23 Eylül 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

© TARİHİ TEERİKA: 150 İttihat ve (BAHAEDDIN ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESIKALARA GORE) Her hakkı mahfuzdar. Terakki! Yazan: A.C. Evvelâ Abdülhamidin hal'i ve ka” nunu esasinin tatbiki isteniyor Aynı zamanda matbuat ta bir €- sarete mahkümdur. Gazeteler yal- nız müsaade edilen veyahut sansü- tarafından uydurulan (o haberleri neşre mecburgr. Bu suretle Ab - dülhamidin yüzünden Türk devle- ti bir cehalet ve yalah o duvartile muhat kalmıştır. Abdülhamit, her şeyden kıymet- li olan fikri inkişafa mâni olmamış aynı zamanda milletinin maddi re- fah halini esaret altında dahi olsa düşünmekten uzak kalmıştır. Bu i- tibarla da harabiyet, sefalet ve aç- İıktan başka bir şey görülmemek - tedir. Vilâyetlerimizde Abdülha - midin vicdansız memurları tarafın- dan tarhedilen vergiler halkı soyup sovana çevirmektedir. Abdülhamit tarafından otuz s€- nedenberi takip edilen meş'um si- yaset yüzünden devlet gittikçe kü- çülmekte ve devletin eczas birer birer kaybolmaktadır. Bu hal böy- le devam ederse az zamanda Arna. vutluk, Makedonya, Arabistan, Er. menistan da elden gidecektir. Ara- zilerini tevsi etmek isteyen, müs - temleke edinmek niyetinde olan ve yahut mali menfaatler teminine ça- lışan devletler bunları birer birer elimizden alacaklardır. Bu ahvalden dolayı çıkan ihtilâl hareketle i şimdiye kadar münferit *bir şekilde idi. Bugün ise Türkler ve hıristiyanlar müştereken hare - ket etmektedirler. | Memleketin muhtelif noktalardaki halk, ıs - 2 ğini artık biliyor. Bugün az dik muhakemesi olan bir kimse, dev - letin büsbütün inkirazına ve bir fe- lâket zuhuruna mâni olmak için ye- gâne çarenin tebeddülü hükümet olduğunu takdir ediyor. Onun için bu kadar fenalıklara sebep olan bir idareyi her türlü vasıtalara müra - caatla devirmek lâzımdır. Onun i- çin biz aşağıdaki şeyleri istiyoruz: 1 — Abdülhamidin tahtından fe- ragat etmesi, 2 — Şimdiki idarenin esaslı bir surette değiştirilmesi Her türlü ıslahat için birinci şart şimdiye kadar yapılan bütün fena- lıkların başlıca müsebbibi olan Ab- dülhamidin ortadan kalkmasıdır. O giderse onunla beraber istibdat api ve politikası, zabıtanm tet- hiş harekâtı ve diplomaside yalan- ılık ta zail olacak ve bir meşruti- yet idaresi tecessüs (o ederek bütün millete müsavi haklar bahşeyleye- cek, herke:e adalet ve hürriyet te- min edecektir. Bütün milletin arzusuna istinat #den kongrenin kat'i arzusu budur, Ayni top-akta eken ve biçen, ayni utırapları çeken Osmanlılar kendi bisselerine isabet eden saadeti hâli 7e hürriyeti müttehit bir hareketle istihsale azmeylemişlerdir. Biz müşterek bir mücadele için Hirleşirken her teşkilât kendi istik- lâlini muhafaza edecektir. Biz dost- ça, kardeşçe birleşiyoruz ve müca- deleye hazr.lanıyoruz. Hiç bir za- man eseri göstermeyeceğimizi biribirimize karşı taahhüt ediyo - ruz, Padişaha karşı da şunu beyan #diyoruz ki Türkiye için yeni bir devir açmağa muvaffak silâhlarımızı elden bırakmayaca - iz , Bu çetin fakat şerefli işte bize yardan edilmesi için herkese müra- çat ediyoruz. Çünkü yapacağımız ieşebbi er için yalnız m nie bir azim manda ağır fedakâr # b #il ve hür tetkikattan mahrum edi. Jen bütün fen ve ilim adamlarma hilap ediyoruz, şehirlerde ve tarla. 'arda çalışan ve topraktan ve ek - gekten mahrum kalan, gayri kanu. ai vergilerin tazyiki altnda ezilen, yergi memurları tarafından işkence edilen işçilere, emin bir surette ti, zaret yapamayan tağirlere, maaşla- rmı alamayan, giydirilmeyen, bes. lenmeyen ve hain hükümdar tara m her fırsatta ırşı cebren sevkedilen Şiber işkence altında ezilen büküm Oz” manlı milletine hitap ediyoruz. Bu mukâddes mücadele için herkes it- ihat etsin şin, âr ve zulüm idaresi banaz kli, Şi iyet, ıslahat ve ih - tilâl fikirlerile mücadele edilebile- €eğini herkes anlasın, ellerinden ge > len her kuvveti bu uğurda sarfet - mekten çekinmesin. Mükemmel su- rette mücehhez olan otuz senelik bir zulüm idaresine karşı sulhper- verane vasıtalarla mücadele edile- meyeceği acık': tecrübelerle anla - şılmıştır. Abdülhamit tebaasınımn her arzuhaline, her ricasıma cebir ve kuvvetle, nefy, hapis ve katli - Amlarla mukabele etti. Kongrede hâsıl li umumi ka- naat ki bütün muhalif grup- lar bundan böyle ihtilâlkârane va- sıtalara müracaata mecburdurlar. Ancak bu vasıtalar cesaretverici neticeler temin edebilir. Türk ve Ermeni grupları tarafından Ana - dolu vilâyetlerinde umumiyetle ya- pılan ihtilâl hareketlerinden hâsıl olan neticeler bunu ispat eder. İk- tidar mevkiinde bulunanların yap- tıkları zulüm ve şiddet ihtilâli mu- hik gösteriyor. Şimdiki idare: ra ettiği cinayetler (o bizi ihtilâle sevkediyor. Onun için aşağıdaki tedbirleri kabul ve tavsiye ederek tatbika ha zır olduğumuzu beyan ediyoruz: , 1 — Hükümet idaresine karşı müsellâh mukavemet; 2 — Memurların, zabıtanın ve - sairenin siyasi ve iktısadi grevleri gayri âh mukavemet; 3 — Vergi vermekten imtina; 4 — Orduda propaganda; asker- lerin ahaliye ve ihtilâlcilere karşı yürümeleri için tenvir olunmaları; 5 — Ahvalin icabatına göre baş- ka türlü vasıtalara müracaat; 6 — Umumi kıyam, Şayet istibdat idaresinden muz- tarip olanların hepsi o idareyi de - virmek husunda ayni azim ve me - taneli gösterirse, Abdülhamit ida- resi yakın bir istikbalde mahvola - caktır. O idare öyle bir maili inhi- dam duvardır ki ona bir-omuz ve- rerek devirmek müşkül bir iş değil- dir. O duvar devrilirse | Osmanlı devleti müsavat ve adalet nurları- na garkedilmiş olacaktır. Şimdiye kadar birleşik olmayan milletler ittihadı yaşasın! Yaşasın ihtilâl kuvvetleri ittiha- dıt, Bu beyannameden binlerce nüs- ha bastırılarak bütün Avrupa ka - binelerine, İstanbulda ve Pariste ecnebi sefirlere, konsoloslara gön- derilmişti. & Bir gün sonra umum matbuata tevzi edilmişti. Teşkilât bürosu faaliyetini tatil etmeyerek muhtelit, daimi ve gizli icraat ko- mitesi işe başlayıncaya kadar kon- grenin bıraktığı bu işleri görmekle meşgul olmuştu. Rumlardan ve Rum teşkilâtından hiç bir ses çıkmamıştı. — Paristeki Rumlar evvelce de yazıldığı gibi kongrede içtima etmemişlerdi. Fa- kat bununla da )almayarak muhte- lif grupların birleşmesine mâni ol- mak için ellerinden geldiği kadar çalışmışlardı. Pariste “Hellenisme,, gazetesini çıkaran Adosides müna- sebetsiz bir mekale yazmaktan ge- ri durmamıştı. k — Bitmedi — Balkanlılar Çekoslavakya ile bir cenu- buşarki misakı yapacaklar LE DEMİ e yan etmektedir. 7" Siyasi mklefi, bu münasebetle, Yo- guslavyanm, Avrupada sulhu takviye e- decek mahiyetteki her teşebbüse katıl mağa daima hazır bulunduğunu teyit et: mektedirler. Amerikadaki grev HAYDPARK, (Amerika) 22 (A.A) Ayni zamanda, M. Ruzvelt, patronlara ve yin ameleyi şart ve kayıtuız işe kabul etmelerini tavsiye ve tahkikat ko- misyonunun raporunu tasvip etmiştir. Sar ve Alman cephesi ÇENEVRE, 2. AA, — Şer baypas ümet komitesi reisi M. Knoks, Sar. “Alman cephesi, ne dair akvam ce- miyetine dördüncü bır istida vermiştir. yag hömiley, meeise yeri müteaddit pi sonra, bunları tütü şkdyetleri Talerara İmane gözenek Hükümet komitesi, bu teşekkülün et hakkında tiyen lik ale tir, MILLIYET PAZAR 23 EYLUL 1934 - İHARİCİ HABERLER Fransadaki iki esrarengiz cinayetin failleri bulundu ——— Bundan bir müddet evvel Fransada csrarengiz iki cinayet olmuştu. Bunlardan biri şudur: Bir Fransız adliyecisi olan M. Prince, Dijon civacında şimendifer rayla- rt üzerinde kafası gövdesinden ayrılmış bir şekilde bulunmuştu. O zamandanberi devam eden tahkikat bir netice vermedi. ve hattâ bunun bir cinayet mi yoksa bir kaza mı olduğu bile meydana çıkarılamadı. Diğer taraftan Pariste belediye âzası olan ye tiyatro âleminde çok tanılan Dufcenne isminde birisi de Palas sinemasındaki bir odada öldürülmüştü. Fransız zabıtası bu meselenin tahkikatile uzun müddet meşgul olmuş ve nihayet katilin bir bahriyeli kıyafetine giren ahlâksız bir adam olduğunu tesbit etmişti. Bu a- dam tam yakalanacağı sırada İspanyaya kaçmış ve Fransız zabıtası keyfiyetten derhal İspanyol zabrtasını haberdar etmiştir. Dün bu adamın yakalandığına dair bir haber gelmiştir. Diğer taraftan yine İspanya hududunda bir adam, Prince'in katili olduğunu söyliyerek teslim olmuştur. Bu hususta aldığımız telgraflar şunlardır; Princein Katili Bulundu mu? Fransadaki esrarengiz ci- nayetin faili meydana çıktı BARSELON, 22 (A.A.) — Fransa — lapamza bududu üzerinde, Viella'da, dün akşam saat 17 de, Etiyen — Mari- yüs Komb isminde bir Fransız, karakola müraca- atla M. Prens (Prince)in katili olduğu- nu söylemiştir, bu e Fasta askerlik ederken tanıdığı ve elemiştir. vayetine göre bas iş işin hendisme 100000 frank vadolunduğu halde, bilâhara an- cak 25000 frank verilmiştir. Ayni zaman da, müşevvikler ona bir de İspanya için pasaport tedarik etmişlermiş, Komb u- zun müddet Barselonada oturduktan sonra, parasız kaldığı ve Fransaya dön- Bu iddizların inanılmağı değmez ol. (Etienne Marius Combes) | Duhenne'i öldüren Adam yakalandı Katil Madritte bir pansi- yonda tevkif edildi BARSELON, 22 (A.A.) — Dün ak- şam, sant 20 de, zabıta, bar ertistlerim sin oturdukları bir aile pansiyonunda, Pol Labori namında birini tevkif etmiş» lerdir. 16 eylülde Barselona gelmiş olan La- i, ismini, pansiyon defterine Rober Filippi olarak geçirmiştir. Merkum, verdiği ifadede, kendisinin Palas direk- törü Düfrenin katili olmadığını ve takip- ten usandığı cihetle, anasından bekledi- ği parayı alır almaz, Fransız “zabıtası na teslim olmak niyetinde bulunduğunu söylemiştir. İ ba dikim ie sinyale Zu zannediliyor, Lindbergin çocuğunu kaçıranlar Yakalananadamınfidyeyi necatı aldığı fakat çocuğu kaçırmadığı anlaşılıyor. Huupmann polis tarafından ( scibest bi rakılmıştır. Mevkufun yiğeni olan Hans Muller de tahliye edilmiştir. Şurasmı kaydetmek icap eder ki, Hautmanm fidyei necatı almış olduğu te- ve etmiş olmakla beraber çocuğun Idırdması hususuna iştirak etmiş oldu. 5 ş olduğu gibi çocuğı sre ml. oluğu da öahik elmeğ Lindberg ailesinin felâketinden istifa- de etmiş olan eşhasın cinayetin kendisi- le hiç bir güna alâkaları olmamaları ih- timal dahilindedir. NEVYORK, 22.A.A. —Kırk saat sü- ren sıkı bir sorğuya © rağmen, Bruno Hauptmann, Lindberg'in çocuğunun ka» manyada iki defa Mm mahküm olmuş ve oradan 1933 de firar etmiştir. Haklandaki şüphelere kuvvet veren en mühim delil, haydutların, çocuğun oda- sına girmek için kullanmış oldukları mer amm Ba merire, Bi e maran- ından evde yapılmıştır. Ni m ir mermer maine. Maden faciası Bir çok amele Enkaz altında Felâketzedeleri kurtarma- ğa gidenler de ölüyorlar nyc. Alevler. kurtarın ameliyelmmi eo. gel olmaktadır. LONDRA, 22.A.A. Temat 13) — ford madeni kazazedel mek gayri kabil olmakta devam ediyor, Madone ivan bası kurtarıcılar, gazle bo- ğulmuş veya yarı ölü bir halde çıkarıl- mışlardır. Kurtarma tehiikeli km kl Çün vanı yıkılmakta devüm etmekte ve ya e e yadan hareket adamın, kendisine zâtı yalin ema nel ettiğini, ve neden sonra bu eşya ara- sında para, Farkama vardi ğım söylemiştir. Hauptmüâan'ın diğor bir adı da, Sak- sonyada doğına Kari Pellmeyer'dir. NEVYORK, 22 .A.A. — Hi Nevyorkyx işlenmiş bir bie dülandneill şe? şundan dolayı mevkuf bulunduğu için, Yeni Jersey mahkemesi, henüz onun tes- timini istemiyecektir. kei teşebbüs i- çin, mahkeme, Lindhorg'in çocuğunun ka Sl meselesinin biraz daha inkişafı- bt ve mazmun aleyhinde daha kati delil- lerin toplanmasını bekliyecektir, Sorgu esnasmda, Hauptmann soğuk kanlılığını tamamile muhafaza etmiş ve suallero cevap vermiştir. iv lfadesine göre, Hauplmann, umumi arpte lopçu nefer olarak hizmet etmiş ve bacağından yaralanmıştır, 13 yıl ev. vel bir vapurun içine gizlenerek Ameri- kaya gelmiş ise de, yakalanarak Alman, yaya iade olunmuştur. Bir ikinci defa gene uynı duretle geniş ve tekrar iade edilmiş olan Hauptmann süçüncü defasn. ci sahte ef an Ame. ya girmeği ve orada iş bulma; vaffak olmuştur. Merkumuk zanaatı ma an indbergin çi unun kayboldı ralarda, FinapiM, — ese yarak çrj: Para kazandığını söylemekte Japonyada İngilizlerin emlâki Müsadere ediliyor İn gilizlerle Japonlar arasın- ki ibtilâfın sebebi nedir İl ka yk meseledir. e Avrupalı olup bir çok nesillerdenbo- ri Japonyada yerleşmiş olan eşhası bir- birine düşürmüştür. Bir çok Avrupalı ai- leler geçen asrın ikinci kısmmda ebedi icar mukavelenamelerile | vasi arazi ele geçirmişlerdi. , 1894 tarihinde Japonya ecnebilerin ha- kıyam etmiş- ir. Bunun üzerine tekrar (o protestolar e lima yağa ie müzakere Birinci U. müfettişin tetkikatı DIYARIBEKİR, 22 (A.A.) — Birinci umumi müfettiş Hilmi Bey kendi mınsakası dahilinde uzun bir tetkik seyahati yapmak üzere gün Karaköseye hareket etmiştir. Işletilecek madenlerimiz hakkında bir heyet tetkikatta bulunuyor ANKARA, 22 (A.A.) — Beş senelik sanayi programına göre İf lettirilecek madenler hakkında tetkikatta Granik, maden umum müdürü Bekir Vehbi, başmüfettiş bulunmak üzere mühendis Abdüllah Hüsrev, altın arama müdürü Hadi Beyler yarın İzmire h& reket edeceklerdir. Ve oradan başlıyarak Mardine kadar muhtelif yer lerde tetkiklerde ir. Iktisat Vekili Ankaraya döndü ANKARA, 22 (A.A.) — Iktisat vekili Mahmut Celâl Bey ve 1& #akatindeki zevat bugün sabahleyin saat yedide otomobille Zonguk daktan hareket etmişlerdir. Vekil Bey Geredede Bolu heyetile konuşmuş ve bir müddet te Ki zılcahamamda tevakkuf ederek akşam saat 21 de Ankaraya avdet ek miştir, Selânikte balıkcılar grevi ATINA, 22 (Müliyet) — Selânikten bildirildiğine göre, Selânik mıntakasındaki balıkçılar grev ilân etmişlerdir. Balıkçılar mahalli hür kâmetin ve balıkhane iskelesinin limanın ücra bir mahalline getirilme" sini protesto etmektedirler. Grevciler heyeti bir beyanname neşrederek grevcileri bir aclık yü” rüyüşü yapmağa davet etmektedir. İsveç Veliahdının ziyaretleri ATINA, 22 (Milliyet) — Isveç veliahti Güstav Adolf Hazretleri dün meçhul askerin mezarına bir çelenk vazetmiştir. Akşam veliaht hazretleri hükümet şerefine bir ziyafet verdi ve müteakiben resmi kâ& bul yapıldı. Bugün Olimpiyaya gidecektir. İtalya ile Arnavutluk anlaştı ATINA, 22 (Milliyet) — Italya ile Arnavutluğun anlaştıklarına dair aşağıdaki yeni ma'umat alınmıştır; İki tarafın anlaşması için Arnavutluğun Paris sefiri o Ekrem Bey Limbohova Romaya gelerek doğrudan doğruya başvekil Mösyö Mas solini ile müzükere yapmıştır. miştir. Bu netice Arnavut efkârı umumiyesine iyi tesirler yapmıştır. rem Beye Diraça müvasalatında Bugünkü Arnavut hükümetinin istifa edeceği ve yeni Müzakereler muvaffakiyetle neticeler i Ek hararetle istikbal yapılmıştır. kabine ye Ekrem Bey Limbohova, ve yahut sabık başvekil Mösyö Mutta ve yö” hat ta şimdiki adliye nazırının tahtı riyasetinde teşekkül edeceği mit hakkak addolunmaktadır. İtalyanın Tiran sefiri değiştirilecek ve yerine “Arnavutlara karş dostane hissiyat beslemekte olan bir diğeri tayin olunacaktır. Arnavut ordusunun tensiki için bizzat Mösyö Mussolini tarafın teşkil edilmiştir. Sarki Rumelinin Bulgaristana ilhakı SOFYA, 22 (Milliyet) — Bu ayın 20 sinde Filibede Şarki Rame- linin Bulgarlafıma iltihakının 49 uncu yıldönümü münasebetile mera dan 300 kişilik bir askeri heyet sim yapılmıştır. Yahudiler Almanyada 1925 den beri ne kadar tenakus etti! BERLİN, 22 A.A. — Havas ajan- sı muhabirinden: Alman resmi istatistik idaresinin bildirdiğine göre, Almanyada 1925 te bulunan 404,446 Yahudiye muka- bil, 166-4 tarihinde 361,826 yahudi kalmıştır. O tarihtenberi bu son ra- kamın da epey düşmüş olduğu tah - min ediliyor. Mançurideki Sovyet kuvvetleri PARIS, 22 (A.A.) — bildiriliyor: Sovyet askeri makamlarının Mançuri hudut boyundaki kuvvetleri hafiflet- mekte olduğuna dair yabancı memleket lerde dolaşan şayiaları,. itimada şayan kaynaklar tekzip ediyorlar, Rusya-Polonya münasebatı CENEVRE, 22.A.A. — Sovyet baş murahhası M. Litvinof, Ve PM rr ciya nazırı M. Bek, Moskovadan bu görüşmeye dair hiçbir tefsir ni mamaktadır. Şiddetli | bir bora TARANTO, 22 (A.A.) — Laterza köyünde ansızın çıkan bir bora, oradaki köylü bir kadını; üç çocuğu ile beraber, Amerikan haydutları bir bankayı soydular NEVYORK, 22 A.A. — Dört hay- dut bir bankayı basmışlar ve orada bulunan birkaç kişiye kelepçe vur - duktan sonra 42,000 dolar aşırıp sa- vuşmuşlardır. Varşovada Bir meb'us rüşvet cürmü töhmetiyle tevkif edildi VARŞOVA, 22.A.A. — Müddeiumü- minin emri üzerine mebuslardan | Yazi” mından olup vazifesinden azledilmiş bu lunan Michaski tevkif edilmişlerdir. Het ikiide bir rüşvet meselesiyle ithab edil. pekte diler. İsmi geçen sbs geçenler” Si de hükümet blokundan ihraç edilmiş idi- Sardenyada ordu kumandanlığı ROMA, 22 A.A. — Sardenya mer kez kumandanlığı gelecek ayın bi * rinden itibaren ordu kumandanlığı * na tahvil edilecektir. Prens Georges'in evlenme merasimi LONDRA, 2 AAA) — Selikiyettar membadan bildirildiğine göre Yaz Bükme Dinden rasimi 29/11 de icra edilecektir. Polonya ve akalliyetler LONDRA, 22 ÇA A) — İnglie ma buntı, bu sabah, akalliyetle” , Polaayanım mükemmel is mekle beraber, bütün gazeteler, bu bap” taki ahti hükümlerin, bilimum mumsi devletlerin dostane iştirakile tadilini ist? #nekte müttefiktirler. Deniz altındaki hazine LONDRA, 22 (A.A.) — Batmış, "E” #vPt,, vapurundald bazi artan meşgul "Artiylio,, vapuru, 30,000 altı” İngiliz birası ile Piyansati Emmmana Mİ miştir, gi Ameliyata devam için, müsait hava kol lamak üzere yakında Havre limanına decektir, Me... Balon müsabakası VARŞOVA, 22.A.A. — Gordon Ben nett e yapılacak ZE Li sabekanın ilk hareketi işareti 23 eylülde Mokolov tayyare meydanında saat 1850 dn verilecektir. çi a Gevakya, FANSIZ, Alman, üç e m e um