3 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Yazan : SN Her hakkı (Milliyet) indir. Mitat Paşa ve Kızlar ağası 5 Mitat Paşanın yüreği ferahlıyor! — da için için seviniyor! — Mitat Kızlarağası Cevher Ağa Paşanın (konağında şenlik yapılıyor! Cevher ağa, Mitat Paşaya Valide! Sultanın temennilerini tebliğ etmiş cevap bekliyordu. Mitat Paşa, bu- nu kendi emellerine, maksatlarına ermek, müradına kavuşmak için bir ganimet, bir fırsat addederek yüre-! rak söze başlamıştı. Paşa; evvelemirde devletli ismet li Valide Sultan Hz.nin kendisini hatırlamalarından ve devlet ve mil- lete olan sedakat ve naçizane hiz- metlerini takdir buyurmalarından dolayı âzim teşekkürler (o etmiş ve filhakika Valide Hz. his ve râk buyurdukları veçhile halin ve- hameti dergâr ise de Cenabı mev! nın imdat ve inayetile salâh vesü- kün husulüne medar olacak ciddi ” tedbirler ve çareler (o bulunabilip arzolunacağını, binaenaleyh gerek Zatı şevketmeap hümayunun, ge- rekse valideialiyetüşşanın müste- rih olmaları ve hiç fütur getirme- yip yeis ve kedere kapılmamaları niyazında bulunduğunu, Cevher Ağaya, kanaat verecek bir lisan ve ifade ile anlatmıştı. Kızlarağası Cevher Ağa, Mitat Paşadan duyduğu bu tatlı ümitler verici sözlerden çok mütehassis 0- Tuyordu. Ağzını kulaklarıza varın- cıya kadar içi açılıyor, inci gibi be yaz dişlerini göstererek keyifli ke- yifli tebessümlerden kendi ala- mıyordu. Çünkü kendini dört göz- le bekliyen Valide Hazretlerine ba yırlı haberler, müjdeler götürecek- tü. İ teren bir alâmet bulunduğunu Diye hulüslar çaktıktan sonra: — Lâkin efendimiz, Valide Sul- | tan Hazretleri acele ederler. Ma- lümudevletleri ki işler de gecikme- ez. Acaba işlerin düzel- in ittihazı icap eden tedbir- ler, bulunacak çareler | hakkında yarına kadar mütalâai devletleri beyan buyurulabilir mi? Diye yalvarmağa da benzer bir sual sormağa mecbur kalmıştı. Bunun üzerine Mitat Paşa: — Ben, şevketmeap efendimizin ve Valide Sultan Hazretlerinin h: Ha muhlis bendesi ve devlet ve mil- letiğiih sadık bir hizmetçisi oldu- ğümdan hiç bir zaman boş durma- yıp böyle mühim hususları düşünü- rüm, kendimce münasip ve mukte- | zi gördüğüm tedbirleri o kayıt ve tahrirden geri durmam. İştebu cümleden olarak halihazırdaki yasi ve idari müşkülâtı defetmek, İ gasınm geceyarısı gelişi, her halde | Sultan Azizin başı dara gelip pa- istikbal için emniyet ve selâmet €- sasları kurmak üzere mühim bir lâyiha hazırlamıştım ve bunu kâti bimize yazdırıp beyaz ettirmiştim. Maalesef takdime cesaret edemi- yordum. Madem ki kendileri de buyuruyorlar, artık manzuruâli buyurulacağından ümitvarım. Şim- di haremden getirip zatrâlinize ve- reyim. Demiş ve harem dairesine gitmiş beş dakika sonra lâyihayı Cevher Ağaya mühürlü ve zarflı olarak teslim etmişti. Cevher Ağa, besmele ile — uzun alaturka setresinin düğmelerini çö zerek Mitat Paşanın sunduğu lâyi- bayı iç yan cebine dikkatli surette yerleştirip Paşa Hazretlerine arzı- tazim ile müsaadelerini (o alarak kalkmıştı. Mitat Paşa, Ağayı, merdiven ba- sına kadar uğurladı. Paşanın hiz- metçileri, ellerinde üçüzlü şamdan- | lar tutarak Kızlarağasını binek ta- şma bindirdiler. Cevher Ağa, tam saat gecenin birinde Soğanağa ma- hallesinden Beşiktaş sarayına doğ-| ru hareket etti. Mitat Paşanın konağı o gece bir | fevkalâdelik yaşadı. Selâmlıkta ağaları, haremde kadınlar, paşa- nın başına yeniden bir devlet kuşu konduğunu ve paşanın sadrazam- lığı mukarrer ve muhakkak demek | olduğunu söyleşerek biribirlerini tebrik ediyorlar, koskoca Kızlara- şaya muhtaç kaldığını apaçık gös- sürerek ümitlerini kuvvetlendiri- yorlardı. Mitat Paşa da, hemen hemen bu gibi hislerle mütehassis o olmakla beraber, takdim ettiği (o lâyihanın Sultan Azizce nasıl kabul ve telâk- ki edileceğini ve maksudunun hu- sulünü düşünerek uykuya varıyor- du. Cevher Ağa, Mitat Paşanın ko- nağından hareketinden yarım saa sonra sarayihümayuna varmıştı. Valide Sultan dairesinin gece nö- betçileri karabiber lakabile maruf Reyhan Ağa ve Gülbün kalfa, mer- | diven başında ağayı karşıladı! Ve Valide Sultan Hazretlerinin ii tirahat odasına girmeyip fındaki orta balkonlu salonda na- maz kılmakla ve düala? okumakla meşgul bulunduğunu ve Ağa Haz- retleri gelir gelmez (huzuruna çı- karılmasını emir ve tembih buyur- duğunu söylediler. İ umumi (Arkası var.) : Yarın: Mithat Paşa ve Kızlar Ağası Mitat Paşanın lâyihasında lr yazılı? — Lâyiha, Valde Sultanm hiç hoşuna gitmedi. kurmak istedikleri dolaplar Valde Sultan: “Onların dönmeğe o başlamadan tehlikenin önüne geçelim.” diyor! Hariçte Çümhu- riyet bayramı Londrada -mühim nutuk- lar söylendi LONDRA, 2 AA, nâsebetile orta şark İngiliz fından Londrada büyük Münir Beyle bazı sefirlerin ve ei labalık bir halkın hazır bulunduğu bu timada cemiyet reisi, Gazi Hazretlerine gönderdiği tebrik telgrafını okumuş ve bu telgraf hararetle alkışlanmıştır. Müteakiben Türk dostu müşir Valger Gazi Hazretleri ve yeni Türkiye hak- kında mühim bir konferans vermiştir. Müşir Valker, konferansında Ça ienledenberi Gazi Hi i geldiği deha eserlerini saymış, m cadele sirasındaki ilk sulh teşebbür #1 souk telâkki ettiğinin, © danya ve Lozan'nın Cümburiyetin ve © vasi islahat ve icraatımın pek canlı bir tarihçesini yapmıştır. Konferans, halk üzerinde derin bir intiba yapmış ve birçok defalar alkışlan- | umaştar. © Konferans Gazi ve Cümbhuriyetimiz. b veda Londra'da şimdiye kadar ve- — Anadolu Ajan | ildiriyor: zaferin Mü- | Hariciye vekilinin teşekkürü ANKARA, 2 (A.A.) — Kerimele- ri Emel Hanımın nişanlanmaları mü - nasebetile Hariciye vekili Tevfik Rüş- tü Beyefendiye, memleketin her ta - rafından birçok tebrik telgraflar: gel- mektedir. Bunlara ayrı, ayrı.cevap ver meği pek ziyade arzu eden Tevfik Rüştü Beyefendi in bu mesut tebrik eden zevata en kalbi teşekkür son günlerdeki | meşguliyetin verdiği maddi lık karşısında bizzat takdime fırsat bulamadıklarından teşekkürlerinin ib lâğma Anadolu yurmuşlardır. m—— hürmetkâr ve en samimisi addolunabilir. Londra büyük elçimiz Münir Bey söz alarak, cemiyete, hatibe ve hazır bulu- nanlara teşekkür ettikten sonra Türk - İngiliz dostluğunun inkişafından ve bu- un ati için bilhassa iktisadi munhe- deleri vadettiği mesut semerelerden bahsetmiştir MOSKOVA, 2 A.A. dan : Türk Cü Ajansını tavsit bu » as ajansın. onuncu yıl iyenin Mos- kova sefaretinde bir resmi kabul yapıl- İ ları halde yapılmıştır. miş ve bu resmi kabüle Türk kolonisi iştirâk etmiştir. Filistinde sükün Mamafih arapların grevi devam ediyor KUDÜS, 2 (A.A.) — Fi tarafında sökün hüküm sürmektedir . Bununla beraber Arapların yaptık. ları umumi grev sürüp gitmektedir. Kudüs ile Beytüllahim arasındaki telefon yolları dün akşam kesilmiş- tir. © Kahirede çıkan gezetelerden üçünün dirilip yayılmasıdır. M. Litvinof Amerika yolunda ŞERBURC, 2 (A.A.) — M. Litvi. nof yanında Ümanski yoldaş bulundu. ğu halde dün akşam Şerbet: gelmiş ür. Burada Berengaria po: vapuru- na binerek Amerikaya gidecektir. M. Litvinof , Avrupaya ne zaman döneceğini henüz bilmediğini söyle- mekle iktifa etmiştir. Malta hükümeti azledildi | MALTA, 2 (A.A.) — Lisan mesele- | sinden dolay milliyetçi hükümet ile | fikir ayrılıkları if mazrrmın vali arasında tün hükümetin istifası istemi kümet, bu teklifi kabul etmediğinden | umumi vali milliyetçilerden mürekkep olan kabinenin vazifesine inhayçt ver miştir, Milliyetçiler geçenlerde tadil edilen esasi kanun mucibince yapılan itilâfa bir vaziyet almışlardır. Bi mucibince ilk mekteplerde ile Malta okutulacak dilinin öğretilmesine orta | başlanacaktır. mus tilâf İngilizce ve İtalyan mekteplerde Berlinde Fransız mezarlığında — 1815 ve 1870 esir bulundukla lerinin mezarı” arafından bir çe- ma dün Frnmecz elgisi & lenk konmuştur. Amerika - İngiltere NEVYORK, 2 (A.A.) — Nevyork Times gazetesi Vaşington muha - biri bildiriyor: Ingiliz mahafilinin Amerikan'in - giliz müzakereleri hakkındaki kâna - iki tarafın noktai nazarla inden o kadar uzaktır ki, | yakında bir sureti tesviye bulunması hususunda pek az ümit mevcuttur. İtalyan tasarruf sardıkla- rına yatırılan paralar ROMA, 2 (A.A.) — Resmi istatistik | lere göre, tasarruf sandıklarına bıra- kılan paraların yekün 37 milyar li- reti bulmuştur. İstefani Berlin - Koenigsberg hava yolu BERLİN, 2 (A.A.) — Volf ajansın- dan: Alman demiryollar idaresinin Ber lin ile Koenigsberg'i biribirine bağla- mak üzere vücuda getirdiği ilk hara yolunun açılış resmi bugün posta ve telgraf, hava işleri nezaretlerinin mü- messilleri ile Alman demiryollar idare- sinin ve Alman hava seferleri kumpan- yasının murahhasları hazır bulunduk. Bu hattım tesisinden Alman demir- yollar idaresinin bu yakınlarda tasar raf düşüncesile Berlin — Koenigeberg hattında işleyen iki sürat katarını lâğ- vetmiş olmasından dolayı eşya ve pos ta nakliyatmda baş gösteren teahhür- lerin önüne geçmektir. Bir Rus filosunun Napo- liyi ziyareti LONDRA, 2 (A.A.) — Sovyetler filosundan bir kısmının Nâpa * bir takım mü- tesi bilhassa diyor ki Sovyetler birliği filosunun diğer bir kısmı da İstanbula gitti. Türkiye İtalya ve Rusya arasındaki dostluk ve bu devletler ile Yunanistan arasında husule gelen anlaşma, Akdenizin şark havzasında sulh halini kuvvetlendir - miştir.” Röyter Ajansı du bu devletler ara- amdaki itilâfın Akdenizin şark kıs - mında kuvvetli bir zümre teşkil ettiğini ehem miyetle kaydetmektedir. M. Painleve'nin cinazesi PARİS, 2 (A.A.) — Leh elçisi M. Chlapowski, ataşemiliter kumandan Nieveglovski ile beraber dün akşam Painleve'nin tabutuna bir çelenk koy muştur. M. Normân Davis Ame- rikaya dönüyor CENEVRE, 2 (A. A.) — M. Nor- man Davis bugün Paul Boncour ile görüşecek, cumartesi 75,000 kişinin Önünde M. Hitler Almanya hârpten mesul degil diyor VEİNAR, 2, A.A. — Başvekil M. Hitler burada 75,000 kişinin önünde söy- İediği bir nutukta demiştir ki : — Almanya'yı harpten mesul bir memleket yapan iddinlar yalandır. Al manya bu maddeyi kendi kanaati hilâfı- na olarak imbalamıştır. Halk, başvekilin bu sözlerini şiddetle alkışla « şar Bir arbede PAMPELUNE, 2 .A. A. — İntaha- | bat münasebetile yapılan bir toplantı bit tikten sonra sağ ve sol cenaha mensup bazı kimseler arasında bir kavga olmuş tur. Polis müdahaleye mecbur kalmıştır. Bu çarpışma neticesinde bir kişi ölmüş, yedi kişi de yaralanmıştır. İngiltere'de faşistlik LONDRA, 2 (A.A.) — Sör Mos - kında Kingsivag'de söylediği bir Bu * tukta demiştir ki “İngiliz faşisti fırkalar aleyhinde bir İngiliz faşistleri iktidar mevkiine ge dikleri zaman sağ veya sol cenah fır- kalarından her hangi birine ait her hangi bir menfaatin milletin yüksek menfaatleri üzerine yükselmesine mü- 3aade etmiyecektir.” Bu sözlerden sonra beyne'milel sa- hadaki faşistlikten bahseden Sör Mos- | nutkuna şu suretle devam etmiş - ulhü sağlamlaştırmak için bir tek çare vardır, o da faşistliğin gittiği yolu tutmaktır. Silâhların azaltılması ve büyük devletler arasında bir an - laşina yapılması ve sulh munhedele ve çok çirkin maddele- ellerinden baş - | ir esas üzerine kurulamaz like faşist ida» hü tehdi teden tehi tarafından gelmiyor, onların resi başında bulunanlar geçen büyük | harbin bütün iztirap ve fecaatalerini | duyup çekmişlerdir. Bu tehlike asil tler tarafından baş göstermek | unlar dünya harbinde döğü - p çarpışanları arkadan han, ğe kalkıştıktan sonra şimdi de mil yetçi sosyalist rejimine muarız olan | birkaç kişiyi tevkif ve hapsettiği için Alınanya aleylinde bir mücadeleye gi rişmiş bulunuyorlar." Sör Mosley'in bu nutku şiddetle al kışlanmıştar. Almanya sulh için silâha muhtaçtır BERLİN, 2 (A.A.) — Volf Ajan- sı bildiriyor: Milli Müdafaa nazırı Ceneral Fon Blomberg dün Boersen Zeitung gaze- tesine gönderdiği bir yazıda diyor ki “Biz Alman askerleri pek âlâ biliyo- ruz ki gelecek zamanlarda patlak ve | recek bir harp bir milletler savaşı ola- caktır. İşte bunun ir ki biz de Baş | vekil M. Hitler i sulh isteği bize silâh verilmesini ste- mek hakkını vermektedir. Hiç bir bü sulhü silâhsız olarak mu hafaza edemez. Herhangi bir hükü - ir kumandan vatanını | in silâha mühtaçtır. İ Lindberg Paristen ayrılıyor| PARİS, 2 (A.A.) — Miralay Lind- berg, dün sabah Elysee'ye gitmiş ve Cümhurreisi M. Lebrun tarafından ka Bundan sonra Lindberg karı ile birlikte hava işleri nezareti- ne giderek M. Cot'a veda etmiştir. Lindberg, hava şeraitine göre yarın sabahleyin yabut öğleden sonra Mu- reaux'daki deniz tayyareleri hareket | üssündan havalanarak Fransadan ny- rılmağı düşünmektedir. o Lindberg, Fransada kaldığı günler zarfında »e- yabhatini, arzusu veçhile, gizli tuttuk- larmdan dolayı Paris gazetecilerine te şekkürlerini bildirmiştir. LES MUREAUX, 2. A.A. — berg ile karısı Amsterdam'a gitmek üze re bugün saat 12,20 geçe | havalanmış- lardır. Amanda İngiliz aleytarlığı AMAN - MEVERAİŞERİADA, 2 A. A. — Emir Aptullah Hayfa limamının dün açılış merasimini yapmak üzere AAmandan ayrıldığı ve burada bulun- madığı bir sırada İngilizler aleyhinde bir takım nümayişler olmuştur. Az çok bir gerginlik hüküm si mektedir. Bununla beraber iki İngiliz zabitanmın bir tsarruza uğradıklarına dair Kahirede çıkan şayialar doğru de- ğildir. Zeppelin balonu Ameri- kadan döndü FRİEDRİSHAFEN,2, A. A. — Volff ajansından : Şimali Amerikada bulunan Akrondan gelen Kont Zeplin halonu ba sabah yirmi dört yolcu ve 330 kiloluk mektup ile birlikte yere inmiştir. Mülteci ve muhacirler meselesi CENEVRE, 2. A.A. — Mülteci ve cirlor meselesi hakkında birinci teş inim 28 inde Cenevrede toplanan bey- nelmilel konferans müzakerelerine sit pro günü Havre limanında President Roo - sevelt transatlantiğine binip Amerika ya dönecektir. tokol dün Romanya hükümeti namma M. Constantin Antonide tarafından imzalan» miştir, İ yetin onuncu yıldönümü münasebeliyle memleketin ! ramiz Başvekilinin lehi- mizde bir makalesi Fransız gazeteleri inkılâbımızı sütun sütun yazılarla alkışlayorlar PARİS, 2 (A.A.) — Anadolu Ajansının hususi muhabiri bildiri - yor: Fransa Reisicümhuru M. Leb run Hazretleri onuncu yıldönümü münasebetile Türkiye büyük elçiliğinde verilen ziyafeti teşrif etmişler ve büyük elçi Suat Beye Fransanın muhabbet ve samimiyetini bildirmiş ler ve bütün Fransa milleti namına Gazi Hazretlerini ve Türk milletini tebrik eylemişlerdir. Resmi kabulde Başvekil M. Albert Saraut, Harici- ye nazırı M. Paul Boncour , diğer nazırlar, âyan ve mebusan reisleri, a- kademi azaları, Reisicümhurun ask eri ve mülki heyetleri tekmil sefirler ve sefaretler erkânı, devairi askeri ye rüesası, Hariciye erkânı, Fransız matbuatı erkânı hazır bulunmuşlar , büyük elçimiz Suat Beyi ve Türk milletini tebrik etmişlerdir. Misafirler, sefarethanenin tamir ve yeniden tefriş edilen salonlarında çok mükemmel bir tarzda izaz edilmişlerdir. Muhtelif partilere mensup matbuat büyük bayramımızı müttefikan tesit etmekte ve sefaretimizde gerek Reisicümhur Hazret - lerinin bulunduğu ve gerek ana tekaddüm eden gecede icra edilen fevkalâde merasimi samimiyetle alkışlamaktadırlar. Sütun sütan çıkan yazılar arasında bilhassa Başvekil Albert Saraut ve Fransız ve Türk dostluğuna hitap eden uzun ve kıymetli bir makale ile bugünün heye - İ canına çok samimi bir lisan ve tehassüsle iştirak etmektedir. İsmet Pş. Hz. nin teşekkürleri ANKARA, 2. A. A. — Başvekil İşmet Paşa Hazretleri Cümhuri- her tarafından muhtelif makamat, müessesat ve bir çok zevattan aldıkları tebrik telg- raflarına ayrı ayrı cevap vermek imkânsuzlığı karşısında mukabeleten tebrik ve teşekkürlerinin iblâğına Anadolu Ajansını tavsit buyurmuş- lardır. Halk kürsüsünde konuşanlar ANKARA, 2 (Telefonla) — Haber aldığıma göre bayram müna- le serbest kürsülerde konuşanların isimleri fırkaça bir levhaya ip müzesine hediye edilecektir. seb yazdırılarak ink Kontenjan listesine ilâve ANKARA, 2. (Milliyet) 14859 sayılı kararnameye ilişik (M) listesine ilâve olarak Norveç için C pozisyonundan 3000 kilo ve 328 B pozisyonundan 58090 kilo kontenjan verilmesi hakkındaki kararname cumartesi günü resmi gezelede neşredilecektir. 14859 sayılı kararnamenin 16 ıncı maddesi ile kaldırılan eski ka. rarnameler maddelerinin hükümlerine göre ve bu maddelere tatbik edilirken verilmiş olan müsaadelerd en gümrüklerde muamelesi bitirilmi yenlerin 14859 sayılı kararname üzerine durdurulduğu ve eski hüküm- lere göre vaktinde verilmiş bulunan müsadelerin infazi cihetine gidilip gidilmiyeceğinde tereddüt edildiği anlaşılmış ve 14859 sayılı kararna- me ile kaldırılan hükümlere müsteniden evvelce başlarmış muamele- nin kazanılmış hakları 14975 sayılı kararname ile tanınmış ise de bu bahsi geçen husus için bir sarahat bulunmamasına binaen işin bir kara ra bağlanması istenilmiş ve mesele icra vekilleri heyetinde görüşülerek eski hükümlere göre verilmis olan müsaadelerin müteber sayılması ka- bul edilmiştir. Ankara Halkevini ziyaret edenler ANKARA, 2 (Telefonla) — Bütün bayram günleri esnasında halk kesafetine ve kutlulama hareketine en ziyade sahne olan Ankara Halkevi olmuştur. Tesbit edilen ra kamlara göre bayram esnasında An kara Halkevini 8500 kişi ziyaret et miştir, Bunlardan 1200 kişi baloya 5750 si temsillere 900 ü Hukuk tale besinin ve 650 si de muallimlerin ter tip ettikleri toplantılara iştirak et mişlerdir. Halkevinin Yeni sinema- da köylüler için verdiği temsillerde bulunan binlerce halk bu yekâüna dahil değildir. rma amana EA RL Ez KA: ME LR AMME EMA Almanyada tevkif edilen Habeşistan Hariciye İngiliz gazeteçi nazırı geliyor BERLİN, 2. A.A. — M. Panter'in seri best bırakılacağı resmi surette bildi miştir. Bu hususta çıkarılan bir tebliğde deniliyor ki Leipzig müddeti umumisi, Panter meselesi hakkındaki tahkikat neticesini öğrendikten ve bu tahkikata sit dosyayi dikkatli surette gözden geçirdikten son- va İngiliz gazetecisi hakkında yeniden takibat yapılması için hiçbir sebep gör- memiştir. Bununla beraber Almanyada- | ki faaliyetinin devamı arzuya şayan gö- rülemeyen M. Panter hudut haricine çı karılacaktır. ATİNA, 2 — Habeşistan Hariciye nazırı Mösyö Haroni dün buraya gelmiş ve hariciye nezareti erkân tarafından karşılanmıştır. Mösyö Haroni burada on gün kadar kalacaktır. Buradan 1s- tanbulu ziyaret etmesi muhtemeldir. « Saatte 350 kilometre SEVİLLE, 2. A.A. — Cenup Amerike- v postasını taşıyan alman tayyaresi, Mad saat 10 dakikada yani saatte metroluk bir süratle katetmişti, Balkan kopferansı hey'eti dün gitti Büyük Millet Meclisi birinci reis vekili ve Trabzon mebusu Ha- san Beyin riyaseti altında bulunan Türk murahhasları, 5 Teşrinisani ta- rihinde Selânikte toplanacak olan Balkan konferansına iştirak için, dün sabah Stellad'italia vapurile ve Pire tarikile Selâniğe gitmişler - dir.