik gitti, diye bahsi kese- cekti. Sadık bey ikide bir gene dinden, imandan bahsediyor, karşısındaki sarıklı, cübbe'i Yemen mebaslarmı bu yoldan kendine bağlamak isti- yor ve bu isteğini hissettiriyordu. Ben, ara sıra söze karışıyordum. Mebus arkadaşlar arasında işe çok ciddi nazarla bakanlar vardı. Bunlar hararetli hararetli ıslahat. tan, devri istibdadın o zulmünden, cehlinden bahsediyorlar, henüz İt- tm ve Terakkiye mensub olduk- ları halde cosarak ondan da şikâyet ediyorlar, ve bütün ümidlerini (bir oğacak) yeni fırkaya arını, Sadılet Veyi sevinc- Sadık bey bütün söylenenleri tas- or, mâkül ve makbul buluyor, arada not ediyor; — Bunu da programımıza ilâve- ederiz, Bak bu ciheti düşünmemiştik, bu da muvafık... — Ne güzel tahlil ediyorsunuz, evet, çok doğru... bu da nazarı dik- kate alınmalıdır, mühi bunu farkında olarak memnun, ne. geli, keyifli idi. Öyle ya bir çırpıda Yemen me- buslarını kazanmış demekti. Daha ne isterdi? te kavuşturacak kararlar verilmiş- ti! Mektebler açılıyor, limanlar, şi- mendiferler, kanallar, şoseler, yapı- İıyor, ziraat asri bir şekle sokulu- yor, Fabrikalar, kışlalar çoğaltılı. yor, yeni camiler, medreseler, tek- keler, imaretler inşa olunuyor, ver- serdedilen her fikri | giler indiriliyor, ve bu arada şahsi adavet ve iğbirarlarla teskin olu- nuyor, meselâ falan mebusun has- mi canı falan belediye reisi veya mahkeme azası daha şimdiden az- lolunuyor, yerine falan tayin olunu- yor, San'ada falan caddeyi açmak için falanın evi yıkılıyor... Bir alış veriş, bir iştir gidiyordu. Herkes memnundu, Sadık bey en başta, ve bütün arkadaşlar sıra ile memnun- dular, Çünkü herkes ayrı ayrı bü- tün dilediklerine nail oluyordu. Ben de kendi hesabıma bir cihet- emnundum; yeni fırkanın ii ü fazla yorulmadan iyice renmiş oluyordum. raftan da meşrutiyetten beklediğimiz, umdu- ğumuz şeylerin birer hayalden iba- ret kaldığını görerek müteessirdim. Kendi kendime; bu fırka da ya- rın iş başma geçebilir, ve memleke- tin idaresini ellerine alabilir, diye acı acı düşünüyordum. Hoş İttihad ve Terakkiyi de bilmiyor değildim. O da bir başka âlemdi, fakat bu- kıyas edilince insana gene biraz emniyet geliyordu. Ben İttihat ve Terakkiye de der- dimi an'atamamıştım. Orada da hüsnüniyet, vatanper- yerlik, azim ve irade vardı. Fakat burası daha başka türlü idi. Derin bir inkisarıhayâl ile müte- essirdim. Demek ki işler gene oluruna va; varacaktı... Buna rağmen arasıra gene ümit leniyor, kendi kendimi aldatıyor - “dum. Meb'us arkadaşlar (o ümitlerini, Hüriyet ve İtilâfa bağladıkları e- melleri uzunca müddet muhafaza | ederek, hiç olmazsa müsterih, âsu- de günler yaşadılar. u arkadaşların Yemene verdik-| leri müjdelerle orada da bir müd- det sevinç içinde bekleyenler oldu, Bu arada ise (o bilhassa Suriye | meb'uslarının çoğu işlerini yürütü- yorlardı. İstanbulda açılan muhte- lif Arap kulüpleri faaliyette idiler. Nutuklar, nümayişler, programlar, projeler, plânlar, vaatlar... Bunla- rın haddi hesabı yoktu. Bizim Sadık Beye gittiğimizi Ta lât Bey de duymuştu. Ben zaten gizlemiyordum. Bir gün beni ya - kaladı ve sordu, ben de gülerek anlattım: - — İyi ama, dedi, Yemen meb - uslarnı fırkasına alı — Ne çıkar? dedim. — Nasıl ne çıkar? Yalnız onları değil, etrafı.böyle kandırmağa ça- lıştığını görüyoruz. — Siz de kandırm. — Ne yapalım? Biz de istiklâl mi vadedelim. — Tutulmayacak vaatler olduk- tan sonra, ne isterseniz söyleyiniz. Talât Bey biraz (düşündükten sonra: — Bu doğru değil, dedi, ve bana sordu: te: yi — Arkadaşlarınız ne düşünü ünü « yorlar? — Bu vaatlere inanarak Yeme- nin eçnnete döndüğünü görüyor ve sevinçlerinden yerlerinde duramı- yorlar. Talât Bey, nihayet, dayanama- dı, gülmeğe e m Üc 21 kaçakçı yakalandı ANKARA, 7(A.A.) — Son yedi muhafaza t âtı tara « İran - İrak isi müzake- releri başladı görüşmüştür. Diğer taraftan, nazır, dün sa - bah da, Şattülarap hududu mese - lesine dair, Irak ahriciye nazırı Nu ri Sait Paşa ile uzun uzadıya a konuş Beden sonra, hudut meselesi. nin uluslar raportörlü- ğünü eden Baron Aloisi'nin yanın- da, müzakerata devam edilmiştir. MİLLİYET CUMA 8 IHARİCİ HABERLER| Sovyetler birliği yasasın- da değişiklik yapılıyor Gelecek intihabat yeni seçim siste- » o mine göre yapılacaktır MOSKOVA, 7. A.A, — Röyter muhabiri bildiriyor : Pan Sovyet kongresi Bay Molo- tof tarafmdan izah edilen teşkilâ- tı esasiye kanununa sit birçok 15- lâhatı ittifakla tasvib etmiştir.Bay Molotof şu beyanatta bulunmuş- cal “ Teşkilât kanununun esaslar. da hiç bir değişiklik olmıyacak- tır. Fakat : 1 — Şehir ve köy Sovyetleri ile pan Sovyetik kongre intihabatında iki ve üç dereceli intihaplara mu- kabil bir dereceli intihaplar yapı» lacaktır. 2 — Köylü ve işçiler, temsil hu- susunda aynı mikdar mümesile ma- lik olacklar, fakat işçilerin bazı imtiyaz'arı muhafaza olunacaktır. 3 — İntihabat idareci teşicilât ile halk kütleleri arasında şimdi mevcud olan bağları kuvvetlendir- meğe yarayacakdır., , beyanatını bitirir. cud en eyi esaslar aynen Sovyet sistemine ithal edilecektir.,, Pan Sovyet kongresi teklifi ka- > etmiştir. İntihapta reyler gizli o ir. Yeni sistem MOSKOVA, 7. A.A. — Sovyet- ler koıgrası, Sovyetler birliği ya- sasında değişiklik yapılması hak- Sardaki kıtaat Çekiliyor. Ay sonuna kadir teslim hazırlıkları bitirilecek SARREBRUK, 7. A.A. — Ulus 18, İta'şonlar 19 ) şubatta çe kilecekler ve İngilizler de 21 d. i 27 şubata kadar Sardan ayrılacak- lardır. Parafe edilen projeler ROMA, 7. A.A.— Sar Fransız ve Alman mutahassısları, Bâlden buraya gelmiklerdir. Üçler komite- sine mesailerinin neticelerini bil- direceklerdir. sında Fransızlar 28 projey parafe etmişlerdir. Bu projeler, para re- jimine, kömüre, gümrük rejiminin değişmesine, Sar demiryollarının devrine, soysal ve hususi sigortala- ra, madenlere dair 1934 ikinci kâ- nun tarihli Roma anlaşmalarınm tatbikma dairdir. BALE, 7. A.A. — Gerek mali ve gerek ökonomik bakımlardan rücuu 18-2 tarihinde vukubulacak- Adalıların Protestosu Atinadaki yabancı elçilere birer muhtıra verdiler ATINA, 7 (Milliyet) — On iki adalıların İtalyayı protesto muhtırası buradaki Türkiye, In - giltere, Fransa, Almanya, Rusya, Japonya, alta ve Birleşik Amerika hükt ümetleri elçilerine Amerikada seferberlik plânı VAŞINGTON, 7 (A.A.) — yan azasından Bay Klark, harbiye nezareti tarafından hazırlanmış 0- lan milli seferberlik plânmı, âyan meclisine arzetmiştir. Bu plân, 18 yaşından yüksek o- lan herkesin silâh altına alınma- sma, reisicumhurun, plânın tahak- kukuna lüzumlu olan bütün sana- > kontrol etmesine müsaade ver- kında teklifte bulunan M. Molo- tof'u hararetle kabul etmiştir. Müzakereye B. Kossior ve Go- loded iştirak etmişlerdir. Kongre ittifakla aşağıdaki karar suretini kabul etmiştir. Sovyetler kongrası, merkezi icra komitesinin teklifini temamen doğ- dalı bularak şuna karar Hele müsavat üzerine mües ses olmayan seçim sisteminin bir müsavat sistemi üteaddit de- receli seçimin doğrudan doğruya seçimle ve açık reyin gizli reyle İ değişdirilmesi suretiyle intihap sis- teminin, demokratize devam olun- ması, Esas şiyasanm sosyal ve ökono- mik temellerinin Sovyetler birliği sınıf kuvvetlerinin şimdiki vaziyet ve münasebetlerine göre tasrih edilmesi. Bu vaziyet şudur: yeni sosyalist sanayiinin ihdası, kulakların hezi- meti, kolkoz sisteminin zaferi, 808- yalist mülkiyetinin Sovyet cemiye- tinin temeli hulini alması ve saire, Esas siyasanın bu prensiplere göre değiştirilmiş şeklini tesbit i- çin bir esas yasa komisyonu teşki- İi ve yeni yasanın tasdik ettirilme- si hususlarının icra komitesine tav- siye edilmesi, Gelecek intihabatm yeni seçim sistemine göre yapılması. Avusturya bakan- ları Londrada Bu ayın yirmi i dördünde gidip iki gün k lacaklar Avusturya a bi müd- kanlarının Londfada iki gün kala» caklâri tahmin ediliyor. Amerikanın Rusyadaki konsoloslukları VAŞINGTON, 7 (ALA.) — Sov yetlerle borçlar müzakerelerinin akim kalmasından dolayı vücutla» rma lüzum görülmiyen Amerika - nın Moskova ve Sovyet Rusyanm diğer yerlerindeki konsolosluklar kaldırılacaktır. eş İsveç kralı Riverada BERLİN, 7 (A.A.) — Rivera- ya gitmekte bulunan İsveç kralı, buraya muvasalat etmiştir. Müşa - şarünileyh buradaki bir kaç saat - ik ikametinden istifade ederek: Ba ron Ceam ile bir tenis partisi oyna- mıştır. Japon filosu Japonlar istedikleri gibi inşaat yapacaklar TOKYO, 7.A.A. — Bahriye na- zırı amiral Osoumi, Diyette beya- natta bulunarak bahri konferansa müteallik müzakereler akamete uğradığı takdirde Japonyanın — milli müdafaasinı temin mak- sadile — kendi donanmasının muhtelif sınıflarında bir takım ta- beyanatına göre bazı sınıflarda Japonya İngiltere ve A- merikadan fazla inşaatta buluna- cak ve diğer smıflarda ise onlar. dan daha az inşaat yapacaktır. Bahriye nazırı, Japonysnm, ge- etmeleri talebinde bulunacağını ih sas etmiştir. Nazır, Japonyanm saffrharb ha- rici kalacak eski gemilerin yerine koymak üzere her s&n 54.000 ton yeni inşaat ta bulunacağını bildir. miştir. ; Şakoda savaş ASSOMPTION, 7 (A.A.) — Bir tebliğ, Paraguvaylıların Tar- rire kalesini işgal etmiş oldukla- rını bildirmektedir. Başkan Kâzım Özalp Anxarada ANKARA, 7 (Telefonla) — Büyük Ulus Kurultayı Başkanı zım Özalp bu sabah geldi. Duru''la bakanlar, şehrimizdeki saylanlar, .* bakanlıklar izeri gelenleri tarafından karşılandı. Kâzem Özalp yarın Je trenile yanlarında refikaları olduğu halde İzmire hareket edecel öğ Seyahati esnasında geçeceği mınta kaların saylavları kendisine ref: edecektir. Tramvay Şirketinin davası ANKARA, 7 (Telefonla) — Nafıa bakanlığı ile tramvay şir| arasındaki davaya şubatın 19 uncu salı günü Devlet şürasında caktır. Vikers şirketi mümessilleri büyük elektrik santralını da kurmak istiyo ANKARA, 7 (Telefonla) — Vikers Metropoliten gri Ar karadaki mümessilleri bugün de Maliye bakanını ziyaret etmişl. Ziyaretlerini müteahıp İngiliz büyük elçisi de maliye Bakanım ziyar, etmiştir. Metropoliten Vikers şirketinin müdürü Mister Richards ve arkadef” ları dün ve bugün hükümetle temaslarına devam etmişlerdir. Murahhazlar Ereğli limaneile kömür havzasındöl ük elektrik santralın yapmak istemektedir! dere devam edilecek yapılması mukarrer Görüşme, Murahhaslar mahallinde tetkikatta bulunmak üzere yarın Istanbula h& reket edeceklerdir. Seyahatleri bir hafta kadar sürecektir. İstanbula G8 detten sonra tekrar görüşmek üzere Ankaraya geleceklerdir. .Mihailof Ankaraya gitti ANKARA,7 (Telefonla) — Makedonya komitesi reisi Mü Kastamonudan Ankaraya geldi. Burada hasta bulunan refikasının ye visi ile meşgul olacaktır. Aydın demiryollarının satın alın- ması etrafında görüşmeler ANKARA, 7 (Telefonla) — Aydın demiryolurlun satın alu üezerinde şirket murahhası Bay Edin ile nafıa bakanlığı arasında bf lamış olan konuşmalar devam etme ktedir. Bugün nafta bakanlı şirket murahhasının iştirakile bir toplanti yapılmıştır. Haber aldığıma göre bu toplantıda müzakere daha ziyade inkişâl etmiş, görüş farkları yaklaşmış, esaslar üzerinde mutabakat hasıl o tur, Teferrüat üzerinde çalışmalara devam edilmektedir. Skopcina meclisi fesholundu BELGRAD, 7. A.A.— 8 ikinci teşrin 1931 de seçilmiş olan Skof” çina metlisi, Kralın bir iradesiyle fesih olunmuştur. Yeni saylav ini habatı 5 Mayıs 1935 de yapılacak ve yeni meclis Haziran 1935 de toplanacaktır. MOSKOVA, 7.A.A.— fevkalâde olarak Sovyetler yeni merkez icra komitesi Yedinci Sovyet Rusya kongrası dün ai 0s kişilik m ez icra - komitesini intihdi da Stalin, Molotof, Kalenin, Voroşilof, Kesi noviç, Örjeni itoinof da bulunmaktadır. Pariste 7261 kişi yakalandı PARİS, 7. A.A. — Dün akşam Konkordiya meydanında yakala nanlar 1261 dişidir. Pasaportlar müntazam olmıyan 33 ecnebi ile YE sak silâh taşıyan 23 kişi tevkif edilmiştir. 150 bin liralık kontenjan ANKARA, 7 (Telefonla) — Yeni tarifenin 378 ve 379 C. D, E. pozisyon- larına dair pamçklu mensucat | için Çekeoslovakraya 150 bin kiloluk ben » tenjan verilmişti. “Bu kontenjan gümrüklerdeki be - yannamelerin teaçil ta: alanlara Maliye bakanlığında ANKARA; 7 (Telefonla) — Güm- vini Bay Reşat, Maliye bakanlığı ta- tayin edilmiştir. Nafıa başmühendisliği ANKARA, 7 (Telefonlâ) — lar umum müdürü mühendis Bay Abdul- lah mafia başmühendisliğine tayin © dilerek © yerine başımüfettiş Bay Sü - leyman getirilmiştir. Tokat'ta Atatürk heykeli TOKAT, 7 (A.A.) — Sekiz şubat- ta Atatürk heykelinin açılış resmi yapı lacaktır. O gün ve gece cumhuriyet meyda- nı donanacak fırka, belediye ve ulus evinde müsamereler, şenlikler ve eğ- lenceler tertip edilecektir. Tokat bu büyük bayram günün sabırsızlıkla bek lemektedir. Ayni günde saylav seçimi yapıla - caktır. Amasyada bir cinayet AMASYA, 77 (Milliyet) — Burada Bahçeliçi mahallesinde oturan Musta» fanın karısını, meçhul bir adam, ka fasını keserek öldürmüştür. Katil a » ranıyor. Felâketzedelere yardım ZONGULDAK, 7. A.A. — Mar- mara adası felâketzedelerine yar- dım olmak üzre orta mekteb tale- beleri aralarında elli lira toplamış- lardır. ORDU, 7. A.A. — Şehrimiz Hi- lâliahmer cemiyetinin öncülüğü ile Marmara adası felâket görmüşleri için lanmaktadır. ie eklerinin Hililiahmer dernek kolları da bu işte bütün is- İ tek ve güçlerile çalışmaktadırlar. Amerika ve* Silâhsızlanma FA Dışarı işler müsteşarını9 Nevyork'ta bir söylevi NEVYORK, 7. A.A. — Dışarı müsteşarı Bay Filips bankacıların lik ziyafetinde bir nutuk söyliyerek 5 Bay Filips bundan sonra denle si meselesine ran tahddi geçerek tir li: 7 gi en görüşümüz şudur ki, deniz iğ Evkaf müdürleri arasın ANKARA, 7 (Telefonla) — vak evkaf müdürü tekadde