4 Ekim 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Yol parası Taşa ölçelim: Tıpkı İngiliz lira- sı gibi evvelce on lira iken şimdi altı liraya düşen bir vergimiz vardır. Yol parası... Hepimiz bu yol parasını biliriz. Çünkü azlığı « na bakmayın! Bir türlü peşimizi bırakmayan bir vergidir. Verdiği- miz birçok vergiler (arasında hiç şüphesiz en azı budur. Bizi en çok kovalayan veya kovalar gibi görü- nen de budur. Ben bunun sebebi- ni araştırdım ve buldum... Bir kere bu para vergilerin tak- simi sırasında doğrudan doğruya alınan vergilerdendir. Doğrudan doğruya alınan vergiler de mükel- lefin psikolocisi itibarile en az se- vimli olanıdır. İkincisi bu verginin alındığı yer, tarih muayyen değil- dir. Ummadığınız yerde önünüze lar muhtelif yerlerde önünüze çt- har, Çünkü: Yol parasını tahsil için doğru dürüst bir usul bulunmamıştır. Her mahalle kendisinde oturan veya çalışan adamların isimlerini bir lis te halinde belediyeye verir. Bu su retle bir adam muhtelif yerlerde listeye girer. İşte ben! Hem yazın oturduğumuz Çamlıca tarafların - da, hem de kışın oturduğumuz Beyoğlunda listeye dahilim, Buna ilâve Kabataşta çalıştığım bir mek tepten dolayı orada, gazeteden do layı da Sirkeci listesinde yani tam dört listede yazılıyım... Demek be nim için her sene altışar biradan yirmi dört lira tahakkuk ediyor. Bu aşağı yukarı bakkal bahçıvan gibi çalıştığı yerde oluranlardan başkalarında böyle böyle cereyan ediyor ve oturduğu yerden ayrı ça lışanların hepsi en aşağı iki yerde listeye yani tahakkuka giriyor. Böylece Istanbulda hakikatten çok uzak bir yol parası tahakkuku ya- pılıyor. Fakat tahsilât bitince bu mihdar yarıdan fazla aşağı düşü - yor. Çünkü bir adamın üç defa da gölgesi için vergi tahakkuk ettiril- miş olduğu anlaşılıyor. Ayni ada- mın böyle muhtelif ve müteaddit yerlerde yazılı oluşu onun bu muh telif yerlerde yol parası yüzünden takibata uğramasını mucip oluyor. *Çalışılan yerlerdeki takibat evle - re nazaran daha salim şekilde ya- pılıyor. Çünkü gündüzün çalışm saatlerinde müracaat eden tahsil- dar mükellefi yerinde bulabiliyor. Lâkin evlerdeki takibat o kadar selâmetle cereyan etmiyor. Mükel- etler tahsildarın aradığı iş saatle- rinde evinde bulunmuyor. Kadın » da ev erkeğinin vergi makbu - Zunun nerede olduğunu bilmiyor - zatmak istemiyor. şiddetile, bazan polis e verginin evden tahsiline teşebbüs ediyor. Bu suretle evvelce alınmış vergilerin bir kere daha tahsil edil diği ve mükellefin lüzumsuz yere şiddete maruz kaldığı oluyor. Hat tâ ben böyle birinin geçen sene iki defa alınan yol parasından alacağı olan altı liranın bu seneye mahsup edilmesini istediği halde tahsilda- rın bunu dinlemediğini de biliyo - rum. Bunun sebebi bu yol vergisi- nin muhtelif yerlerden muhtelif tahsildarlar tarafından tahsil edil mesidir. O halde?.. O halde artık bu keşmekeşin, bu karışıklığın, halkı ve memurla. rı izaç eden bu fena şeklin değiş. tirilmesi lâzımdır. Zalen tecrübe ile anlaşılmıştır ki; mükellefi ver- ginin mikdarı değil, cibayet farzı izaç eder. Bence bu yal parasını herkes falan ay zarfında oturduğu yerde vermelidir. Herkesin mutlaka bir işi olmaz. Halbuki herkesin mutlaka bir otur duğu yer vardır. Ev, apartıman, pansiyon, han veya otel... İmdi ar- tak bu dağınık ve herkesin şikâye- tini mucip olan muhtelif yerlerde tahakkuk listeleri yapma usulünü bırakıp Istanbulluları ikametgâh - larına göre yol vergisine tâbi tut- mak zamanı gelmiştir. Bununla hem memurların lüzumsuz ve faz- İa çalışmalarından kâr edilecek, hem de mükellefler önüne gelen yerde yol vergisi yüzünden.izaç edilmiş olmıyacaklardır. FELEK Çin heyetinin dünkü ziyaretleri keme ti muallimlerinden Nahit Beyle le zabitan Atış Mektebini ziya mişlerdir. Bugün harp akademi” yarın akşam da An çıkar ve en fenası müteaddit defa- . lar vebilemezler. Tahsildar da işi u- EKONOMİ Oda meclisi Seçimi Yakında yenileneceği için şimdiden hazırlığa başlandı Üç senede hir yapılmakta olan Ti- caret Odası meclisi azalığı, seçimi bu sene © yenilenecektir. 14 İsâmumsevvel 1931 de intihap edilmiş (o bulunan bu : ş İl hil lanmak üzeredir. Meclisin (o pazartesi günü yapacağı içtimada bu mesele gö- rüşülecek, intihap işleri ile meşgul ol- mak üzere bir komisyon seçilecektir. Stok bulıday Geçen hafta içerisinde şehrimizde biriken #tok buğday miktarı 21,601 *0- nu bulmuştur. Bu miktardan omaada değirmenlerde de 12,717 ton kadar buğ- day mevcut olduğu tesbit edilmiştir. Oda meclisi toplanamadı Ticaret odası meclisi dün aylık iç- timamı yapacaktı. Fakat ekseriyet ol- madığı için toplantı pazartesi gününe bırakılmıştır, Marsilya seyahati geri kaldı Marsilya Ticaret Odası namma ge- çenlerde ntemleketimize gelen heyetin ziyaretini maâksedile bir seyahat tertibi düşünülmüş ve bu hususta Ti- caret odasınca bir komisyon seçilmiş- si. e zusunu gösterdikleri bu seyahat bazı sebepler dolayısile tehir edilmiştir. MAARIFTE © İlkmekteplere Tehacüm İlk sınıflarda yeniden şubeler açılıyor İlk mekteplere kayıt ve kabule de- vam edilmektedir. Bu sene ilk mek - #öplerin bilhasan ilk umıflarına tehap cüm pek fazladır. Her mektebin ilk sınıfında iki, üç şube açılmıştır. İstanbul Maarif idaresi talebenin fazla tehacümü karşısında birçek yer lerde yeniden ilk mektep açmağa ka- ares. Bu mektepleri ida ek EMEN İNİ enelleğ dal açılmıştır. İlkmekteplere alınacak mekteplere gönderdiği bir tamimde 927 « 928 tevellütlü çocukların mek- tebe kabulünü bildirmiştir. İzin alan profesörler Tıp fakültesi o müderrislerinden ELİ Schivariz ile profesör Sip- mann izin alarak Almanyaya gitmiş- lerdir. Profesörlerin derslerini mua - vinleri vereceklerdir. Tip ve Hukuk fakültelerine rağbet fazla Bu sene Üniversiteye hayli talebe kaydedilmiştir. Bu talebelerden çoğu tıp ve hukuk fakültelerini tercih et- mişlerdir. Fakültelerde tedrisat baş - lamasına rağmen fazla müracaat üze rine, kayıt ve kabul zamanının deva» mı muvafık görülmüştür. Maarif müsteşarı bu akşam gidiyor Birkaç gündenberi şehrimizde bu- lunan maarif müsteşarı Rıdvan Nafiz Bey dün İstanbul maarif idaresinde tetkikatla meşgul olmuş, öğleden son ra Beyoğlu Alman lisesini gezmiştir. Rıdvan Nafiz Bey Alman mektebi mü dürü M, Preusser ile iki saat kadar ön hakkında görüşmüş ve mektep iza - hat almıştır. Ridvan Nafiz Bey bu ak şan Ankaraya dönecektir. BORSA (iş Bankasından alnan cetveldir) 3 T. Evvel 934 AKŞAM FİYATLARI ISTIKRAZLAR TAHVİLAT dahili 97 İİ Rahim LA $7 $ Mümessil “75 2 . “ 4615 me m e . Mi 2885 ESHAM Hetihat, dey Şark dey. 085 Balya 155 Şark m, ecza 340 ATLARI Prağ 19745 ai Dün şehrimize gelen Yugoslav ve Bulgar güreş takımları... . Aa versek Balkan güreş şampiyo- nası bu akşam geliyor Yunanlılardan sonra Yugoslav ve Bulgar güreşçiler dün geldiler, Romanyalı'ar da bugün geliyor İlk #si Türk milli takımının ga | lebesile neticelenen Balkan güreş şam- piyonluğunun üçüncüsü bu akşam saat tam 21 de Beyoğlunda Fransız tiyatvo- sunda başlıyacaktır. Balkan şampiyonluğuna girecekler. den ilk olarak Yunanlılar gelmişlerdi. Dün de gerek Bulgar ve gerek Yogos- lav güreşçiler gelmişler ve alikadarlar tarafından karşılanarak otellerine yer - leştirilmişlerdir. Bugün de Romanyalılar gelecekler ve doğrudan doğruya tartılmağa gide- rek akşam müsal öştirük “ede. ceklerdir. İlk şampıyonaya Bulgarların, ikincisi ne Romanyalıların iştirik O etmedikleri düşünülürse bu akşam başlıyacak olan üçüncü Balkan © şampiyonluğunun en tam şampiyonluk — olacağı anlaşılıyor. Çünkü bu sene bizden başka Yunanis. tan, Yugoslavya, Romanya ve Bulga- ristan da müsabakalara iştirik etmiş oluyorlar. Bunun için güreşçilerimizin bu sene de muvaffak olarak ellerinde bulunan Balkan şampiyonluğunu mu. hafaza etmelerini temenni ederiz. gerek bu milletler güreşçilerinin çok galışmış bulunmaları dolayısile çok he- yocanlı ve çetin olacaktır. Güreşlere yarın akşam devam edi- lecek cumartesi akşamı son müsabaka- lar yapılarak üçüncü Balkan şampiyo- nu meydana çıkacaktır. Muvaffakıyetler... ... Güreş federasyonundan: 1 — Bu akşam Fransız tiyatrosun- da saat tam 21 de başlanacak üçün- cü Balkan şampiyonası için tertibat it 2 — Müsabakalardan evvel üçüncü Balkan güreşleri açılacak, olimpiyad yemini ve milletlerin resmi takdimi ya pıldıktan sonra müsabakalara başla - nacaktır. 3 — Fransız tiyatrosunun koltuk - ları numarak olduğundan bu koltuk- ların mikdarı kadar bilet satılacak, bundan fazla satış yapılmıyacaktır. Belediye memurları bizazt gişe teşki- Iâtinı idare edecek ve pilândan hariç bilet vermiyeceki 4 — Her üç gün için de şimdiden bilet almak kabil olabilecektir. 5 — Müsabakalar başlayıncaya ka dar evvelden bileti olan herkes gire“ bilecektir. 6 — Kapıda fazla izdihama mahal kalınmaması için, zabıta evvelden ted bir alacaktır. | | 7 .— Bilet fiyatları paradi 50, loca lar balkon ve koltuklar birer hiradır. İlk beş sıra büks mevkidir. 8 — Bu sabah sast ondan itibaren her cins bilet Fransız tiyatro gişesi den alınabilecek ve mikdar dolar dol maz ertesi gün için bilet verileceki — Müsabakalarda meraklıların ünetle maçları takip etmeleri tav- | siye ve rica olunur. 10 — Sahneye kollarında hususi band bulunanlar vazifedarlardan baş ka hiç kimse girmiyecektir. Binacna- leyh redde maruz kalmamak üzere bandı olmıyanlardan hiç kimsenin gel meye teşebbüs etmemesi rica olunur. Gümüş paralar Gelecek hafta paraların ba- sılmasına başlanabilecek Yeni gümüş paraların basılması hazırlıkları ikmal edilmiştir. Cumar - tesi gününden itibaren paraların pul, Mapa sacak, belki önümüzdeki hafta başın da da basılma işi başlayacaktır. Bast» sılacak paraların kenarına işlenecek sine, avukatlığın (hukuk) olan Türkiye Cumhuriyeti ibaresinin kabartma mı, yoksa oyma mı yapıla. cağı henüz tesbit edilmemiştir. Lira « lıklar şimdiki on kuruşluklar cesame- tinde, fakat daha kalın, 50 kuruşluk. lar, beş kuruşluklar cesametinde, 25 kuruşluklar da yüz paralıklar cesa - metinde oalcaktır. Paraların 15 sene müddetle tamamen silinmeden teda - vülde kalacağı umulmaktadır. Silik pa raların tedavülde kalmaması için de devlet hazinesine intikal eden bu ka- bil paraların derhal darphaneye gön“ derilerek yeni paralarla tebdili, bu su retle tedavülde silik para birakılma- ması düşünülmektedir. Paralar basılır basılmaz tedavüle çıkarılacaktır. Paraların mal sandık» arma nakli için tahta kutular yapıl. masına da başlanmıştır. Halkın ilk çı kışta paralarını kolayca değiştirebil - meleri için darphanede de bir gişe a- çılması muhtemeldir. Gümrük için yeni memurlar çin, bugün gümrükte bir müsabaka imtihan: yapılacaktır. Memuriyet için, şimdiye kadar bir hayli müracaat ya pılmaştır. emma Paris sezmeğe gelen bi arala om inmiş, şehri irken förden izahat m e, — Burası neresi? Eyfel kalesi! - Amerikada biz Bunun iki misli haftada kurarız. Şoför aldırmamış. Biraz sonra büyük bir binanın önün- den geçiyorlarmış. Sormuş: — Burası ne? - — Luvr müzesi | Amerikalı piposunu dişlerile tsıra- rak gülmüş: — Biz Amerikada böyle bir binayı üç günde dört misli yaparız. Şoför susmuş. Biraz sonra meşhur Notrdari kili - sesinin önünden geçiyorlarmış. Ameri- ırpar İl k ys mizahı u gibi bizi de epey güldürür, Fakat bizim bazı günlük havadisle- rimizin Fransız mizahçısını neşesinden kattı hadar kuvvetli olduğuna a e Bugünlerde gazete sayfalarını göz- den geçirenler hararetli bir (süt) me- selesinin devam ettiğini — görüyorlar. Ben bu (süt) meselesini gazeteciliğe ilk başladığım gündenberi, yani yirmi senedenberi biliyorum. İstanbulun süt meselesi, bir vakitler gazeteleri doldu. an meşhur (Panama meselesi) ni (Dreylüs meselesi) ni geride bırakan bir meseledir. Koca bir dünya harbi ol du. Yeryüzünde hükümetler kalktı, ye- nileri meydana çıkı, en çetin arazi, milliyet meseleleri halloldu. Fakat İs. tanbulun (süt meselesi) henüz tapta- ze dir. Bazı gazeteler tuhaflık olsun diye bundan yirmi otuz yıl evvelki kolek- siyonlardan parçalar alırlar. Ne hacet, süt meselesi varken! ADLİYEDE İstanbuldan Terfi edenler İstanbuldaki hakimler- den kimler terfi etti Adliye tefrik encümeninin terfi müstahak gösterdiği hâkimlerin bistesi- ni metin halinde diğer sahifemizde meş rediyoruz. Bunlar içinde © İstanbuldan beşinci hakuk reisi Ahmet Küzum, bi- rinci ceza reisi Necip Nadir, ikinci bu- kuk relsi Mehmet Zeki, altıncı hukuk reisi sulh hâkimi Mustafa Nusrat, müddehi. mumi muavinlerinden © Ferhat Refik, sulh hâkimi Niyazi, müddelumumi su. vini Salim, aza mülâzimi A- li, sulh hâkimi Ahmet Arif, aza mülüzr mı Tahsin, sulh hâkimi Suat (hanım, Mustafa Asım, aza mülüzmmı ; Feridun Ekrem, müstantik Mustafa Kemal, müd- iumumi muavini Ahmet © Nurettin, aza mülâzmi Zeki, müstantik Cemal, aza Murat Hulüsi, ihtisas müddeiumu. misi Mitat, ihtisas müddeiumumisi Re- şit, dördüncü hukuk reisi İrfan, Uskü- dar ceza hâkimi Al, aza Mehmet Na zif, Ahmet Sabri, müstantik Abdülka dir Vahit, sulh hâkimi Halil, Salihat- tin, Reşit, Şakir, Cevat, aza Faik, Üs- küdar müddelumumisi Haydar Naki, üçüncü hukuk reisi Zeki, İcra reisi Ali Kemal, aza İsmail Hakkı, Üskü « dar hukuk hâkimi İrfan, müddejumu- mi başmuavini Salih Esat, ikinci ce - za azası Bürhanettin, müstantik Mu. hittin, müddeiumumi muavini İsmail aza mülâzimi Mehmet Ham - di, aza mülüzimi Ahmet Nurettin, sküdar mü. i muavini Na - Zif, sulh hâkimi Hüseyin Avni, Os - man Tevfik, müddeiumumi muavini Ahmet Remzi, aza mülâzimi Recai, Üsküdar hukuk hâkimi Ümran, müd 'delumumi muavini Salim, Sabri, Muh lis beyler birer derece terfie lâyik ve müstahak görülmüşlerdir. Künunuevvelde tatbik edilecek ye »i hâkimler kanunu her hâkimin bu- Iunduğu derece üzerinden maaş alma larını emrettiğine göre bu zevattan terfileri icra edilenler barem derece. İeri ne olursa olsun hâkimlik derecesi üzerinden maaş alacaklardır. Künunmevvelde tatbik edilecek o- lan hâkimler kanunu ile beraber ad. liyemizi alâkadar eden birçok kanun- lar da tatbik sahasına girmiş olacak » tır. Bu kanunlardan başka yeniden bir kaç kanun da hazırlanmaktadır. Bu meyanda avukatların tasfiye - ve (eza) ğına dair bir kanun yapılacağı da söylenmek - tedir. Bu hususta gerek İstanbul ba- rosunda, gerek Adliye mahafilinde hiç bir malümat olmamakla beraber bu şayialar son zamanlarda kuvvetlen miştir, Avukatlar meyanında bazı mü tehassrs zevatın temyiz ve ağırceza hâ e e na getirilecekleri de söylenmektedir. İskân suiistimali davası ör, Komlinistlikten suçlu o m * i 2 - kn Cürüm ve ceza Şehir tiyatrosunda oynanan o- yunu burada tenkit edecek deği » lim. Maksadım yanlış anlaşılma - sın “cürüm ve ceza” serlevhası al tında Akay, demiryolları gibi ida- relerde tesis edilen mahkemeleri mevzu bahsetmektir. Cürüm ne dir? Uzun boylu hukuki mütaleat yürütecek değilim; fakat hülâsa - ten denilebilir ki cürüm, cemiyeti beşeriyenin kanunlarla, nizamlar- la, ör ve ödetlerle menettiği şeyi yapmaktır, Ceza bu cürmü işleye- ne uslansın ve bir daha yapmasın emsaline de ibret olsun diye tat - bik edilen gerek maddi, gerek mâ nevi, gerek nakdi bir eziyettir. Fakat meselâ vapura koşuyor - sunuz; koşuyorsunuz da tam kal - karken atlıyorsunuz. Bu esnada bi let almağa vakit bulamamışsınız, veyahut ta aldığınız bileti kaybet- mişsiniz, bu cürüm değildir. Cürüm değildir, fakat cezası var dır. Biletçi gelir ve size ceza keser, iki mislinden fazla bir para verme ğe mahküm olursunuz. Sonra şimendiferde yakın istas yonlarda bilet almak bir mesele - dir. Tiren gelmeden beş dakika ev vel bilet almak mecburiyetindesi - niz bunun için bir merdiven inip bir merdiven çıkap, bileti alacak- sınız ve sonra tekrar bir merdiven inip bir merdiven çıkıp treni kek- liyeceksiniz. Vakıa her gün bu zah metlere katlanmak mecburiyeti vardır. Fahat meselâ bir gün de si zin istasyona gelmenizle, trenin istasyona gelmesi eyni zamanda vâki olabilir. Merdiven inip çık - mağa vaktiniz yoktur. Tireni de ke çırmak istemezsiniz ve derhal bir vagona atlarsınız. Bindi, gon ister birinci, ister iki üçüncü olsun sizden maktu yat ceza alırlar...Meselâ Haydarpa şada birinci mıntaka için bu ceza 20 kuruştur. Halbuki bu bilet alelâde ahvalde birinci için 15 ik- 10, üçüncü için 8 kuruştur... Ve gi dip gelme aldığınız 2. i cü mevki 5 buçuk kuruşa gelir. Bu cezanın sebebi nedir? Sonra neden birinci, ikinci, üçüncü mev- ki yolcusu arasında cezada gittik- çe arlan bir nisbet vardır? Bunun sebebi meçhuldür. Eğer bilet almadan trene bindi diye ceza alınıyorsa, bunda yo'cu nun hiç bir kasdı yoktur. Beda- va gideyim diye trene biletsiz bin- memştir. Belki yetişemediği için bilet tar. Eğer tren dahilinde bilet memu runu işgal ediyor, onu fuzuli yere , şayet ceza alınmazsa her 8 bil let almadan trene biner ve trende bilet alır, diye düşünülüyor sa buna cezai bir mahiyet verilme melidir. Bu takdirde meselâ bilet- çi içeride meşgul edildiğinden do- layı bir mikdar meselâ yüz para fazla para alır. Olur biter. Ortada bir "cürüm yoktur ki ce- za olsun. Halkı durup dururken Komünistlikten suçlu Salâhi, Hik | Aiç yok yere izrar etmenin mânası met ve arkadaşlarının muhakemesine dün ağırcezada devam edilmiştir, mu hakeme gizli olarak devam etmiştir. Kaçakçılar Kaçakçılık suçundan dolayı do - kuzuncu ihtisas mahkemesine sevke- dilen Hayık, Arif ve Mehmet ismin - deki üç suçlunun duruşmaları bitiril. miştir. Mahkeme, her üçünün de se- kizer ay hapse konulmalarına ve ra cezası ödemelerine karar vermiş » tir. Köpekbaşı davası Bir ecnebi Amerikan kaput bezi firması tarafından yerli kaput bezle» ri aleyhine açılan marka tal ruj lu küfesi arapça olan adli ıstılahlarımı- zın bir listesini yapmış, ve bunların türkçe mukabilleri bulunarak Adliye Veköletine gönderilmesi için bir ko - misyon teşkili İstanbul Adliyesine em redilmişti. Bu ıstılah komisyonu yal - nız İstanbulda değil, bütün vilâyetler adliye dairelerinde ve mevcut bütün barolarda toplanacaktır. İstanbul ba- rosu da böyle bir komisyon seçmiştir. Bu komisyonda avukat Sabri, Hâşim Refet ve Necati beyler de vardır. Ko- yisyen ilk içtimamı bugün yapacak , ve arapça ıstılablarının yeri! ü kelimeleri ve ak var mı? Bu ceza usulünün salim bir şek le raptı herhalde daha muvafık o- İur kanaatindeyiz. Mümtaz FAİK Bir ecnebi bestekârın ellinci yıldönümü Bestekâr ve piyanist Furlani'nin sanat hayatının 50 inci yıldönümü mü nasebetile yarın & Beyoğlunda İtalyan amele cemiyteinde saat 17,30 da bir konser verilecektir. i Tramvay ve elektrik şirketile müzakereler işi ve daha birçok pürüzlü © meseleler görüşülecektir. Yurttaş C. Halk fırkası bü- yük Türkiye, Kema- list Türkiye ve yek- pare millet ülküsü- nün ifadesi ve tek teşekkülüdür. Belediye azalığı seçiminde reyini C. H. fırkası namzetle- rine ver...