16 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

TARİH A rabistanıda SAOsmanlı ma azil “nasıl yıkıldı Her hakkı mahfuzdur. Imam Yahyanın almak istediği kız ve Sultan Hamit Padişah niçin ve neden korkuyordu? - Kızıl- sultanla karşı karşıya bir an - Yahudi meselesinin iç yüzü Bizim yahudiler kim? İstanbul. da tanıdığım bir çok yahudiler var- dı, bunlara dair bir jurnal mi veril. mişti? Yoksa Yemendeki yahudilerden mi bahsediliyordu, fakat onların bir şey oldukları yoktu. Yemânde iş güçlerile meşgul bulunv;orlar- dı. Gene anlamadığımı görünce Sul. tan Hamit bu sefer izah etti: — Şu Yemendeki (yahudiler... Onlar da İmam Yahyadan ibret mi aldılar yoksa... Neye rahat durmı- yorlar? — Yakrudilerin Yemende bir şey yaptıklarından haberdar değilim. Burada iken bir şey mi olmuş aca- ba... Diyecek oldum. Sultan Hamit kızmıştı: Binbir gaile yetmiyormuş bi bir de ta Yemen'e yahudiler y: zünden kan dökülmesine, hele bu yahudilerin bize sadık kabileleri: TEFRİKA : 12 Yazan: Son Yemen valisi Mahmut NEDİM İ sekilde hem de taze ve m £ çıkarmalarına asla taham | demem. Yavaş yavaş meseleyi anlayor- dum, Fakat bu, eski bir hâdise idi. Acaba ondan mı bahsetmek istiyor. | du. Aşağı yukarı i mesele hakkında sa! da, Babıi- liye de yazılmıştı. Şimdi onu taze- lemekte ve bunun için beni çağır- makta ne mânâ vardı? — Söylesenize, dedi, iş? — Yemende bir yahudi yüzün- den ahilenin biribirine girerek çarpıştığını ve bu yüzden bir çok kişinin vurulduğunu hatırlryorum. Fakat bu, eski bir hâdisedir ve vu- kubulduğu zaman mufassalan ar- zeylemiştim. Dedim. — Söyleyiniz; dedi. — Yahudinin biri komşu bir ka- bileye giderek orada ihtida etmişti. Mensup olduğu kabile bunu hoş görmedi, madamki ihtida edecek. tir, gelsin bizde ihtida etsin dedi. ler. Yahudi bem korktu, hemde kabile tarafndan bırakılmadı, ken- dilerine iltica etmiş addedildi. Bu. nun üzerine iki komşu kabile gün- lerle harbettiler kırk elli kişi öldü. Nihayet biz araya girdik ve İma- mun tavassutile ihtilâfı | hallettik, Yahudi kabilesine avdet etti. di Müslümandır ve bu mesele unu- tulmuştur. — Başka? — Hâdise bundan ibarettir. Sultan Hamit benim bir şey giz- lediğimi anlamış — olduğunu ihsas eden bir tavırla ve asabi bir halde tekrar etti: nedir bu — Başka... başka? Hafızamı bir daha © yokladım. Başka bir şey yoktu. o Cevap ver. di Başka bir şey Bamalaşeyan > Podima dilüe artan »bür'uüi biyetle âdeta bağırdı: — Ya yahudinin kızı? Yahudinin hangi kızı bunu hiç işitmemietim. — Yahüdinin kızından haber- dar değilim, dedim. — Nasıl olur, bütün bu mesele bu kız yüzünden çıkmış değil mi- Universite rektörü Bay Cemil, dün akşam Tıp fakültesi son sınıf ta- ene evvel bu | — Hâdise arzettiğim şekilde ce- reyan etmiştir. O zaman mahallin. de yaptığımız tahkikat ve bizzat | yabudinin ifadatı ortada bir kız me selesinin mevcudiyetine şüphe et- tirmeyecek kadar sarihtir. Padişah mutmain görünmüyor- du. Ben de bukız meselesine hiç bir mânâ veremiyordum. Birdenbire hiddeti geçmiş gibi sükünetle sözüne devam etti: — Imam Yahya bu kızı almak is- tiyormuş, bu sebeble (babasının Müslüman olmasını talep etmiş, on- dan sonra da kızı Müslüman edip alacakmış, mensup olduğu kabile razı olmamış İmama yahudi kız ya- z demişler, le dinliyor. Bu asıl ve mayan şeyleri bahusus iki vel obambaşka bir şeki lde tmiş olan bu vaka imiş gibi tahrif ederek ki bilir kim padişaha jurnal etimi; Benim İstanbulda bulunduğum bir sırada verilmiş olan bu jurnalın | hedefi belli idi. Muhakkak ki Ye- men vali muavinliğine göz dikmiş | olanlardan birinin veya mensubi. | Binin eseri olan bu jurnal gülünç. tü, fakat o anda vaziyetim hiç te | şakaya tahammülü olmayacak de- recede nazikti. Sultan Hamidin ka- | fasma kendisinden bir şey gizledi- | ğim ve bu şeyi | gizliyerek İmamı himaye ve sıyanet eti lece İmamla elele verd si sokuluyordu. Bu, vakra Padişahı içine girmiş bir şüphe idi. Demek şimdi bu şüphe besleni. | yordu. Ben böyle düşünürken Sul- tan Hamit susuyordu. Ne diyebili- rim? Gene ayni ağır eda ile o söze de- yam etti: hi — Ve, dedi, İmamın bundan maksadı yahudileri de kendine ta. raftar kılıp hini hacette onları da aleyhimize tahrik imiş. Bir lâhza susutu. Sonra; — Siz bana İmamın Yemende Zeydilerden başkasına hükmetmek emelinde olmadığını söylemiştiniz. | Bu defa İmamın orada nüfuzunu | tevsi etmek arzusunda olduğunu isbat etmez mi? Padişahın bu yeni vehmi karşı- smda dona kalmıştım. Jurnallarla altüst edilen bu kafa bir kere inan- dığından nekadar zor, nekadar güç sıyrılabilir, kurtulabilir, bunu da iyice biliyordum. Ve bu sebeple şim di onu, bu haberin uydurma oldu- ğuna nasıl inandıracağımı düşünü- yordum. Cevap bekliyen bir tavır- İa gözlerini bana dikmişti: — Yahudilerin, dedim, Yemende hiç bir ehemmiyet (o ve mevkileri yoktur. Vakıa ticaret ve sanat he- men hemen ellerindedir. Fakat | yüz binlerle müse'lâh Arabın orta. | sında nihayet on bin yahudi ve ek- | serisi silâhsız yahudi İmam için ken di tarafına celbedilm. istenecek | bir mevcudiyet değildir. Sultan Hamit sordu: — Ekserisi silâhsız, (dediniz, müsellâh olanları da var demek? — Bitmedi — lebesine bir çay ziyafeti vermiştir. Çayda, rektör, talebeye bir söyievde bulunmuş ve alkışlanmıştır. Rektör bu gün de Hukuk fakültesi son sını- fına, yarın da Edebiyat ve Fen fakültesi son sınıflarına çay verecektir. MİLLİYET ÇARŞAMBA 16 İKİNCİKANUN 1935 IHARİCİ HABERLER Almanya için konulan as- keri kayıtlar hafifleyor Fransız baş ve dışişleri bakanlarnın LONDRA, 15 (A.A.) — Röyter a- jamsı bildiriyor: Dün akşam fevkalâde bir toplantı yapan kabine bir buçuk saatten fazla müzakerede bulunmuş - bur Fransız başbakanı Flanden İle diş işleri bakanı Bay Lavalin önümüzdeki haftn İngiliz nazırlarile © yapacakları konuşmalar Avrapa devletleri arasında» ki münasebalı ve bilhassa silâhsizlanma ve Alınanyanın uluslar kurumuna tekrar dönmesi meseleleri üzerinde hasıl ede- cekleri tesirler itiherile birinci derecede ehemmiyeti haiz olacaktır. Uluslar arası vaziyeti halkında In- gillerenin | noktayi nazarı Büyük Bri- tanyanın , Fransanın ve İtalyanın Ver. Her yıl 4 milyon Ton petrol Açılma resmi yapılan Mu- sul petrol borula- | n hakkında yeni tafsilât KERKUK, 15 Kerkük petrol alanlarını (A.A) — sadüf edilen çok na- ttan sonra en büyük rat mehirle- esi son de- rece müşkül olan çölleri aşmak olmuş- tr. Boruların bitmesi için deuca eklen- i miş ve İehimlenmiş 15,000 çelik boru- İ ya ihtiyaç görülmüş ve bu borular ge- lişi güzel toprağa ve kumlara gönül müştür. Boruların geçtiği yolda 12 tulumba, vardır. Bu boruların ve tulumbaların yapılmış olması şüphe vr”: kioralardö yaşayan göcebe halkın yaşayışlarm 4 da büüyüle değişiklikler yapacalıtır. Uluslar derneği Konsey dağı ıyor CENEVRE, 16 (A.A.) — Uluslar derneği konseyinin işlerini cumartesi bitireceği bildiriliyor. Bay Flandin ile Bay Laval, gele - cek hi ğ gitmek için serbest olabilcek! iBir katil Amerikaya teslim edildi CENOVA, 15 (A.A.) — Amerika hükümetinin talebi üzerine OViyanada tevkif edilmiş olan Yugoslavya jandar- ma yüzbaşısı İvan Pedorsaz bugün A- merikaya doğru vapura bindirilecektir. Yugoslav yüzbaşısı 1933 te evlenmiş olduğu kadın avukat Egnes Tutverso- nun katili olmakla zan altındadır. Tutverson evvelce Amerika Herriekin kitabet vazifesini yapmakla ve Miçigunun en güzel kerr şöhretini kazanmıştı. - U.üslar derneği mübadele komisyonu dağıldı CENEVRE, 15 (A.A.) — Uluslar kurumu Türk-Yunan muhtelit mübadele komi yonu dün işlerini bitirerek dağıl- muşlardır «aportör Bay Laval, komisyonun var zifesini hüsnü suretle bitirmiş olmasın. dan dolayı gerek komisyonu gerek Türk ve Yunan hükümetlerini tebrik etmiş - FLEMİNGTON, 15 (A.A) — Linde bergin çocuğunu O kıçırmakla maznun Haupjmanın dünkü muhakemedinde el yazısı” mütehassısı Dsborn Lindbergin verdiği paraya ait bütün © makbuzları Hauplmanın yazmış olduğunu katiyet- le tekrar etmiştir. Bu şahidin ifadesi karşımda Haupt man kızarmış ve karısı da sap sarı ke silmişüir. Harici küçük haberler: * Irak hükümeti Pariste bir orta elçilik ihdas etmiştir. Elçi gelinceye ka- dar müsteşar Ahmed Bey Kabri, vekil elçi ismile vazife görecektir. * 1934 senesinde İngilterede 20$ bin seyrüsefer kazası olmuş ve 1418 i Londra şehrinde olmak üzere bu kaza- * Yakında muhtelif paraların kıy - metlerini tesbit etmek için uluslar ara- sı müzakerelere başlanacaktır. * Amerika birleşik hükümetlerinin Lahi adalet divanına girmesi mesele - si dün ayan meclisinde müzakere edil. miştir. Londra seyahatine ehemmiyet veriliyor #ny munhedesindeki askeri hülümlerin İ ortadan kaldırılması için bir uyuşma a- lanı bulmaya çalışmaları o mevkezin dedir. Bu halde Almanyanın uluslar der meğine girmesi ve silihları azaltma uz. laşmmsına iştirâk etmesi şarttır. yet meselesinde ise, Flanden in daha uzlaşıcı bir sıyasa ta- ümit ettiren deliller var. Fransız bekanlarile yapılacak koni malarm Büyük Britanya hor hangi taahhüt | altma meydan vermiyeceği zannolunmaktadır. Bu konuşmalar daha ziyade bir tetkik ik ruşması olacaktır. Avusturyada Gene ne oluyor? VİYANA, 15 (ALA.) — Linç aske ri kıtaları bir tabur Heimwehr askeri ile takviye edilerek karargâhlarına top- lanma erarini almışlardır. Balkan n konseyi Ceğüürede'b bugün toplan- ması kararlaştı ATINA, 15 (Milliyet) — Cenevre mekte bulunan & diş işleri baka- imos Belgratta bir kaç saat başbakanı Bay Cenevrede toplana ayın 16 sı tayin edil Yunanistan harb malze- mesini kendi yapacak ATINA, 15 (Milliyet) — Kara ve deniz erkânı harbiyeleri Yunanistanm cma kifayet edecek harp im kendisi yapmak için fab, rın tesisi lüzumunu hükümete bildir - mişlerdir. Den:zyolları başlangıç konferansı LONDRA, 15 (A.A.) — Uluslar a- rası deniz yolları başlanyıç konferan» sının toplantıları bir kaç gün sürecek sanılıyor. Toplantıların hepsi hususi dir. Asıl konferansın spec ilkbahar » da olacağı se tedir. Posta ve Telgraf umum müdürlüğünde ANKARA, 15 (Telefonla) — Pos- ta ve telgraf umum müdür melât müdürü Bay Fazıl başmüfettiş- liğe tayin edilerek yerine Dahiliye bakanlığı meclisi idaresi genel mü - dürlüğü şube müdürlerinden Bay 52- im tayin edilmişti Sovyet san'atkârları re- sim sergisi dün açıldı Sergide Sovyet san'atının bütün varlı- ğıni canlandıran kıymetli eserler var “Sovyet sanatkârları sergisi, Fım- dıklıda Güzel Sanatlar © akademisinde dün sant ikide açılmıştır. Akademi müdürü tarafından açılan sergide son on beş Yil içinde yapılmış ve Moskova ile Leningrat müzelerin - de teşhir edilmiş kuvvetli eserler bü- Yunmaktadır. Bilhassa © Brodskinin “Smolni sarayında Lenin,, isimli tab- losu büyük bir muvaffakıyetle yapı. mış klâsik bir eserdir. Brodski Sovyet Rusyada bu etcrle- çile son defa Lenin mişanını © almıştır. Gerek Gerasimof, gerekse Petrof Vod- kin'in eserleri Sovyet ressamlarının en eserlerini yapmış olanlardır. Son- Ea Kuprin, Samehvalov, — Vilyams her biri kendi janrında çok güzel eserler teşhir ediyorlar Tekaüdiye ikramiyeleri kalkmıyor ANKARA, 15 (A.A.) — Matbuat Umum müdürlüğünden bildiril iğine göre, bazı gazetelerde teka tlük müddetinin indirileceği ve teka üdiye ikramiyelerinin kaldırılacağı hakkında intişar eden haberler asık sızdır. Askeriders muallimleri hakkında ANKARA, 15 (Telefonla) — Maarif bakanlığı askeri ders mun limleri hakkında bir talimatname hazırlamaktadır. de askeri ders mualimleri ücretlerinin tediye suretleri tesbit tadır. Yeni tailmatname” olunmak Bakanlıkların yeni sene bütçeleri ANKARA, 15 (Telefonla) — Bakanlıklar ve umum mü bütçelerini hazırlıyarak Maliye bakanlığına yollamağa ürlükler başalmışlardıfı Bu ay içerisinde Bakanlar kendi aralarında bir. toplantı yaparak bütçe" Teri etrafında görüşeceklerdir. Türk- Ingiliz ticaret uzlaşması ANKARA, 15 (Telefonla) — İngilizlerle ticaret uzlaşması atra ndaki müzakerelere bu günlerde başlanacaktır. Gümrükler bakanlığı halen gümrüklere gelen malların bir listesini yaparak bu gün İktisali Bakanlığına vermiştir. Sivas - Erzurum istikrazı tahville- rinin hepsi satılmıştır ANKARA, 15 (Telefonla) — Sivas - Erzaram istikrazının 2 mil4 yon liralık A, tertibi tahvilerinin satış muamelesi bu akşam bitmiştir Maliye bakanlığına gelen haberlere göre tahviller tamamen satılmıştır. Aydın demiryolunun satın alınmasi için görüşmeler başlıyor IZMIR, 15 (Milliyet) — Aydın demiryolunun satı relerine iştirak ötmek üzere umum müdür Bay Mozat Ankaraya gü i etrafında bakanlıkla Ankarada salâhiyet almak üzere Londraya giden idare meclisi İ Bay Eclin de Ankaraya gitmiştir. M üzakerelere Ankarada derhal başldi velce bu mese. nacaktır. Hetti ve te altında beş kiş satı tei bir heyet gelmi Fakülteye de ik etmek için Bay Cemal Hid alma mü ettiktei azasından temas yetin başkanlığı işe başlamıştır. vam saatler Başbakanlığın bakanlara tamimi Fakülteye kayıtlı bulunan memurlarıd mağduriyetlerine meydan verilmeyecektir b ANKARA, 15 (Telefonla) — Baş | Fakültede tahsilde bulunan talebe «in daha iyi yetiştirilmesini temin gerekli olan ve fakültede büyük özenle takip olunan devam mecburiyetinin da- imtihana girebilmek için bir ders yılı içinde en az 105 yarım gün devam saatlerinde fakültede derslerde bulunmaları mecburiyeti konduğu ci - hetle fakültede kayıtlı bulunan memur- ların da bu mecbüriyele © uymalarına ianldin ve/srek mağduriyetlerine mahal | kalmamak ve ulus dairelerinde yüksek tahsilli memur sayısını çoğalmak için gelecek yıl fakültelere girecek talebenin muayyen müddet devamlarına müsasde ip edilmemesi daire âmirlerinin tak- Bu resimler, Sovyet Rusyanın çalış- ma ve imanını gösteren akislerdir. Rus inkilâbenr realist Gırçalarile pek muvaf- faik bir şekilde gösteren bu eserlerde memleketlerinin kültür | ve aşkını va- zihan görüyoruz. Güzel sanatlar aka - demisinin üç salonunu dolduran b: bü- yök eserleri dün bir çok O syaretçi hayranlıkla seyretmiştir. Şergide | ayni zamanda dört hey- kenraşın da heykelleri bulunmaktadır. Bilhassa küçük höykeller şayanı hay - vet derecede güzeldir. Efinov, Ivanm işlenmiş bakırdan | (Hindi) si Lebedeva, Saranın diz çök- müş kadını telenik itibarile güzel eser- lerdir. Sergiye halkımızın rağbet göstere - teğini umar ve sanatkârları tebtik ede- temettüleri hakkında dirlerine bırakılmak üzere halen fakükğğ teye kayıtlı bulunan memurların b ders yılı içinde (105) yarım gün fl külteye devamlarına mazuniy: m si adliye bakanlığınca i 4 mişti 1 — Fakülteye, dericrine muntaffi man devam edip etmedikleri fakülteğfi ve dairelerince karşılıklı kontrol edil * 2 — Fakültede geçirdikleri çatışmı! saatlerine ait daire işlerini akşam Ç#” lışmasında daire âmirlerinin lüzum £i terdikleri şekilde fazla çalışarak / etmek, 3 — Bu suretle müsaade gören olmak şartile adliye bakanlığının & fi gibi bugüne kadar hukuk fakülyosini kaydedilmiş bulunan uluş mer nn 105 yarın gün derslerine deva melerine müsaade edi! i ve bu emi denin Istanbul hukuk © teültesine teşmili uygun görüldüğü tamim old temettü hisseleri Maliye bakaniığı bir kar name projes: hazırladı ANKARA, 15 (Telefonla) — ye uunamuğı yırdetiörei 1302 bir projesi hazırlamıştır. Faiz ve temcf'ü hisseleri şu « eelinde tesviye olunacaktır: 1 — Maden işletilmesine tahsis Ol man paraların ihraç olunacak maden i yüzde 40 min hariçte bırakıl ması ve yüzde 60 mın memlekete d5' alarak ithali şartile. 2 — Kereste, zeytin tanesi, balı, umak, mazı, küt gülyağı, taze sebze ve meyvanm girki ler tarafından ihracı ve döviz bedeli nin faiz ve temettü histelerile ka ması. 3 — Yerli ve ecnebi bankalarla #i gorta şirketlerinin faiz ve temetti seleri döviz olarak istismai tesviy macaktır. şel Bir kararname projesi. ğ ANKARA, 15 (Telefonla) — 9 ponyadaki fahri konsoloslarımız t fından vize edilmiş menşe şahadı melerinin gümrüklerimizce kabul © dilmesi hakkında gümrükler b &, bakanlar heyetine bir karar projesi sevketmiştir. İspanya menşeli pamu mensucat ANKARA, 15 (Telefonla) — tenjanı bitmiş olduğundan dört DEÜ 'danberi İspanya menşel pamuklu. sucat memleketimize girememekti Bakanlar heyeti yeni bir kar#! me ile İspanyaya 150 bin kilo 9 jan verilmesini kabul etmiş ve rük'er genel müdürlüğü İspany# şeli pamuklu mensucat | hakk!! müracaatların kabul edilmesini riz. rüklere telyazısı ile bildirmiştir”