20 Ekim 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tari rihi tef tefrika: 138 birol eki ailii Yazanı? 8. N. Sultan Hamidin kırklara karışması! Sultan Abdülhamit Han, Hırk oluyor! — Hırkai şerife hademeleri — Bir taşla vurduğu için, Abdülhamit, Meşrutiyet idaresinin tesisi ve kanunu esasinin ilânı bahisleri, iki taraflı; müsbet, menfi şekil lerde cereyan etmekte olduğu bu sıralarda Sultan Hamit, İslâmla- i kazanmak, kalp lehine çe- virmek için bir takım dini, dünye- vi tepşirlerde bulunuyordu ki bun-| lardan kısmen bahsetmiştik. Cevdet Paşa ve müşahiri üle- madan isimleri geçen arkadaşla- rınm maruz müteleaları ve buna karşı Mitat Paşa ve Ahrar fırka- sı erkânının daha ruhlu ve mücs- sir neşriyatı alevlendiği son sün- lerde padişahm Topkapı sarayı na giderek bir gece orada ilmi; dığı işitilmişti. Ötedenberi Hırkai Saadete hiz- meti küler ve hassa ile mükel- lef bulunan kırk hademe efendi- lerden biri vefat etmekle bir ha- me olan âşk ve şevk ve tazimi sainesile mezkür hademeliğe talip olmuştu. Otuz dokuz efendi, it- tifakıâra ile o hizmeti fahireye in- tihap ve tayin kılınmış ve o gün- den itibaren kırklara dahil olmuş- dişahı (1) tebrik eylemişlerdi.. Enderunu hümayun usul ve â- 'datına dair tarihlerimizde çok mühim ve etraflı tafsilât vardır. Orada, büyük hürmet ve ihtifal makamında mahfuz tutulan Hır- kai Saadetin mahalli mahsusu dai- ma tathir ve tanzif ile hassaten mükellef ve gece gündüz hiç fa- sıla vermiyerek Kur'anı Kerim te- lâvetile muvazzaf kırk hademei klanı Sak olzkir Kırklardan biri vefat ederse, ya- hut başka birözrü sahih ile şekilirse, Seferli ve Hazine oda- İarıçefendilerinden en kıdemlisi, pnun yerine intihap ve tayin olu. nur. Denebilir ki gerek kırklar ve Mer hakkı ÇMEliyel) kadin. ı ayi hademelerinden iki kuş saadet memnun! gerekse Hazine ve Seferli odaları ve Enderunun sair kısımları me- mur ve müstahdemleri pek temiz seciyeli ve çok terbiyeli ve ekse- riyetle bir marifet ve san'at sahi- bi ehil ve erbap zatlardır. İçle- rinde sanayii nefisede şöhret ka- zanmış çok mahir üstatlar, şairler, musikişinaslar, güzel sesli hafız- lar yetişmiştir. Hırkai Şerifenin bu hâs hizmet- cileri, senede bir gün, yani rama- zanı şerifin yirmi yedinci günü pek müstesna vaziyet alırlardı. O günün gündüzünde, gece- sinde, münhasıran ibadat, taat, ezkâr, tahmidat ile iştigal eder- ler. Leylei Kadirde, sofa gecesi denilen bir âyini mahsus yaparlar. Bu gizli bir âyindir. Hep birlikte hırkai mukaddesenin mahfuz bu- lunduğu yerin mamazgâhı olan büyük sofada, gizlice ifayi taat ey- lerler. Bu sofa gecesi, şimdiye ka- dar Enderun âleminde bir sır o- larak kalmıştır. Kırkların orada geçirdikleri saatlerde, ne yaptıkları, ne işle- dikleri, ne gibi tecelliyat ve esra- ra vakıf oldukları külliyen mek- tum ve mahrem tutulmuştur. Sultan Abdülhamit, kırklara karışmış olmakla, bir taşla iki kuş vurmuş oluyordu. Hem kemali züht ve takvasını gösteriyor, hem de sofa gecesinin esrarını öğren- miş oluyor. Her şeyi öğrenmek, bilhassa gizli şeylerin sırrını açmak, verde- sini okaldırmak Abdülhamidin başlıca meraklarından biriydi. Kırk hademei hassanm vazi- felerinden biri ve en i, dairei mübarekenin temizlenmesi, ie alınması, süpürülmesi, öd ağacı ve gülsuyu ile tathir o- lunmasıdır. sarılı, ayağında geniş, siyah hiz- met papuçları olduğu halde ifayi a güne kadar gelip geçen pa- dişahlar, Hırkai Saadete hürmet Hamit gibi hassaten hizmeti sülü- küne giren ve resmen kırklara karışanı olmamıştır. (Arkası var) Yarın Sultan Hamidin kırklara karışması! 2 “Hırkai saadet Hırkai ye eme heyeti. — Abdülhamid'in Hırkai aadet hediyesi.— M. Benes Prag'a « imiş VİYANA, 19. A. A. eğ 1 de Prada har sir M. Bene'in M. Dolun le yaptığı zun görüşme esnasında ear ole molla Kai ve Be di meselelere temas Bilhassa ticari meselelere büyük bir ehemmiyet. verilmiştir. İki mazır, mümkün olduğu kadar ça- buk bir zamanda ticaret ilâveten bir mukavele o daha yapılması lerdir 7 &e İtalya'nın muhtorası hakkımda noktai aszarlar tenti edilmiş ve bu suretle bir- çok meseleler halledilmiştir. saadet alaylar Japon sefiri Cenevreye gitti Türki, üyül - ye rkiye büyük işi Vi- Vi Çember mean reireeaerd gar sürat katarı ile Cenevre'ye gitmiş- ir Vikoni Mushakoji'nin gaybubeti 0s- masında ekçilik işleri, müsteşar M. Suca tarafından görülecektir. Fransız sefareti baş katibi EMİ ed Fransanın Ankara sefareti başkâtibi M. Tarbe de Saint Hardouin Berlin se- fareti başkâtipliğine naklonulmuştar. Istanbul Onuncu Cumhuriyet Bayramı Kutlulama Komitesi Riyasetinden: Istanbul Vilâyeti dahilinde onun. cu Cumhuriyet bayramı münase. betile intişar edecek bilcümle mecmua ve kitaplardan altışar nusha komisyonumuzca tedarik edileceğinden böyle mecmua ve kitap sahiplerini n komisyonumzu şimdiden haberdar etmeleri rica olunur. (5778) MILLIYET CUMA 2u TEŞRİNİEVYEL | HARICI HABERLER| M. Titulesco” nun Ziyareti —— WP TE Bükreş gazetelerinde dostane neşriyat BÜKREŞ, 19. A, A. — Rador ajansı bildiriyor Mariciye nazırı M. Titülesko'nun An karayı ziyareti esnasmda “Romen mat- buat Anadolu ve Rador ajanslarının pek çok olan neşriyatını sütunlarına ge- girmekle iktifa ederek tefsirlerde bulun mamışlardı, Dün gazeteler bu ziyaret kavelesinin şark Avrupası sulhu için ne kadar ehemmiyetli olduğunu — tebarüz ettirmektedirler. Adeverul gazetesi, Ankara dostluk mi salcnm Balkanlarda hakiki bir sulh ku- sunun tehakkuk edeceği ümidinde bulun maktadır. Diğer gazeteler — de ayni mahiyette makaleler yazmaktadırlar. Romen gazeteler ne diyor BUKREŞ, 19, A. A: — Rador Ajan. se biliniyor « tülescuya karşı gösterilen eyi kabulün ve Türk matbaatı neşriyatmın iki mem leket arasındaki teşriki mesainin ehem- 'miyetine delâlet etmekte olduğunu ya- zayor. “Balkanların müslihane bir surette ih- ya ve İarına matuf icraat seri ve ahenk tar bir surette devam etmektedir. Gazeteler, ümumiyetle küçük itilâfn siyasetiyle M. Titülescunun hali hazmr- da Balkan hükümet merkezinde anrfet- mekte olduğu mesaj arasında büyük bir mutabakat mevcut olduğunu kaydedi- yorar. Dörtler misakı Suya düşüyor Zare : Fransız Hariciye encümeni hükümetten izahat istiyecek EA 19. A.A, — Havas Ajansın- “Madlis hariciye komisyonu Karisi ei: yezet ve bilkmesa Almanyasın çekilmesi üzerine doğan vaziyet hakkında moktai nazar tentisine başlamıştır. $i celpetti, M. Goebbels'in lik ümdli çıkan mana budur, Komisyon M. Paul Boncour'dan gelip bu mesele hakkında hükümetin noktar nazarını bildirmesini rica etmeğe karar vermiştir. SAYAN er gile ış Hitlercilerin hudutta bir taarruzu A YİYANA 18. AA Salak & dan bildirildiğine göre altı Hitler'ci A- vuntarya hududunda bir karakola taa. ruz Heimveh- Açılan helicesinde venin Ki Hilleecilemden de ir ii . Hitlerciler yaralı” Amerika Almanyayı mes'ulbiliyor NEVYORK, 19. A. A. — “Mütare- bayramları” Volga Almanları cümhuriyeti MOSK7JVA, 19, A. A. — Tas Ağjan- se bildiriyor » Ri Volga, Almanları cümhuriyetinin 15 inci yıl dönümü bütün Sovyet Rusyada harartile tesit olunmaktadır. Bu on beş sere içinde mezkür Cümhuriyet bütün sahalarda en büyük terakkileri elde et- miştir. Arnivutlağun Sofya sefirliği SOFYA, (Mi 4) — Arnavut- luk sefiri M, Para Sofyayı terkede- rek İstanbul tarikile memleketine git- tir. 'M. Parayi siçimiz Tevfik Kâmil Bey ile Romen, Yuzoslav ve Polonya sefirleri ve Bulgarlar teşyi etmişler» dir. Demiryolu düşmanı komiteciler BELGRAT, 19 ml — geli mıntal boyundaki taarruzuna 'amışlardır. neticesinde kaçmak istemişlerse de, jandarma 1933 Reichstag Bekçisi ne diyor? (Gazi Hz. bugün öğleden sonra Macar Bodrum geçidinden gece geçen adam kimdir? BERLİN, 19. A. A. — Havas ajan- sından : Dün Reichatag'ın karşısında ve oraya bir bodrumla bağlı olan Reiehstag reisi sarayın gece bekçisi dinlenmiştir. Şahit yangın gecesi hiç kimsenin bod rumdın geçmediğine şehadet etmiştir. Fakat gündüzleri alelekser bodrumun ka pısı açıktır. Fakat görünmeden kimsenin göçmek ihtişeli yoktur. Reisin suali üzerine şahit, Kaya 10 gün evvel koridordan bir duyduğunu fakat birisinin erisin uyuyup uyumadığını kontrol için geldi ğini zannettiğini söylemişti Van der Lubbe'ün avukatı, kimin ge- lip kendisini kontrol edebileceğini sor- du. Şahit bunun amirlerinden birisi ola- eme mi Torzler, şahide birkaç sual sordu. Şa- hit pek nz ihtimal olmakla bersber, Reichtlag reisi sarayma hizmet kapısın- a Bekcinin şehadetinden sonra, muhake «> mehallinde tetkikat yapınsi üzere tatil edildi. Macarlar da Bekleyorlar Bir gün gelecek, Avrupa- nın bu teh- Hikeli vaziyeti düzelecek PEŞTE, 19 (A.A.) — Eski Başve- kil M. Bethlen Yolcorai Ujsaj gazete- sinde silâh bırakımı işi hakkında çu beyanatta bulunmuştur: Umumi harpten sonra cebren ka - bul ettirilen sulh muahedeleri mağ - lâp devletlere hiç bir emniyet verme miştir. Bunlar çok silâh: olan devlet- lerin bir sevi serbest ganimeti halin- de bulunuyorlar. Şu büyük söz tek - Başvekilini kabul buyuracaklar ANKARA, 19 (Telefonla) — Macar misafirlerimizi getirecek olan tren yarın sabah dokuz buçukta Ankaraya varacaktır.İstasyon Türk ve Macar bayraklarile donan mış bulunacak ve mutat merasimi askeriye yapılacaktır. Anadolu klübünde Hariciye vekili tarafından misafirler şerefine mahsus bir öğle yemeği verilecektir. Öğleden sonra misalirler reisi cümhur hazretleri tarafından kabul buyrulacaklardır. Akşam yirmi buçukta İsmet Paşa tarafından misafirler yerefinz Ankarapalasa' bir alyan yonaği serilecek -ve- bune» bip alsül5 GELE Glecüli Nafia vekili Avrupağa gidiyor ANKARA, 19 (Telefonla) — Nafia vekili Hilmi Beyin tedavi i- çin mezunen Avrupaya gitmesi muzkarrerdir. Avdetine kadar Nafia vekâletine Adliye vekili Saraç oğlu Şükrü Bey vekâlet edecektir. Ge Tıp kongresi yarın açılıyor İsmet Pş. bir nutuk söyliyecek ANKARA, 19 (Telefonla) — Beşinci Tıp kongresi cumartesi gü- nü on bir buçukta meclis içtima salonunda toplanacaktır. İsmet Paşa bir nutukla kongreyi açacak ve Sıh hiye vekili Refik Bey Türk doktor- larına hoş geldiniz diyecektir. Açılış merasimine Meclis reisi Kâzım Paya, vekiller, mebuslar ve hükümet erkânı davetlidirler, Öğleden sonraki içtimada maden suları, kaplıçalar ve içmeler hakkında Akil Muhtar Beyin hazırladığı rapor okunacak ve bu mev- sa etrafında diğer tebliğler dinlenecektir. Kongre üç gün devam e decektir. Bu sene muhtelif sıhhat mevzuları üzerinde hazırlanan etüdlerin yekünu elliyi geçmektedir. Pazar günü Sıhhiye vekâleti tarafından kongre şerefine şehir lokantasında bir çay ziyafeti verilecektir. Kon gre münasebelile meclisin (yeni ilâve edilen kısmında birde sergi açılacaktır. Yunanistan İsmet Pş. Hz.ile T. Rüştü B. ye Sauveur nişanını ihda etti ANKARA, 19. A. A. — Bugün Yunanistan elçisi, Başvekil İsmet Paşa Hazretlerini ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyfendiyi ayrı ay- r: ziyaret ederek Sauveur nişanının büyük kordonunu takdim etmiştir. Başvekil Paşa Hazretleri ve Hariciye Vekili Beyfendinin Yunan hükümetine teşekkürlerini ve gösterilen itinadan mütevellit tahassüs- derini beyan ellikten sonra bunları çok kiymetli bir hatıra olarak ai- lelerinde muhafaza edeceklerini ifade ettikleri öğrenilmiştir. Cenupta 24 kaçakçı yakalandı ANKARA, 19 (A.A.) — Birinciteşrinin üçüncü haftası içinde ce nup hududunda 24 kaçakçı vak'ası olmuştur. Bu vak'alarda biri ölü 24 kaçakçı ile 30 kaçakçı hayvanı, 270 kile gümrük, 450 kilo inhisar kaçağı tatulmuştur. Ankarada nümune hastanesi . ANKARA, 19 (A-Aâ.) — Cümhuriyet bayramının ikinci günü sa- at 10'da yeni nümune hastanesi Me hifzissıhha enstitülerinin a- çılma resmi yapılacaktır . Yeni hastane binası her po fenni techizat ve teşkilâtiyle mo. dern bir müessese olarak kurulmaktadır. Kahirede Cümhuriyet bayramı : SEA 19. A, A, — Anadolu Ajansının hususi muhabiri bildi 'ümhuriyetimizin onuncu yıldönünümü bayramına Mısır Türkle. ri air hazırlanmaktadır. Bu bayram münasebetiyle, burada metfun Türk şehitlerinin - me- zarlarına çelenkler konulacaktır. Gazeteler resimli makalelerle Türkiyenin cümhuriyet devrinde el. de etmiş olduğu terakkiyi göstermek üzere şimdiden hazırlanmakta. dırlar. Avrupa her ne suretle olursa olsun ni- heyet bugünkü tehlikeli vaziyetten ve karşıklıktan daha süratle çıkacaktır. Macar hükümetinin ittihaz etmiş ol- duğu bökleme hattı hareketini tasvip ete mek lâzımdır. Manmafih Macaristanm takip edeceği yol apaçıktır. Macaristan silâhlarından tamamen tecrit edilmiş ve mürakabaye tabi tutulmuştur. Fakat sulh muahedesinde gal biz zat kendileri silâhlarını terkedecekle- rini vadetmişlerdi. Şimdi sıra onlara gelmiştir. kında müşterek bir mikyasa istinat &- den bir mürakabe tesis arpej e earistan, since kabul trinmon muxhedesine müsarrak ai nan mürakabeyi yeni bir mürakabeyi e Diler dev- letlerin silâhlarmı bırakmaları ve bize tatbik olunacak mü ein er apeme tadilinden başga bir mana ifade et iner. Avusturya'di Hitlercilerle mücadele VİYANA, 19 A.A. — Zabıta yeni- den gizli bir milliyetçi sosyalist merle- zini ortaya çıkarmıştır. Bu, merkezde faaliyette bulunan gizli cemiyetin azâst orta sınıf bir silenin evinde toplanmak- ân idiler Çoğu gençlerden ibret olan bu fesatçılar cürmü meşhut halinde yaka- lammışlar ve tevkif edilmişlerdir. Zabıta darülfünunda çıkan son karga» saliklar üzerine darülfünun mubötini #r- kı bir nezaret altında bulundurmakta dir. Çünkü zabtın cemiyetleri dağıtılmış - Millet meclisinde dün kabul edilen lâyihalar ANKARA, 19. A. A. — B. M. Mecli- si bugün reis vekili Refet Beyin reisli- Esbabi ğinde toplanmıştır. mücbire ve mi mealen ie zaruriye dolayisiyle takip ve tahsiline im | rafmdan Cümhuriyetin onuncu yıl dönü. eş e ee terki bak- | münü tesit münasebetiyle da daki mazbata okunmuş ve meclisce et edilecek zevata miktarı iki yüzü geç ba ka lm ve ya menisek üzre devlet demkıyolları özle sadece ittilâ kesbedilmesi lâzım geleceği iş mğemdizen sezakat İin yermi ve cihetinin tayini için mazbata teşkilâtr | rilmesi ve bayram esasiy: encümenine verilmiştir. ler tarağıdazı menleketimizin #ksif M kanununun 8 inci maddesinin | Yerlerine atılmak üzre bastırılan küçük iyii elle Meyan ların azami on ton miktarmın dev teilen tefsirin bir kanun mevesu bulun- ema ücretsiz nak duğu hakkındaki maliye ve ü belediye teşkilâtı bütün Parla kabul edilişi. Ye | birler ve kasahalarda hafta tatli kanu: ki mazbata kabul olunmuş veAnkarada Afganistan sefareti tarafından işgal e- dilmekte bulunan binanın Mn tü kümetine temlik kanım tasdik leşi Memurin kanımunun 75 inci maddesi yollama hakıknda hükümetçe bir nizamname ya- palır, » $ â umumiyesine dahil daire büfçelerinin fasılları arasında 179 bin 797 lira indirilecek 15 bin lirası Cümhuriyetin onuncu yıl dönümü bay- ramın Merit yeleği tarafından, aça. serginin tanzimine ve masarıfına kar Şi: olmak özre maarif bütçesinde â- çılan fasla fevkalâde tahsisat olarak ko» nulması ve geri kalan kısmınm bütçe- nin diğer tertiplörie “ilâve *olünmas DİLE kar kabul ölammştar, B müteakip kabul edilen üç kanan unu | rakma devam ettiği üç gün içinde tatbiki ka- bul edilmiştir. 1666 numaralı kanuna tezyilen şu ka- hizmet seneye baliğ olmıyanlar askeri ve mülki teknut kanununun 13 üncü maddesi hük müne tabi tutulurlar, Meclis pazartesi günü toplanacaktır. Fransız başvekili sefiri- mizi kabul etti PARİS, 19. A, A. — M. Daladizr dür sabalı Türkiyenin Paris sefirini kabul etmiştir. - Amerika Sovyetleri tanırsa.. BDİS İDAHO, 19, A. A. — Ayan dön M. Borab, bir nutuk © söylemiş ve Rusya ile dontane münasebet tesisinin Amerikayi, diğer balrimubit devletleri: ne ve bilhassa dapenye' ya kac dele işi ve bir vaziyete ii dak zle l