5 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

N MİLLİYET PAZARTESİ 5 MART 1934 NE İstanbul ağaçları (Hakimiyeti Milliye)de — Falih Rıfkı Beyin İstanbul hakkında bir Yazısmı okudum. Ben İstanbul'lu- Yum ve bu doğduğum şehri çok se- verim. Bundan tabii ne olabilir, Lâkin İstanbul hakkında himaye- kâr söz ve iş o kadar azki; Falih #kı Beyin o yazısı beni çok müte- Massis etti, Benim gibi bütün İstan- İ'luları da mütehassis ettiğine Yüphe yok: Falih Bey bu yazısında stanbul'un, Türkiyeye ne fayda- lar ve kârlar temin (edeceğini ve- €iz ama açık olarak yazmaktadır. u sözlere ilâve edecek bir şey bu- unamaz, Bu münasebetle o yazının yazıl- Masrna vesile olan İstanbulda ağaç ©€smeme kanunu üzerine yazı ya- Zacağım. Ziraat Vekâleti sırf Istan- | ağaçları için bir kanun hazırlı- Yor, Bu kanun İstanbulun tabii ser- Yet ve zineti olan ağaçların kesil Mesini yasak etmektedir. Mükem- EKONOMİ Bir milyoner bugün hayata doğabilir!. Altı aydanberi sandıkta hapsolan yumurtalar bugün açılıyor HASAN EFENDİNİN KEŞFİNDE SON KOZ! mel bir sey! Bu kanuna göre İstanbulda ev bahçelerindeki ağaçlar bile kesil- Miyecek ve icabı halinde Orman idaresinden izin alınacaktır. Yok- *a iki seneye kadar hapis, 200 lira- Ya kadar da para cezası var. . Eline bir testere alanm kendinin Olsun memleketin olsun her cı fütursuz kestiği bir © yerde böyle sıkı bir kanun © lâzımdır. Babrâli taddesindeki ağaçlara akşamları kargalar tüneyip gelen geçene u- ğur yağdırıyor diye o kesmişlerdi. Lâkin bu ağaç kesme derdi yalnız İstanbula münhasır değildir. Onun için bu kanunun bütün memlekete teşmili pek haksız olmaz. Ben bu haberi gazetede okurken validem sordu: — Benim bahçemdeki ağacı kes- tiğimi nereden haber alacaklar?. Güldüm ve cevap verdim: — Evvelâ hizmetçilerin, sonra komşuların haber verir.. Gerçek; bu ağaç cürümleri bir taraftan hizmetçilerin efendilerine iğer taraftan komşunun komşuya rşr olan hıncalma (o hislerinden olayı hiç bir zaman gizli kalmıya- Adliya Sarayı Yanan Adliye sarayı tuğlaları hin soğumadığı günlerde yazdığım gibi nihayet İstanbula bir Adliye şarayı inşası fikri galebe çaldı. Es- ki postahanenin adliyeye ifrağın- lan vaz geçildi. Ben böyle palto- |, Yu bozup ceket we» nden | bina tahsis edilmesine kökünden Heyet huzurunda sandığı bugün aça - cak olan Ticaret odası reisi Nemli zade Mitat Bey Ticaret odasında altı aydan beri duran yumurta sandığı niha- yet bugün açılacaktır. Bütün piyasa - Dın bilhasa yumurta tacirlerinin ve ihracatçılarının merak ettiği, yumur - taların bozulup bozulmadığı keyfiyeti bugün anlaşılacaktır. Oda idare heye ti bugün saat İ4te toplanacaktır. Yumurtaların sahibi olan ve sandığa koyduğu yumurtaların altı ay bozul- madan kalabileceğini iddia eden Ka - smpaşalı Hasan Bey de odaya davet #dilmiştir. Sandık idare heyetinin hu- zurunda açılacak ve yumurtaların hep si birer birer kırılacaktır. Yumurta - lar müayene edilirken istiyen alâka - dar tüccar da bulunabileceklerdir. Bu kapalı kutu etrafında iktımdi ma, hafilde son günlerde türlü törlü tah - minler yürütülmektedir. Yumurtala - rm çoktan koktuğunu iddia ed. şimdilik ekseriyettedir. e Maamafih Hasan Beyin yumurtalar: sandığa ko- yarken aldığı ciddi tavrı hatırlatarak neticenin müsbet çıkabileceği kanaa tinde olanlar da bulunmaktadır. ğer taraftan aldığımız malümata Zaran bazı yumurta ihracatçılrı netice müsbet çıktığı takdirde bu ihtiram ime tiyazını satın almalc için aralarında anlaşmışlardır. Yumurtayı ucuz bir şe kilde uzun müddet muhafaza etmek öteden beri bütün dünyayı alâkadar eden bir iştir. Hatırlardadır ki bundan ihtirada bulunduğunu ileri sürerek bu- nu hükümetimize satmak istemiş fa - kat Almanyadan buraya getirdiği yu- murtaların ve sair maddelerin 1,5 ay- da bozulduğu görülmüştü, Hasan Ef. min söylemiş olduğuna göre kendi u - sulü fevkalâde basit ve inanılmıyacak kadar ucuzdur, Eğer bu tecrübe mu - vaffak olursan Hasan efendi Keşfinin sayesinde milyoner olabilecektir. Yıldırım telgrafile cevap istendi Almanyanın memleketimize şubat ayı için ayırdığı 209 tonluk yumurta kontenjanmdan ancak şubat sonunda haberdar olunduğu için istifade edile- memiştir. Mart ayı geçmekte olduğu halde Almanyanın memleketimize a - yırdığı kontenjan mikdarı henüz ma- Tüm değildir. Bu hususta Yıldırım tel- Filstin panayırına iştirak edecek miyiz Son senelerde beynelmilel Ticaret âleminde mühim bir mevki tutan Fi » listinin Tel - Aviv panayiri bu ay 80- nunda açılacaktır. Bu panayıre geçen seneler memleketimizden de birkaç firma iştirak etmiş ve müsbet netice" ler alınmıştı, Filistinin memleketimiz öçin son senelerde mühim bir mahreç olmak vaziyetine girmesi bu panayıre bu sene resmen iştirakimizi lüzumlu bir hale getirmiştir. Alâkadar maha - filde bu işe hususi bir ehemmiyet ve. rilmektedir. Ticaret odası idare beye- ti bugün bu meseleyi tetkik edecektir. Bundan sonra od alâkadarların bir içtima yaparak iştirak şeklini tet- i 1 tan me mizin Tel - Aviv'da de- imi bir panayir pav$anu yapması da teklif edilmektedir. Mal alacak, kâgıt verecek | Polonyanın en büyük kâğıt fahri — | kularmdan biri ticaret odasına mühim bir teklifte bulunmuştur. Fabrika Türkiyeden eşya almağa mukabil kâ - İt verip vermiyeceğini sormakta ve ka- bil olduğu takdirde derhal faaliyete | geçeceğini bildirmektedir. Oda bu teklife müsbet cevap vermiştir. Muarızım. Ne kadar uğraşılsa ol. Maz; maksat tam olarak elde edile- Mez. Edilen © masraflar ve verilen £mekler heba olur. Onun için yeni t adliye binasm yapılması fikrini Sok tabii ve yerinde bulurum. Bu yeni bina nerede yapılmalı. lr? Halk işlerine mahsus binaların şehrin orta yerinde olması en tabii Yekildir. Ama şehrin ortası neresi- dir? Sadettin Ferit Beyefendiye Mazaran İstanbulun ortası Zeyrekte bi, mola taşı imiş. Muhterem avu- katin dediği belki bir. tarihi haki. ittir. Lâkin tarihi bakikat- hay imdi o da bir riyayetten ir şey (değildir. Istanbul yila mas çoktan beri merke- mi değiştirmiş, müvazenesini boz- kajltör. Onun için yeni | binanm, Iç, “m öteden beri alıştığı eski ad- Ye asının civatma yapılması W doğru yoldur. la © ögöszetelerin verdiği haberlerden iyoruz ki yanan eski binanm vi temizlenip park haline geti. *k ve bu suretle Mimar Sinan Yapısı olan Ayasofya hamamının hagelliği de meydana çıkacak. Alâ wi! Lâkin bu Mimar Sinan yapı. çapamamın gözelliğinin meydana azap ması, onun benzin deposu Bu kullanılması için midir? ki, va bir ayrı bahistir. Denebi dönü San, 2s te mantıksız bir söz değil! “uya, öyle içinde ne olduğu belli Mofya 0 dışı güzel şey yalnız Aya- mamı değildir. ki yaş iyalım, demek binanın es- İd, »* yapılması istenmiyor. O Yayer Yeni bir arsa lâzım. Gene ri- ki beleziliyor ki; yeni bina şimdi- Saki çyiiye konağının ka:şısındaki Hi araz, an) dostluk yur bayi, ama yapılacakmış. Mevki iti- fh Mah, <na değil ama, bence bu- liye yem küçüktür, hem de bir Ad. Efendim binanın dışı güzel Müyor ya! Içinde ne olursa ol. ik grayını gösterecek gibi açık: kay ğildir. Şehirler güzelleştir. ) ismi al bütün bi- b id, Malay, ide Adliye Muhacirlerin Kaçakçılığı Bunu niçin yapıyorlar? Maliye müfettişlerinin gümrüklerde Romanya ve Bulgaristandan gelen mü- hacirlerin beraberlerinde getirdikleri pet vol ve şekerlerin bir takım menfant - yerestlerin teşvikile yolsuz bir şe 'de Yaki olar jağetile getirildiği hakkına rının iddimları üzerike e kurapanyala. yazdığımız tahkikat hayli ilerlemist, Muhacirlerin ba şekli bie dölü. rureti olarak tercih ettikleri noktası &- zerinde ehemmiyetle durulmakta ve tetkik edilmektedir. Yapılan tahkikat göstermiştir ki petrol bu şekilde bir de fa eetirilmiştir Fakat hemen her mu- V şeker getirmiştir. aksa bunlar hiç birisi için müsaade edilen 5000 liralığı geçmemiştir. Am- ma bu ithalâta başka ellerim de karş tığı iddiası mevcuttar. © Hattâ bir takım İkimselerin bu işi bir ticaret vasıtası olarak ittihaz ettikle ri ve muhacirlere bu iş için avans ve rerek © onları muhacerete teşvik ettik- leri söylenmektedir. a ar ye 16 Mart ihtifali İstanbulun işgal faciasında 16 mart- i.. ye. inzibat karakolunda şehit olan karaman askerlerin hatıra" larmi taziz için yapılacak merasimin bu sene daha fevkalâde bir şekilde ya- pılması için çalışılmaktadır! 16 mart ihtifalinin bu sene şehadet mahalli olan Letafet apartmanı önü deki meydan açılarak çrada yapılma" e aeılamadığından ihtifal bu sene de Eyüpte şehit askerlerin irleri a şında yapılacaktır. “7 Kabirleri .ba Onun adliyeye en münasip ar- sa Mehterhane dediğimiz eski ha- pishanenin yeridir. Zaten bu hapis- hanenin başka yere nakli düşünül mekte iken şehrin en güzel meyda- nına karşı olan burasının bir hara- be halinde bırakılması da doğude. ğildir. Onun için ben de birçokları gibi yeni adliyenin Mehterhane ye- rine ve Defterhane binasmın yanı- Da yapılması fikrindeyim, ikri alâkadarlı beğenmezlermiş, her beğenilmiyen fikrin yanlış ol- duğuna dair bir mantık kaidesi mevcut değil ü Evkaf memur- larının maaşı Tediyat bu ay düzeltilecek İstanbul Evkaf müdürlüğü 4 - B ay. dan beri muntazaman maaş vereme - mektedir. Evkaf me murları maaşlarını ancak her ayın yir- misinde veya daha ay srleente ki tedirler. Bugün ayın » Buna rağ - men henüz ne Ev - kaf. memurlar, ne ücretle çalışan ve 5 tihkaklarını ay o Dunda alan hayrat hademesi maaş ala ışlardır. Aylar. (iş Bankasından alman cetreldir) 3 Mart 1934 Akşam Fiyatları konağı itihaz edilebilecek müna: Edebiyat fakültesinde yeni ihdas edilen umumi Türk tarihi tedrisatına baş- lanmıştır. İlk dersi dün Sadri Maksudi Bey vermiştir.. Tekaüt edilece Memurlar Büyük Millet meclisince kabul edi- len polis tahdidi sin kanununa göre yal- nız İstanbulda müdür, müdür muavi- ni, merkez memuru, birinci , ikinci, üçüncü komiser olarak 60 — 70 kişi, polislerden de yüz küsür kişi tahdide tabi tutulacaktır. Mülkiyedeki konferans kaldı Bügün Mülkiye Mektebinde M. Neu- mark tarafından verilmesi mukarrer bu- Hunan konferansı, Maarif Vekili Hikmet dinden âyın onuncu cumartesi günü #a- at (15) e talik edilmiştir. DM A e Gl ml Vilâyet Sarayı: Adliyeyi de içine alacak böyle bir bina yaptırmak hakiki ihtiyacın tam Yeni bir Adliye binası inşa !. aranırken ortaya şayanı dikkat bir v mütalea atılmıştır : iğ) İstanbulda hükümet konağı namı verile « bilecek yakışıklı bir bina yoktur. İstan - bul Vilâyeti köhne “Babı köhne sa- daret dairesini işgal etmektedi darlık bu var bir ayrı Emniyet müdür nün bir kısmı eski Şurayi devlet binası ile Tomruk dairesin- dedir. Maariff idare si, Nafia idaresi, nü- füs ve matbuat idaresi her biri ayrı ay rı binalardadır. Vilâyete merbut bü - tün devlet dairelerini hükümet konağı KENAN BEY olan tek bir dairede toplamak şimdi» | dar mümkün olamamıştır. Bunun Te e bina bulunamamış olmasıdır. Ye: Adliye binası yapılmak (için arsalar tetkik edilrken şimdiki Vilâyet bina- #ı ile Defterdarlık arasmdaki arsa da özden geçirilmiş; ik e dilirken buraya Vilâyete merbut bütün daireleri de Adliye ile bir arada top - lıyacak büyük bir saray yapılması fikri düşünülmüştür. Arsa gayet ge - niştir ve İstanbulun bugünkü şekline göre de en merkezi bir yerdedir. tıra gelen bu fikir Dahiliye ve Adliye vekületlerine arzedilmiştir. Maama » fih bu hususta verilmiş bir karar yok tur. Yeni Adliye binası inşası için göz den geçirilen arsa yalnız burası de - ir, Emlâki milliyeden olan ve Sir- keci garmın karşımda bulunan arsa ile Türk - Alman dostluk yurdu arsa- | yanımdaki “, o taps dairesinin i dikmhane arsası ve Sultanahmette azarımın kurulduğu ai w gözden geçirilmiştir. Türk - Alman | dostluk yurdu arsasının arka tarafın da bulunan ve Evkafa ait olan arsa - nın satıldığı anlaşılmıştır. Geri kalan iksarm pek dar olduğu için buraya bir bina kurulması imkânsız & kte - dir. Müddeiumumilik Adliyeyi de ap edecek umumi bir Vilâyet konağı SN Tahvilât inşası fikri muvafık görülmediği tak- i ni diği & 1855 krem" sağ8 | Te sekeriye 78 | ditde yeni Adliye binssmın Sirkeci ga Sark D. Yolları 2.60 $ Elektrik —— | m karşımdaki arsada inşasr daha mu- Ünitürk m40 Tramvay — | vafık görmektedir. Gözden geçirilen ” — —. Tünel —— | arsaların plânları yaptırılmış ve dün Gümrükler eğe 1778 | Adliye vekâletine gönderilmiştir. Ad - Bağdat Mümessil 55 | hiye binası inşasriçin kat'i kararı Vekâ Türkiye Cümhüi .. 4 tir. Maamafih Dahiliye ve yet Bankası Mr «0 iye vekâletlerinin birleşerek müş - ESHAM 7 tereken bir vilâyet konağı yaptırma - İş Bankası Nama 10 $ Telefon “aa | ları ve bugünkü köhne 1 » « Hamiline © 10 $ Terkon #80 ma yükselmesi i e Müsüzi Cimente 1230 vw: Yeni Adliye Tramvay 4450 $ itühat dey. o 1525 | binası inşa edilinceye kadar aradan Anadolu Hisse 25.80 $ Şark dey, 175 | hiç değilse bir sene geçecektir. Bu müd Şir. Hayriye 15 $£ Balya 155 | det zarfında Adliye dairelerinin Mey. 3 488 $ Şark m seen 285 | dancık, Tophane, Sultanahmet, Bey - ÇEK FIATLARI oğlu, b ribirlerine uzak ve müteferrik yerler. allermsöi Bahçekapı gibi vel ee gal Siz $ Virna © şazaz | de kalmaları muvafık görülmemekter 7023 $ Berlin 18043 | dir. Esasen bu gerek halk için, gerek © “ğsas İyi © S8315 | muamelelerin süratle ifası irin çok © EZ | müşkül olmaktadır. Bir istintak hâki- etti. bir | » Bu arsa tetkik e- | | Elçilerimizdeki Değişiklik Elçilerimiz arasında bazı değişik - likler olacağını Ankara haberlerimizde kaydetmiştik. Sofya sefirliğine tayin edilmesi ih- timalinden kuvvetle bahsedilen Mad - rit sefiri Şevki Bey bugünlerde şehri - mize gelecektir. Şevki Beyin, Madrite giderek İs - panya ricaline veda ettikten sorra tek- rar Ankaraya avdet etmesi kuvvetle muhtemeldir. Diğer taraftan Sofya sefiri Tevfik Kümil Bey, yakında şehrinize gelecek ve buradan Ankaraya gidecektir. Londra sefirliğine tayini mevzuu bahsolan Fethi Bey de bugünlerde Av- rupadan avdet edecektir. ifadesi olacaktır YENİ bir teklif şi olan adam bu işin müddeiumumili- ğe ait kısmını takip için Meydancığa gitmek mecburiyetinde kalma''adır. Bilhassa müddeiumumilik, istintak da ireleri ve ceza mahkemeleri gibi biri- birinin lâztmı gayri müfariki olan da- irelerin birbirlerinden uzak ve ayrı , Yerlerde bulunmaları birçok müşkü - | lâtı mucip olmaktadır. e Evvelemirde oAdliye dairelerinin mümkün olduğu kadar bir araya top- icap etmektedir. Bina me - selesine bir veçhe verildikten, yani Ad liye için yeni bir bina mı yapılacağı, yoksa Postahanenin mi tahsis edilece- ği takarrür ettikten sonra ilk iş ola - rak Adliye daireleri postahneden bir sene müddetle kiralanmış olan üçün- cü ve dördüncü katlara nakledilecek, esaslı yerleşme işleri bundan sonra düşünülecektir. Bir memlekette filân madde inhisar altındadır demek, o mad- denin yalnız bir tek müessese ta- mafından satılması demektir. Bun- da şüphe edilecek bir şey yok. Bi- naenaleyh o maddenin fiatini yal. nız o müessese tayin eder ve efhâ- rı umumiyeyi de nazarı dikkate al- mak şartile kendisinin azami su- rette menfaatlar olmasını düşü- nür. Bu, her memlekette böyledir ve her memlekette muhtelif inhi- sarlar vardır. Binaenaleyh Türki- ye dahilinde de meselâ Tütün İn- hisar idaresi fiatlerini tespit et mek hususunda muayyen bir hu- dut dahilinde hürdür. Ve onun için meselâ Serkl Doryan'ı daima 17 kuruşa ve Yenice'yi 20 kuruşa satmaktadır. Bir paket sigara üze- rinden kendisine — barak rada münakaşa ede: iz. Çünkü memleketimizde nihayet ün ve sigara fiatleri diğer mem- Teketlere nisbeten çok pahalı de gil ve hattâ bazı ahvalde ucuzdur da.. Yalnız bizim nazarı dikkati. mizi celbeden cihet beynelmilel tütün ve sigara ticaretimizdir. Bu- gün Avrupanın her hangi şehrine giderseniz gidiniz Türk sigaraları yanlarına yanaşılamıyacak dere- cede pahalıdır. Binaenaleyh Avw- rupanın bir çok yerlerinde halk Yenice ile ayni ayârda ve. daha lüks kutular içinde satılan siga- raları bizim paramızla gene 20 kuruşa alırken bir paket Yenice- ye nasıl 60 kuruş verir? Evet meselâ Belçikada Yenice Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne dersiniz? Biz böyle düşünüyoruz, Siz acaba ne Balo! Hafta geçmiyor ki gazetelerde bilmem hangi cemiyetin balosuna | dair birkaç satır göze çarpmasın! Bu balolar muhakkak senenin | en nezih ve kibar balosudur. Gün doğuncaya kadar eğlehil, Davetlilere gayet güzel sürpriz- ler yapılmıştır. Şehrin bütün kibar aileleri oradadılar. Sonbaharla beraber balo mevsi- mi de başlıyor. Ve her | perşenbe akşamı muhakkak bir cemiyetin balosu vardır. - Spor kulüpleri, fikir ve hayır cemiyetleri, Mason locaları mutat balolarını (emsaline faik) bir şe- kilde (gayet nezih ve kibar) olarak verirler. : Naima tarihi eski hükümdarlar. dan biri için! ü — “Müşarünileyh her gece bir bakire takarrüp edecek kadar ev- safa malikti,, i ir. elik gö müştür. Fakat bütün bir cemiyetin örf ve âdatmda bu kadar garabet ve gayrı tabiilik pek | işitilmiş sey değildir. Naima sağ olup ta rüznamesine devam etseydi, muhakkak İstanbu! (kibar) ları için de şöyle bir müta- lea yü ü — “Müşarünileyhim her perşen- be bir baloda sabahlıyacak evsafa maliktiler.,, İşin fenası, cemiyetler arttıkça balolar da artıyor. Muhte'em vali muavini geçen gün vilâyetten ruh- sat almış cemiyetlerin bilmem kaç yüzü geçtiğini söylüyordu, bir ce- miyet bu ay ruhsat aldı mı, ikinci ay da cemiyet müessisleri muhak- kak bir de balo ruhsatiyesi almak için gene Ali Rıza Beyin karşısın. dadırlar, 1 Şimdi balolar kısın tamam olmı- yor, yaz mevsiminde gemi tenez- zühleri, kı baloları, mehtap s:fa- ları başlıyor. Yani İstanbul halkının cuma ge- celerine rahat yok. Muhakkak bir * cemiyetin bir kulübün balosu, eğ- bu Istanbul © halkı ne hovarda, ne zevk düşkünü, ne dans âşiklısi in- sanlar, ömürleri o balolarda hora tepmekle geçiyor, buna ara mı hakları var. di Fakat bilmezler ki bu (nezih ve kibar) balolar samimi bir eğlen. Wi ihtiyacını karşılamak için değil, ya bir cemiyetin veya- in açığını kapatmak için tertip edilmiştir. Halkın sıhhati ve memleketin iktisadı namma Kükümetten balo ruhsatnamelerini tahdit etmeğini istemeliyiz: Bunu Dahiliye Vek'i:. - mizden hüsmetle bekl Burhan CAHİT 60 ve Serkl Doryan 48 kuruşa sa- sigaralarımız camekânlarda dura dura sararmağa mahküm olmak- tadır. Bunun sebebi nedir? Neden Türk tütünleri ve sigaraları bütün dünyada nefasetile bu kadar meş- hur olduğu halde satılamıyor?. Çünkü Türkiye hudutları dahilin- de bir inhisar hakkına malik olan idare o inhisarı hudut haricinde de tutabileceğini zannediyor. Eğer inhisar idaresi bu nokta üzerinde biraz fikir yürütürse tü- tünlerimize mühim mahreçler te- min eder. o Bunun memlekete te- min edeceği menfaat çok büyük- tür. Bu sayede tütünlerimiz antre- polarda beklemekten kurtsılur, bu sayede Türk çiftçisi, Türk işçisi iş bulur. O zaman inhisar idaresi dahildeki kanuni inhisarının ha i bir şekilde tahakkuk et- örecektir. Bugün bu işi Amerikanın Vir- ginie mıntakalarından ithal ettik- leri siyah tütünlerle Fransızlar bi” le yapmaktadır. Fransız Rejisi ta- rafından Fransada 3 Fransız fran- gına satılan Gaulois sigaraları Belçikada, hattâ evsafı biraz da- ha yüksek kutusu biraz daha gü- zel olarak, 3 Belçika frangına sa- tılmaktadır. Bir Belçika frangı ise bir Fransız franyından aşağı yu- hanı 3 kuruş eksiktir, Bizim inhisar idaremiz bu işi bu şekilde neden yapamasın? Neden yapmasın?.. lencesi vardır. Uzaktan işitenler de “gl dayanır, sıhhat mi? diyecekler. .i i i