24 Eylül 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

e İn güzel eken e e sahibinet S lira İkinci gelen makalenin sahibine: 2.5 lira e telif verilecektir. Bu musabakaya yalnız liseler, yüksek mektep talebeleri iştirak bilirler. Yazıların gazete yazısıyla azami . 75 ve asgari 30 hatır olması, bir tarafına yazılmış bulunması lâzımdır. Bu cuma günü akşamına kadar elimize geçecek yp tarzda postaya verilmelidir. Geçen müsabakayı kazananlar İ Güzel yazı müsabakamızla birinciliği doğru yolda yürüyene İkpı açıktır serlâvhasile Feyziye lisesi tlebesinden Naşit, ikincil 'stler Cemiyetinde Sovyet Rusya ve Türkiye yazısile Galatasa- Bürhan Âli Beyler kazanmışlardır. lilerinin hüviyet varakalarile beraber matbaamıza müracaat nükâfatlarını almalarını rica ederiz. “oğru yolda aş hg her kapu açıktır gezek dünya sulhiu hesabına emi mstaf hesabına pek ziyade memnuniyetle karşı- lanacak mes'ut bir haberi ajanslar bildir- diler, Bu da Kemalist Türkiyesinin Mil letler Cemiyet (konsey) azalığına ittifak. kn yakm bir ekseriyetle seçildiğidir. Bu Cemiyet isminden de aülaşıldığı vechile bütün milletlerin toplandığı, konuştuğu ve anlaştığı bir merkez olmak dolayısile büyük bir ehemmiyeti haizdir. Bundan dolayı Türkiyeye böyle beynelmilel bir heyet arasında mümtaz bir mevki veril mesi İsmet paşa hükümeti için cidden ve pek büyük bir siyasi zaferdir; bununla biz de ne kadar iftihar etsek hakkımız- dır. Biz Milletler Cemiyetine bundan iki- sene evvel 18 temmuz 1932 tarihinde it- tifalila ve alkışlar arasında * dahil olmuş- tuk. Bu haftada böyle yakın bir zaman evvel girmiş olduğumuz Cemiyetin gayri daimi azalığına ve gene ittifaka yakın bir ekseriyetle seçilmemiz cidden mucibi memnuniyettir. Bu kadar büyük lerimizi yetişmiştir. Yeni Türki- aş siyaseti daha 19 mayıs 1919 ta Misin Samsunda Anadolu karasma sile başlamış olduğuna süp- 3 Başveki- #erailine mutabık bir sulh akte- hep dost olmuştuk. Bu yol üzerinde âyni kanaat ve osaslarımıza sadık gramm ve bunu müteakıp Lozan MARE desinden beri takip ettiğimiz dürüst ha- “Bu yoldaki ciddi ve mütemadi rici siyasetin bütün dünya — milletlerine verdiği büyük peticeleri an. | telkin ettiği imada. delilet etiği gibi için ilk kara günlerde kendisile | büyük'mili insanlık | Parlâmentolar konferansı| Hesis ettiğimiz Büyk Ee çe medeniyet seviyesine en eriş Rusya ile mü delil diye dahi kabul en Bu key- ve alm feyizli son inkişafını ig fiyet Mülletler Cemiyetinde bütün devlet- Yerine diğer komşumuz Yunanis- | rin en salâhiycttar mümessilleri ile düm- denberi bir kere daha cihan efkârı umu- miyeşinin tasdikine arzedilmiş oluyor. Son söz yüce milletimizi milletler ara sında lâyik olduğu mevkie çikarmak u- İularımız için ne kadar büyük bir borç ve vazife işe bizim de onlara karşı olan yü- rekten bağlılık ve sevgilerimizi bildirmek vatani borcumuzdur. Yazan: Feyziye lisesi talebesinden Naşit ler cemiyetinde Sovyet Rusya ve Türkiye i siyasi vukuat arasında şüp- | şan bir cemiyette herhangi muhtemel bir a me KE Baya hâdisenin önünü almak için bulunması Rusyanın iktisadi ve beynelmilel vazi- Yeti artık onun Cemiyeti Akvamda bu- İunmasma şidduse ihtiyaç hasıl ediyordu. Valıâ Rusyanın Cemiyeti Akvamda bil- sonra yeni bir rejim ku hassa Türklerin de yardımile bir blok için bir tehlike addedilmiş ve bil- | teşkil etmesinden korkulmuyor değildi. ii rejimin (Komünizm)e doyanma | Fakat evveli Rusyayı Cemiyeti Akvama devletlerin Rusyanın bu yeri şe| eelbetmek bilihara bir bldk hazemedememelerini ir mâni olmak lâzımdı. Bir takım devletler de (rejim) dolayısile Rusyayı Milletler cemiyetinde istemiyorlardı. Fakat ekseri- yet Rusyanın bulunması açıkça kani idi. Litvinof yoldaşın Amerikn ve Avrupa se- yahatları bu fikirleri takviye etti. Ve Rus- Mk ya kırk dokuz âzadan otuz dokuzunun izle Cemiyeti akvama daimi âza seçildi. Uç devlet (rejim) meselesini mevzuuba- ön | his ederek menfi rey © verdiler. Bir kaç mesa devlet reye iştirak edemedi. Bir kaçı da düşünürsek Rusyaya AYA | müstemicif iealdı, Ve takdire münkalip olduğunu gö e cemiyeti kürsü- etli devletler tarafından kabul ve içinde ilerler. Kuvvetli millet- | ret etti ve fa bulunduğumu gözönüne ger evvelâ ehemmi: vin ve milletlerin müşte- | lerin alemi heeiyerii için toplandıkları bir ce- | diye memnuniyetini izhar bit yorar. na ide ihtiyap old | © Ve bilhassa (rejim) mahale Rus. Şal usya şüphesiz bu | yayı oldukça sabileştirmi; itvinof etini her şeyden evvel kuvve- | bu mesele içini Vi « Fülhakika Ruslar gerek ik) — Biz yeni bir devletit KL ear ki in tamanda çok ileri gittiler: Japon | şılaşmıştır. Hattâ bu © muhalefet asikat iğ7ttinden sonra ordularına verdik. | müdahalelerle de tezahür etmiştir diyor. iyot sayesindedir ki bugün Kı-| Bundaki mânâ Rusyanın bu hususta kim. iç Avrupanın en teknik ve en kuv- | seye hesap vormek mecburiyetinde olma: a, ordan kal el dığı şeklinde de tevil edilebilir. Şüphe gö- Miş için kuvvetli olmak düs-| türmez bir hakikattir ki Rusya Milletler şınrı olmuş addedilebilir. | cemiyetinde bulunmakla | hem kendi ve a amakarndan şüphe edilen Rus-| hem de milletlerin menfaati noktaj naza. kat addedilen bu rejimi muvaf. | "ından faydah bir iş yapmış olur. Esa yi etmesi, İlmi, örtmedi se- sen Rusyasız, Almanyasız, bir milletler büyük muvaffakiyetler ihraz et. | cemiyeti daima eksikti. in ek menfaatleri Rusyanm Cemiyeti akvama kabul edil. diği arada Türkiye de Lozan sulhünden Lolos zaferinden sonra yeni bir si fer addedilme; ünüler ul iin ça | yolunda öneri fali kle bugün açılıyor (Başı 1 inci ugı Robinson, gene ayandan Mösyö Tom meselesi vardı. Bu komisyonda mu | Connally, mebus Mösyö omar Coch- rahhaslarımızdan o Nazım ve Halil 3 Beyler bulunuyordu. Mısır parlâmen- tosunu da mebus Hüsnü Bey temsil “İngiliz murahhaslarından Mösyö Baston ve Mösyö Mander, İsviçre murahhaslarından Mösyö Hiekson, Ro- manya murahhaslarından Mösyö La- veanu, Danimarka © murahhasların - dan Mösyö Brorsen ve maarif nazırı Mösyö Borgbjerk, İsveç o murahhası Mösyö Leskocg, Fransız mus rından Mösyö Perrin ve İtalyan mu. rahhaslarından Mösyö Astraldi. İan başka akşam geç vakit vapurla. Yunan, İtalyan ve Romanya ri esaslı bir surette tetkik edilmek ü - zere şimdilik gayri muayyen bir za » Mısır Mısır heyeti murahhasasi Mısır meclisi mebusanı reisi sabık na- zırlardan Rifat Paşa dün bize huku- ki komisyonda cereyan eden müza - kerat şu beyanatta bulun- muştur; — Mısırda kapitülâsyonların lâğ- yı meselesi bir senedenberi parlâmen- tolar birliğinin meşgul olduğu bir me- seledir. Bu bususta hazırladığım bir muhtıra bir sene evvel bütün azaya — Rüznamede meyanında tahdidi teslihat ve rejim parlâmanterin © tekâmülü ve işsizlik meseleleri bizi bilhassa alâkadar ot- tevzi edilmişti. mektedir. Bu muhtırada o kapitülâsyonların Silâhların azaltılmasmı istiyoruz. lâğvı lehinde mevcut bütün deliller | Yeniden silâhlanmağa taraftar deği- serdedilmiştir. — Galip devletler teslihatı azalt - Dün hukuki komisyon meselenin müzakeresine başlamış ve İ rahhası meselenin esasına girişmiye- rek Mısır ile İngiltere arasında bazı müzakerat cereyan etmekte olduğu- nu, bu meyanda Mısırda kapitülâsyon- ların lâğvr da görüşülmekte olduğu - nu söylemiş ve komisyon bu hususta bir karar ve: takdirde bu kara- rm iki hükümet arasındaki müzake- rat üzerinde tesir icra edeceğini an- latarak, meselenin mevzuu bahsol - maması istemiştir. Murahhasımız Hüsnü Bey bu susta bir nutuk söylüyerek Mısır ile İngiltere arasındaki müzakeratın, yal- nız İngiltereyi ve İngiliz o tebaasmı alâkadar ettiğini, halbuki Mısırda ka- pitülâsyonların lâğvrile (alâkadar 12 devlet mevcut olduğunu söylemiş ve müzakeratın devamı talep otmiş- tir. Bundan sonra Türk murahhasli rmdan Nazım Bey söz alarak lehte beyanı mütalea etmiş ve Mısırın ta- lebine müzaheret göstermiştir. İran murahhasları lâğıv lehinde fikirlerini serdetmişlerdir. Fransız murahhas, itüldeyonların tarihçesinden bah- Neticede meselenin müzakeresi, esaslı surette yeniden tetkik edilmek üzere gayri muayyen bir zamana ta- lik edilmiştir. Tahdidi teslihat ve emniyet ko - misyonunda Tahdidi teslihat ve emniyet me- selesini müzakere etmekte olan ko - misyon da dün sabah Fransız murah- ia mecbur ldukları arı gbi mağlüp devi de bunu, onli istemek - te haklıdırlar. Galip devletler şimdiye kadar si- lâhlarının bir kısmını bırakmışlardır. Fakat bu kâfi değildir. Mağlüp devletlerin silâhlanmasına gelince: Bizim gibi umumi harpte bitaraf kalmış olan devletler için bu hususta bir.şey söylemek oldukça güç ise de bana öyle geliyor ki | galip, mağlüp kim olursa olsun artık silâh- lanmağı bırakmalıdır. — Parlâmento rejiminin tekâmü. lü meselesinde ne dü: uz? — Bu meseleden maksat parlâmen- to rejiminin wlahıdır. Bu da güç bir iştir ve ayrıca bir komisyonda müza- kere edilecektir. Biz parlâmento re- jiminin ıslahına taraftarız, fakat il - #asına hiç bir zaman razı değiliz. Yapılacak ıslahat ber memlekete göre değişir. Bazı memleketler fa - şizme doğru gidiyor, ben buna ve ko- münizme taraftar değilim. İsveçin parlâmento rejimi ne şekildedir? — İsveçte ayan ve mebusan mec- Hasleri vardır. Ayan vilâyat temsil he- yetleri tarafından intihap olunur. A- yan azası mebuslardan daha yaşlı « De Ayan intihap (edilebilmek i- in lâakal 35, mebus olmak için lâa- kal 24 yaşmdn bulunmak © lâzımdır. Mebuslar Ce “2 sekiz sene için ıslahın k sa ehemmiyet verilmesidir. ... İşsizlik meselesine gelince: Bu da mül bir meseledir “a ii zakere edecek komisyonun törü İsveç ayan azasndan Sali Heselgrendir . Madam O Hesselgren bu mesele hakkımda bir rapor hazır. lamıştar.,, Zeki Mesut Beydir. Komisyon rapor- #örü Romanya © murahhaslarmdan Mösyö Pella Romanyanm Cemiyeti Akvam murahhası olduğundan ancak bugün Cenevreden şehrimize gelebi- lecektir. Bu tebeple muvakkat rapor- tör olarak Fransız murahhaslarından Mösyö Perin intihap edilmiştir. Ve rTuznamede mevcut meselelerin mü - zakeresine geçilmiştir. Bu meseleler. de <hülâsatan şunlardan ibarettir: 1 — Kuvvet ve şiddete möracaa » tn men'i, 2 — Kuvvet ve şiddete müracaat mevzuu bahsolduğu zamanlarda, mü- nasip anda karar vermek üzere bir istişare heyeti teşkili. 3 — Mütecavizin & satla konferans devlet 933 tarihli Londra mukavelesine işti- Danimarka Maarif nazırı ne inimerii — arif nazırı Borgbjerg, sene İreberi Staumi kabinesinde Masrif nazırı olarak bulunmaktadır. Parlâ » #nentoda demokrat sosyalist Coali - mensuptur. Mösyö Borebiere & dün Perapalas otelinde bizi kabul ederek İstanbula ten ger amme ile eta, olarak geli- yorum. memleketinizin inki- lâplarmı alâka ile takip ettim. Tür » kiye hakikaten asri bir memleket ol- muştur. Burada çalışan Danimarka İk mühendisler, memleketlerine dö - nünce, Türkiyedeki terakkiyattan &i- tayişle bahsediyorlar.,, Danimarka maarif nazırı bundan sonra konferans eyer Ta . suale cevaben ir kis ve hususi bir mesele ta- kip edecek değiliz. Ruzmamede mevcut meselelerin en ve li, iktisadi yidelerin tatbiki. Bu müeyyidelerin hemen tat- bikini kolaylaştırmak için, âkit dev- İetlerin teşrii ve idari tedbirler itti- haz etmeleri, 6 — Kuvvet ve şiddet istimali su- retile elde edilmiş olan itilaf veya her hangi bir vaziyetin tanm - maması, Komisyon, raportör Mösyö Pella- şehrimize gelmemiş bulun. ie ağlak yi veli çi GA Me M. Borbjerg, Dani ar sistemi ve ahvali umumiyesi hakkım- at dokuza tehire karar vermiştir. - ni mi Umumi konsey ve açılma resmi Bu sabah konsey içtimar yapıla - cak ve öğleden sonra saat 15,30 da © Meclisi mebusanda kabine ekseri» yekteğir. Fakat âyanda ekseriyeti yok- tur, Mecliste mevcut 149 mebustan 62 si zl daa iŞ dd vk Mü ik, 36 kör. ni ii ii i lü fırkası, 27 si muhafazakiır ve Konferans riyaseti meselesi görü- tr : şölürken Türk grupu konferans riya» #etisa, Büyük Bliliet Meclisi birinci ein vekili Hasan Beyin intihabını tek- mensuptur. teşkil etmez; çünkü sindika teşkilâtrmiz kuvvetlidir. 1871 de teşekkül eden sosya” list fırkası Avrupanın en esici sosyalist ra konsey ikinci bir toplantı daha ya. | teşkilâtrder . pacaktır. vaziyetimiz, her memlekette Dün birçok murahhaslar geldi Dün de tren ve vapurla birçok mu- rahhaslar şehrimize gelmiş ve Türk grupuna mensup zevat tarafından kar şılanmıştır. Murahhaslar, (oLondra, Bristol, Perapalas, Tokatlıyan, Alp, Kontinantal otellerine misafir olmuş- İnkılâpların öğrettikleri Kıymetli hükukçularımızdan Vasfi Raşit Bey “İnkılâpların öğret- tikleri, isminde mühim bir kitap neşretmektedir. Bu kitaptan bazı mühim parçaları aynen aşağı alıyoruz: - Tabiati, onun iç varlığına kumanda devletlülara yarar 9 akik öekalâplar, inlalâp İsmini ta- şımağa lâyık olan saramtılar uğruna keder etmeden can vermeğe ve kan akıt- mağa değer inkılâplar, içtimai olan inkı- lâplardır. temelinden sarsan büyük bir sarsıntı el. bet te mülkiyet düzenine de tesir eder. - İnkılâbı hukukçular gibi anlamak ve tarif etmek daha — doğrudur. Cemiyetin düzenlerinin dayandığı | temelleri yani prensipleri de değiştiren her sarsıntı bir ibtilâldir. İnkılâp ile ihtilâl Bisanımızda ayni mefhumu ifade eden müteradif ke- limeletdir. Ayni yabancı kelimenin ya- bancı dil ile yapılmış iki muhtelif tercü- len başka bir şey değildir... — Islahat ile inkılâp arasında bir evi tamir etmekle bir evi baştan aşağı yıkıp yeniden, yeni üzerinde yapmak kadar fark vardır. « Kan da inkılâbın farikası değildir. Her inkılâpta belki kan dökülür fakat bir sarsıntıya inkılâp © demek için mutlaka kan dokülmüş olması lâzimdeğildir. Bü- nun içindir ki kansız inkılâp olmaz sözü- nü iyi anlamak lâzımdır. Inlelâpçılar muvaffak olmak için kullanmağa mecbur kalacakları zorun za- se durup dururken kafaları keselim do- mez, ve hattâ kimse kafa kesmek istemez. Onun içindir ki kan dökmek yahut Ter- Gür İeinlipin bir eistem olarek belliki » Inkılâpta kanı prensipler akıtmaz, hüdineler akıtır. Terreur istisnai derece korluunç vaziyetlerin doğurduğu bir â- fettir. Fakat zaruri bir âfettir, . Bir ihtilâl yi inkılâp da sında hâkim ol ağ ike da tata Bu sebepten ihtilâl mahkemelerini ihtilâ- lin emniyetini haiz olan kimselerden teş- kil etmek lâzımdır. Terrour'ü diktatörlükle karıştırma» malıdır. Diktatörlük buhranların icap et- tirdiği muvakkat ve müessir bir idaredir. Umitsizliğe yaklaşan bir korkudan do- ğan son çaredir. Mucizeler yaratmak için müracaat edilen bir manivelâdır. Kuvvet» leri ve enerjileri yüzlerce defa artlırmak Terrewr istenilerek tatbik iilmez; diktatörlük istenilerek tatbik edilir. Fa, kat dalma geçici olduğundan sala hükü- meet doktrini olarak kabul edilemez. konferansının 24 eylül | pazartesi günü 151/2 de vâki olacak | açıl ma merasimi ile ayni gününakşamı Büyük Milet Meclisi Reisi Paşa hâsıl olmuştur. Prusya Başvakili Bekleniyor nn ve Almanya hariciye konferansına iştirak etmek üzere şehri- mize geleceği bildirilmiştir. Jeneral Gö- ring'in bugün gelmesi bekleniyor. Iran murahhas heyetinin ziyaretleri » Diktatörlüğün terreur ile karıştırıl- . Teşkilâtr esaşiyelerin © kendilerine ii selimi hudutları içinde kalan kuvvetli fırkaların başım- ir bulunan kuvvetli icra reislerinin dikta- ©örlükle karıştırılması csiz değildir. Bu kuvvetli şefler areata. hudutsuz iti- Tinker kaya hür gaye Ja İl eter sere eyi hayatın muhafazası. . Hukuk kifayetsizlik göstermeğe ve vazifesi olan içtimai hayatı" muhafazadan âciz kalmağa başlarsa o zaman kuvvet tabiatile hakkın yerine geçer. Milletlerin yatlarında ha; buhran ve zaru- vet adile anılan devirler bu hâdiseler. don doğar. Moşru müdafaa ne kadar doğru ise diktatörlük ve Terreur de o ka- dar doğrudur. Zaten hak mefhumu manti- ki ve mücerret bir mefhum değildir. Hak kuvvetin bir tarzı telâkkisidir. doğmuştur. Kuvvet tânat Cromwell'in ölüsünü mezardan çi kartıp darağacına astırdı; fakat İngilte. reyi hür ve protestan yapacak olan hare- keli bir türlü durduramadı. .. Tahsil uzun bir zaman ister, inlelâg lar ise beklemezler. Onun içindir ki, kalp n miktarları ve ücretleri hak « kında vekâletlerden alman malümat ko- misyona verilmiştir. “Komisyonun. tetkikatı neticesinde vas racağı karara göre teşkilât kanunlarının barem kanununu iblâl eden cihetleri gö- rülürse bu kanunlarda icap eden tadilât yapılacaktır. Şunu da söyleyim İçi, bu tax dilât ne memur maaşlarını tenzil ve ne de memur adedini azaltmak şeklinde olma - yacakiır. “Buğdayı koruma resminin cibayet tar- zında tatbikat neticesine göre tadilât icap ediyorsa, o tadilâtr yapacağız. “Hayvanlar verizisi mevzuu ve harcı- rah kanunu üzerinde de tetkikat yaptır- maktayız.,, Düyunu umumiye ANKARA, 23 (Telefonla) — Maliye Müsteşarı Faik , Düyunu umumiye komi. seri Ali Rıza Beylerle maliye mütehassıs Mösyö Alfan, Düyunu umumiye kontro» Jörü Garipyan Efendi geldiler. Ali Rıza Bey, Maliye Vekilini ziyaretle üijı sant kadar izahat vermiştir.