10 Aralık 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

ek 1 ecnebilere ; a TRİM TEFRİKA 27 Ne hakkı mahfuzdar. İş Sirf vatanın menafiini muhafa- je temin için Ali Kemal beyle a çıkan davanın £ ikinci iskemesinde teşrih eylediği mü- Mi ile merkumu — ken arı da dahil olduğu hal- Nü Dama milletine tanıttrıma- İn dolayı Bahaddin Şakir bey İşimize kulübümüz namma teşekkür eder ve ifade kud yöden, fikir metanetinden dola- Ve tebrik ederiz.,, E 4 | bir mektupta Doktor Ba- e zam Ken i, bahusus Âli Kemal gibi İRK bie kem teveccöhleri- m olan engerek yılanlatı- 4 lerves mahiyetini büt“a pis- iile meydana koyan seni, bü- i,Billetle beraber tebrik eder ve hislerimizi arzederiz., Doktor Bahaddin Şakir bey hü m 4) Stmeğe ve hücuma uğramağa e pr ki Şörayi ve | esi buradan manâsile bir Kvüz gazetesi | şeklini almıştı. İşi Edirne heyeti ei len $u mektubu yazmağa mec- FEZA iz müddetten beri Şürayi Um- da bir takım eşhas tecavüzler, bir takım gaze- Yayı mucip olacak bir ta- Sözlere tesadüf edilmektedir. re maateessüf evvelâ cemi. e, erir vasıtası olan Şürayi Üm- çarpmaktadır. Bu vazi- Şürayi Ümmet na- e im 5€- hakikaten nüfuz ve i- Mağ büyük süratle cevap veril- Vi Tica ederiz.,, meşrutiyet aleyhtar- NE üreter biribirlerine gire- Mi iyeyi şaşırtmaları gibi toplanan ilk me meclisi de az zamanda kar. karışık olmuştu. 23 Kânunuev. Şakir beye gönderilen Mektupta deniliyordu ki: Mg onanmam ız bugünlerde Selâ. rap lina gönderilse fena olma- Rumlar, Bulgarlarla birleş- Manjalarta doğru, hükümete, Os- ğa büyük bir darbe vurmak hazırlanıyorlar. Fakat İstan. abalisi, bilhassa hamiyetli me- dgişndier, zannederim ki Bul- SEFA yacaklardır. aşkma Baha, söyle bu mu- İy, ama fena iş görmekle mi mü- iz oluyor? Bu muhit insaf ve et denilen rinden © müskü- İlpeydeken “bu” zavallı ahali Mere devam ederse meşrutiyetten etmeğe başlayacaktır. Sa. Mahgazetesindeki Ahmet Rasimin, nut Sadıkın mesleklerini be- Sy iyorum. Bunlar belki idrak Siyayek Ali Kemal vazifesini ifa Mer Diran Kelekyan zeki ve Banu bir zattır. Zaten yazıları da Mir, gösteriyor. Onun delâletile nın nazi dikkatini ce'bet, type ki Rumelililer gene tüfekle. iyi larını, torbalarını hazır İki ar. Korkma Baha, yalnız Se. Bene yiyeri otuz bin o kahraman Yöng vir hafta zafında İstanbula dermeğe muktedirdir. İhtimal İttihad ve Terakki! MBAHAEDDIN ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESİKALARA GORE) i Yazan: A.C. 4 Âli Kemal'in davası ve maktupları sı için biraz daha kan almak farz- dır, Şarklıyız, kadere boyun eğeriz. Gözlerinden öperim kardeşim.,, Doktor Nâzım beyin bu yeniden kan almak farzı ak neti pek boşa çıkmamıştı. nız kan alma İstanbulu tedip etmek Se- lânikten yapılan yeni bir akın halin de kendisini göstermemiş, İtsanbul- daki karışıklıklar ve fnrka mücade- leleri yüzünden il Balkan ittihadı yeniden Türklerin kanını almış ve bununla da kalmı- yarak memleketin mühim bir parça sını beraber koparıp göndermişti. İnsan o seneler zarfında olup bi- ten şeyleri hazırladıkça “bu neden böyle ei o diye kendi line köpürüyor. Nere» ye baksanız orada bir mücadele, bir müsaraadan başka bir şey gö - rülmüyordu. Kimse kimseyi çeke- miyor, bu da yetişmiyormuş gibi cehaletten doğan koyu ve hiç mâ- nası olmıyan bir taassup her ta - rafta gittikçe daha ziyade kök sa- lıyordu. Kendilerine ininiz denildi ği için bu taassubu kırmağa cesa - ret edemiyen İttihat ve Terakki er- kânı dindar görünmek maksadile bilâkis kuvvetinin bir kısmını taas- suba istinat ettiriyordu. O zaman- ki taassup zihniyetine bir misal ol bir istidayı aynen aşağıya dercedi- yoruz. Bu istidayı okuyanlar o de- virdeki koyu ve kara taassup istida dından kurtulmuş olduklarma bin defa şükredeceklerdir. “Mütedey- yin islâm ahali ile ağlayarak aşağı daki meselenin halline, cezasma ta vassut ve müracaat eden mühim bir dini cemiyet” imzasile “huzu - ru âlii hazreti meşihatpenehiye” gönderilen bu istidada deniliyor - du ki: “Esefli olan aşağıdaki maruza » tumızı başından sonuna kadar mü- tale buyurmanızı rica ederiz. Bir zamanlar istibdat devrinin Osmanlılar ve hele islâmlar üzerin de yaptığı zulümleri izah ve bu - nanla beraber dökülen kanlı yaşla- rı, edilen enilneri ve feryatları ta- rif etmek kabil değildir. (Bitmedi) Türk kadınları Tezahürat yaptılar (Daş ici sühilede). i görecehlerin inancını, ser değim İZ llatrken içlerindeki kuldak yankusunu yurt kardeşlerini gönence eriştirmek için öz oanlar'le endettiklerini Ulu Bakanlığın elile Atatürke ulaştırılmasını dilediler. Kadınlar Birliğindeki toplantı erek Biliğindeki, toplami da Me sale beynin Ürik salonları ideta alamamıkyır. Meral me burada saat 1 başlanmış ve muallim Bayan Hasma heyecanlı bir hitabe okumuştur. Bayan Hasnanın sözleri çak alkışlanmıştır. Kadn bir- Kiğine, Atatürkten, İsmet İnönünden gelen karşı x telyazdarı okunmuş ve ” Merasimden sonra, davetliler hazırlanan büfede ağırlan kadınlı lav seçmek 'ü vw v lk akla verimi, 1338 yık han kadınlığna, a yük seyri içinde anlatmak için iyi ve İaymetli bir vesile bulmuş olacaktır. İtalya - Habeşistan Kavgası (Başı 1 inci sabitedey İS Habeşistan ile Tngiliz Sorülisi arasındaki hududu tahdide memur muh- 24 küm inde yani taarruz» dan 12 gün evvel müracaat etmiş ve tal yan kumandanları ile temasa girmiş idi. Ancak o günden sonra bu mıntakadan i. Münir miktarı nazarı itibara almacak olursa bunların mezkür muhte» it komisyonun muhafız kuvvetleri oldu- ğuna İmkân verilemez. Italyan hüküme- ti, Adisababa hükümeti nezdinde büsatta bulunarak mahalli bir kabile ro- isinin üsü eseri olan bu taarruz - ai die. teşebbüsü n dan dolayı beynelmilel kaideler mucibin- ce tazminat istemiştir. MİLLİYET PAZARTESİ MEMLEKETTE Kooperatif Eyi anlaşılmalı Koçarlı kongresinde fırka başkanının bir isteği KOÇARLI, (Milliyet) — Nahi- yemiz fırka kongresi 35 köy ocağın dan gelen üyelerin katılmasile ya- pıldı. Kongrede fırkamız vilâyet idare heyeti başkanı Etem Kadri i e Ziraat bankası © çevirgeni Bay Muhterem Kaya da bulundular. Kongre başkanlığına Etem Kad- ri ikinci başkanlığına (o Muhterem Kaya yazganlıklarına da Ahmet Şahin ve Hasan seçildiler. Köy o- caklarmdan gelen dilekler konuşul. du. Nahiye frka başkanı Mehmet Yünus şu isteği yaptı. (Yurtta bir | çok çağlarda kurulan kooperatifle- | rin umulan verimler elde edilme- den dağıtılmalarında en bi İ hep bu kurumların işlerinin iyice | kontrol edilmemesinden ortakların | ve üyelerin işi büsbütün benimse- melerinden ileri geldiği görülüyor. Halbuki Ziraat bankamızm kanadı ve kontrolu altında kurulan ürün kooperatiflerinde de bu beğenme- mezlik ve benimsememezlik görü: lüyorsa da bunların ölçüsü öbür kurumlara göre pek azdır. Bu bize, kürenin kontrolile kurulan kurum- larda ilerleme ve yükselmenin da- ha çok ve yüksek olduğunu belli e- diyor. Bundan ötürü biz türenin mü rakabesinde kooperatifler kurul. masına ve ekicileri korunmasını di- liyoruz. Bu kurumların kurulmasın. da tiz elden yürünmesini istiyoruz. Çünkü geçen her yıl ekicilerin a- zaldığını ve ürünlerimizin yok ba- hasma elden çıkmasını ulusal haz- neden bir çok paralarm yabancı el- lere geçmesini gün gibi gösteriyor. Bu dilek üzerine Bay Muhterem Kaya ve Bay Etem Kadri uzun 8ö7- ler söylediler, üyeleri kooperatif kurumları ve kooperatifçilik hak- kında aydınlattılar, Yeni idare he- yetine Mehmet Yunus, Rıza Mev- lt, Sadık Ahmet, Hakkı Mehmet, Berber Hasan seçildiler. Kaza kongresi mümessilliklerine Aydın saylavı Adnan, Etem Kadri, mühendis Hıfzı, Mehmet o Yunus, Muhterem Kaya, Sadık Ahmet ve Berber Hasan seçilerek kongre 80- na ecdirildi. Aydında okuyanlar AYDIN, (Milliyet) | — Aydın halkevi okuma odasma son teşrin ayında 6699 yurttaş gelerek kitap ve gazete okumuşlardır. Bunların | 2002 si muallim, ( 1619'u talebe, 1511 i memur ve 1337 si de başka işlilerden gelmiştir. Bunlardan 375 i roman, 478 i edebi, 435 iilmi, 450 si ansiklopedik, 470 i tarihi 391 i sıhhi, 975 i muhtelif eser ve 2925 i de gazete ve mecmua oku- muşlardır. Eğirdir nüfusunda yüzde 23 faz'alık EĞRİDİR, (Milliyet) — 30 - 11 de kasaba ve köylerde yapılan nü- fus raymmında her vatandaş üzeri- ne düşen işi benimseyerek bütün gücü ile çalıştığından sayım işi çok muvaffakıyetle neticelenmiştir. 927 sayımına naza-an nüfusta de 23 nisbetinde fazlalık olacağı zan- nedilmektedir. Sivasta inhisar bintsi SIVAS, (Milliyet) — Srvas inhi- sar idaresi bir bina yaptırmağa ka- "rar vermiştir. Yapılacak binanın keşif projeleri yapılmış Gümrükler | ve İnhisarlar Bakanlığına gönderil. miştir. Bina istasyon yolu üzerinde yapılacaktır. Sivas muallim'er birliği SIVAS, (Mil )— Bu yıl Sıvas Maarif müdürlüğüne gelen Bay Sa- cit çevrede iyi işler başarmağa lamıştır, İlk olarak Srvas muallim- lerini bir çatı altında toplamak i- çin eski muallimler birliğinin ye- niden meydana çıkardı Sıvas mu- alimlerini Ziya Gök Alp mekte- binde topladı. Ve birliği de buraya nakletti, Birlik Ziya Gök Alp mek- tebinin salonlarma yerleştirilmiştir. Birliğin bir de zengin bir kü - tüphanesi vardın, Muallimler bura- da istifade etmeye çalışacaklardır. Toplantıda Bay Sacit ilk sözü a- lârak Muallimler birliğinin çok lü. zumlu bir iş olduğunu anlatmış ve yeniden idare heyeti seçimine ge- çilerek başkanlığa maarif müdürü Bay Sacit, para işlerine kız orta mektebi riyaziye muallimi Bay Za- &i, yazıcılığa Ziya Gök Alp mektebi başmuallimi Bay Hakkı Necip, aza- lıklara Bay İbrahim, Bayan Azize, Bay Fehmi, Bay Lâtif Ruhi Bay 10 KANUNEVVEL Başbakan Alpulluda (Başı Vinci sahifede) yedi buçukta Kayıktaki şehir suları havuzların açılma merasiminde bu- Ül Tunmuştur, Kordelâyı kesen Başbaka-ğ. namız: “bü suyu şehre getirenler, su kadar aziz olsunlar,, demişlerdir. Bundan sonra belediyeye dönülmü: kendilerine badem ezmesile kurtuluş bayramlarımıza ait iki albüm hediye edilmiştir. Konuklarımız bemen yola çıkmış - lar ve Ayşokadın mevkiinde polit, jan- darma, mektepliler ve halk mümessil-| leri tarafından uğurlanmışlardır. Alpulluya saat on buçukta yetişen konuklarımız Alpullu mektebi önünde fabrika kurucularından ve Istanbul - Trakya Şeker fabrikaları Türk Ano- nim Şirketi meclisi idaresi murahhas üzasından Bay Mehmet Hayri, fabri- ka müdürü Bay Şefik, fabrika erkân ve mensubini, mektep talebesi ve Al- pullu Bayanları tarafından karşılan - mışlardır. Fabrika mızıkası cumburi- yet marşt ile fabrika marşını çalarak konuklarımızı saygılamıştar. Başbakanmız fabrikanın muhtelif yerlerini, rneletebini, hastanesini, işçi- ler yurdunu, oczahaneyi, lokanta ve gazinoları gezip görmüşler ve öğle y: Fabrikanm hatıra defterine şunları ri “Alpulluda şeker fabrikası memle- kete şeker sanayini getiren münssose- dir, Şeker sanayii, pancar ziraati ül. İsmet İNÖNÜ Başbakanımıza fabrika mahsulâtın- dan şekerler ikram edilmiştir. Konuk- lar Edirne - İstanbul trenine bağlanan! trenle Muratlıya gitmişlerdir. Bu ge- ceyi Tekirdağında geçirecekleri umu- luyor, Başbakan Tekirdağında TEKİRDAĞ, 9 (Milliyet) — Baş- bakan Ceneral İsmet İnönü saat on altıda Tekirdağına geldi. Havanm 10- ğuk ve yağmurlu olmasa rağmen halk, mektepliler, zabitan, asker ve memurlar tarafından yürekten kopan coşkunlukla karşılandı. Başbakanımız ayrı ayrı mekteplile. re, halka iltifat ettikten sonra doğru- ca hükümet konağına indiler, Akşam * gereflerine vali konağında bir konuk yemeği verilmiştir. Ceneral İsmet İnönünün Tekirda- kafaları dinlettirmek toplu ve hoş saatler geçirmek için birliğin sa- lonlarında toplantı yapılacaktır. Sivasta fakir mektepli'ere yardım SIVAS, (Milliyet - — Ziya Gök Alp ilkamektebinin çatısı altında st- ralanan 500 ze yakın talebe var... Bü topluluğun çoğu sıcak bir aşa, kitap, ka'em, gibi mektep İevazımı- na muhtaçtır. Bunu bilen mektebin himaye heyeti bir eşya piyangosu tertibine karar vermiştir. Srvas illkmekteplerinde birer hima- ye heyetleri vardır. Bunlar da ken- di köşelerinde talebenin ihtiyaçla. | rını kavramağa çalışıyor. Biletlerin o matbaada basılışma başlanmıştır. Basım işi sona erdik- ten sonra dağılmaya başlanacak- tar... Sıvas halkının çok yerinde bir hayır işine ve ilk tahsilini ileri gö- tümek için çalışılan bu biletlere fazla istek göstereceğini umuyo- rum. Sivasta tulum haftasına hazırlık SIVAS (Milliyet) — Milli öko- nomi ve tutum kurucu Srvas şubesi toplanarak hafta için lâzımgelen hazırlıkları yaptı. Mahalli neşriyat- tan istifade edilecek, müsamereler verilecek, cuma günü cumhuriyet meydanında toplantı — yapılacak, ha'kevinde konferanslar verilecek, vitrin müsabakası yapılacak, yerli sanatkârları yardımlariyle bir sergi açılacaktır. Aydında sıtma kursu *“ AYDIN, (Milliyet) — Yeni yıl da son kânunun on beşinde Aydm sıtma mücadelesinde (Sıtma müca» delesi sıhhat memurları) krsu açı- lacaktır. Bu kurra orta okulu bitirenler alınacaktır. Okuması daha az olan- Tardan da ehliyeti görülenler de alı- nacaklardır. Kurs, bir bir buçuk ay sürecek, kursu bitirenler ve kazananlar yur. dun bir çok yerlerine yollanacak: lardır, Güzel yazı rmüsabakaırnız Bir haftalık dahili ve harici vakayii takip ediniz en şayanı dikkat bulduğunuz hadise hakkında bir yazı yazıp bize gönderiniz. En güzel yazılmış makalenin sahibine: S lira İkinci gelen makalenin sahibine: 2,5 lira Hakkı telif verilecektir. Bu musabakaya yalnız liseler, yüksek mektep talebeleri iştirak edebilirler. Yazıların gazete yazısıyla azami 75 ve asgari 30 satır olması, kâğıdın bir tarafına yazılmış bulunması lâzumdir. Bu yazılar cuma günü akşamına kadar elimize geçecek tarzda postaya veri'melidir. Geçen müsabakayı kazananlar Geçen haftaki güzel yazı müsabakamızda birinciliği “iki mühim tö re” serlevhalı yazı ile İstanbul lisesinde 630 Ertuğrul Fethi, ikincili - ği “Türk kadınına verilen hak” başlıklı yazı ile Ticaret mektebinden 948 Ahmet kazanmışlardır. Kendilerinin hüviyet varakalarile birlikte idaremize müracaat ede rek mükâfatlarını almalarını rica ederiz, İKİ MÜHİM TÖRE Büyük Ulus Kurultayı son günlerde | biribiri ardınca ili mühim türe çıkar- dı. Saylav seçiminin yenilenmesine ka- rar verildiği şu sıralarda bu türeler dördüncü Ulus o Kurultaymın yurda yaptığı en mühim hizmetlerden biridir. Bu kanunlardan biri kadınların saylav olabilmeleri hakkındadır. Kadınlarm | mebus seçmeleri ve seçilmeleri sade bir Teşkilâtı esasiye o meselesi değildir; ayni zamanda yurdumuzun soysal bün- yesimi de alikendar eden en yüksek de | Zişimlerden biridir. Bu kanun Türkiyenin bütünlüğünü tamamlayan bir kanundur. Artık şu hakikat anlaşılmıştır ki Türkiye Cum- huriyetinde yurttaşlar arasmda hiç bir fark yoktur. Kadım da, erkek te, çocuk | ta bu bütünlüğü vücude getiren birer parçadır. Bu itibarla, Türkiye o bütün garp medeniyetlerine mükemmel bir örnek olmuştur ve olacaktır. Garpta bir çok | kadmlarm çalışarak zorla almak iste- | dikleri ve fakat bir türlü elde edeme- dikleri hakları bugün Türkiye aklise- lim ile hareket ederek doğrudan doğ- ruya vermiştir. Çünlü kadmlarımız şimdiye kadar elde © ettikleri bir çok haklara tam tekâmül yolunda ilerle- | mmişler ve bütün memleketin mukadde | ratmı elinde tutan Büyük Millet Mec- sine girmeğe (o İiyakatları olduğunu göstermişlerdir. İ Garp medeniyetlerinde böyle ka- dnlar yok mudur? Şüphesiz ki vardır. Fakat orada erkekler yurtlarının men- faati noktai nazarmdan değil, belki kendi hodbinlikleri dolayısile kadınla» ra bu hakları vermekten çekinmekte- | dirler. Yoksa Birleşik Amerika gibi 120 milyon nüfuslu bir memlekette bir bir uzuv b Amerikada işsizlerle, milyonlarca grevcilerle baş eden kadın neden baş- ka yerlerde de ayni muvaffakıyetini göstermesin? İşte Türkiye Amerikadan ve diğet Anglo - Sakson memleketlerinden ör nek almayan garp & medeniyetlerine, Fransa, Belçika, Orta Avrupa memle- ketlerine ikinci bir meşale vazifesin! göslermektedir. Bundan — dolayı ne kadar kıvanç duysak azdır. Büyük Ulas Kurultayın kabul et- nudur. Bu kanunla artık yurt dahilinde he: e hi Dile rülmesi için kıymetli hizmetler yapan Yeni kıyafet kanunu ile artık papase lar, hahamlar ve hocalar, mabetler ve ruhani âyinler haricinde bizim gibi do- laşacaklar ve sivil olacaklardır. Her halde kanundan bizim kadar bütün ruhanilenin de memnun olması lâzımdır. Jstanbul lisesinden 630 Ertuğrul Fethi Türk Kadınına verilen hak Yüce Onderimiz Kemal Atatürkün bütün acumun takdirini ve biçilmeyecek ka- daha katıyor. Türk kendini yirmi beş yıla değin kafes arkasında, peçe ve çarşaf altım- da hiç bir hakka sahip olmadan bir e- sir kertesinde idi; fakat Yüce Önde- rimizin kurduğu genç ve yeni Türkiye, kadını kafes arkasından kurtarmış ve, evde olduğu kadar iş hayatmda da bü- yük yerler ve haklar iştir, İş hayatımla büyük (bir yenilik ve muvaffakıyet gösteren Türk hatunu beledi; de ün almış yük- Yeni Türkiyede hatuna saylav seç- seçilme gibi en büyük bir hak | me ve verilmekle Türk hatunu Türk eri kor- ıkılâplarına bir tane | tesine çıkarılmaktadır. Acunda bulunan bazı medeni ölke- lerde bile hatıma saylâv seçme ve se şilme hakkı verilmezken ölkemizde bu hakkın tanmması ve verilmesi u- Jaşlar arası medeni hukuk tirine altın kalemle y: kadderatmda büyük tesir gösterecek« tir, Türk hatunun saylav seçme ve s8- çilme hakkının verilmesi dolayısile bü- tün ulusun bahasız olan Yüce Önderi- mize karşı olan saygı ve bir kat daha arttıracak pere büyük yasayı bütün ulusumuz büyük bir is- tekle beklemekte ve Türk hatununun. bu hakka sahip olmasından dolayı kutlulamaktadır. Ticaret mektebi 948 AHMET Seçim işlerine bugün başlanıyor (Başı 1 inci sahifede) Büyük Milet Meclisinin seçimi yenilemek için verdiği karar bugün. kü Resmi gazetede neşrol ve Başvekâlet keyfiyeti İçişler Ba- İunmuş, kanlığına resmen bildirmiştir. İçişl er Bakanlığı da evvelce vaziyetten haberdar ettiği umum müfettişlere ve valilere bugün telyazısı ile bir lamim yaparak derhal intihabata başlanmasını bildirmiştir. Yarmdan itibaren memleketin her tarafında bilfiil intihabata başlanmış olacak. tır. Cumhuriyet Halk Fırkası namz etlerini ikinci kânun ayının sonun- da ilân edecek ve intihap muayyen bir günde her intihap dairesinde birden yapılacaktır. Cumhuriyet Halk Fırkasının “Ankara, İstanbul, İzmir, Erzu- rum, Aydın, Sıvas, Kayseri, Samsu nı, Trabzon, Kastamonu ve Sey- hana” göstereceği namzetler arasın da kadın namzetler de bulunacağı haber verilmektedir. Bu arada Cum hutiyet merkezi Ankaraya namzet gösterilmesi muhtemeldir. İstanbul için Bayan Nakiye! mir için Bayan Benav Nevzadım na mzet gösterilecekleri rivayet dedir. Ankara vilâyeti saylav seçimi gözetleme kurumu (meb'us intiha- bı teftiş heyeti) ilk toplantısını dün akşam Vali ve Belediye Başkanı Bay Nevzat Tandogan'm Başkanlı gr altında yapmıştır. İkinci Başkan- lığa avukat Bay Mümtaz Ökmen seçilmi Köy muhtarlarile mahalle müm essillerinin çarşamba günü beledi- ye dairesinde toplanmasına ve o gün seçim defterlerinin düzenlenme- Kursa şimdiden bir çok istekli. Hüsnü, işlerdir. Her perşembe akşamı yorulan ler baş vurmuş ve — yazılmışlardır. Bir yünden de yazılmaktadırlar. si için yasanın muhtarlara anlatılm asma, kaza ve nahiyelere anıklık için hemen bildirimlerde bulunulm asına ve gözetleme her gün toplanmasına karar verilmistir.