4 Aralık 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Tıp fakültesinde asistanlık yaşı 31 den 33 Tek taksi e çıkarıldı; talimatnamesinin tatbikına başlanıyor. m mr ana FİYATI 5 KURUŞTUR Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT 8 inci sene No. 2809 o PAZARTESİ 4 KÂNUNUEVVEL 1933 İngilterede hava kuvvetle- rinin, Amerikada da donan- manın daha kuvvetli bir hale getirilmesi isteniyor. li Müdür: 24314, Yazı işleri müdürün 24318. İdare ve Matbenı 24310. istanbul adliyesi gece tamamile yandı Saar meselesi 'anatta Saar meselesi olursa, Fransa ile Almanya arasmda ait hiç bir ihtilâf mevcut olmadı- Kimi bildirdi. Gerek Fransa ve gerek Almanyada Saar meselesi son günlerde çok mevzuu bahsolmaktadır. Temps ga- zetesi, Almanyanın bu mesele hakkımda- ki endişelerinden bahseden bir makale yazdı. Action Française gazetesi, Saar mmtakasının Almanya ile Fransa ara- sında taksimi için Von Papen tarafın > dan bir teklif yapılacağını yazdı. Bu ri- vayet Almanlar tarafından derhal tek - zip edildi. Görülüyor ki 1935 senesi yak laştıkça, Saar meselesi, gerek Fransa ve gerek Almanyada asabiyet uyandıran bir mesele şeklini almağa başlamıştır. Saar, Lüksenburg Gran Dükalığınm cenubu şarkisinde ve Loren'in şimali Barkisinde, bin kilometre murabbaı kı dar bir mıntakadır ki bu mtaka Ver- anilles müahedesile 1935 senesine ka - dar beynelmilel bir komisyonun idare- terkedilmiştir. Versailles muahede sinin Saar hakkında 45 ten 50 inci delerine kadar beş maddelik hükmü şu- dur; Saar'ın kömür ya terkediliyar. Bu hav: Milletler cemiyetinin mürakabesi altın- da beynelmilel bir komisyonun idaresi” ne terkediliyor On beş senenin çonunda reyiâme müracaat edilecek ve Star'lılar gu üç şıktan birini tercih edeceklerdir; 1 — Beynelmilel idarenin devamı. 2—Fran saya iltihak etmek. 3 — Almanyaya il- tihak etmek. 1935 senesinin ilkbaharda bu on beş senelik müddet bitmektedir. Binacna « leyh reyi âme mürscsst edilecektir. Yakın zamanlara kadar bu âraya mü « racaatın neticesi hakkında kimse tered- düt etmiyordu. Arüya müracaatın kahir bir ekseriyetle Almanyaya iltibak lı de tecelli edeceği şüphesiz telâkki yordu. Ancak Hitler Almanyada iktid: Fa geçtikten sonra Saar'daki Sosyal. fırkalar arasmda Almanyaya iltihak a - leyhinde hir cereyan başladı. Saar bir kömür ve sanayi mıntakası olduğundan burada Sosyaliıt fırkaları çok kuvvetli” div ve Almanyada olduğu ları dağıtılmamıştır. Bundan maada Al Maymdz toşkilâtları i Bonie, som sam takasına iltica etmişler ve orada faali - taraftar değillerdir. Alman hükümetinin reyiâme müracaat edilmeden Saar mın tukasını geri çalıştığı bildiril - ialarma göre, reyi iltihak şeklinde tecelli edebilir. Fransaya ait olan kö mmür madenlerine gelince; bunlar ya Al - manya tarafından satın alınır. Yahut ta iki memleket arasında yapılacak geniş ik tısadi uzlaşmanın bir maddesini teşkil eder, Fransızlar, Almanyanın bu reyi- âmden kaçınmasını başka sebeplere atfe diyorlar: Nazi idaresi tecessüs ettikten sonra Saar halkınm Almanyaya iltihak etmiyeceğinden Hitlercilerin korktukları nı zannediyorlar. İşte Temps gazetesi nin ima ettiği korku budur. Herhalde #u muhakkaktır ki geçen sene Alman - tihak lehinde rey verecek olan Sosyalist fırkalar ve belki de diğer züm reler, bugün reyiâme müracaat edilecek olursa, iltihak aleyhinde rey verecekler- dir. Şunu da unutmamak lâzumdır ki herhalde iltihak aleyhinde rey verecek olan kuvvetli bir de komünist zümre var dır. Saar Almanya için büyük sevkül ceyşi ehemiyeti haiz bir mıntaka ol - duğundan Alman hükümeti, bu derece hayati bir meseleyi bir reyiâmin metice- sine bağlamak istemiyor. Fransaya gelince; Saar'ın Almanya- ya iltihakma mâni olmak için elden ge- İen ber şeyi yapmaktan çekinmiyeceği şüphesizdir. Sevkülceyş bakımından Al- dası olan bir memleketin tihakına mâni olmak Fran- bir siyasettir. Bunun için- dir ki Saar'daki Hitler aleyhtarlarını tahrik ettikleri gibi, Saar'n Almanya ye rine Fransaya iltihakından büyük fay dalar doğacağı hakkında propagandalar yapılmaktadır. Filhakika bu sebeplerin bazıları makuldür. Saar yüzde doksan sekiz sanayi memleketi ve yüzde iki zi- raat memleketidir. Bu itibarla sanayi memleketi olan Almanyadan ziyade zi- rant memleketi olan Fransa ile iktasadi teşriki mesaiden kazanç temin eder. Ma smafih Saar'daki reyiâm üzerine âmil 0- lacak mülâhazalar iktisadi olmaktan 2i. yade ırki, siyasi ve hattâ dini olacağı süphesizdir. Mesele, Fransa ve Almanya münase- betlerinin dar çerçevesinden çıkarıla - rak daha geniş bir Avrupa meselesi ola- rak tetkik edilecek olursa, herhalde San- rın Almanyaya iltihak lehine kara: mesini tmenni etmek lazımdır. Çünkü Bibayet Saar Almanyanın bir cüz'üdür. Saar'lılar da Alınandırlar. Almanyada buyünkü rejime taraftarlık, aleyhi geçici meseledir, Yarın bu idare değişir. Yahut, Sanr'da buna aleyhtar olanlar varsa, fikirlerini değiştirirler. Bu, bir | . ka kavgasıdır Böyle afialler, ör memleketin mukad - z seyiâmler ü- | orsa, vaziyetler değiştiği Başvekil Hz.nin seyahati büyük bir alâka uyandırdı İktisat mahafili bu seyahati, büyük bir alâka ile takip ediyor Paşa Hazretleri ihraç maddelerimizden bir çoğü üzerinde tetkikat yapacaktır Başvekil İsmet Pa şa Hazretleri Kara- deniz mıntakasındar ki tetkik seyahatleri ne ağlebi ihtimal Es kişehir şeker fabri « kasırin yarın yapı - lcak küşat resmini müteakip çıkacaklar dar, İletrsadi mabafil de Başvekil Paşanın bu seyahatlerine bü yük bir ehemmiyet atfedilmektedir. Bu seyahat bilhas- &a ihraç maddeleri - mizin vazivetile çok alâkadar görülmek » tedir. Başvekil Haz- retlerinin bu defa başlıca ihraç madde- lerimizden olan ve memlekete « büyük bir gelir temin eden üç mühim ihraç mad demizin, © yumurta, tütün ve fındığın va siyetini tetkik ede - cekleri anlaşılmakta dır. Karadeniz mıntakasmın ve memle ketin bu öç mühim ihraç eşyasının vazi- yetlerinde son zamanlarda birçok sıkım. tr verecek safhalar geçmiştir. Yumurta ihracatımız elân biz İeriz geçirmektedir. Başvekil Hazretlerinin yakından yapa» Maarif müsteşarı ve şube | Yangında bir odacı yandı, Başvekil Hazretlerinin evvelki seyahatlerinde alınmış bir #otoğrafileri caldarı bu tetkik seyahatini mütenkıp bu üç kalem ihraç eşyamız için mühim karar ve tedbirler alınmasına intizar e- dilmektedir. İktısadi mahafilde bu tet- kik seyahati için bazı hazırlıklar yapıl. maktadır. müdürleri tayin edildi Talebenin milli varlığımız ve inkılâbı- mız üzerinde daha geniş malümat almaları temin edilecek Dil cemiyetindeki münhaller de Hasan Âli, Avni, ANKARA, 3 (Telefonla) — Maarif vekâleti müsteşarlığına heyeti teftişiye reisi Rıdvan Nafiz, heyeti teftişiye riyasetine talim ve n e 7 ç m li - me i Ibrahim Necmi, Yakup Kadri Beyler terbiye azasından Avni, orla tedri- sat umum müdürlüğüne © maarif m) ve hisler sakinleştiği zaman, bu karar. dan geri dönmek gibi zaruret karşısında kalmabilir. Bu da kolay kolay yapıla « maz. Herhalde Avrupa için bir Alsas Loren kâfidir. Küçük mikyasta da olsa yeni bir tanesinin ihdas edilmesine mar hal yoktur, Ahmet ŞÜKRÜ dolduruldu Rıdvan Nafiz Beyler müfettişlerinden Hasan Âli, ve maarif müfettişliğine de Gazi Ter- biye Enstitüsü muallimlerinden İbrahim Necmi Beylerin tayini ta- karrür etmiş ve tasdike arzedil. miştir. Yüksek tedrisat umum müdürü Hâmit Bey de bilfiil işine başlamış- tır. Dil cemiyeti kâtibi umumiliği Ruşen Eşref Beyin istifasile mün hal kalan Dil Cemiyeti umumi kâtipliğine neşriyat kolbaşısı İb- rahim Necmi Bey, neşriyat kolba- şılığına Mardin meb'usu Yakup Kadri Bey ve Ragıp Hulüsi Beyin üniversitede vazife alması hase- bile açılan derleme kolbaşılığma da Konya meb'usu Naim Hazım Beyler intihap edilmişlerdir. Uselerde tarih dersleri Liselerin ve muallim mekteple- rinin son sınıflarında okutulmak- ta bulunan Türk inkılâbı ve cüm- huriyet devri tarihinin talebe ta- rafından daha esaslı ve şümullü öğrenilmesini temin için Maarif vekâletinin bu dersin liselerin her (Devamı -$ inci sahifede) İstanbul Adliye sarayı bir avuç alev halinde cayır cayır yanıyor. Istanbul adliyesi bugün yok! 100 milyon liralık kayıp var, sadece icra dairesinde kasada 40 bin lira yandı Adliye dairesi hiç bir tarafı kalmamak üzere yandı, bir iffaiye arabası parçalandı tevkifhane tahliye edildi! Dün gece İstanbul büyük bir felâ- adliye erkânı bu sabah tevkif- hanede içtima edecek; yangın nasıl başladı, nasıl bitti? ket geçirdi. Ve İstanbulun en büyük tarihi binalarından bir: olan o Adliye sarayı kâmilen içindeki evrakile, dos- yalarile velhasıl her şeyile yandı. Bu dün gece yal. işi olarak tespit edilmişti. İn- sanca daha fazla zayiat olmasından korkulmaktadır. Yangın nasıl başladı? Dün akşam adilye dairesi mutat sa- atte boşalmıştı. Bekçiler son defa usül- Resmi tebliğ Istanbul O Müddeiumumiliğin- den: Dün saat 20,5 te İstanbul Ad- liye binasında çıkan yangın neti- cesi olarak bina maalesef tama- mile yanmıştır, Yarın mesai saat- lerinde ceza ve hukuk mahkeme- leri reisleri ile icra hâkim ve mu- avinlerinin ve müstantiklerin va- ziyet üzerinde görüşülmek üzere İstanbul tevkifhanesi idare kısmın- da bulunmaları tebliğ olunur. den olduğu veçhile her tarafı dolaş- mışlar ve hiç bir fevkalâdelik göreme- mişlerdi. Bunun üzerine oda kapıları binayı üçe ayıran bölme kapı kapatılmıştı. Yalnız nöbetçi müddeiu- mumilik dairesi açık bulunuyordu. Saat sekize kadar her şey tabii idi. Alevler Sant 20.10 da Adliye sarayının üs- tünde bir duman yükseldi. Bunu o sa- atte kalabalık olan Sultanahmet ve A- yasofyanın önünden herkes görmüştü. Ahali adliyeye doğru koşuşurlarken alevler de adliyenin üstünde yüksel- meğe başlamıştı. O sırada saniyede 50 metre süratle esen bir rüzgâr alev- leri süratle yayıyor ve yükseltiyordu. Ateş nereden çıktı? Adliye binasma ilk giren Eminönü Kaymakamı Raif Beydir. Yangına ilk bakışta ateşin binanın Ayasofyaya ba- kısmından çıktığını gösteriyordu. sonra ilk defa yangın yerine ge- lenlerin ifadelci; ir resile müddeiumumilik dairesi altmda- ki merdiven altından çıktığı anlaşıldı. Bu merdiven altında bir müddettenbe- ri eski dosyalar ve evrak durmakta i- di. İtfaiye geliyor Yangına evvelâ on dakika zarfında İstanbul itfaiyesi yetişmişti. Fakat bu esnada inkişaf eden yangın adliyenin İstanbul Adliye sarayı bir Ayasofyaya bakan cephesini tamamen sarmıştı. Büyük methal kapısı da ta- mamen kapanmış gibi idi. Bu vaziyet karşısında İstanbul itfaiyesi derhal Beyoğlu biraz sonra da Bakırköy ve Üsküdar lerinden yangın yerine Bu esnada Polis Müdürü ve vali mu- Adliye vekili gitti Rahatsız olarak şehrimizde bulunan Adliye Vekili Saraçoğlu Şükrü Bey dün akşamki ekspresle Viyanaya mü- teveccihen şehrimizden hareket © et- miştir. Saraçoğlu Şükrü Bey istasyon- da kendisini seven ve afiyet temenni eden dostlarile vali, müddeiumumi ve bâkimler tarafından teşyi edilmiştir. e BUGUN 'Aynarozda gördüklerim Altıncı sahifede Kendi dilile konuşan ve dinle- nen adam Balıkhanede Altıcnı sahifede harabe halinde çökerken. m beyler biraz sonra da Vali Mu- hittin Beyler yangın yerine geldiler, Her taraftan emirler veriliyor. Yangı» t alınıyor- Tevkifhane tehliked. Rüzgâr şiddetle esiyor, ale kifhaneye doğru sürüklüyor. (Devamı 5 inci sahifede) Atina, Belgrat Z Seyahatı Hariciye vekilinin son se- yahatı hakkında beyanatı ANKARA, 3 (A.A.) — Hariciye Ves kili Dr. Tevfik Rüştü Beyefendinin An karaya avdeti üzerine seyahati hakkın- da beyanatta bulunması ricasiyle müra- caat eden Anadolu Ajansının bir muha- birine Vekil Beyefendi berveçhiâti be » yanatta bulunmuşlardır? — Bildiğiniz veçhile buradan doğru Atinaya gittim. Orada dost Yunan7 ta - pın devlet ricaliyle ve sair bütün dost- larımızla görüştüm. Yunanistanda Türk milletine ve onun büyük şefine, İsmet Paşaya, bütün hükümete karşı mevcut (Devamı 5 inci sahifede)
