20 Temmuz 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

TARİHİ TEFRIKA: 80 7 20 O Tüm ——————— İttihat ve Terakki! (BAHAEDDIN ŞAKİR BEYİN BIRAKTIĞI VESİIKALARA GÖRE Cenazeyi Rumlar kendi kabrista- nına, müslümanlar da kendi kabristanına gömmek istemişler “Nahiye müdürü doktor Skame- nakinin taassupkârane bir tecavü- zü, Hayna haricinde “Kumkapı, namı mahalde her munsıfin, her vic dan sahibinin insaniyekârane his- İerini ezecek mertebede şeni' bir tecavüze, nameşru bir tasallüte 8€- bep oldu. Bundan yirmi beş sene evvel kendi arzusile ihtida ederek bura Islâm zadegânmdan birisile evlenen ve yedi çocuğa malik olan bir kadın üç gün evvel vefat eder. Bu kadının validesi Osmanlı hükü- metinin idaresi zamanmda kendi- sini Islâm gösterirken inkılâptan sonra tekrar Hıristiyanlık dinini kabul etmişti, Şimdi kızı vefat e- dince bu kadm kızmın İslâm olma yp Hıristiyan olduğunu iddia ede- rek bumu nahiye müdürü Skamena- kiye bildiri: Nahiye müdürü”vazifesi haricin- 'de olan bu işe müdahale © ederek cenaze evine, nâşın Hıristiyan kab- ristanma defni için icap eden pa- pas ve $air İevazımı gönderir. Bu şayia'şehir içinde duyulur duyul- maz, cenazenin Hıristiyan kabris- tanımda defni için icap ederse ceb- rü şiddet göstermek üzere Hıristi- yanların büyük bir kısmı cenazenin bulunduğu yerde toplanır. Merhum © kadının 15, 16 yaş. Jarındaki çocukları büyük valide- lerinin iddialarmı ğiddetle redde- derek validelerinin islâm olduğunu ve hattâ hali ihtizarda iken bir ka- dın hoca getirilerek tekrar kelimei şehadet getirdiğini feryat ederek söylerler. Çocukların bu vaveylâla- ri ve feryatları üzerine galeyana gelen İslâmlar da bir tabut götüre- rek cenazeyi almağa kalkışırlar. İşte bu suretle bir cenaze yüzün- den çıkan ihtilâf üzerine her iki ta- raf hazırlıklar yapmağa başlar. Ce- maze evinin kapısınm bir tarafımı papas ve diğer ta'afını (o hocalar muhafaza altına alırlar, Bu ye manzaraya masum socukların acık- İ: feryatları da inzimam eder. İşten haberdar olan jandarma kumandanlığı vaka mahalline yeti- Zuhur et- şerek tahkıkata girişir. üdürünün salâhiyeti baricinde müdahale etmesinin sebe biyet verdiğini anlar ve toplanmış olan ahaliyi dağıtmağa başlar. Han ya müftülüğü ile kadı vekâletinde bulunan Mehmet Ceylâni efendile. rin gösterdikleri gayret ve faaliyet netiğö$i olarak gece yarısından iki saat sonra cenaze İslâm mezarlı- ğin defnedilir. Dr. Skamenaki ta- rafından sebebiyet verilen bu gasbı emevat hâdisesinin Meşve - ret ve Şürayi Ümmet gazetelerin - de neğrini rica ederiz.,, Hanyada ve Kandiyede birer Terakki ve htihat Cemiyeti şube- si açılmasında birçok faideler var dı. Her ne kadar geride hayat ile Mmemat arasında can çekişmekte ve mevcut siyasi ve milli ilâflar yüzünden fevkalâde fakrü zaru - ret içinde bulunmakta ise de, Os- manls devletinin Avrupa, Asya ve Afrika kısımları arasında gidip ge len hükümet memurları ve zabit - dan Paristen Giride © gönderi. len gazeteler ve sair propaganda evrakı bu gelip geçici zevata tevzi ediliyordu. Bir.de Giritten tahsil için İstanbula gönderilen Türk ta lebesi yaz tatillerinde Giride dön dükçe Hürriyet gazetelei onlara da okutuluyor ve genç talebenin fikri kolaylıkla tenvir edilmiş olu- yordu. Bu işlerle Hanyada meşgul o - lan zevat en ziyade Mustafa Tev- fik ve Ahmet Lütfi Beylerdi. Ah- met Lütfi Bey cemiyetin mesai tar zına ve Mısırda türeyen sahte genç Türklere dair Parise yazdığı bir mektubunda diyordu ki: “Ben Osmanlı devletinin Avrır- pa, Afrika ve Asya kısımlarını do ii Akra türün yapılan beşriyattan ahali gereği gibi fade edemiyor. Çünkü yazılar mustalah yazılmaktadır. Makale - ler Türk şivesile yazılmıyor. Çık - mak kelimesi dururken huruç keli mesini kullanmak kısa fikrime gö- ve hatâdır. Bir sözü ifade edecek Türk kelimeleri dururken arabi ve farisi kelimeler kullanmak abesle iştigal demektir. Bir de bu sıralarda Mısırda ıs - lahat nikâbı altında çok sahte ve para koparan genç Türkler türedi Sabık sen hafiye Ahmet Celâlet - tin Paşanın riy“seti altında böyle bir cemiyet meydana çıktı. Asıl bunları ortadan kaldırmak için birkaç fedai lâzımdır. Bunlardan bir kişi cezayi sezasına çarptırılır- sa diğerlerine bir ibret dersi veril- miş olur. Ben bunu unutuyorum. Birkaç arkadaşa da teklif ettimse de hiç birisi muvafakat etmek is- temedi. Giritteki Türkler tamamile Ve » nizelosa taraftar görünüyorlardı. Çünkü Venizelos hükümete muha Mfti. Girit Türkleri kendilerini taz yik eden Girit hükümetine muha- bf olan tarafı iltizam etmeği men faatlerine muvafık buluyorlardı. iritte Millet Meclisi için yapılan intihabatta hükümetle Venizelos taraftarlarının nasıl çarpıştıkları - pa dair Hanyadan 1 Haziran 1906 tarihile Tesakki ve İttihat Cemiye He ilen bir raporda deni- ha İri: “Mayısın yedisinde Hanya, İs- fakya ve Kandiye sancaklarındı umumi intihabat yapıldı. Hükü - Met tarafından sarfedilen bunca gayrete rağmen muhalif fırkanın reisi olan Venizelos Hanya ve İs- fakya sancaklarının otuz altı nam zedinin hepsini kazanmıştır. Kan- diyede hükümet, yani prens taraf tarı olan Mişelidaki ise hiristiyan- lar arasında çok nüfuza malik ol. Selde Kandiye sancağında 32 namzet kazanmıştır. Girit Prensi Kandiyeden başka bir yerde rey a İamıyacağını anlayınca kuvvet ve para sarfederek ve hattâ Venize « İos taraftarların rey vermeleri - ne bile cidden mâni olarak diğer sancaklarda yapılan intihabatta reylerini gasbötmek suretile ekse- riyeti temine muvaffak olmuştur. Venizelos bu haksızlıkları gö- rünce hiddetinden ne yapacağını şaşırarak ecnebi konsoloshanele - rine koşmuş ve oynanan oyunları onlara anlatmıştır. Hükümete de uzun bir muhtıra vermiş se de bu teşebüslerinden hiç biri netice çık- mamıştır. Hükümetin zulmünden, tetbirsizliklerinden herkes şikâ . yet ediyor. Onun için hükümet a - İeytarlarının intihabatta galebe çakmaları yüzde doksan muhak kaktı.. Fakat Giridin muhafazası. na memur olan Rus ve İngiliz as- kerleri de, kumandanlarından al - dıkları emir üzerine prens taraftar larmı himaye etmeğe başlayınca ve muhalif fırkaya rey verilmesi menedilince, intihabatı zalim hü - kümet kazanmıştır. Ön altı aza - dan iabret olan islâmlar Venizelos tarafımı iltizam etmişlerdir. Yalnız Resmoda iki İslâm aza hükümet tarafıma geçmiştir. — Bitmedi — © Himalayada Dağa tırmanan heyeti seferiye telef oldu KALKUTA, 19 (A.A) — Nanga Perbat “dağına tırmanmak teşebbüsün de, Eşdunan M. Meli, Viint ve Vek zen Gpisine tutulup telef iyotleri, Sn ee im, cesetleri bulunmuşsa da, kendi. arial isi bem beşiellemniğir. Diğer taraftan ikinci bir facia da- HARİCİ HABERLER Amerikadaki grav vaziyeti San fransiskodaki umumi grev gittikçe hafifliyor Bu grevden dolayı San fransiskonun zararı 100 milyon dolara baliğ olmoktadır SAN RANCISCO, 19. A.A. — Ihtilâ- fn bakeme tevdü teklifleri üç gün beri San Francisco şehrinde hüküm sü- ren grevin yakında ha'led leceği üm'di- ni doğurmuştur. Müfrit teşekküller, bu tekliflere muhalefet etmektedir. Fakat grev komitesi geçen gece yedi #aat sü- ren hararetli münakaşalardan sonra bu tekli'leri kabul etmiştir. Bununla b mektedir. Yeniden 50 lokanta açılmış, kasaplarla sebzecilerin kir gün için s3- tuş yapmalarma müsande etmek tedbir. leri sayesinde halkın gıda ihtiyacı nis- beten tatmin edilmiştir. Seattle'de greve'ler, polisin himaye sinde çalışan ve sendikalara dahil olm: yan işçilere hücum -etmiş'erdir. Polis mutasvrzları ağlatıcı bombaler kulla | kkürtmüştür. e nazaran Reiticumhur ihti- için bizzat müdahele | edecek narak Mfı hal değ'ldir. Buna mukubil M, Johnson bu iş için Eaaliyetle çalışmaktadır. San Fransisconun zararı nedir? SAN Me IY.ALA, — Rıh- M. Ridges'in umumi grevi: dair haber'eri (ukzip et- mesine rağmen, grevin g'ddeti azalmış- tar. Yavaş yavaş umumi hizmetlerde faa- liyete başlanmakta ve yeniden yiyecek maddeleri gelmektedir. Onklend halkı ellerinde sopaler ve si- lâh yerine kullanılabilecek muhtelif şey» lerle muhafaza ederek izinde erzak dolu kamyonları şehre getirebilmişlerdir. Creveilerin tehditlerine rağmen 200 a vasıl olmuş” den fazla kamyon tur: i v San Francisco limanına giren İngiliz Faler limanmda Italyan, Ingiliz Harp gemileri İtalyanlar bugün İtiğilizler- de salı günü deryalar. ATINA, 19 (Mülüyet) — günü Faler lirsanma bir zırhlı, eğimi pito mulribi ve altı tahtalbahizden mürekkep bir İtalyan Gilsu gelecek ve ünü bir hafif donanma anriral gemisi ile sekiz torpito — muhribi, bir hastahane gemisi, bir seyyar imalâtha- ne, bir muavin ve bir de refakat gözün lerinden mürekkep bir İngiliz. filesu gelecektir. Dün sabah saat 8.30 da İstrnbul - dan hareket eden Amerikanın “Kabum e ve mayer sahi muhafaza ge aler sularına ruvasalat etmiş ii Keza dün sabah Yügoslavyanın “Yantiran,, nam seyyar mektebi | 100 askeri ve benri tayfalarin Pireye gel - ik Yakında tekrar siyasi faaliyetine başlıyacak BOMBAY, 19 (AA) — Gandhi Kalkütaya hareket etmitşir. Ağusto - sn beşinde Gamulhinin siyasetle meç- gul olmamak üzere söz verd'gi bir se ne müddet bitmekte olduğundan. © gün mumaileyhin vereceği siyasi be- yanıta büyük ehemmiyet atfedilmek tedir. — — ————— — ba haber verilmeletedir. Everest dağı- mw tepesine çıkmağı teşebbüs et- mek üzere yalnız başma yola çıkan İn- giliz Moris o Vilson, üç haftadanberi kayıptır. Trmaileyh; Ronghad i dinlenmiş ve en son olarak beş numa- «alı kamp civarında a er e ve İN MM 1934 vapurlarının yükl:rini gemilerin tayfala- ri boşultmaktadır. Diğer bir İkıstm va- purlar, San Franciscoya uğramamakta- dır'ar. Yolcu nakliyatı filen durmuştur. Son grevden dolayi San Francisconun zararı 100.000.000 dolara baliğ olmak» tadır. ” İki günden sonra SAN FRANCİSCO, 19.A.A. — İli günlük umumi grevden sonra vaziyet bi- raz ümitbahş gibi görünmektedir. Dün iki taraf arasmda müteaddit konferans” lar ve müzakereler olmuştur. Bu müzakereler, münazcanm hakem tarikile halli ihtimalini kuvvetlendirmiş olmakla beraber, patronlarla amele ara sındaki münazilünfih meselelerin ehem- miyeti nazarı dikkate alınırsa bu ümi- din tahakkuk edeceği şüpbelik Dün, gxev, San Francisconun venegi. da &; tertibat neticesinde şehrin inşes kötü temin olunmuş ve bu suretle şim- dilik açi k tehlikesi bertaraf edilmiştir. Portland da vaziyet ber zamanki gibi vahim ve grev tehlikesi ayni şiddetle mevcuttur. «e kemesinde bir dava açmıştır. Şirket çıkarmıştır. ANKARA, 19 (Telefonla) Hakem kararı nedir? SAN FRANCISCO, ISA.A, —İş ihtliflar: ile meşgul olan | barıştırma konseyi umumi grev emrinin derhal ge ri alınmasını ve ihtlâfın hakem kararma berakılmasını bildirmiştir. Konsey, rih- im İşçisi kullananların ihtilâflı mesele- rma karaktığını eldir miştir. e, İanınlar (arasında kereler için mümessillerini tiklerinden otuz gün sonra me sele halledilmediği takdirde, seyriscfain kumpanyalarmın ücret, iş saatleri gibi mesele'eri hekeme havale etmeği kabul etmeleri icap ettiğini de ilâve etmiştir. Bükreşte Büyük bir cephane Deposu ir infilâk etti İnfilâk behiszsinde 100 bin el bombası berhava oldu ATINA, 19 (Mülüyet) — Bükreş- ten bildirildiğine göre, Bökreşe yekm Tonaride büyük bir cephane deposu in- Gilâk etmiştir. P İnfilâk o kadar şiddetki olmuştur isi, 15 mil mesafeye kadar evlerin pencere- leri ve mağ camekimları karl. mater. Yakmlarda bulunan ve gidip gel - meiçte olan trenler kuvveti bir sar. sıntıya uğramışlardır. yüz bin el bosm- bası berhava olmuştur. Üç nöbetçi nefer ölmüştür. İnfilâ - km sebebi son günlerdeki devimlâde lan sıcaklara atfolunmaktadır. « Yeni gelen mlümata göre, ayni sa manda birçok cephane depoları daha Tahkik cimek için ceneril Petresko nun riyaseti altında bir mütehassıs ko- misyon teşkil edilmiştir. Kauçuk satışı Otomobil lâstiklerinin satılması 1 ağus- tosa kadar menedildi BERLİN, 19 (A.A) — Resmi ka- çuk kontrol bürosu 1 Ağustos tarihi- ne kadar otomobil lâstiklerinin satıl masını menetmiştir. Büro, a; da Almanyada mevcut ol mobil lâst klerinin sa; fazla otomobil lâstiğine malik olan soptancı fabrikalar, istokları mik - darını 1 Ağustostan evvel evvel haber ver meğe mecburdurlar. Dövize ait memnuiyet dolayısiyle Alman kauçuk ei Düyük müşkü- lâta maruz bulunmak ANKARA, 19 (Telefonla) — Adliye Vekâleti nununun tatbiki için hazırlıklara b aşlamıştır. Maliye mütehassısının tetkikatı ANKARA, 19 (Telefonla) — Maliye mütehassısı M. Alphons  Zustos iptidasında İzmire hareket edecektir. z renin Iskön kanununun tatbiki için ANKARA, 19 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti yeni İskân kant nunun tatbik suretini gösteren tali matnamenin hazırlığını ikmal etmiş tir, Talimatname vilâyetlere gönde rilmektedir. # Maliye Vekâleti de kanunun mali muafiyetler hakkındaki hükün leri üzerine defterdarlıklara bir ta hriratı umumiye göndermiştir. Kibrit şirketi dava açtı ANKARA, 19 (Telefonla) — Kibrit şirketi kibrit fiatlarının ten zili hakkındaki Maliye Vekâöletinin karariizerine fiatların fazla & İİ edildiğini ileri sürerek Maliye Vekâleti aleyhine Ankara Ticaret mah * bulundurması lâzımgeldiği halde çakmakları valnız İstanbulda satış! e »|Hakimlerin terfi listesi hazırlanıyor! 'ANKARA, 19 (Telefonla) — Eski hâkimler kanunu hükümleri id iresinde terfi etmeleri lâzımgelen hâkim, müddeiumumi ve icra rı rini tesbit etmek üzere Adliye müs teşarının riyaselinde temyiz mesi azalarındari mürekkep komis yon önümüzdeki hafta içerisinde Ş lanarak terfi edenlerin listesi hazır layacaktır. yeni hâkimler ke | memleketin her tarafında Bankalar tahvil alıyorlar Mevdualı Koruma kantınınun 8 ci maddesini değiştiren kanun üzerine ecnebi ve milli bankalar Mali ye Vekâletine müracaat ederek tahvil almak istediklerini bildirmişler dir. Müracaatları Vekâletçe tetkik edilmektedir. Icra Vekilleri heyeti toplandı ANKARA, 19 Telefonla) — Icra Vekilleri heyeti bugün toplanmış tır, Cenupta 28 kaçakçı yakalandı ANKARA, 19 (A.A.) — Bü ayın üçüncü haftası içinde cenup h48iİ dudanda biri müsademeli olmak üzere 14 kaçakçı vakası olmuştur. 8) vakalardan 28 kaçakçı ile 33 kilo inhisar ve 461-kilo gümrük 32 adet muhtelif gümrük kaçağı, 8 kaçakçı hayvanı, 31 mermi ile iki tür fek yakalanmıştır. Şarköy kaymakamlığı ANKARA, 19 (Telefonla) — Şar- köy kaymakamlığına vekiletinde bulu- san Hayri Boy tayin edilmiştir. Bankalar mürakiplikleri ANKARA, 19 (Telefonla) — Mev- duntı koruma kamınu mucibince tesisi icap eden bankalar mürakipliğine Sü- mer Bank teftiş heyeti reisi Abdülka- dir, Merkez Kemal Süley- man, İş bankası kontrelörlerinden Neo- ini Beyler intihap edilmişlerdir. Mürakiplerin yalımda icra vekilleri heyeti huzurunda tahlifleri yapılacak - tar. Maliye teftiş bürosu ANKARA, 19 (Telefonla) — Mali ye vekâletinde yemi ihdas edilen teftiş bürosu müdürlüğüne divanı muhase- bat mürakiplerinden İhsan Bey tayin Ergani bakır madeni tahvilleri ANKARA, 19 (Telefonla) — gani bakır mâdeni tahvillerinin basıl- masına devam edilmektedir. C tertibi tahvilleri ağustos nihayetinde satışa çı- kardacaktır. İlk tedrisat U. müdürlüğü ANKARA, 19 (Telefonla) — İlk tedrisat umum müdürlüğüne Maarif müfettişlerinden Ali Rıza Beyin tayi ni muhtemeldir. i Malmüdürleri arasında değişiklik ANKARA, 19 (Telefonla) — Bey oğlu mtakası tahsil müfettişi Tev - fik Besim Bey İstanbul Kars varidat kâtibi “Hayrulla mi müdürlüğüne tayin edilmişlerdir. l ( ECNEBi MATBUATINDA OKU MATBÜATINDA SR DRLARIMI ) Filistinde Yahudi sanayii (Palehtine Post. Filistinin sınai vaziyeti tetkiklerde bulunan Dr. Grunvad tet dan: kiklerinin neticesini şa şekilde hülâ sa ediyor: e sanayii, birkaç tanesi müs- üzere umumi harpten mia faaliyetin eseridir. Eski sana yün çoğu ortadan kalkmıştır. Yalnız elde mevcut eski sanayide teknik in- kişafın teminine çalışıyor. 1921 den 1933 e kadar sanayie yatırılan Yahu- di sermayesi yarım milyondan dört buçuk milyon liraya çıkmıştır. Fakat bu rakamlar bütün 'sınai faaliyeti gös termiyor; çünkü bina inşaatı, vesaiti ili, lere göre Yahudi müesseseleri mev - cut sanayi müesseselerinin adet iti - barile üçte birini teşkil etmekle bera- ber Mermi itibarile üçte ikisine ma- in aldkasızlığı ve halkın bedbinliği ile mücadele et - mek mecburiyetinde kalmıştı. İktesa - di buhran Filistin için âdeta şayanı memnuniyet neticeler vermiştir. Tüc- <ar piyasaya itimat besliyemediğin « Sem lkelerde mal aal - cağı yerde her günkü ihtiyacını mem leket dahilinden temini çarelerini ter cih etmiş ve o tarihten itibaren mem- leket sanayii yükselmeğe başlamıştır. Yeni muharecet, sınai inkişaf üze rinde büyük tesirler yapan yeni bir sa nayi tipi meydana çıkardı. Yeni sa « nayi erbabı dünya piyasaları hakkın- da dsazlı malümat ile mücehhez ve işe başlarken modern binalar ve teçhizat yapabilecek kadar paralı olarak ge- Biyor, 1933 istatistiklerine göre en mü him sanayi: mevaddı gıdaiye, mes - ken ve mensucat sanayiidir. Halkın en ön saftaki ihtiyaçları olan bu delerden ancak cüs'i bir kısmı ü edilmektedir. 1927 de yanılan lerde bu —— yün üçte İmran ten sonra tecessüs Varil akşama iie gili etk ye nazaran Filistin sanayünin yüzde sellseni Yahudi muhacirler tarafın « dan kurulmuştur. Alman Reich İktısat nazırına vâsi salâhiyet verilmiştir İktisadi tetbirler ittihazı hakkın - 'daki kanunun metni neşredilmiştir ve gudür: Madde 1 — 1) Alman Reich İleti sat Nazırı kendi iş ve iştigal sahası da hilinde Alman iktısadiyatını yükselt - mek, iktisadi zararlardan korumak ve bu zararları bertaraf etmek için lü zumlu gördüğü bütün betbirleri itti - » Reich İktisat yı nahdinin son haddi tahdit edilmiş değildir. IU) Ba kanan neşri tarihinden ma- teberdir ve 30 eylül 1934 te mevkü meriyetten kalkacaktır. (Völkicher Beobachter). İspanya'da imha edilen Yumurtalar (Times) den: “ lapanyada Port Bonda 1,160 İngi - Maarif işleri ANKARA, 19 (Telefonla) — Mari arif veki) reisliğindeki müdirast | komisyonu bugün de topl letin mühtelif işleri hakkında tetki * katta bulunmuştur. Muğla Lozan gününün tes'idine hazırlanıyor MUĞLA, 19 (A.A.) — 1 mim İD Halkevi buğün ile mütenasip kutlulama yapınık için çek: çalıyeni Staviski rezaleti Hakkında ifşaat M. Tardicu, M. Chautemf s'a şiddetle hücum ediyor PARIS, 19 .A.A. — Staviski rezaleti ği macar tahkikat icrasma memur (i limente komisyonu sabık başvekil Picrro Laval ile Tardicu kabinesind? dahiliye nazırı olan M. Andre ve M. Andre Tardisuyu inlemiş M. Tardicu M. Chavtemps' rr i bir şey yapmamak ve elin könünuevvel tarihinde savuşup sine müsaade etmek için çevirmiş rr ğu manevralardan bahsetmiştir. , ç Kiki Bonnynin M. Camille Tae | temp'ın ancak bir icra aleti da ilâve eylemiştir. M. Tardicu'nun b ifşaatı üzerine komisyon bir gece sesinde M, Tardicu ile M.Chautemps'” müvaceheye karar vermiştir. Heyecan # PARIS, ISAA. — M. Tardiev'ni parlenmento tahkik komisyonundaki hadeti büyük bir heyecana sebebiyit | vermiştir. â Komisyon azasından bir çokları M. Tardicunun beyanatının yalnız komi Mebusan meclisi koridorlarında va hadet mühim bir tesir hasıl iii Radikal sosyalistler ile serverler. itliham karşısında hayrete düşmüş! e e Kl Litvanya eski EE