15 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

| Sultan Hamid kızarsa, kızlar ağa- sıda bozmaz değilya!? | Yemende mektepler - padişah hiddetten | köpürüyor - Kızlar ağasının — Mekteplerimizi kaparsak yer- ! l Me olacaklarmı zannet r memekle beraber, böyle bir netice- ye varılsa bile orada bir çok zabi- arımızın çocukları okumak imkânından otamamen j mahrum kalacaklardır. Sultan Hamidin bu aklına gel- memişti galiba. Elini sakalına gö- , kimbilir, belkide biran, Ye | mene gönderdiği yüzler ve binlerle bedbaht insanlara zorla katlandır- ix bin bir mahrumiyet veezayı lü. Şimdi onlara bir de ço- pa em mektepsiz bırakmak zul- münü reva görüyordu. Nihayet için- den çıkamadığı bu bahsi de kösip alt: — Bana bu hususta da mufassa- lon ve müdellelen yazmız, dedi. k Huzurdan çıkınca haklı bir endi- şe ile ne olacağımı düşünüyordum. Sultan Hamit fikirlerine itiraz edil. mesine tahammül edemeyen müste R bidlerin başmda gelirdi. Ben ise, bugün nasıl bütün fikir. i lerine itiraz etmiştim vakıa o gün hiç bir şey olmadı. Fakat çok geçmeden bu cüret ve cesaretimin acısını da çekmedim değil. O gün kızlar ağasının yanında veda kahvesini içiyordum. Ağa çok zeki, kibar, nazik bir adamdı. Sul- tan Hamit de kendisini çok sever. di. Sarayda büyük bir hüküm ve nü fuzu vardı. Ağanm bana karşı gizliyemediği bir teveccühü olduğunu hisseder- dim. Beni biraz şaşkın ve endişali görünce sordu: — Ne oldu Mahmud Nedim Bey, bozulmuş. renginiz P Padişahtan akıllı, ve kârı âşina bildiğim bu ağaya biranda açılmak arzularımı im ve biraz ev- vel hünküârla geçen mükâlememizi anlattım: — Müteessir olma, dedi, vakıa biraz fazla ileri gitmişsin fakat ben bir yolunu bularak işi tamir ede- rim, sen irade buyrulan şeyleri yaz da getir, bana ver. Adamcağız bir müddet sonra o garip;şivesile: — Allah Allah, dedi, mektepler 'de kapatılır rar imiş... bu da nere- den çıktı? Osmanlı imparatorluğunun ba- şındaki sultanı koskoca bir kıtada» ki mektepleri kapatmaktan vazge- olarak Habeşistan- dan getirilen bir ağa idi. Osmanlı imparatorluğu Arabis- tanda nasıl yıkıldı diye sorup uzun uzadıya cevap (o beklemeğe hacet var mı? Yalnız şu vaka, yalnız bu mü- kâleme bile bu sualin cevabı ol- mak kudretini haizdir. Tam kızlar ağasının (o yanından çıkıyordum. Mabeyin memurların- dan biri içeri girdi ve ağaya yak- Taştı, kulağma bir şeyler o söyledi. Memurun yan gözle bana bakışını hiç te iyi bir mânâ verememiştim. Kendi kendime: —“ Gazebi şahane tecelli edi- yor, dedim, mutlaka tevkif emrimi getirdi. Memur çıkar çıkmaz, kızlar ağa- sı bana hitap etti: — Mahmut Nedim (Bey, sizin Yemende bir kaplan yavrunuz var mı? — Evet, var, dedim. Ve birdenbire mi ri bu sualin ne mü: vardı. Ağa tekrar sordu: — Bu kaplan yavrusunu nereden buldunuz? — Yemenden, Zübeydden, Dibas dağmdan getirtmiştim. — Munis mi? — Alıştırdım. — Bir zararı dokunmaz mı? AA seye bir şey yavrusu seriya odamda yatar, bir zararını görmedim. — 0 halde, dedi, g > onu aya gönderin iradei bu merkezdedir. Zatı ii haci- efendiden haber almışlar, bu kaplan yavrusunu istiyorlar. Saşkınlığım hiddete inkılâp etti. Vekia bu haber Sultan Hamidin Kos affettiğine de bir delil olabi şefaatı - Yemendede Yahudiler meselesi Sultan Hamidin bir portresi lirdi. Sonra, ben huzurdan çıktık. tan sonra Padişahın görüşülen şey- leri unutarak bu kaplan yavrusile er 2 olduğuna da delâlet edebi- irdi. Bu bir dereceye ( kadar bir fali hayırdı. Fakat bu yavruyu sevmiş tim, ona alışmıştım. Ondan ayrıl. mak istemiyordum: —Efendimize daha © güzel bir kaplan yavrusu buldurup takdim e- deyim, dedim. Kızlar ağası saray havasma, sa- ray âdabma bu vukufsuzluğuma biraz kızarak, biraz acıyarak ce- vap verdi: — Sakın ha.. Oğlum, gider git- mez ilk işin o sendeki kaplan yav- rusunu bir memuru mahsusla bura- ya göndermek olsun. Ve bilhassa tavsiye ederim, kendine başka bir kaplan buldurayım da deme. — Peki efendim, demekten baş- ka çare yoktu. Nitekim zavallı hay- yanı bir (memurumahsus) refa- katinde tutup İstanbula, sarayıhü- mayuna yollamaktan başka bir şey yapamadım. Görülüyor ki Sultan Hamitle o günkü mükülememizin, uzun uzadı. ya vaki olan görüşmemizi: müsbet neticesi de padişahın bir kaplan yavrusuna tezahür etmiştir! Yemene âvdet etmek üzere iken bir gün gene kızlar ağasından ha- ber geldi. Beni saraya çağırıyorlar. | dı. Evvelce de kaydettiğim vechile ağa sarayda benim hâmim kesil. Ki Ağanın yanına girdiğim zaman mabeyin memurlarından birisi ile görüşüyordu. Yalnız kalınca bana döndü: — Nedim Bey zatı şahane gene sizi görmek istediler. Ne için oldu- ğunu anlayamadım. Huzurdan çı- kmca buraya geliniz de meseleyi ben de Gg İnşallah hakkı. vızda hayırlıdır, dedi. Biraz sonra da huzura kabul o- lundum. , Sultan Hamit gene ayni yerde o- turuyordu. Hünkârm yüzünde hiç bir mânâ yoktu. Hiddetli mi idi, sakin mi, neşeli mi, kederli mi, dü. şünceli mi ni anlayabilmek mümkün değildi. Zaten oturduğu yer loş ol- duğundan yüzünün hatlarını iyice farkedebilmek te imkânsızdı. — Gene ne karar, diye düşünü- yordum. Padişah istediği e çoktan yazmış vermiştim. Acal gene o meseleleri mi e Yazdıklarıma kızmış mı idi, ne di- yecekti? Fazla üzülmeme meydan verme- den sordu: — Yahudilere de ne oluyor? Ve sustu. Hiç bir şey Bu yahudiler udiler ne yapmışlardı? Hi bir şeyden haberim yekün Ole e aleiygyiz MARE any m. — Söylesenize, dedi, bu sizin ya- hudilere ne oldu, şimdi bir de on- larla mu uğraşacağız? /, — Bitmedi — yegâne | malikiyeti ile | İ ilini müntehib seçimi hazırlıklarını da . seçimine 6sas olan yazım ve umumi nü“ MİLLİYET. SALI 1 (KINCIKANUN O, , HARİCİ HABERLER Yeni bir ökonomi Konferansı Sarre intihabından sonra para istikrarı meselesi BAL, 14. A.A, — Banka müdürleri mutad toplantıları dün yapmışlardır. Mali mahafil Sar plebisitinin siyasal du- ruma aydınlık getireceğini ve bunun da ökonomik istivar doğurağını ümid edi- yorlar. Görüşmeler doların yakm bir tarihte rüşüleceğini söylemiştir. Yapılan görüşmeler, para meselesinin yeni bir sarihaya girdiğini | göstermiş ve 1935 yılı içinde yeni bir ökonemi kon feransı tertibi teklif oölmişti Türk musikisi Toplanan vesikalar birer yontulmamış elmastır MOSKOVA, 14. A.A. — Tas ajansı bildiriyor : Sovyet kompozitörlerinden İppolitot - İvanof, “Sovyet sanati,, mm&o- munsında Türk musiki inkilâbına dair | neşrettiği bir makalede diyor ki 5 “ Alâkadarlar Türkiyede musiki sa- hasında gayet kiymetli vesikalar topla. | mışlar ve onları tespit etmişlerdir. Fa- kat bir Avrupalı, bu musikinin iptidai çalınışlarından büyük bir zevk almaz, Bunlar yontulmamış cimazlardır. Türk musikisinin terakki edebilmesi için ona musikinin modern tekniğinde en iy ifa- desin bulan uluslar arası bir dil zem. | dır ve bu musiki mücevherlerini bu teki | nik vasıtasıyle sanatikârane bir surette işlemek icap etmektedir. Küçük Lindbergin katili başını kurtaracak mı? FLEMİNGTON,, 14, A.A. — Nevyork lu bir polis hafiyesi ile Hauptman'n aleyhinde şahidlik etmek üzere Alımanya- dan getirilen 4 şabid, yarn İldöfrans va: puru ile buraya geliyorlar. Haber alındığına göre, dün tekrardan Hauptman'a suç ortaklarınm hüviyetini bildirdiği takdirde, canıym bağışlanaca- ğr vadolunmuşt B. Flindea ve Lavalin Londra sey-hati | LONDRA, 14.A.A. — B, Con Saymen, dün gece Lomdraya dönmüsür. Sebebi, çarşamba günü toplanacak iken, başveki- lin İngiltere'nin şimalinde yapacağı söy- evler yüzünden bugün toplanacak olan kabinede hazar bulunmaktır Gazeteler , kabinenin daha çok dış #i- yasa işleri ile, hu mrada C-nevrede gö- rüşülen işlerle silâhları bırakma ve B. Flanden ile Bay Laval'ın Londraya gel yer işlerimi görüneceğini sormaktadır. lar. |, A “anadan saylav seçimi ADANA, 14. A.A. — Saylar seçimi teftiş heyeti çalışmalarına deva ederek bitirimiştir. Bugün valinin başkanlığında toplanan teftiş heyeti ve umumi meclis Azaları kaza merkesinden ve kazalardan gelen nufus sayısını gözden geçirmiştir. Bu sayıya (o göre Seyhn vilâyetinde 314,497 kişi vardır ve — öyetimizden 30- kiz saylav çıkacaktır. İzmirde sürek avları IZMIR, 14.A.A. — Avcılar birliği sk sık sürek avı yaparak zararlı hayvanlari öldü Ki Adana şehir meclisi ADANA, M.A.A. — Duyumlara gö- re bu yıl yapılacak vilâyet umumi mecli- si aza sayısı 25 olacaktır. Şarımızda yağmurlardan sonra kuru bir soğuk başladı. Sabahları don yap- maktadır. Çankırıda fakir çocuk- lara yardım ÇANKIRI, I4.A.A, — Saylav birinci seçilerini seçmek için bu aym yirmisinde köylere gidilecektir. Halkevi yardım komitesi bugüne kadar 800 yardıma değer çocuğa ye — vermiş- tir. 150 fakir talebeye elbise tadır, Evin bu hayirir teşebbürünü bütün kaza halkı takdir etmiştir. Kastamonu 31 umumi meclis üyesi çıkaracak KASTAMONU, 14. A.A. — Saylar $us mikdarına göre bu sene umumi mec- lis üyesinin sayısı 29 dan 31 e çıkmıştır. Umumi meslis üyeleri içinde de herhalde yüzde yirmi nisbetinde kadın üye bulu- macaktır, Kadınlarımızın bir kısmı w- mumi meclise üye olmak için fırkaya baş vurmağa başlamışlardır. —— Samsunda seçim | kadar isen bir zamanda toplanacak genel SAMSUN, 14, A.A. — Merkezle la- “e kazasında ikinci seçim namzetlerinin ırka yoklamaları ye Namzetler i- in kadınlar da vardır. Faşist konseyi On ikinci yıldönümü Ro- mada kutlulandı ROMA, 14. A.A, — Büyük faşist kon- seyinin onikinci kurum yıl dönümü Mussolini ve bütün devlet adamları ha- zir olduğu halde bu sabah kutlulanmıştır. Mühin temelini atan büyük faşist mec- lisi Roma üzerine yürüyüşten biraz son- va 13-125 günü Grandetelde Bay Mus- solini tarafından içtimaa davet olun muşta, Londra deniz toplantısı LONDRA, 14. A.A. — Ulalar arası deniz konferansının başlangıç toplan» yaast, bugün olmuştur. Teklifler, ne kadar çabuk olursa, 5 toplantıya onaylanmak için verilecektir. Yunanlılar iki torpito yaptırıyorlar ATINA, 14 (Milliyet) — Yunanista. nm mmarlanacak iki torpito uiulr/binin | Skaramanga tersanesinde inşasına karar | verdiğini yazı zorla; Yunan vapurlarında telsiz ATINA, 14 (Milliyet) — Bütün tc ret yapuzlarına. telsiz. konması hakkın» daki emre riâyet etmeyenlere cebir isti- mal edilecektir. Mars.lya cinayeti ve Macarlar BUDAPEŞTE, 14.A.A. — Macar mat- buatı Marşisya işi hakkında Cenevreye verilen Macar muhtırasının uluslar der- meği tarafından çabuk ve kali bir suret “ tetkikini müttefikan © istemektedir. Harici küçük haberler: * Londrada London Bridge yakmında vukubulan bir otobüs çarpışmasında üçü ağır olmek üzere 16 kişi yaralan - miştir. Uluslar arası iş bürosunun istatis- tiklerine göre bir çok ülkelerde buhran azalmakta ise de Holanda'da korkula- cak bir şekilde artmaktadır. Nüfusu se- kiz milyon olan Holanda'da 1934 niha- yetinde 350 bin işsiz vardı ki bunun 49 bin 215 i yalnız Rotordam kuuanmdadır. * Amerikada Şarloda bir lokomotif yoldan çıkmış, ilki kişi ölmüş, iki kişi de yaralanmıştır. «ki vagon devrilmiştir. , * İtalyan gazeteleri Gabriel Danun- çiyo'nun seneterdenoeri çalıştığı muaz- Zanı bir romanın yakında meşredileceğini haber veriyorlar, Mevzuu, #mumi herba ait olan bu ramam ilk kısımları tab'a verilmiştir. * Sakıt Yunan Kralı Kostantinin ö- Tüm yılının devri dolayısile krallık ta- raftarları Atina'da bir ruhani âyin tertip etmmişlerdit. Ayinden dağılan bir kısım balk Atina caddelerinde kralın lehinde Venizelosun aleyhinde tezahürat yap - mışlardır. * Eski Ispanya kralının kızı Beatris ile Prens Alessandro Roma'da evlenmiş lerdir, Kızın Londrada bulunan annesi düğünde bulunamamıştır. Buğday alım istasyonu ISPARTA, IM.A.A, — Şehrimiz mınta-! kası içinde ve Aydın demiryolu üzerinde | bulunan Baladiz istasyonunda Ziraat ban- | kası tarafından açılan buğday alım istaş- yonu çalışmasını artırmıştır. Bugüne ka- dar 250 bin kilo kadar yalnız İsparta mmtakası köylülerinin mallarını almıştır. Buğday alımı köylüyü çok sevindirmiş- tir. Muğlada meraklı bir dava MUĞLA, 14 A.A, — Ağır ceza mah. kemesi iki gündenberi köyceğiz Cumuri yet Halk fırkası mutemedi Sabrinin kat- a a meşgul olmuş- İki taraf müdafaa vekilleri bugün san müdafaalarını yapmışlardır. Suçlunun vekilleri arasında Bay Mah: mud Esad, diğer taraf vekilleri arasında da Bay İncek Refik bulunyordu. Bütün Muğla vilâyetinde eli am alâka ile takib olunan bu muhakeme mahkeme salonunda ve grsleişereni zabıta tertihat almış Halk mahke- meyi sükünetle takib edebilmiştir. Aydında seçim AYDIN, 14. A.A. — İkinci müntehib için ları yapılmış- tor. Seçim 20-1-1935 de başlıyacak, 31 ergen İrez ktir. Somada yeni | bir köprü yapıldı SOMA, 14 (A. A.) — Kasabamıza beş kilometre mesafede Acuvalı deresi üzerinde 32 metre uzunluğunda ve metre genişliğinde yeni bir köprü ya- ilmıştar, Ki muktezi alk klar ZE Lü tedarik e mişlerdir. “ Antalya fırka kongresi ANTALYA, 14 AA. — C.H. Fir- i günü toplanarak ihtiyaşları üzerinde ileri sürülen teklifle» ri müzakere ederek karara bağladıktan Başbakan Aiman sefirini kabul etli ANKARA, 14 (Telefonla) — Başbakan İsmet İnönü bugün m mında Alman büyük elçisini kabul etmiştir. N Ankara - Istanbul posta treni ANKARA, 14 (Telefonla) — İstanbul posta treni bu sabah şehif mize bir buçuk saatlık bir geçikme ile gelmiştir. Yolda yataklı vagof lardan birinin tekerleği batmış ve Derince istasyonunda vagon bö tlarak yolcuları diğer vagonlara nakledilmişlerdir. Ayni trenle Fer | genel kâtibi Bay Recep te şehrimize gelmiştir. | Amasyada kar yarım metre ! AMASYA, 14 (A.A.) — Soğukların arttığından iz mektepler di gün müddetle tatil edilmiştir. Elli s antim yüksekliğe yaklaşan kar ile köyle arasındaki yolculuğu zorl aştırmıştır. : Berlinde Afgan sefirini öldüren $ Almanyada dün idam edi'di $ BERLİN, 14 (A.A.) — 6 Haziran 1933 de Afganistanın Berlin! çisini öldüren Afganlı Kemal Seyit bu sabah Plötzense hapishanesi avlusunda balta ile idam edilmiştir. / Sar'daki reyiâm komisyonu çarşa ba günü Cenevrede bulunacak SARBRÜKEN, 14 (A.A.) — Reyiâm komisyonu mahafilinde tihabatın tarzı cereyanı hakkında memnuniyet izhar edilmektedir. Reyiâm komisyonu Sarbrükten yarın akşam hususi trenle Cenef ya baraket edecek ve rey pualalarını belli olan alimiş sondığı da Diğ te götürecektir. Rey puslaları ulusl ar kurumu konseyi azazının huzul Cenevrede bakılacaktır. İngiliz kuvvetlerinden mitraly özlerie müsellâh bir kıta refakatiri gidecek olan komisyon Fransa sını rlarında Fransız jandarması refa tile Bale şehrine gelecek ve orada İsviçre kıtaatına teslim edilecektir. Kafile, Cenevreye çarşamba g ünü öğle vakti varacaktır. Komünist..r e Naziler çarpıştılar SARBRÜKEN, 14 (A.A.) — Henüz resmen tevsik edilmiyen habere göre bu giin kömünisileris” Naziler arasında silâk “ öteşleki ig ve üç kişi yüralürmışliğ. , * .,» Sar'da reylerin tasnifi baş'adı SARBRUKEN, 14 (A.A.) — Reylerin tesnifine bugün öğl sonra plebisit komisyonu reisinin bir nutku ile başlanmıştır. Komi: reisi bu nutkunda Sarre halkının plebisit esnasında büyük bir sükünmü ve vekar gösterdiğini söylemiş ve uluslar kurumunca kat'i bir karar rilinceye kadar halkın ayni vaziye ti muhafaza edeceği ümidinde Öf lunmuştar, Reylerin tasnifi esnasında Fra nsa ve Statükonun muhafazası |ebif deki rey pusulalarının çok az oldu gu görülmektedir. Gümrükler genel Memlekette hava ez Son 24 saat içinde su- hunet yükseldi ANKARA, 14, A.A, — Ziraat vekâle- ti meteoloji enstilâsünden alınan malü- #ata göre, son 24 saat içinde bütün yur» dun suhumeti 2 ilâ 6 derece etrafında, yüleselmiştir. En düşük suhunetler sıfern altında olmak üzere Karsta 26, Erzu- rumda 16, Kastamonu ve Çorumda 10 ve Ankarada beş derecedir. Orta Anadoluda gündüz suhunetleri Kastamonu ve Çorum çevreleri katılma dığı halde tamamen sıfarm ile 9 derece arasındadır.. En yüksek suhunet sıfırın üstünde Adana, Dörtyol ve Rizede 17 derecedir. Trakya ve Eğe alanlariyle ortu Anadolunun Afyon ve İsparta çevreleri ve Akdeniz kıyılarında Antalya çevresi yağışlı geçmiştir. En gök yağış Antalyada 77, Muğlada 25, Somada 22 diğer yerlerde 1 ilâ o mili metre arasında ölçülmüştür. İstanbulda hava ISTANBUL, 14. A.A, — Sıfır dere. cci hararete ve deniz seviyesine indiril miş barometre bu sabah saat 7 de 765,5 14 te 763,5, derecei hararet 7de6, 14 te 13. ii sek hararet b ağ la; ie — londu TEKİRDAĞ, 14. A.A. — müdürlüğü ANKARA, 14 (Telefonla) — Gİ rükler genel müdürlüğüne eski va dat genel müdürü Bay Rüştünün w yininden bahsedilmektedir. 4 Mink Türk dili pr ştırma kuru munun bir tebliği ANKARA, ILA.A. — Türk dili tef kik cemiyeti umumi kâtibliğinden * Son günlerde “Türkçe sözlük, “söz klavuzu,, gibi türlü adlar. alt çıkarılan kitabların ve gazetelerde b lan sözlülçerin Türk dili tetkik cemi ile bir ilişiği yoktur. Cemiyetin çıkard ğr “Tarama dergisi,, bundan önce de dürildiği gibi, kararloşmış karşılıkları gil türlü kaynaklardan derlemmin kr darı toplamışiır. Bu karşılıkların zülüb kararlaştırılması için çalışılım dir. Bu çalışmanm verimleri vaktı <e ortaya konulmağa başlanacaktır. O dan önce, ortaya kcnan karşılıklar, ların kendi düsünüşünden başka bi sayılmamalıdır. köylerinde soğuktan iki kişi Tekirdağ içinde 1200 bayan fırkaya? zlmaştır. Yollar açıldı elem iz MAA — Sovyetlerin resim sergisi Sovyet sanatkârları bugün güzel sanati lar akademisinde bir sergi açıyor!e Bugün saat 14 te Fındıklı güzel sa- r akademisinde, Sovyet resim ser- wvel ihtilâlinim 15 inci yıldönümü mü- e betile açılınış olan tes silmiş ii vardır ve ekserisi devlet lerinin mallarıdır. Teknik kabiliyeti, eserlerinin doğru luğu ve bakiknin uygunluğu ile Sov- yet Rusyada büyük bir şöhreti olan Brodeki'nin tab'eları, serginin göze çar- pan eserleri #rasındadır. Büyük sanat kabiliyeti üzerine ressam Brodaki'ye ge- genlerda Lenin nişanı verilmiştir. Ondan sonra, eski Sovyet resim mes- linin mümessilleri olan Patrow-Vodkin terir, fabrikalar, manevralar ve üz bir dirijabi uçan Kremin gibi. Ressam Ş. Gerassimov'un “Arl manı, “akşam, isen tablaları ie bf di resmi vardır. cı memleketlerde de meşhutdur. Ressam Riajski ile ee yet şahsiyetlerinin resimlerini dardır sin sk teşhir etmektedir. rem resimleri ile gençlik ve | e hayatına aid tablolarla sergiye İ etmiştir. Heykeltraşlardan bayan o Muki eserleri iyidir ve De bir muvaffalci;