8 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

> Tarihi tefrika: 149 Yanın» S.N, Mithat Paşa ve Kızlar Ağası Sultan sizin; Mitat Paşaya in — Mitat Paşanm Yıldızdan Ordu Köşküne cevabı — Sultan iç Sultan Aziz, lâyihayı okuyunca , Mitat Paşanın açıktan açığa kendi- © me taarruz edip saltanat ve hilâfet hak ve kuvvetlerini elinden almak © istediğine ve bütün memlekette hü- © küm sürmek fikir ve emelini takip > eylediğine kani olmuştu. o Paşayı, huzuruna çağırıp bir iyi başlamak, hadı ildirmek, ağzını tıkamak istemişti. İkinci mabeyinci Fahri Beyi ça- oğirtı; Fahri Bey gelince. Padi- şah: © © — Fahri, şimdi doğruca Mitat'ın evine gidersin. Benden selâm söylü yerek acele saraya gelmesini tebliğ “edersin! Emreni verdi. Fahri Bey: — Ferman Şevketli Efendimizin. dir! © Diyip temennalar ederek huzur- dan çıkarken Sultan Aziz: —Dur! Dur! Sen gitme! Küçük rütbeli bir yaverin gitsin, çağırsın! Buyurmuştu. Memur edilen ya- © ver Bey, atına binerek süratle Mi- ” tat Paşanın konağına varıp, paşa Hz.rini Zatışahane acale istedikle- rini tebliğ etti. : Mitat Paşa: © —Şimdi geliyorum! Diye cevap vermekle beraber bu © acele, hem de mutat hilâfma erken © davetin elbette mühim bir sebebe » mebni olacağını düşünmeğe başla- dı. Bu düşünce ile o harem dairesi- “ne gidip huzurluk alaturka setresi- © ni giydi. Hatırma gelen iki ihtimalden, bi-! > ri, muhakkaktı: Dün gece, Vi Sultandan Kızlar Ağı Jâmlar, iltifatlar getirdi, akıl dan şıklığı “yapıldı, Dertlere derman a- randı, buna karşılık lâyiha takdim > olundu. Bugün de yaver gönderilip huzura çağrılıyor. Paşa, Sadrazam © olacaktı! Yahut ta, Sultan Aziz, Şi yiları okudu, kızdı, küplere bi © © Artık bu, baht işidi! Ya devlet başa, ya kuzgun leşe idi! Araba hazırlanmıştı; , bu incelerle saraya vardı. İkinci lk alam Fahri Bey karşıladı, vü- salonuna alındı. Musahip Ha- Spor > ağa, gidip Hünkâra haber ver- | kârm gösterdiği koltuğa oturdu ve di. kaş e inler bbr se dg şak Para âdeta senli benli konuş- — kadar öfkeli re DE (Bitmedi) Yarın: se N Mitat Paşa ve Kızlar ağası “ Abdülüzizin can dü — İstikraz akdi kolaydır amma.. Amması vardır. — Mitat paşanın e i bir bendesi olup yegâne Hor hakkı (Müliyet) indir. biraz (o sükünet hiç bekletmeksizin huzuruna getiril mesini irade etti, Fahri Bey, velini- metin biraz öfkeli olduğunu paşa- ya ima etmişti. Mitat Paşa, “Tevekketüalâllah,, diyerek serbset adımlarla, tam bir sükün ve edeple huzura girip âdet veçhile selâm ve tazimat resmini i- fa edip Hünkârın oturduğu sedi- rin dört beş adım gerisinde durdu. Abdülâziz, kaşları çatık, başı yu- karıda hemen söze başlamıştı: — Devletin uğradığı bu halleri beğenir misin? İçeriden, dışarıdan idarece, maliyece müşküller, dert- ler karşısındayız. Validemiz, sen- den hayırlı tedbirler sormuş; sen buna karşı lâyiha yazıp göndermiş- sin. Yazdığın şeylerin, tanzimatın, bilmem nelerin şimdi sırası mı? On- lar sonra düşünülür, yapılmak mü- nasip görülürse ve lâzımgelirse ya- pılır. Hem o lâhihada lâf arasında saray israfatından bahsedip durur- sun! Bunlar ne o demektir? İş bil. mez, söz anlamaz bir adam olsan, ne ise ne! Derdim. Lâkin sen, akil. M, temkinli bir vezir olduğundan çok canım sıkıldı. Haklı değil mi- yim? Söyle! Hünkâr, biraz nefes alarak itabı- na fasıla verir gibi olunca, Mitat paşa, hemen bu fırsattan istifade etmişti: — Kulları, Veliniymet Şerketli Padişahımız Efendimizin en sadık &melim zatı akdesı mülk lerinin ızdıya dei Şevket ve miknetine ve devlet ve memleketi şahanelerinin umran ve saadetine hizmet edebilmektir. Gece gündüz düşündüğüm ancak budur. Tevfikatı samadaniye ile sa- yeihilâfetpenahilerinde müşkülâtı hazıranın serian bertaraf edilip sa- lâh ve selâmete erileceğinde hiç şüphem yoktur. Paşa, bu suretle maruzata devam ederken Sultan Aziz: Ben, öyle | dilbazlıklar iste- mem. Şuraya gel! Karşıma outr! Düzce konuşalım. Telâşla seni ayak ta bırakmışız! Kelimelerle havayı değiştirmiş , bir nevi itizar etmişti. Mitat Paşa, ferahlamıştı; Hün- buluyor. tavsiyeleri. Fenerbahçe İzmire gitti Sarı - Lâcıvertliler İzmirde iki i mühim maç yapacaklar Ankarada yapılacakken © yarım kalan Türkiye futbol şampiyonası ma “gı malüm in üzere Fenerbahçe le İzmir şampiyonu İzmirspor takımı yapılmış ve maç neticelen - İ memişti Çekilen kur'ada maçın İzmir “de yapılması kararlaştırılmış ve bı ğe iin Fazıl, Yajer, Ziya, Cevat, E « sat, Reşat, Niyazi, Muzaffer, Zeki, Şa M. Pâul Boncour izahat verecek PARİS, 7 (A.A) — harici. İm Ae yz ç miyetinden ve silâhları konfe Tansından çekilmesi üzerine Fransa © nın harici siyasetinin umumi heyeti Bakkanda Mi? Paul Boneour tarafından ilen izahatı dinleyecektir, erer Harp borçları VAŞINGTON;'7 (A.A) — Harp “borçları hakkımdaki düşünce ve dilek in dinlenmesini isteyen Fenlandi- ye, Çekoslavakya ve daha başka mil - etlerle gire bu hafta içinde ban, Fikret, Lebip, Necdet Beylerden mürekkeptir. Antrenör Her de takımla beraber gitmiştir. Maçı görmek için yirmiden fazla Fenerbahçeli de ayni vapurla İzmire hareket etmişlerdir. Ayni © vapurla Vi- yanadan maçı idare etmeğe gelen A - va hakem de gitmiştir. Fener- bahçenin İzmirde ikinci bir saç yap- ması ihtimali de vardır. Kasımpaşa Bursaya gidiyor si spor birliği otakamıda kirada Sebat kulübü takımı ie ili maç Süne üzere cuma günü Bursaya gi- decektir, idi ER A İÇ EE 1 M. Mussolini hakkında bir konferans NURENBERG, 7 (A.A.) — İstefa- si : Alman Başvekili mma. avininin erkek kardeşi V *d Raha malla Nİ Sini Lee kında bir konferans vermiş, İtalyan baş vekilinin tarihi şahsiyetini ehe. miyetle kaydetmiz ve Almanyanı Mussolini hakkında beslediği minmettar hik Ge e açık bir lisanla bildir miş Bir soygunculuk vak'ası PARIS, 7 (A.A) — Paritin göbe ğinde bülunan Lyon - Alemand ban - ei i kasalardan bir çoğu dün s| HARICI H Yunan kabinesi Çıkmaza girdi AF meselesi kabinede ihtilâf çıkardı ATİNA, 7 (Milliyet) — Başvekil Çaldarisin dahilde bir tasfiyo icra 8 hakkındaki kararı, memleket da - ii si: yeni bir devreye sok - kümet zümresine mensup alar reisleri Çaldaris, Kondilis ve Metakaas arı vuku bulan müza- kerelerde, Başvekil parlamenlonun gayri muttarıt vaziyetine nihayet ver- mek için affin lüzumundan bahset - miş, Harbiye nazırı Kondilis bu fikre derhal iştirak eylemiştir. Fakat M. Me taksas bu fikri kabul etmez görün - müştür. Nihayet gerek kendisi, .. gerek fırkasının ikinci reisi bulunan Maarif nazırı M. Turkovasili istifa ettiklerini beyan ederek müzakereyi terketmiş - lerdir. Bunlardan başka Bah ona - zırı Haci Kiryako, Ziraat ri. 210 M. Teotoki M. Metaksa ile birliklerini ifade etmişlerdir. Diğer taraftan Hariciye nazırı M, Maximoss, Maliye nazırı M. Lavre - des, İktisat nazırı M. Pesmezoğlu af yapılmadığı takdirde istifa edecekle- rini söylemişlerdir. Bu suretle siyasi derli Uzlaşma fkrinde olan hükümet ta- raftarı gazeteler, M. Çaldarisi * memle- 'ketinin intizarına müsbot cevap ver - meğe, kat'i bir karar vererek uzlaş - mak istemeyenleri terke davet etmek- tedir. Diksmud Bulundu.. Denize düşen balon 40 metre derinlikte yet yor PALERMO, 7. A, A. — Mesifi balık» çılarının handan bir kıç s7n8 evvel Scinc- ca civarında fırtmaya yek İavarak d ni- ze düşmüş clan ismideki Fransız kabi i sevk bölonunun enkazının bulunduğu yeri keşfetmiş olduklaı söy- lenmektedir. Balonun iskeleti sahilden takriben i- ki mil mesafede ve 40 metr derinlikte bulunmaktadır. Balonun bulunduğu, ba- hık oğlarının den'zin dibinde bir şeye ta- kılması ve çekildiği zaman balona ait ol- Mela ml perkm yukarıya çekilmesi sayesinde meydana çı karılmıştır. z A 2 NE İngiliz kralının kızına ameliyat yapıldı” LONDRA, 7 (A.A.) —. İngiltere Kralı beşinci Jorjun kızma bu sabahı bir apandisit ameliyatı yapılmıştır. Prensesin sıhhi vaziyeti memnuniyete şayandır. Lehistanda te: ievkifler LİVOV, 7 (A.A.) — Savyet kon - soloshanesine bu yakınlarda yapılan taarruz ve Okranyalı tedhişçilerin fe- sat çıkarmak maksadını göseten faali- yetleri sebebile Lehistandaki Okran - yalı mahfellerinden bir çok araştırma lar ve tevkifler yapılmıştır. çel Bir sahtekâr çetesi yakaladdı VARŞOVA, 7 (A.A) — Dançig limanma gelen Danimarkalı gemici - lerden cski pasaport almak ve bun - ları dü: değiştirdikten sonra sat- mak işile uğraşan bir sahtekâr çetesi yakalanmıştır. Primo Carnera MİLANO, 7 (A.A) — (stefani Ajansından): — Primo Carnera ge - genlerde Romada Paolino Uzeudum i- İç yaptığı maçta kırılan sağ elini teda vi ettirmek için birkaç üzere Seguals'den Milanoya gel tir. Hindenburg Berlin hemşerisi BERLİN, 7 (A.A) — Berlin birin- ci belediye reisi M. Sohn bugün öğle vakti Reisicümbura «Berlin bı ünvanını tevcih eden diplomayı tevdi etmiştir. kimi Mussolini kabinesinde değişiklikler ROMA, 7 (A.A.) — Kabinede ya pılan değişiklikler devir © prensi bar” suretile izah edilmektedi dafna nezaretlerinin M. Munsselininin elli arasmde iletti mesinden maksat tasarruf na ve miletin müdafaa kuveveterile bizzat millet arasındaki kaynaşma ve birleşmeyi tamamlamağa imkân ver > mekten ibarettir. ML *Mnmenlninin mailin a zaretlerile en mühim gayri askeri ne- zaretlerin başında bulunması bu hu - susta hakiki bir timsal mahiyetini hac i dir. Zabitler arasında seçilmiş bazı kirâ söler ayan azalığına tayin edilmişler - dir. Diplomatlardan bir kaçının da a- yan azası yapılacakları söylenmekte - ABERLER | Sovyetler z | Protesto ettiler Japonlara göre tağyliiler hududu geçmemişler TOKİO, 7, ALA. — Bazı Japon tayya- relerinin 3 ikinci teşrinde Sovyetler hükü meti toprağı üzerinde uçtuğu iddinsile mezkür hükümet tarafından verilen pro- testo notası hariciye nezaretirce redde- dilmişti Hariciye nazırı bu münasebetle yap tığı beyanat'a demiştir ki * i Japon tayyaresi e-ki alara karşı girişilen askeri hareketlerle alâka- dür clk res bidaai yükü yüzün i& zerinde uçup dolaşmıştır. Ancak yapılan tahkikat herhangi bir Japon tayyaresinin rus hududunu aş- madığın: ortaya çıkarmıştır. ” Goering Romada M. Mussolini ile umumi meseleleri görüştü ROMA, 7 (A.A.) — M. Goering bir tayyare ile beraberinde Prens As- sia ve müsteşar Kosrner oldugu hal- de paytaht yakininde köln Centocel- ydanına gelmiş ve ora- ör. Kendisini müsteşar | lmanyanın Roma sefiri ROMA, 7 (A.A.) — M. Goering dün öğleden sonra bu günkü siyasi meselelerin umumi heyete M. Mussolini ile görüşmüştür. M-Gosring M. Mussolini ile bugün de konuşacaktır. Bu görüşmeler hakkında hiç bir tebliğ çıkarılmamış olmakla beraber M. Goering yarın Berline dö:e- cektir, > M. Liyapçef öldü Eski Bulgar Başvekili 67 yaşında vardı SOFYA,T. A.A. — Bulgar a'ansı bildiriyor : Sabık başvekil M. Andre Liapçef dün saat 1930 da.67 yaşında olduğu halde kanserden vefat etmiştir. Maksdonyada Ressen de doğmuş olan Liyapçefi , çok g nç ik:n gazeteciliğe ve ci hayata at İmeştr. A ân ği tidar mevk'inle buluna Milin # un de- mokrat kabinelerinde nazırlık derh'e et- miş ve 1918 arista n mura'ıhası sı'n'iyle iti 'eriyle Selânik mü- tarekenamesini imzalamıştır. Demokrat i- tilütnin lideri sıfatiyle Tzankoff katin: »'ne balef olerak kabineyi 1916 bidaye- tinde tejkil etmiş ve bu heyet 131 ba- ziranma kadar iktidar mevkiinde kalınış- tur. Mümtaz bir iktisatçı olan Liyapçef Bulg anda kooperatif hareketinin in- kişafına hizmet etmi, Alaka uyândıran bir buluş PARİS, 7 (A.A.) — (İstefani A- Jansından) : — Eure eyaletinde Roma 'ılar devrinden kalma değerli ve alâ- ka uyandırıcı bir hamam ortaya çıkarılmıştır. M. Markoni Japonyaya gidiyor SAN za 7 ÇA A) ie tefani Ajanamdan: İtalya âyan aza « sından M. Marconi Yokohama'ya git- mek üzere Francisco'dan ayrılmıştır. Markoni Yokohamada vapura bine - rek Çin ve Hindistandan geçmek su - retile İtâlyaya dönecektir. M. Marko- ni buradan hareketi esasında İtal - yan cşneral konsolosu belediye veisi, Amerikan hükümet memurlarından bir çoğu ve kalabalık bir İtalyan b hal. kı tarafından uğurlanııştır. Amerikada altın mübayâası| VAŞINGTON, 7 (AA) — Mali kalkınma teşkilâtının reisi M. Jeste Jones, bu teşkilâtın o şimdiye kadar dahili piyasadan 2.890.000 dolarlık altın satın aldığını bildirmiştir. M. Jones, Nevyork'taki Federal Reserv Bankası vasıtasile Londra ve Paristen de kütliyetli mikdarda altın satım alındığını ilâve etmiştir. M. Jones mübayaa fiyatları hak - şey söylememiştir. Fakat Itâlyada değişiklik ROMA, 7. A.A. İstefani baber veriyor: Gazeteler M. Mussolin'nin hava işleri ve bahriye naz rlıkların deruhte etmesinin. evvelce harbiye mazırlığını d ruh'e etme sinin mantiki neticesi olduğunu yazmrakta drlar. Bu suretle üç nezaret de tek dü. | sünceye, tek iradeye ve tek direktife ma lik olacaktır. Bu vahdet, zeruri olduğu kabul ve teslim edilmiş olan muhtelif teslihatın vezaifini tevzin etmek için lâ- zım bir şart idi ve yine de öyledir. Gazeteler kendisine mühim b'r vazife ilmiş olan Balbo ile memleket Beşinci iBalkan konferansı Belgratta toplanacak Selânik Üniversitesi Emininin Nutku SELANİK, 7 (Telefonla - Heyetle giden arkadaşımızdan) — Bu akşam Selânik Ticaret odası tarafından konferans azaları şerefine SöNük bir ziyafet verilmiştir. Öğrendiğime göre beşinci Balkan konfe- ransı Belgratta toplanacaktır. Selânik Üniversitesinde yapılan resmi kabulde Üniversite emini M. Kyriyakides hararetli bir nutuk söyledi, ezcümle dedi ki en — Mülli hudut tanımayan beşeriyetin müşterek nimeti olan ilmin yardu Üniversitemiz korkunç harbin yerine mesut bir sulh ikame et < mek isteyen konferansın mesaisini alkışlar. e: iye Meclis encümenleri intihabatı ANKARA, 7 (Telefonla) — Meclisin perşembe günkü içtimaın - da encümenler intihabatı yapacaktır. Perşembe günü Meclis Je grupu öğleden evvel içtima edecektir. İzmirde 224 mahküm görülesi İZMİR, 7 (Müliyet) — Af kanunundan istifade eden 224 mahküm tahliye edilmiş ve Adliye vekâletine keyfiyet bildirilmiştir. İzmir ha- pishanesinde 774 mahküm kalmıştır. Alman intihabatı | vereme iğ Hindenburg cumartesiye telsizde nutuk söyleyecek BERLİN,7.A. A. — Rei icümbur Mareşal Hindenbour, cumartesi günü rant 19 da Almen milletine hitaben 12 teşrinisani intihabatı bakkında bir mu- a m dilecektir » M. Hitler'in bir nutku KIYEL, 7. A.A. — Volff Ağınsı bil diriver) * Başvekil M. Hitler dün Ki; l'de sö; lediği bir nutukta bilhassa demiş'ir “ Alman milet ve hükümelinin ğer milletleriz sulh ve kar şıklık ha'inde | yaşamakta başka bir dileği okmadığını bütün dünyaya temin ederiz. “ Alman milletinin kin ve intikam duy gularna kapılarak bir harp çıkarmak is- tediği hakkındaki sözlerin aslı yoktur. “ Alman milleti yalaız sulh ve sükün istemektedir. Ayni zaranda şerefinin ve inkir edilemiy:erk hakkının korunması- m da demektedir.” Başvekil nutka şu suretle nihayet ver- miştir > intihabatı yaptırmakla asıl Zer hükümetlere göstermek istiyorum, Hiç zan etmiyorum ki diğer hükümet lerden herhengi biri — Bizim gibi dört sene için tam selâhiyet | almış olsunda © tarihten yedi ay sonra yeniden millet huzuruna çıkmak istesin.” Von Neurath'ın nutku BERLİN, 7, A. A. — Volf ajansından: M. Von Neurath, Alman kulübünde lemiş olduğu b'r mutukta şöyle demiştir: “ Alman milleti, Rayiştağ için 12 teşri nisan'de yeniden in'ihavat yapmağa da- vet edilmesi ve arayı umumiyeye müra- <aat olunması kararları filhakika Alman yanın milletler ce miyetinden ve silâhları bırakma konf rassından çekilmesi üze- zine ittihaz edilmiştir. Fakat bu kararla” rm politika mülahezaları dolayısiyle itti- haz edilmiş olduğunu ve ancak kasmi bir #m:selenin mevzuu bihs bulunduğunu za netmek hatadır. Bu kararlar. bütün harici siyasetimiz hakkında kati bir karar ver- mek icin ittihaz edilmiştir. Mühim olen nokta, o Alman millet ve hükümetinin bütün dünyaya beynelmilel müsasebe'lerin müstakbel inkişafınm ye ni hareket noktasını göstermektedir, Dançig meselesi ni Temps gazetesi vaziyeti nasıl görüyor? PARIS, 7. A. A. — Havas ajansın. dan : Temps gazetesi dünkü baş yazısın da Dançiğ ayan meelisi ile Mille'ler Ce- miyeti âli komiseri arasında çıkan ihtilâ- da ha manalı bir mahiyet . Bundın dolayı bu hadise Berlind :ki Hitler hükü eti ile Darciğ'deki milliyetçi sosyalist amman Ve sosyalistliği eki di sağlamlaştırmak gayesini göze- den bir teşebbüstür. ” “Temps” yazısının sonunda şu müta- leaları ileri sürmüştür » devleti çerçevesine yeniden girmeğe mü #ait bir hale getirmek istediği bir mem- leketi kendi peşine takıp sürüklemeği ça lışıyor. Dançiğ'deki mitliyetçi sey Milletler cemiyetinin nu'uzunu tanıma- mek suretile bu cemiyete karşı ayaklan- | makla Berlin hükümetinin ekmeğine bile | bile yağ sürüyor, Bu hadise Almanyanm Dançiğ üzerin de yaptığı tesirin bir neticesidir. tesir ise Avusturyanın Almanyaya, ei mas) siymdelizin, e grcdeğı san Filistin vakaları Yalnız bir nümayişte 43 ölü, 120 yardım var lyor: Geçen hafta Filistin Araplarının Yahudilerin Filiştine doldurulmalarını protesto için Milletler Cemiyetine bir kuvvetleri hükümet konağının önüne ge- len nümayişçilerle karşılaşmıştır. Polis- ler yeniden halkı dağıtmak istemiş, fakat muvaffak olamıyacağını görünce silâh ide başlamış ve halkın ü- zerine ateş açmıştır. On anda meydan bir harp yeri ha Bini almıştır. Yarım saat devam edem müsademeden sonra yerde kırk maktül ve yüz yirmi mecruh kalmıştır. Bu kan lı hâdise halkı dehşet içinde bırakmış- e sükünetle | geçmi Ingiliz tankları ve mitralyözleri ile dol- muştur. Ertesi gün Yafa iükkünları. öve man Hayfa, Nablus, halkı nkseyi protesto Nabus'ta nümayişler Nablıstan gelen haberlere göre, pa- Zar günü bu şehirde büyük bir nüma- üç kişi ölmüş, on bir kişi ağır surette ya- ralanmıştır. Seksen kişi tevkif ve hapsolunmuş- tur, Ayni gün (Hanin) dede bir nü- mayiş ve müsademe olmuştur. Burada yedi maktül ve yirmi mecruh vardır. Hayfa'daki hâdise: Hayfada da Çok mühim hâdiseler ol- muştur. Yafa hâdisesini protesto için nümayiş yapan balk polisin mümaniatı- na ve ateşle mukabelesine rast gelince dağılmıştır. Fakat nümayişçilerden bir kasım doğru İngiliz tayyare karargâhı ma gi zorla içeriye girmiş ve Pele Burada vaki olan müsademede on maktül ve yirmiden fazla mecruh var dır. kapalıdır. Akide büyük bir nümayiş almaş halk hapisaneye hücum ederek : bkz m maleşi kalir islerle Yapılan müsademede iki kişi öL Diğer tarallan Yafa Araplar ile yi) Yahudileri arasinda vaki © müsademe yarım anat sürmüş ve kadaşlarından birisi maktül miş. Üç kadın beş çocuk ağır surette yaralanmıştır. “ Tek sahan,, hasılatı BERLİN, 7 (A.A.) — Kış mevsi - minde muavenet maksadile yapılan “tek sahan” ünvanlı inne için toplanı- e para yalnız Berlin şehrinde 400 bin rayişmarkta baliğ o'muştur. br erirken ime emek ümidile © Dançiğdeki milliyetçi sosyalis"lerin bu manevralarına Cen:vrede kapılacak olanlar tamir edilemez bir yanlışlığa düş müş olurlar, Miletler Cemiyetinin nüfuz ve itibari, : misal dayanarak kabullendiği “ri va aa ye