4 Şubat 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

MİLLİYET PAZAR 4 Milliyet'in ı tefrikası: 4 Stavisky Hayatı ve ölümü Stavisky emniyet memuru — Ziyafette bir (omebus — En alçaktan en yükseğe doğru! — Mükellef bir resmi kabul ve skandal — Bir dolandırıcı elile (o devlet (o arabası.. Pariste çıkan Humanit& gazelesi bir gün şöyle bir havadis neşretti: “Muhtelif o dolandırıcılıklardan dolayı oyun salonlarına girmekten menedilen Stavisky geçenlerde Biaritz gazinosuna gitmiş, gazino- Bun direktörü (kendisine bakara salonunu terkedip gitmesini söyle- miş, fakat Stavisky azamet furu- şane bir tavir ile cebinden, üzerin- de “Emniyeti umumiye memurla- £ rından,, ibaresi yazılı bir kart vizit çıkarmıştı. Vakıa bir tarihte böyle bir şey olmuştu, fakat 1931 de artık öyle £ bir şey yoktu. Hattâ o zaman Stavisky, cüzdanı (banknot dolu, yükseklerde, mağrur ve müsterih bir tavırla (Cannes) gazinosuna girdiği gün (o cebinden “Emniyeti umumi müdürlerinden,, ibaresi yazılı bir kart vizit değil, hilâkis Emniyeti umumiyenin en yüksek memurlarından birinin el yazısile bir tavsiye mektubu çıkarm gazi- no direktörüne göstermişti. Bundan bir müddet sonra Sta- visky'yi bir oyun salonunda görü- yoruz. O gün salonda bakara oynr- yordu. Yunanlı (Zographos) ban - kodur, ve Stavisky buna karşı oy- namaktadır. Yunanlı (Zographos) ile Stavisky oyunda üç defa çarpı- şıyorlar, Şans Stavisky” 'ye herü m kâ ğıt ta yardım ediyo: ko 200,000 frank, 260,000 frank, 1 320,000 franktar. i 780,000 frangi eeiie Bu oyun * bittikten dört saat sonra zabıta ta- rafından salona oyun komiseri sı- fatile tayin edilmiş olan zat oyun kâğıtları arkasındaki satrançlı kö- şelerden bazılarında dikkate şayan bir takım işaretler bulunduğunu id- din ediyor, meseleyi zabıtaya bil diriyor, zabıtanın oyun şubesi ha- rekete geliyor, Sureti mahsusada bir memur gelerek tahkikat yapı - yor ve neticede şüpheler Aleksan- ittihaz olunuyor, fa- kat çok geçmeden O bu karardan vazgeçiliyor... 2 Bu nasıl oluyor? Hangi kuvvet. $ tir ki bir gün içinde bu memnul- 4 yet kararını o bozdurabiliyor? Bu * sualin cevabı kolaydır: 1 Stavisky poliste büyükten kü- çükteri Bir cok kimselerle sıkı fı- kı dosftur. Polis tahkikatı kumar * ve dolandırıcılık işlerini bihakkın takip ve tahkıka müsait değildir. # Binaenaleyh — Stavisky gibi bazı kimseleri elde ederek onun hizme- ş tinden istifadeye bu sayede bazı faydalı haberleri öğrenmeğe zaru- y ret vardır; binaenleyh bir oyun kâ- İ ğıdımın arkasına hiyleli bir işaret 1 koydu diye bu adamın hizmetin- Aden zabıta mahrum et- mek caiz mi ya? Sonra günün birinde bir yemek masası görüyoruz. (Davet sahibi 2Mösyö Stavisky'dir. Davetliler ra- İsında en iptida bir radikal meb'us 8 göze çarpıyor. Nüfuzlu bir adam olan bu meb'usun terzi faturaları- İni Stavitky öderki, buda bayli gile apolis umumiyesinin yük «sek erkânınden biri de davetliler emme Daha sonra Dahili- © Zye Nezaretinin oyunlar komiseri, nihayet mütekait bir miralay sofra. €nın yolunu biliyor, her tarafta bir Ucentilmen geçiniyor, bu da hakkı ideğil mi? U Stavisky artık itibar ve şöhret lk bir lp Bu itibar ve ! kuvvetle günün ime (la P et) isminde bir sa simsarını bir milyon frank landırıyor, buna da defterlere Dilimi Stavisky şayanı hayret ir kanlılıkla hüviyetini giz- İliyerek hiyleye, hırsızlığa devam vam ediyor ve bir sene zarfında ,760,000 frank yapıyor. Bu para- “yı cebine attıktan sonra onu (De- gpuville) de görüyoruz. Bir müd. 'det burada kaynaşan halk arasın. # dan yaşıyor, nihayet günün birin- ile kırk beygir (o kuvvetinden bir motörle yürüyen otomobiline bine- rek (Touguet) ye, oradan da Mar- 1y - le - Roi'ye gidiyor. Dolandırıcılar kralı bu lâtif in zivagâha karısile beraber çekilmiş- tir. Karısı eskiden mankenlik eden güzel bir kadıncağızdır. Stavisky” ye son derece (sadıktır. Stavisky bu sayfiyede büyük bir resmi ka- bul yapıyor. Erkek kadın, bir çok zarif ve dilber insanlar, Paris mo- dasının bütün yüksek nümuneleri bu resmi kabulde hazırdır. Bun- dan bir hafta sonra Pariste çıkan (Petit journal illuströ) gazetesi bir resim neşrediyor. Bunda telâş- tan çılgınlıklar koparan kadınlar - la beraber elleri havaya kalkmış fraklı bir çok erkekler görünüyor, ötede beş on polis, tabancaları davetlilere tevcih etmişler, ağrz- larmı “eller yukarı!,, demek için açmışlar! Bir baskın manzarası! Bu iskandalin gürültüsü arasm da Bele başka bir ses, hafif bir tabanca sesi Stavisky'nin babası ihtiyar dişçinin ölümünü haber ve- riyor. Bütün ömrünü mahrumiyet içinde geçiren, bütün varını yoku- nu çocuğuna ( sarfeden bu biçare baba oğlunun bu sayısız namussuz- luklarmı görmeğe katlanamıyor, hayata veda ediyor... Son rezalet Stavisky için evvel kilerden çok fazla idir. Sabık nazırlardan biri olan avuka- tu bu demir çenberden kurtarmak | hayli güç olduğunu söyliyor. Filhakika şimdiye kadar bir kaç defalar başmı belâdan kurtarabil. miş olan bu “polis muhbiri,, ser- al ek ihtişamile, eni ile fazla göze çarpmağa lamıştı, Vaktile ona hizmet etmiş onun başını belâdan kurtarmış o- lanlara şimdi arka © çevirmesi bir çok kimseleri aleyhine çevirmişti. Güzel dolandırıcı £ vaziyetinin vehametini anlamakta güçlük çek- medi. Kendini toplamak, bu suku- altından (kalkmak lâzımdı. Bir avukatın vazifesi, herne bahasına olursa olsun, müvekkili- ni kurtarmaktır. Filhakika avukat- lar epey çalıştılar, her çareye baş- vurdular: Bir kaç ay sonra Stavisky serbest idi! Artık yükselme devresi kaşlamış, artık dolandırıcılık büyük sıfat lar arasına girmiştir. İdare meclis- İleri, şirketler, meşhur (Oustvic)in piyasaya satamadığı sahte Avus- turya tahvillerini takliden çıkarı lan sahte Macar tahvilleri biribirini takip ediyor. Daha sonra Stresa İktisat kon- feransma bir seyahat, burada hü- kümet mümessiline refakat eden meb'us yukarıda ismi geçen ve do- landırıcılar kralının terzisinde o- nun hesabına giyinen radikal meb” ustur. İşte size (Shakspear)ın kalemine lâyık bir kumar mevzuu. Stresa konferansında resmi bir mü- messil, on meb'us dolayısile, Alek- sandrdan ders alıyor.. Verdiği fi- kirler hiç te fena değil, ekserisi çok pratik şeyler. Netice şu olu- yor ki Stresa konferansma gözle- rini dikmiş olan bütün (dünyaya iktısat sahasında doğru yolu gös- termek iddiasında bulunanlar bu muvaffakıyetlerini güzel Aleksan- > dessas zekâsına medyündur. lduğu halde zavallı gü ee İrt za güzel dıkları paraları o meydana çıkar. maktan başka bir şey değildi. Pa- ranın saklı durması. Tedavüle çı- karılmaması memleket için müblik bir şey olduğu iddia edilip durul- muyor mu? İşte Stavisky memleke- ti bu ölümden kurtarıyordu. Artık işler yeniden esleyacak, bir bir dolan-|Paris şoförlerinin nümayişi dırıcının elile devlet arabası pekâ- lâ yürüyüp gidecekti. (Bitmedi) HARİCİ H Harp pek yakın Değilmiş Mamafi Japonya mühim- adam topluyor LONDRA, 3 (A.A.) — Japon siya seti hakkımdaki anketine devam eden (Daily Expres) in Tokyo hususi mu- habiri, bugün ceneral Ha; deği mülükatı megretmektedir. ezcümle demiştir “Amerika ile ilaca düşeceğimi- zi ve yakın bir istikbalde Sovyet Rus- ya ile harbe pi ze kelle Birçok köylülerin mühimmat fab- rikalarında çalıştırılmaya gönderildi- $i hakkımdaki şayialara M. Hayşi öy İle cevap vermiştir: “Bu doğrudur. 17 ile 25 yaş arasın da Mabçokou mühimmat da salmak üzere 40 bin Stavisky rezaleti Frânsız kabinesinde PARİS, (A.A) — Adiy bir karar ittihaz ve tebliğ edilecek ve meclisin bu celsesi tasarrufun hi mayesine ait teşrii metinlerin tetkiki ne tahsis edilecektir. Hükümet salı gü nü öğleden sonra yapacağı son bir iç- timada âyan ve mebusan meclislerin- de okunacak olan kabine böyanname sine kat'i şeklini verecektir. iBir haydut daha yakalandı VAŞINGTON, 3 A.A, — Adliye nezareti, Şikagoda genç Kanadalı Gordon Frances Alcorn'in tevkif edil diğini haber vermektedir. “Bu genç, Charle Boottehe'i kaçıranlardan ya- kalanmamış olan en son hayduttur. M. Roosevelt ve Avrupa VAŞINGTON, 3 (A.A) — “Be yaz ev” den bildirildiğine göre, M. Roosevelt, vaziyetinin Avrupa siya- set sahasından beynelmilel | sahaya nakledil emniyet poyda edilene kadar silâhları bırakma hakkındaki muhtelif teklifler üzerinde fikir be - yan etmemektedir. M. Roosevelt'in Av rupa siyasetinden hariç kalmak niye tinde olduğu kaydedilmektetir.- jen Başvekili M. nukayı öldürenler TOKYO, 3 (A.A.) — 1932 senesi mayısında Başvekil M. İnukainin kat - linde methaldar olan 20 kişinin dava se mahküm edilmiştir. Diğerlerinin cezası 15 sene ile üç buçuk sene arasında tehalüf etmekte - dir. Borçlarını vermeyenlere karşı yeni takyitler VAŞİNGTON, 3 (A.A.) — Havas a- jansimdan: Grevcilere karşı MADRIT, 3 (AA) — mekte olan ihtiyati fevkalâde idarenin devam etınesine karar vermiştir. PARIS, 3 (A.A.) — Beş binden faz- şoför, muhlelif içtimalardan çıkarak, cümhuriyet meydanında tezahüratta bu lunmaya teşebbüs etmişlerdir. 200 milyar Ton kömür Sovyetler Uzak Şarkta zengin bir kömür damarı buldular YILADIVOSTOK, 3 (A.A) — Tas Ajansı bildiriyor Unsk gark ventekasmdeki kömür havzasında yapılan dee tetkikatı 200 milyar tona baliğ bir kömür sa - hasının ortaya çıkarılmasına müncer olmuştur. Bu mıntakanın 1934 sene- il in 500 bin ruble tah- Güya beraet ettiler BERLİN, 3 (A.A.) — Reyter Ajan sından: Rayiştağ yangını muhakemesinde ki üç Bulgar, Layipzigden, Almanya» da başka bir hapishaneye nakledilmiş tir. Dün Dimitroff'un annesi oğlunu görmek üzere hapishaneye gelince, Dimitroff'un artık Layipzigde olmadı ğt kendisine bildirilmiştir. Memurlar, simdiki halde nerede olduğunu da if sa edemiyeceklerini ilâve etmişlerdir. LONDRA, 3 (A.A) — Haber »- lmdığına göre üç Bulgar Layipziğden am e polisin elinde bulunmaktadırlar. Ve Platzensee hapishanesine nakledile ceklerdir. Kendilerine malümat ve rilmiş olan aileleri Bulgarlar Berlin. de ziyaret edebileceklerdir. Samuel İnsull'ün peşinden VAŞINGTON, 3 (A.A.) — Ayan, Arnavutluk ile iadeyi mücrâmin mta hedesini kabul etmitşir, Söylendiğine göre gaye, “Sammel İnsul,, in oraya il. ten etmseine mâni olmaktır. Amerikan bahriyesinde VAŞİNGTON 3 (A.A.) — Ameri- kanın bahri siparişlerinde bir çok tadi- Hit yapılmıştır. Amiral Reeves, Anna- polie deniz akademisi reisliğine getiril- miş olan amiral Sellers yerine Amerika lan yeni krüvazörler fırkası kumanda. nt nasbedilmiştir. Almanyada kral taraftarı cemiyetler BERLİN, 3 (A.A) — Almanya da- biliye nazırı, M. Göeringin telkinine u- yarak, Alman memleketleri bükümetle- rini kral taraftarı bütün cemiyetleri fes- betmeğe davet etmiştir. Amerikada işsizler VAŞINGTON, 3 (A.A.) — Ameri- ka mersi federasyonunun son raporu- na nazaran sanayi sendikasmdaki iş- sizlik muvakkaten durmuştur. Könünuevvel | ayında işsizlerin mik- tarı 10 milyon 826 bin idi. Bunun 4 milyonu şimdi muvakkaten hükümetçe yapılan işlerde çalışmaktadır. Federal muavenet idaresi, 15 milyon 60 bin kişinin teşrinisani ayında muavenet gör müş olduğunu bildirmektedir. Fransiz Âyanında PARİS, 3 (A.A) — Ayan harici” i i hak LONDRA, 3 (A.A.) — İngiliz Hi ra ve dolar fiyatlarının istikrar et- tirilmesi için müzakereye girişi! hakkında İngiliz ve Amerikan hükü- metleri arasında muhabere cereyan et- tiğine (dair ortada dolaşan şayiayı te- yit eder mahiyette hiç bir haber Lon- draya gelmemiştir. | Meclis reisi bugün geliyor ANKARA, 3 (Telefonla) — Meclis Reisi Kâzım Paşa Hazretle- ri bugünkü trenle İstanbula hareket etmiştir. Adliye vekili Ankarada ANKARA, 3 (Telefonla) — Avrupada tedavi edilen Adliye Ve- kili Saraçoğlu Şükrü Bey bugün g eldı- Almanyada yeni tedbirler BERLİN, 3 (A.A.) — Alman Dahiliye nazırı, Alman hükümetleri ni, bir takım şüpheli unsurların milliyetperver sosyalist hükümetine karşı muhalefette bulunmalarına mâni olmak için bütün saltanat ta- raftarı müessese ve cemiyetleri fes hetmeğe davet eylemiştir. Uludağda kayak yarışları BURSA,3 (A. A.) — Evvelki gece Uludağa çıkan Bursa Dağ kır lübünden 25 kişilik bir grup 1500 metre irtifaında ilk defa kayak ya rışları yapmış ve yarışları kulüp antrenörü idare etmiştir. Sürat yarışını İrfan, ikinci ve üçüncü manialı yarışları Musa Bey- ler kazanmışlardır. Şehrimizde bulunan İktisat Vekili Celâl Bey ve İzmir Valisi Kö- zım ve Kolordu Kumandanı Ali Hikmet Paşalar sporcuların dağda bulunduklarını öğrenince Uludağa çıkmak istemişler fakat kar vazi- yetinin müsaadesizliği yüzünden dağa çıkamamışlardır. Almanya ne istediğini bir kerre daha anlattı İngiliz Hariciye müsteşarı Paris, Berlin ve Romayı ziyarete çıkıyor PARİS, 3.(ALA) Alan hik meli Fransa canibinden izhar edilen hüsnüniyetten dolayı memnuniyetini beyandan sonra 1 Kânunusani tarih- li Fransız muhtırasında dermeyan © lunan silâhları azaltma plânı hülâsa ve müteakıben bu plânı tahlil ve ten- kit etmektedir. Mz muhtırasında deniliyor ki: “Fransız sisteminin ame Ki neticeleri ne olabilir? Devletler a- ğır oslaha ve teçhizatın heyeti mec - munsmı muhafaza edecekleri gibi bun ların tecdidi de yasak edilmediğinden in Versay muahedesinin i- rdiği neviden silhların ademi ki fayetine çaresâz olmak imkân: kalma yacaktır.” Orduların ve ordu mevcutlarmın bir seviyeye getirilmesi bahsinde muh > Almanyanın Cenevrede ileri sürdü #ü çifte şartları tekrar etmektedir. “Diğer devletler yeni bir ordu tipi kabul etmeli ve Fransız müstemlekât kuvvetleri hesaba katılmalıdır.” Hava kuvvetleri bahsinde muhtıra, Fransanın bütün büyük hava filoları- nın müşterek bir seviyeye indirilmesi tmiş olmasına esef et er taraftan, Fransanm i yüzde elli tenzilâtın, mevcut müsavatsızlığı tağyir eylemi- yeceğini ileri sürmektedir. kındaki iddiaları ret ve bütün diğer devletler tarafından ayni suretle tat- bik olunmak şartile kemiyet ve keyfi yet itibarile ne kadar geniş olurasa ol- sun, kabul etmiyeceği hiç bir tedbirin şmevcut olmadığını beyan etmektedir. Tasavvur edilen tedabirin 11 kâmunu- evvel 92 tarihli beyanname muci - bince Almanyanın müsavat hukukunu temin için hiç bir zaman kâfi gelmi « yeceği muhtıraya ilâveten ityan edil mektedir. Eğer ahdi bir sureti tesviye elde €- dilmek isteniyorsa, üzerinde mütaba- kat husulüne elyevm imkân mevcut olan terki teslihat tedbirlerini karar- laştırmak ve fakat birinci itilâfname- nin mer'i olacağı müddet fevka- lâde surette müsellâh ve mücehhez devletlerin teslihatını bu günkü had- dinde ipka ederek Almanyanın da ay ni bat dahilinde silâhlanmasına mosağ verip o kendisine Oo müsavatı hukuk temin olunmalıdır. Bu hakikat inkâr edilirse, bir si, İâhlanma yarıp başlıyacaktır. Silâh - Iram bütün devletler için ahden tah. didi evvelemirde bu yarışa mâni ola. M. Eden paytahtları dolaşıyor LONDRA, 3 (A.A.) — (Daily Ma il) M. Eden'in Londradan perşembe günü hareket (ederek Paris, Berlin ve Romayı ziyaret edeceğini bildi bir vaziyette olduğunu yazmaktadır. “Alâkadar hükümetlerle M. Mussolini nin silâhları bırakma ii gul olacak bir beşler konferansı da - vet edlimesi hakkındaki telkini hak- M. Eden bu fırsattan , İngiliz muh hallile meş | rası hakkında noktai nazar (o tentösi için de istifade edecektir. Muhturanın son kısmı, ihtilâfı mucip iki esas noktayı mey - dana koyuyor ki, biri ordu mevcutla- rmın sureti tahmini, diğeri de müstak bel Alman ordusunun hangi tarihten itibaren müdafaa silâhları ile teçhiz edileceği meseleleridir. Sonra, Almas t ğer devletlerin silâhlarınn. mam dolayısile haiz olacakları pek mühim tefevvuku hatırlatarak, Alman hükü tenmediği anlaşılacağını beyan etmek tedir. Muhtıranın münderocatma göre, Almanya ile Fransa, prensip meselele ri üzerinde anlaşmış olsalar, bütün alâkadar devletler ile vaki olacak mi zakerat kolaylaşacaktır. Ademi tecavüz miaakları akdi hak Almanyanın “İngiliz kabinesi 1936 yazına vo Eğe Za Turguie'nin Sanat sayıfası “La Turgule,, (o refikimiz bo-j gün altı sayıfa olarak intişar et- miştir. Gördüğü rağbet üzerine bugün ei ilâve deki sanat sayıfası veriyor, Bu sayıfa" da o Madam Lüsyen Abdülhak Hâmid'in “D,, grupu sergisine 8 it güzel bir yazısı ile grupa men sup genç sanatkârlarımızın ayr” ayrı birer mekalesi, ressam Çe” sanatı üzerine kıymetli mekale leri bulunmaktadır. Meraklı k3” rilerimize bugünkü — “La To guie” yi okumalarını tavsi79 ederiz.